Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Jhr. Mr. D. J. de Geer,
30ste Jaargang.
Zaterdag 5 October 1907.
No. 8927.
EERSTE BLAD.
NATIONALE MILITIE.
Verkiezin
voor de
Tweede Kamer.
Het Geïllustreerd Zon
dagsblad zal bij een volgend
nummer worden gevoegd.
Officieele berichten.
Kennisgeving.
Buitenlandsch Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS.;
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADYERTENTIëN:
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst
ljjke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 89.
bil
LOTING
voor de
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
Geven bij deze kennis, dat de LOTING der inge
schrevenen voor de lichting der Nationale Militie
v°?r 1908 in deze gemeente, door den heer Com-
^""ssaris der Koningin in deze Provincie, bjj be
stuit van 21 September 1907, A, no. 4220 (2de
aio.) pr0V- [)iad no 77 js bepaald op
donderdag en Vrijdag den lOden en den Hen
October 1907,
telkens des voormiddags ten 10 ure.
Be belanghebbenden worden mitsdien opgeroe
Pea om op gemelde dagen te verschijnen in het
gebouw de St. Joris Doele, aan het Doeleplein
a'hier, alwaar de loting zal worden gehouden, en wel:
'Ie lotelingen wier geslachtsnamen beginnen met
een der letters A tot en met K., op Donderdaq
10 October, en
de lotelingen wier geslachtsnamen beginnen met
len der letters L tot en met Z, op Vrijdag 11
October 1907.
Gedurende vyf dagen, te rekenen van den dag
^aarop de loting heeft plaats gehad, kunnen tegen
6 wijze, waarop zij is geschied, bij Gedeputeerde
taten dezer Provincie bezwaren worden ingebracht
a°r belanghebbende lotelingen of door hun vader,
oeder, voogd of curator, bij verzoekschrift op
^gezegeld papier, onderteekend door hem die de
czwaren inbrengt en welk verzoekschrift moet
^orden bezorgd, bij den Burgemeester dezer ge-
l ^°orts wordt ter kennis van de lotelingen ge-
vQac °P Zaterdag 26 October 1907, des
c ?rrn'ddags van 10 tot 12 ure, in voornoemd
°uw de St. Joris Doele, zitting zal worden
tot bet opmaken van de getuigschriften,
bekoming van vrijstelling wegens broederdienst.
betrokken lotelingen zullen tot dat einde
zetüten versc'3A)nen met twee meerderjarige inge-
ge e.nen dezer gemeente, die de vereischte getui-
l(Jjnis kunnen afleggen en het op te maken ge
schrift kunnen onderteekenen.
on V6ns W0r^en de lotelingen er uitdrukkelijk
Vri' ^ewezen> dat het opgeven van de redenen van
Milv 8e'egenknid der loting aan den
le"G°mmissaris, en het indienen van de noo-
sep6 e.wÜsstukken aan den Burgemeester of ter
jj0retaric, niet voldoende is om zich de vrjjstel-
le te verzekeren, waarop zij meenen aanspraak
kren Dnen make°» maar dat hun belang mede-
de 0In bovendien de vrijstelling te vragen in
ben-n9 van den militieraad, die plaats zal heb-
ee ln de maand December of Januari a.s op
nader bekend te maken dag.
bpRn ls hiervan afkondiging geschied, waar het
eho°rt, den 5den October 1907.
- Dc Burgemeester voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
^Urgemeester en Wethouders van Schiedam,
Ve^n v°°rnemens bij openbare inschrijving te
gem°°Pen de mandenmakers teen, wassende in de
I ente grienden.
e-k "^rtjivingsbiljetten worden vóór 10 October
Raadhuize ingewacht.
's Oior616 'n''chtingen worden iederen werkdag,
ken ,,^ens uur> ten kantore van Gemeentewer-
n verstrekt.
er
De
Jaar K'eZer3 *n bet district Schiedam zullen dit
^]eWerfel» 'den gang naar de stembus niet
2ino 0Ieu' kouwelijks behoorde de Staten-verkie-
digd' r Gen temP° zo° hijzonder gelukkig beëin-
<ïa het verleden, of de Raadsverkiezingen
StriiiH 'n zicht. En toen na moeizamen
trien.' herstemmingen althans in twee dis-
n> ook deze verkiezingen waren afgeloopen,
hoorde men reeds fluisteren, dat nu ook wel
spoedig de Kamerverkiezing door het verwacht
ontslag nemen van Schiedams afgevaardigde noo-
dig geworden, zou worden uitgeschreven.
Zoo staan de kiezers voor de Tweede Kamer
in ihet hoofdkiesdistrict Schiedam dan voor de
ze Kamerverkiezing, die reeds zooveel stof heeft
opgejaagd, alom in den Lande met warmte wordt
besproken en aller aandacht op de wereldbefaamde
fabrieksplaats aan Maas en Schie gespannen houdt.
Zij zal thans moeten doen blijken of zij als een
vast district voor de rechtsche partijen is te be
schouwen dan wel in het vervolg onder de twij
felachtige districten is te rekenen. Zij! heeft thans
in handen te beslissen of het kabinet dat den
naam des vaders niet dragen mag, op een enkel
been zal blijven hinken, over een enkele stem
boven de doode helft zal te beschikken hebben,
dan wel weer de beschikking zal krijgen over
de 52 van alle kleur en pluimage, waarop 't bij
zijn eerst-verschijnen rekenen kon. De politieke
toestand des Lands is thans goeddeels in han
den der Schiedamsche kiezers gelegd, die zul
len te bepalen hebben of het „kraakporcelein"
in het huidig ministerie belidhiaamd, nog langer
op 's Lands kas zal blijven pronken, dan wel
door een meer deugdelijk sieraad, dat een groo-
tere waarde vertegenwoordigt, zal vervangen wor
den. 1
De beslissing, dus in handen der1 Schiedamsdhle
kiezers gelegd, is eene vrij moeilijke voor velen
hunner, die in het politiek leven zoo weinig on
derlegd zijn, die veelal slechts op den persoon
afgaan en niet begrijpen, dat 't hier voor alles
en boven alles ,om de richting gaat, slechts de
richting waarin het Land zal bestuurd worden,
hunne keuze moet bepalen. Ziji hebben hier toch
te kiezen tusschen een vijftal candidaten, dat,
op den verkiezingsdag officieel ten Raadhuize
alhier is gesteld. j
Gaan wij die candidaten eens een voor een
na en zien wij hoe hunne personen in betrekking
staan tot de beide richtingen, die thans in zake
's Lands 'bestuur den boventoon voeren, dan mee
nen wij, de officieele volgorde even omkeerend,
't eerst te moeten beginnen met den heer H. J.
Versteeg. Schiedams oud-burgemeester is ze
ker voor de meesten onzer geen onbekend©. De
man heeft in de circa twaalf jaren, die hij: onze
gemeente [bestuurde, de achting en genegenheid
harer burgers als stadsregant ruimschoots
gewonnenmet voorzichtig beleid en wijs overleg
heeft hij deze stad bestuurd, zidh1 den regent too-
nend die liever wilde leiden dan heerschen. On
der zijn bestuur is werkelijk een nieuwe aera
voor onze goede, veelbeproefde stad aangebro
ken. Maar de heer Versteeg heeft zidh hier ook
als een beslist en onvervalscht liberaal doen ken
nen. Hij stond volstrekt niet boven de partijen,
maar was geheel met de partij wier beginselen
hij: deelde. Toen hem de eerste maal de candida-
tuur Voor het lidmaatschap der Prov. Staten werd
aangeboden, niet de commun accord van
alle partijen, maar door de liberale party, wier
medestander hij was, aarzelde hij niet die aan
te nemen. Bij herhaling (hjeeft hij zich de can-
didatuur voor de Staten van liberale zijde laten
welgevallen. En nu hem bij deze Kamerverkiezing
de candiïatuur van vrij'zinnig-democratische zijde
werd geboden, gaf hij' zelfs eene verrassende ver
klaring, die vrijzinnig en sociaal-demo» raten beiden
in het gevlei moest komen. Duidelijk bleek daar
door echter een keer te meer, dat de liberale
heer Versteeg, die zich op verlangen als vrijzinnig-
democraat ontpopt, niet onze man kan zijn. Den
bekeerde tot liet verderfelijk allegaarsstemrecht
geven wij niet onze stem.
Na den heer Versteeg rijst voor ons oog op
de officieele candidatenlijlst van onder aan
beginnend de naam van den heer A. Staal
man. Droeviger figuur dan deze oud-Heldersche
afgevaardigde biedt, is zeker moeilijk te beken
nen. Wildeman niet alleen in den bekenden par
tijzin van het woord, maar ook in de volle be-
teekenis dezer klanken, heeft hij zijne vroegere
partijigenooten in en buiten do Kamer menig droe
vig oogenblik bezorgd. De man ontpopt zich als
christen-democraat, omdat hij als anti-revolutionair
het vertrouwen zijher voormalige geestverwanten
geheel heeft verloren. Niemand in den Lande denkt
er aan Staalman, die zich door zijp houding in
de Kamer onmogelijk heeft gemaakt, nog als anti
revolutionair candidaat te stellen. Daarom moet
de Heldersche sigarenhandelaar, die een Kamer
zetel sterk ambitieert, 't als christen-democraat
probeeren er weer een te bemachtigen. Maar ook
dat blijkt voor hem zwaar werk te zijn, want
zelfs de christen-democraten dulden hem daar
waar zij hem van nabij kennen, niet meer in hunne
organisaties. Ook deze „wilde" kan dus, niet de
uitverkorene der Schiedamsche kiezers zijn.
Niet ver van hem af staat de candidaat, dien
wij allen maar a) te goed kennen, de heer d r. J.
van Leenwen, de leeraar die aan Schiedams
Hoogere Burgerschool de sociaal-democratische be
ginselen niet mag doceeren of propagandeeren
de man, die hier in het lokaal zijher partijgenoo-
ten of 'zelfs in zijn eigen woning gastvrijheid biedt
aan hen, die zich 'hetzij tegen het geestelijk of
burgerlijk gezag of wel tegën beiden verzetten.
Dr. vair Leeuwen moge een bekwaam leeraar
zijn, wat wij niet kunnen of willen beoordeelen
of betwisten; de gave der tale moge hem in
ruime mate verzekerd zijn, wat wij, die hein meer
malen hoorden spreken, niet willen ontkennen,
maar een beslist aanhanger der verderfzaaiende
sociaal-democratische beginselen is hij! zeker vóór
alles. Daarom kan deze telcandidaat niet de man
zijn der Schiedamsche kiezers, die de maatschap
pelijke grondslagen eerbiedigen en op die grond
slagen langs ordelijken weg willen verbeteren,
wal noodzakelijk verbeterd moet worden.
Boven dr. van Leeuwen vertoont zich op de
camiidatenlijist nog de naam van den heer A.
F. W. Idenburg, den wakkeren gouverneur van
Suriname, die hier als Kamercamlidaat zulke aan
gename herinneringen heeft adhjtergelaten, wiens
naam voorals als Koloniën-oud-minister zulk een
goeden klank heeft. Maar de heer Idenburg kan
ditmaal niet onze candidaat zijp. Daargelaten dat
zijne candidatuur aan een verrassende, overijlde
daad haar aanzijp dankt, heeft Ihlij zich voor drie
jaren minstens expireerende einde 1908
verbonden voor den gewichtigen post dien hij'
thans bekleedt. De heer Idenburg zou zelf, droeg
hij1 van zijne candidatuur kennis, daarvoor be
danken; hij zou niet willen, dat zijn naam het
shibolet werd voor de verbreking van der recht
sche partijen eenheidhij zou niet willen dat door
verdeeldheid der christelijike partijen de Scjhiedam-
sche Kamerzetel voor de Rechterzijde zou ver
loren gaan. Zelfs Idenburg niet kan dus de uit
verkorene der Schiedamsche c|hjristelijlke kiezers
zijn.
Rest dus nog van het vijftal officieel gestel
de candidaten de heer jhr. mr. D. J. de Geer,
de candidaat der vereenigde christelijke partijen,
die wij reeds in vorige nummers kortelijk hebben
aanbevolen. Jhr. mr. de Geer is zeker in ons
district geen onbekende. Als hoofdredacteur van
den „Nederlander" te Rotterdam, vertoeft hij in
de onmiddellijke nabijheid onzer stad, wat zeker
voor de betrekkingen die een Kamerlid steeds met
zijne kiezers heeft te onderhouden, een belang
rijk voordeel moet worden geacht. Reeds een
maal vond jhr. mr. de Geer gelegenheid voor
de Schiedamsche kiezers als spreker op te treden,
en hoewel hij op den avond der bedoelde openbare
vergadering minder gedisposeerd was, deed hij'
toch zijn gegeven woord gestand en behandelde
hij' het betrokken onderwerp met de meeste toe
wijding en ernst, zooals men dat van hem te
recht mocht verwachten. Want jhr. mr. de Geer
is, naar Het getuigenis zelfs van zijhe besliste
erkende tegenstanders, een zeer kundig begaafd
man, waarmede de Kamer eventueel bepaal^, een
aanwinst zal doen. f 1
In de club van de christelijke leden der Prov.
Staten, waarvan hij: voorzitter is, is jhr. mr. de
Geer zeer geziend en geeerd en worden zijne
degelijke zaakkundige adviezen bijzonder op prijs
gesteld. Maar voor alles is hij een man van over
tuigd christelijke beginselen, een edelman, die het
„noblesse oblige" in den rijken zin des woords
tot volle waarheid maakt. Personen, die hem van
nabij kennen, roemen zijne vriendelijkheid en goed
hartigheid ook vooral tegenover de minder be
voorrechten des levens, zijne weldadigheid en pien-
scbenmin, die zich ook in den omgang met zijne
ondergeschikten en naastomgevenden bijzonder
doen kennen. In jhr. mr. De Geer hebben wijl
d,us een candidaat die kunnen aap willen paart,
ook in de oplossing van de zoo talrijke vraagstuk
ken van maatschappelijk belang, ten bate van
's werelds minbevoorrechten vooral, die juist in
onzen tijd van een Kamerlid zooveel aandacht
en studie vragen. I
Voor dezen uitnemenden candidaat der cliris-
telijfce partijen nog dezer dagen getuigde oen.
der meest bekende socialistische voormannen, dat
de Cliristelijken in Schiedam geen beteren todden
kunnen kiezen gaan dus de christelijike kiezers
in ons district Woensdag a.s. in gesloten kolonnes
ten strijde. Alle persoonlijke overwegingen be
lmoren bij deze hoogst ernstige verkiezing ter
zijde gesteld, alle meer bijzondere partijbelangen
bij dit zwaarzwichtig pleit ten achter gesteld te
worden. Voor alles gaat het allerhoogste belang
des Lands, dat dringend een krachtige regeering
vraagt, die alleen op den bodem den christelijke
beginselen kan worden opgebouwd; voor alles
komt 't er op aan, het „kraakporcelein" ministe
rie op te ruimen en het Land vrede, rust, orde
en welvaart te verzekeren door het eep christelijk
kabinet te schenken, zooals dat 'twelk zich in
de kritieke dagen van 1903 zoo kranig en krach
tig heeft betoond. Daarom, christelijke kiezers in
het district Schiedam, allen als éen man ter stem
bus voor uw candidaat, die er toe zal medewerken
dat heilsstatuut weer aan lief Nederland te be
zorgen
1
lid van den Gemeenteraad te Rotterdam,
lid van de Prov. 'Staten van Zuid-Holland.
RUSLAND.
De Russische regeering iaat niets onbeproefd
om van de derde Doema te maten een svoiks-
vertegenwoordiging" naar haar smaak. Daarom
heeft zij nu weder verboden tijdens de verkie
zingen te Petersburg openbare vergaderingen te
houden. Ot zij door dit en andere middelen erin
slagen zal zich een gewillige Doema te verschaffen,
zal de tijd moeten uitwijzen, maar zelfs in Rus
land stelt men al niet veel vertrouwen nieer in
de komende Doema. Daarvan zjjn ai voorbeelden
te over en nu wordt weder gemeld, dat in het
stadje Tiraspol bij Odessa ruim 1500 landeige
naars zich hebben onthouden van het uitbrengen
van een stem, naar een van hen schreef»uit
afkeer van wat van de derde Doema wordt gemaakt".
Bij beschikking van den tijdelijken gouver
neur-generaal van Lodz zijn 127 arbeiders van
de fabriek van den onlangs vermoorden directeur
Silberstein veroordeeld tot verbanning naar ver
afgelegen gedeelten van Europeesch-Rusland. De
andere gearresteerden werden vrijgesproken. i
ENGELAND,
Bij zijn aankomst in Engeland zal de Duitsche
keizer in de haven van Portsmouth landen. To
Spithead zal het keizerlijke jacfhit door het En-
gelsche Kanaaleskader begroet worden. De prins
van Wales en de hertog van Connaught zuiien zidh
naar Portsmouth begeven om aldaar de keizer en
de keizerin te begroeten.
ROEMENIë.
Bij de indienststelling van 12 militaire booten
ten gebruike van de politie op de Don. i, hield
de koning een rede, waarin hy zeide, da. d
scheepsmacht moest worden uitgebreid, teneinde
hare hooge roeping op de groote rivier te kunnen
vervullen. De koning verklaarde te hopen, dat de
jonge marine zich de hooge positie waardig zou
betonen, die Roemenië tengevolge van zjjn wjjze
en loyale politiek inneemt.
ARGENTINIë.
De ministers besloten den senator Perez naar
de provincie Corrientes te zenden om het uitge
broken conflict op te lossen.
MAROKKO.
Mag men berichten uit Rabat gelooven. dan is
de machtspositie van sultan Abt-el-Azis heel wat
minder geschokt dan men oorspronkelijk dacht.
Zoo zjjn thans weer verschillende stammen aan
den sultan hunne aanhankelijkheid komen betui
gen en blijkt het, dat niet alleen op zijn tocht
1 j