Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
30ste Jaargang.
Zaterdag 9 November 1907.
No. 8956
TWEEDE BLAD.
Staten-Generaal.
Ingezonden Mededeelingen.
Uit de Pers.
Rechtzaken.
Sport.
ABONNEMENTSPRIJS?
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nediyland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
aiflUllTlliia
PRIJS DER ADVERTENTIêN:
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst
hjke overeenkomsten aangegaan.
bil<
BureauBOTERSTRAAT 50.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 8 Nov.
Indische begrooting.
De heer Bogaardt vervolgt de debatten
over de subsideering van het bjjzonder onderwijs
in Indië aan de hand van het onderwijsverslag
1906. Hjj" sluit zich aan bij hetgeen daarover gis
teren door den heer De Visser c.s. is gezegd, maar
als er subsidies worden gegeven, moeten de zus
terscholen daar ook in deelen.
De Minister beloofde onderzoek der mate
rie, die op advies wacht van den gouverneur-ge
neraal, terwijl zij thans bij den Raad van Indië
in overweging is. Ook het middelbaar onderwjjs
is reeds bij den directeur van onderwijs in behan
deling, waarbjj de adviezen van den heer Van
Haften nuttige diensten bewjjzen. Ook de zaak
der pensioenregeling van bijzondere onderwijzers
Wordt overwogen, ten einde het bjjzonder onder
wjjs in koloniën en moederland op gelijken voet
te brengen, want spr. wenscbt allerminst, dat
ginds zich de schoolstrijd herhale. Ten slotte deelt
de minister mede, dat zjjn verklaring, als zou een
der Kamerleden hem gezegd hebben, dat de heer
Thomson in de afdeelingen had gezegd, den mini
ster reeds iets gegeven te hebben, dat hjj toch
eigenljjk niet gegeven had, volkomen waar was,
naaar het misverstand berustte bij den zegsman en de
heer Thomsen had zoo iets in de afdeelingen niet
beweerd.
De heer Thomson is den minister erken
telijk voor zjjne verklaringen en zal van het
voorgevallene geen ongename herinneringen be
houden.
Verschillende sprekers repliceeren, onder wie
de heer De Visser, die bjj deze gelegenheid
den heer Van By landt geluk wenscht met zijn
25-jarig Kamerlidmaatschap, dat dezen heden her
denkt, en die een man is, wiens humaniteit en trouw
hem de sympathie waarborgen van alle partjjen.
(Luid applaus.)
Ook de Minister sluit zich aan bij de ge-
lukwenschen, aan den heer Van Bylandt gebracht,
van wien ook dezerzjjds steeds steun en medewer
king is ontvangen.
De heer De Waal Malefijt houdt een
rede over het inlandsch onderwijs, ten betooge, dat
toen de scholen niet lichtvaardig moet vermeerde
ren, waarna de heer Van Deventer uiteenzet,
Waarom de drie scholen ter opleiding van inland-
Sche ambtenaren niet genoeg zjjn.
De heer Ier Laan zette zijne grieven uit
een tegen de gevraagde subsidies voor het bjjzon
der onderwjjs, waarop de heer Van Bylandt
2Un standpunt ten deze uiteenzette. Hij eindigt
®°et een persoonlijk feit (luid gelach): hij dankt
de heeren De Visser en Fock, maar bovenal God
?P dezen dag. God allereerst heeft hjj in deze
Kamer gediend en land en volk, die hij liefheeft.
(Harteljjk applaus.)
Daarna antwoordde de Minister de onder-
scheiden sprekers.
De heer Van Kol waarschuwt tegen ontijdige
Uitbreiding van het inlandsch onderwijs voor men
goed heeft nagegaan hoever men thans is. En
voorts zou bjj willen weten, wat men voornemens
15 voor de industrieele ontwikkeling ran den Ja
vaan te doen.
De heer V a n Deventer ontwikkelt nog
®ens zjjn standpunt ten aanzien van de opleiding
"er inlanders voor ambten van Binnenlandsch Be
stuur,
De minister deelde nog mee, dat bij voornemens
ls> geschikte Javanen naar Holland te brengen, om
Ze hier in industrieelen zin op te leiden.
Hjj art. 68 (armwezen), spreekt de heer Van
Kol over een deportatie-kolonie voor onverbeter
lijke misdadigers. Men zou hier het Heilsleger
kunnen benutten, en voorts vroeg bjj om een ge
sticht voor lepra-leiders.
Na de pauze bespreekt de heer De Waal
M a 1 e f jj t den nieuwen post, welke op de begroo-
'Ug staat voor de instelling van een armenraad
e° een inspecteur van armwezen. Spr. zal voor
dellen dien post te laten vervallen. Een amende
ment in dien geest wordt voorgesteld door den
^Preker en de heeren De Visser Van de Velde,
°°gaardt en Aalberse.
p.P® heer IJzerman bestrijdt dit amendement,
"ïj acht het onjuist, zoo scherp de staatsinmen
ging te veroordeelen voor Indië, waar de gods
dienstverschillen zoo scherp zjjn gesteld. En trou
wens, men moet zoo naaw niet kjjken. Er komt
ln Indië geen kerk en geen godshuis tot stand, of
er Wordt 'n loterjj voor gehouden.
De heer De Visser: Bjj ons niet.
"e heer IJzerman: En wie dezen kemel
erteert, kan deze mug ook wel ljjden.
De minister beantwoordt de sprekers en
Hebt' 6r Kwestie alleen de Europeanen
u en niet ook de inlanders. Daarmee vervalt
et voornaamste bezwaar. Van een staatsloterij is
K en sprake. In Indië heeft iedereen het druk
dat is nog anders dan hier. (Gelach.) Van bemoei
lij king der kerkeljjke armenzorg is geen sprake.
De heer De Waal M a 1 e f jj t repliceert.
De heer Van Kol betoogt, dat nu in de toe
komst ook het Heilsleger subsidie verdient, dat
meer goed doet dan alle Indische dominees te
zamen. (Groot gelach.) En wat de armenkwestie
betreft, centralisatie is onvermjjdeljjk noodig. Spr.
zou het betreuren, indien het amendement werd
verworpen, en er zelfs een politiek gevaar in zien.
De heer Kolkman zegt, dat men dezerzjjds
noch het centrale systeem, noch die dure ambte
naren wil. Had men dit geld maar vast aan de
armen gegeven, dan hadden ze ten minste met
nieuwjaar een daalder in den zak gehad. (Groot
gelach). Vandaar dat spr.'s advies is laat men
wachten. Ook voor vermindering van den post
zou spr. te vinden zjjn.
De heer Van Kol stelt voor, den post met
f5000 te verminderen.
De minister verdedigt nader den begroo-
tingspost en verzet zich tegen de amendementen.
De heer L o h m a n acht de zaak te gewichtig
om haar na een onvoldoend debat door 'n toe
vallige stemming te doen beslissen. Hjj acht het
gewenscht, om de zaak nog één jaar terug te ne
men. Geschiedt dit niet, dan zal spr. vóór het
amendementDe Waal Malefjjt stemmen.
De minister acht de zaak oud genoeg om
haar af te doen.
De heer IJ z e r man deelt namens de Com
missie van Rapporteurs mede, dat de meerder
heid tegen het amendement—De Waal Malefjjt
is. Wordt de inspecteur aanvaard, dan is de meer
derheid tegen het amendementVan Kol.
De heer Van Kol stelt voor, de zaak aan te
houden tot Maandag.
Aan de orde komt het amendement—De Waal
Malefijt, dat wordt verworpen met 26 tegen 25
stemmen. Tegen stemden de heeren Bos, Patjjn,
Eland, Blooker, Treub, Van Deventer, IJzerman,
Jansen (Den Haag), Jannink, Ferf, Drucker, Hu-
genholtz, Ter Laan, Uoodhuysen, Dolk, Schaper,
Marchant, Van Kol, Lieftinck, Hubrecht, Lely, Ver-
hey, Ketelaar, Thomson en de voorzitter.
Komt thans aan de orde het amendement—Van
Kol, dat wordt aangenomen met 28 tegen 23
stemmen.
De heer Van Kol bespreekt de krankzinni
genverpleging, die hjj absoluut onvoldoende acht,
en noemt een tal van soortgeljjke grieven.
Ook de heer Blo oker critiseert den gezond
heidsdienst en betoogt, dat er meer middelen en
meer artsen noodig zjjn.
De minister repliceert en wor it beantwoord
door den heer Van K o 1, die zegt, te vreezen
dat, ondanks de ministerieele belofte, wjj het in'
de toekomst zullen moeten doen met papieren
vroedvrouwen. (Groot gelach).
De heer Blooker repliceert en wordt nog
eens door den minister beantwoord.
De heer Van Kol vraagt nog eens, wat de
plannen zjjn der regeering ten aanzien der Indi
sche groot-industrie.
De minister verwijst naar hetgeen hjj
daaromtrent vanmorgen heeft gezegd.
De heer Jannink bepleit de uitbreiding der
katoencultuur, en juicht toe, dat de regeering
in die richting werkt. Hjj beveelt denzelfden'
arbeid ook voor Borneo aan
De minister acht dit evenzeer wenschelijk
en zal alleen afwachten of Borneo als terrein
daarvoor geschikt is.
De heer Van Kol constateert de inzinkin<*
van den veestapel, die met het jaar afneemt.
De minister repliceert.
De Voorzitter deelt mede, dat de explo-
ratiewet zal behandeld worden na de aanhangige
ontwerpen, maar niet vóór Dinsdag.
BI jj vend gedeelte.
De heer Marchant vraagt en bekomt ver
lof tot het houden van een interpellatie tot den
minister van Oorlog betreffende het onder de wa
penen houden van het blyvend gedeelte in zjjn
geheel. De interpellatie zal op een nader te bepa
len dag aan de orde komen.
De heer Ter Laan had hetzelfde plan en
dringt er op aan, dat vóór 1 December de inter
pellatie behandeld worde.
De vergadering wordt verdaagd tot a.s. Maandag
kwart over een.
vertegenwoordiging of ook van het volk zelf op
één enkel tijdstip wil, onmiddellijk, zon
der mogelijkheid van een nader onderzoek, tot
wet worde verheven. Een Eerste Kamer moet
eenerzijds onafhankelijk zijn van de oogenblik-
kelijke opwellingen des volks, maar anderzijds
toch onderworpen aan den volksinvloed, zooals
die zich in een reeks van verkiezingen doet kennen.
Voorts oefent zij controle uit over de stemmin
gen der Tweede Kamer. Zij' kan toetsen of het
geen haar door die Kamer wordt toegezonden
wel werkelijk door haar meerderheid gewild wordt
en of deze niet bij verrassing of onder den invloed
van onjuiste voorstellingen is verkregen, om van
corruptie niet eens te spreken.
De heer Van Houten meent, dat het slechts
aan gemis aan doordenken kan worden toege
schreven, dat de regeering het voorstel van de
Unie-adviseurs overneemt, om bijl ontbinding der
Eerste Kamer ook de Provinciale Staten te ont
binden. Door aldus gelegenheid te openen aan
de kiezers om op denzelfden dag Twteede Kamer
en Provinciale Staten geheel to vernieuwen, zou
de meerderheid op een enkelen verkiezingsdag
de beide Kamers beheerschen en alzoo het hoofd
doel van het tweekamerstelsel gemist worden.
Ook kan de heer Van Houten zich niet met
het onbeperkt recht van amendement voor de
Eerste Kamer vereenigen. j
„Aan de Eerste Kamer onbeperkt het recht
van amendement te geven, zou de mogelijkheid
doen ontstaan, dat de Eerste Kamer zich te veel
met bijzonderheden, ook van de begrootingen ging
bemoeien en het zwaartepunt van het dagelijksch
regeeringsbeeld niet meer uitsluitend bij' de Tweede
Kamer zou liggen. Een groote zwarigheid blijft
echter, dat de Eerste Kamer wetten, waarvan
zij het beginsel wil, ondanks tastbaar onjuiste
detailbepalingen moet aannemen, of wegens die
dotailbepalingen geheel afstemmen. Die moeilijk
heid kan zeer worden verminderd door haar de
bevoegdheid toe te kennen, alvorens haar be
slissing te geven, een wetsontwerp aan de Tweede
Kamer te renvoyeeren bij een gemotiveerd besluit,
waarin bepaalde bezwaren worden geformuleerd.
Aan de Tweede Kamer zij dan overgelaten te
beoordeelen, of op die bepaalde onderdeelen aan
de geopperde bezwaren kan worden tegemoet ge
komen. Zoo niet, dan zou zij door eenvoudige
terugzending het wetsontwerp, zooals het ligt aan
de eindstemming der Eerste Kamer, kunnen on
derwerpen. Deze mij in die Kamer door een me
delid gesuggereerde gedachte, verdient ernstige
overweging," zegt de heer Van Houten
tot bijstand van het hoofd der school aangesteld
de tijd in die hoedanigheid doorgebracht in dienst
van openbare of bijzondere schalen. Zoodanige
onderwijzer is alleen hij die door den gemeenteraad
is aangesteld. j
Had men nu alleen met die wet te rade te
gaan, de gestelde vraag moest ongetwijfeld be
vestigend beantwoord worden.
Maar in art. 2 der Sohiedamsche verordening,
dat art. komt allereerst hier in aanmerking, het
zegt niet wat onder dienst is te verstaan. Al
zijn nu in de verordening de jaarwedden in het
algemeen hooger gesteld dan de wet eischt, uit
niets blijkt van een bedoeling tot afwijking om
trent de voorwaarden der verhoogingen. Veeleer
mag worden aangenomen dat de verordening on
der dienst hetzelfde verstaat als wat art. 26 Wet
Lager Onderwijs in aanmerking brengt. Het argu
ment door de rechtbank gebruikt dat de tijde-
lijken onderwijzer gedurende ettelijke maanden
dezelfde taak heeft verricht als een vast onder
wijzer, achtte proc.-gen. een billijkheidsargument,
voor de uitlegging der verordening zonder waarde.
Mitsdien strekte de conclusie tot ontzegging der
vordering van den Bond van Ned. Onderwijzers,
aan welken de vordering door den onderwijzer
was gecedeerd. r
Uitspraak over 6 weken. j
i
25 cent per regel.
Het Tweekamerstelsel.
Mr. S. van Houten Wijdt in no. 3 der serie
1907 zijner Staatkundige Brieven ook een kor
te beschouwing aan het Tweekamerstelsel.
Over het tweekamerstelsel behoeft in begin
sel thans niet te worden gesproken, zegt de heer
Van Houten. Alleen de sociaal-democraten va
gen er nog een aanval op. Zelfs de vrijzinnig-
democraten deelen de conclusie van mijn be
toog van 1887, dat een stellig vereischte voor
een goeden regeeringsvorm is, door een wei-
ingericht tweekamerstelsel te vermijden, dat dat
gene, wat de tijdelijke meerderheid van de volks-
Onderwijskwestie.
Proc.-gen. bij den Hoogen Raad mr. Noyon con
cludeerde gister tot vernietiging van het vonnis der
rechtbank te Rotterdam in de Schiedamschë on
derwijzerskwestie, de vraag of volgens de Schie-
damsche verordening betreffende de onderwijzers
salarissen de periodieke verhooging van salaris
moet worden berekend van den tijd waarop de
onderwijzer vast dan wel tijdelijk in dienst is
gekomen. j
Proc.-gen. achtte ongegrond het eerste cassa-
tiemiddel, dat de burgerlijke rechter onbevoegd
zou zijn kennis te nemen van de vordering van
den onderwijzer tegen de gemeente; in de laatste
jaren is bij onderscheiden arresten van den If. R.
aangenomen, dat uit bestuurshandelingen een
burgerlijke actie kan voortvloeien. Art. 2 R. O.
spreekt zoowel van schuldvorderingen als van
eigendom en daaruit voortspruitende rechten en
van burgerlijke rechten in het algemeen.
Vervolgens ging mr. Noyon over tot de 2e ten
deze te beantwoorden vraag; of de onderwijzer
ingevolge de betrokkene verordening van Schie
dam aanspraak makende op verhooging van sa
laris volgens zeker aantal dienstjaren, daar/oor
in aanmerking mag brengen alleen den tijd die
hij na vaste aanstelling heeft gediend dan ook
den tijd gedurende welke hij belast is geweest
met tijdelijke waarneming van de vacature.
Het minimum salaris bjji art. 26 wet o. h. Lager
onderw. vastgesteld staat o. a. in verband met
het aantal dienstjaren die de onderwijzer reeds
werkzaam is geweest en daarbij wordt als dienst
tijd in aanmerking gebracht voor een onderwijzer
GEEN VERWONDERING TE SCHIEDAM.
Natuurlijk niet, dit is slechts een geval meer.
Rugpijn is een teftfeeïi van nierziekte, want de
pijn komt niet uit den rug, doch uit de nieren,
die juist onder het smalle gedeelte van den rug
liggen. De pijn ontstaat uit het urinezuur en
andere vergiften, die de nieren hinderen, en wan
neer deze vergiften niet verwijderd worden, kimt
ge niet gezond zijn. Foster's Rugpijn Nieren Pil
len zijn een speciale medicijn voor de nieren
en blaas. f 1
Mejuffrouw Math, van Dam, Zeestraat 106 te
Monster, deelt ons mede: Ik kan onmogelijk
de pijnen beschrijven, die ik gedurende zeven
en twintig jaar heb moeten verdragen, doch wil
U een kort bericht geven van mijn voortdurend
lijden. Steeds was ik moedeloos en treurig ge
stemd, daar ik voortdurend geplaagd werd door
pijn in den rug en de lendenen. Mijn voeten waren
opgezwollen, ik had dikwijls hoofdpijn en ik had
last van duizelingen, wat zeer veel moeilijkhe
den veroorzaakte. Mijn slaap was slecht, daar
ik 's nachts altijd pjjjn in mijn boenen had, vooral
wanneer ik wat geloopen had. 's Morgens was
ik reeds vermoeid en het kwam veel voor dat ik
kortademig was. Mijn urine was troebel en zag
er meestal roodachtig uit. Ik wilde zoo graag
genezen worden, maar wat moest ik aanwenden
voor mijn ziekte? Ik wist het niet, totdat ik
kennis maakte met Foster's Rugpijn Nieren Pil
len. Ik gebruikte een doosje daarvan en ik was
in de wolken toen ik beterschap bespeurde. Ik
ging hiermede door en werkelijk werd mijn ge-
heele gestel beter, mijln opgezwollen voeten wer
den dadelijk dunner, mijn pijnen waren niet meer
zoo erg en aan alles kon ik merken, dat ik
vooruitging. Ik zal nog wat gebruik maken van
Uw pillen en uit dankbaarheid zal ik ze overal
aanbevelen. j
Ik ondergeteekende verklaar dat het bovenstaan
de waar is en machtig U het publiek te maken
op elke wijze die U goeddunkt.
Foster's Rugpijn Nieren Pillen zijn de pillen,
die U zullen genezen, laat U niet overhalen iets
anders te probeeren. Zij zijn te Schiedam ver
krijgbaar bij de firma KAPPELHOF HOVINGH
(voorheen Frans Visser). Toezending geschiedt
franco na ontvangst van postwissel k F. 1.75 voor
één- of F. 10.voor zes doozen.
Automobilisme. Wjj vernemen uit be
trouwbare bron, dat binnenkort geen auto's en mo
torrijwielen de Duitsche grens meer zullen mogen
passeeren, indien de bestuurders niet voorzien zjjn
van legitimatiepapieren, afgegeven door een daar
toe bevoegden toeristenbond. Feitelijk is deze toe
stand thans reeds ingetreden. Het bewijs hiervoor
werd ons dezer dagen geleverd door den wiel-
