Binnenland.
Htads- ©n Gewestelijk Nieuws.
voozen bodem te geraken is de kiesrechtstrijd het
aangewezen middel.
Spr. noodigde de liberale partgen uit in zake
het kiesrecht kleur te bekennen, 't Moet nu einde
lijk uit zijn met het schipperen met onbestemde,
nietszeggende leuzen. De arbeider heeft het alge
meen kiesrecht dringend noodig, zal het Regee-
rings optreden niet ontaarden in een doodende
Staats voogd ij.
Interpellati e-M a r c h a n t.
Bg de opening der middagzitting stelt de Voor-
z i 11 e r voor, de interpellatie-Marcbant te be
handelen Maandagavond.
De heer Lobman stelt voor, Maandagavond
de begrooting te behandelen en de interpellatie te
stellen op Woensdagmiddag na de pauze.
De heer Nolens heeft daar niets tegeo, maar
wil avondvergaderingen vermjjden. Het is zoo be
zwaarlijk voor de pers en de stenografen.
De heer Heemskerk stelt voor dien Woens
dagavond over het blijvende gedeelte door te ver
gaderen.
De Voorzitter stelt voor de regeling-Lohman
te aanvaarden.
Aldus wordt besloten.
Staatsbegro oting.
De heer Troelstra, zijn rede vervolgende,
betoogt de noodzakelijkheid van eenheid van lijn
in de gedragingen des ministers. Heeft men zich
bg ae benoeming van dezen minister van Marine
van diens beginselen vergewist, als strookende met
den geest van het Kabinet Waren de beginselen
van minister Staal, die van het ministerie? En
nu de heer Heemskerk, die niet geheel afkeerig is
van ambtenaar-organisaties, maar de leden
kleine jongens wil behandelen. Maar onder
handelen mag de regeering niet, zegt die af
gevaardigde. Maar hjj vergeet, dat de leden
van die bonden niet alleen rjjkswerklieden zjjn,
en dus niet allen zjjn ongeschikten, maar menschen,
uit de samenleving, zjjn gelijken dus. Wil de
minister ze als ondergeschikten behandelen, dan
ga hg zgn gang, als hjj ze maar aanhoort. En
vooral bg de regeling van den rechtstoestand van
ambtenaren moet men met die bonden rekening
houden. De heer Heemskerk schjjnt te denken, dat
de chefs in het leger vader en moeder zgn van
hun troep. Het is een dier beminnelijke illusies
uit ons staatsleven. Of petities behandeling ver
dienen, hangt af van de vraag, die zjj behelzen
en met van formeele kwesties. De indruk, dat
petities ernstig behandeld worden, moet boven be
denking blgven. Volgens den heer Heemskerk zjjn
politieke vereenigingen, wat anders, dan vakver
enigingen. Maar waarom richt men dan Christe
lijke ambtenaarsvereenigingen op
De heer Heemskerk: Om ze uit de socialis
tische vereenigingen te houden.
De heer Troelstra: Natuurlijk, zoo vast
zitten de Christelijke beginselen, dat men bang
is, dat de roode verf afgeeft.
En men mag gerust de ambtenaren eens aan
verkiezingskandidaten laten vragen, hoe ze over
bepaalde belangen denken, mits de stem niet van
zoodanige verklaring afhankelijk worde gemaakt.
In den Amsterdamschen Raad is men zelfs zoo
ver gegaan, om den ambtenaren het kiesrecht te
ontnemen. Wat is men toch bang voor die kleine
groepen I Het is sprekers bedoeling, dat de organi
saties de leiding krijgen in de werkzaamheden,
welke haar leden hebben te verrichten. Kan men
met vertrouwen op datgene, wat uit het volk na-
tour Jij k opgroeit Het organische leven (die oude
o---'- ..««Zen. creei
het een fair trial en het zal vanzelf opbloeien.
De heer Helsdingen bespreekt de kwestie
van het loodwit-onderzoek en dringt er op aan
te zorgen, dat loodwit en loodmenie zooveel moge
lijk worde vermeden.
De heer Ruys de Berenbrouck be
spreekt eveneens de kwestie der vakorganisatie en
betoogt, dat men geen vereenigingen gedoogen
kan, die als machtsmiddel zouden kunnen bezigen
de staking,^ welke in zoo hooge mate gevaarlijk
kan zijn. Spreker houdt een uitvoerig betoog,
waarin hjj uiteenzet, welke categoriën van vereeni
gingen wel en welke niet gewenscht zgn. Ten
slotte dringt spreker er op aan, op een spoedige
regeling van den rechtstoestand der ambtenaren
De heer D r u c k e r zal allereerst spreken over
de vakvereeniging. Wat daarvan door het Mini
sterie in de stukken gezegd is, ljjkt den spreker
volkomen juist. Daar is niets aan toe te voegen
Ook hier, geljjk overal, is het maar de vraag, of
men naar de licht- of de schaduwzijde knkt. Ook
spreker keurt de vragen betrefïende particuliere
belangentjes aan verkiezingskandidaten at, als een
uitwas van politiek leven. Dat een Matrozenbond
om ,het kiesrecht vraagt, is inderdaad een ver-
sehjjnsel, dat op de kinderjaren duidt. Maar zulke
dingen gebeuren niet meer, als de organisaties
ouuer worden, dan leeren ze zelfs de regeeriog
met met kleine grieven lastig te vallen. Maar een
scherpe tegenstelling tusschen ambtenaars- en an
dere organisaties ziet spr. in deze kwestie niet.
En nu een woord over de partjjgroepeering in
ons laud. En passant kan daarhy worden gecon-
stateerd, dat de heer Heemskerk een energieke
poging deed om de rechterzijde bjjeen te houden
01 dat noodig was, beoordeelde men aan die zjjde
zelve. En dan bespreekt de heer D r u c k e r de
gewenschtheid eener nieuwe partgformatie
Over terrorisme sprak de heer Troelstra'
Misschien met de aangewezen man. (Vrooljjkheid).
Wat hg over de deputatenvergaderlng zei, kan
spreker zeer krachtig onderschreven, maar er zijn
meer vergaderingen, meneer Troelstra! waar
minderheden verdrukt worden.
De heer Troelstra: Noem ze
De heer D r u c k e rIk bedoel zekere sociaal
democratische vergaderingen. Nu begrgpt u me
wel. (Groot gelach).
Dan verdedigt spreker de concentratie en toont
aan, dat het algemeen kiesrecht een grooten stap
vooruit heeft gedaan in den laatsten tgd.
Ten slotte spreekt de heer ürucker over het
Kabinet, dat hg krachtig in verdediging neemt,
toont wel degelgk karakter, het werkt met
rechterzijde volstrekt niet de antithese scherp stelt
en volstrekt niet dreigt uiteen te vallen. Integen
deel, krachtig gaat zg voorwaarts. Dit ministerie
moet spreker dulden. Hjj ondergaat het en is de
gelegenheid schoon, dan krjjgt het een consilium
abendi.
Wat de Encycliek met deze debatten te maken
had, mag een raadsel heeten. Zij beperkt trouwens
geenerlei onderzoek. Zg zegt alleenals gjj zoover
gaat, zjjt gjj niet meer Katholiek. Trouwens dat
doet niet alleen de Roomsche Paus, dat doet de
Paus der S. D. A. P. ook. (Groot gelach).
Vervolgens waarschuwt hjj tegen de wjjze,
waarop met het geld wordt omgesprongen. Alleen
de heer Rink grjjpt daar forscb in en dat kan
men niet met 'n voorstel intoomen, want het
systeem van uitgeven is fout.
En nu het weggaan van den heer Cohen Stuart.
Eigenlijk l'enfant chéri der Kamer. (Groot gelach).
Een krggsman als Cohen Stuart loopt toch niet
voor een paar woorden weg. (Groot gelach.) Voor
al niet, als hg alles zoo zoet krijgt, wat hg vraagt.
Over dat ontslag en de komst van den heer Went-
holt, als minister van Marine, wil hg nog wat
hooren.
De heer Lobman bespreekt ook de kwestie
der vakvereenigingen en geeft ook zjjnerzjjds de
voorkeur aan groepvereeniging, waarna hij ver
klaart zich voor het volgend jaar van scherpe
critiek op het ministerie te willen onthouden,
maar te moeten verklaren, dat het niet getuigt
van veel kracht. Als voorbeelden daarvan noemde
spreker de historie van het blijvend gedeelte en
het heengaan van minister Staal, gevolgd door een
blijven na het vallen der stelling Amsterdam van
dezen minister van Oorlog. Scherp gispt de heer
Lohman het uitzoeken, welk Kabinet het meest
heeft gewerkt. Nooit heeft een Kabinet harder
gewerkt dan het vorige, al bljjve in het midden
of dat werk goed was.
Wat nu de partijformatie aangaat, links is
alleen eensgezind als het gaat om rechts te slaan.
Komt de tgd, dat de sociaal-democraten vooraan
staan, dan zullen vele liberalen begrijpen, dat oor
rechts het heil is en dat wie de samenleving wil
behouden, begrijpen moet, dat zjj op christelijk*
grondslagen is gebouwd.
De heer Van VIg men bespreekt nog evei
de zaak der organisaties in het militaire leven
om te betoogen, dat zjj het hiërarchische begrip
in het leger verdoezelen en dat dit ongewenscht is.
Heden is de minister aan het woord.
Niet naar de Kaapkolonie.
Wegens de op economisch gebied in de Kaap
kolonie heerschende depressie wordt door het
gouvernement dier kolonie ieder ernstig ontraden
zich thans daarheen te begeven, ten einde werk
te zoeken.
Offlcieele berichten.
Bjj Kon. besl. van 9 dezer is bevorderd to
officier in de orde van Oranje Nassau, D. Bjjden
djjk, predikant bjj de Nederduitsch Hervormds
Gemeente te AspereD.
Het bezoek van de keizerin van Dnitschland.
Naar men verneemt, is de rede Van het uit
stel van de komst op het Loo van H. M. dr
Keizerin van Duitschland gelegen in eene ui-
noodiging aan H. M., om het verblijf in Londei
twee dagen te verlengen, in verband met dl
feestelijkheden, die aldaar plaats hebben, naa'
aanleiding van het verblijf van den koning er
de koningin van Spanie. f
H. M. de Koningin-Moeder.
LI. M, de Koningin-Moeder stelt zich voor, na
terugkomst uit het buitenland a.s. Zaterdag-na
middag op het Loo, aldaar een tiental dagen te
verblijven.
Ki'*cot. De omwerpen stapelen zich op op onze tafels
vleu heeft hier sceptisch gesproken overdeouder-
'i.mi«verzekeringsontwerpen enz., maar in elk geval
zgu deze ministers daar eerder mee gekomen dan
nu o voorgangers.
Stemmen: het zgn maar copieën.
De heer DruckerEr was genoeg aan te
eranderen (Stemmen: O, hol)
De heer Schaper: Zeer juist 1
öpreker hoopt, dat men den tgd, die nog rest
nuttig zal besteden.
De heer Kolkman houdt een zeer scherp
betoog, waarm hy voornamelijk uiteenzet, dat de
Onderscheidingen.
De Duitsche Keizer, Koning van Pruisen, heeft,
naar het „Hbld." meldt,-benoemdtot ridder 2e
kl. in «de Pruisische kroonordeden heer dr. Aben-
danon, oud-directeur van het Departement van
Onderwijs, Eeredienst en Nijverheid in de Neder-
landsch-Indische Koloniën te 's Gravenhagetot
ridder derde klasjse in de Pruisische kroonorde
den heer dr. Jansma van der Ploeg, directeur
der kanselarij bij het Nederlandsche gezantschap
te Beilijn en Eduard Von Saher, directeur van
het Museum van Kunstnijverheid te Haarlem.
Kamerverkiezing te Sneek.
De anti-rev. kiesvereeniging „Wijmbritseradeel"
heeft dr. A. Kuyper candidaat gesteld voor het
lidmaatschap van de Tweede Kamer.
Dr. Pannekoek.
Het „Nws. verneemt, dat het dezer dagen in
de pers verspreide bericht, als zou dr. A. Panne-
koek door de Saksische politie bemoeilijkt wor
den, onwaar is. Dr. P. had zelf een lezing, wel
ke hij te Leipzig houden zou, afgezegd, en daar
na heeft een onduidelijk bericht in de S. Volks-
zeitung tot het gerucht aanleiding gegeven.
Staatspensioneering.
De fdezling Utingeradeel van den Bond voor
Staatspensionneering heeft een motie aangenomen
waarin het hoofdbestuur verzocht wordt in de
eerstvolgende algemeene vergadering de vraag aan
de orde te stellenIs het niet wenschelijk bij even-
tueele verkiezingen voor de Tweede Kamer al
leen te propageeren voor die candidaten, die zich
voorstanders hebben getoond van het doel en stre
ven van den Bond?
Gemeente-ambtenaren.
Aan den Gemeenteraad van Leiden is ter vast
stelling aangeboden een verordening, regelende
den rang en de bezoldiging van de ambtenaren
en bedienden ter Gemeente-secretarie èn op hèt
kantoor van den Gemeente-ontvanger.
Volgens die verordening zullen worden aange
steld of in dienst treden: een controleur van de
gemeentebelastingen op een jaarwedde van f 2500
a f 3000drie hoofdcommiezen, chefs der afdee-
lingen, f1800 a f2400; een commies-redacteur
f 1600 a f 2000 4 commiezen le kl. f 1400 a
f1600; 3 commiezen 2e kl. f 1100 h f1300; 6
adj.-commiezen f800 a f1000 3 bevolkings-agen
ten met den rang van adj.-commies f800 a i 1000;
4 klerken f 500 k f 700een onbepaald aantal
tijdelijke of hulpschrijvers op een daggeld van f 1.
Vredespaleis te Washington.
Sinds 1890 bestaat te Washington een Interna,
tionaai bureau der Amerikaansche Republieken
hetwelk ten doel heeft de vredelievende betrek
kingen tusschen Noord- en Zuid-Amerika te
bevorderen. Den In Januari 1907 heeft Carnegie
een som van 750000 dollars geschonken voor het
paleis van dat bureau. Onverwijld werd door de
stad Washington een prachtig gelegen plaats aan
gewezende bouwkundigen werden aan het werk
gezet en binnen drieverrel jaars kwam het heer
lijk ontwerp tot stand, hetwelk de «Illustration"
van 19 October jl. te aanschouwen geeft.
Binnen eenige dagen zal de eerste steen wor
den gelegd en binnen weinig maanden zal het
Paleis van Vrede te Washington gereed zgn, tot
inwjjding waarvan de heer Cargenie naar wjj
vernemen voornemens is onze Carnegie-com-
missie uit 's Gravenhage hoffelijk uit te noodigen.
(»Vad.")
Verkiezing dr. Van den Brink.
Bij de behandeling voor den Raad van State,
atdeeling bestuursgeschillen, in de zaak dr. Van
den Brink tegen zijbe miet-toelating als raadslid
van Breda, bleek, dat appèllant in zijn beroeps
schrift aanvoerde, dat de begane informaliteit (het
ongevouwen in de bus steken van de stembil
jetten), niet van invloed geweest is op den uit
slag der stemming. Gedeputeerde Staten betoog
den nader, dat bet geheim der stemming niet is
geëerbiedigd en achtten appellant's bewering niet
afdoende. f
'Namens appellant trad op M. C. Verschoor,
die ver-HanTvlo in Vi0+ stomlokaal te zim geweest
en dat de biljetten niet door het publiek te lezen
waren. f
Mr. J. VV. van den Biesen, namens den eer
den onderteekenaar van bet bezwaarschrift het
teroep bestrijdende, betoogde, dat de geheele
geheimhouding der stemming zou zijn opgeheven,
als het besluit van Gedeputeerden werd vernie-
tigd- i
De Kon. beslissing volgt later.
men in die richting hooren. Toch, hoezeer men
weet, dat te dezen opzichte aandrang bij den
Minister vergeefseh is, voelt men lust noch be
hoefte den arbeid zelf ter hand ie nemen en
door gebruikmaking van het recht van initiatief
het noodzakelijk geoordeelde en niet al te moei
lijke werk tol stand te brengen. Wij kunnen onder
deze omstandigheden niet veel anders doen dan
ons aan een onbescheidenheid schuldig maken
en de aandacht vestigen op eigen werk. Wij! doen
dit niet in de overtuiging van de volmaaktheid
of onver bete r 1 ijk hfeid van ons ontwerp, doch al
leen in de} zij (jet dan ook zwakke hoop, dat.
er wellicht nog een enkele afgevaardigde zou
kunnen worden gevonden, die voor een ook door
hem noodzakelijk geoordeelde hervorming meer
voelt dan een zich slechts in woorden uitende
sympathie.
Geldwisselen aan postkantoren.
Hoewel men zich thans reeds op menig postkan
toor niet te vergeefs aanmeldt om geld en bank
papier gewisseld te kr%en, zijn, naar het „Vad."
meldt, de directeuren bij dienstorder van het hoofd
bestuur der posterijen en telegrafie uitgenoodigd
om, voor zoover de dienst aan de loketten voor
den verkoop van postzegels en de stand der kas
sen het toelaten, het publiek ten deze zooveel
mogelijk ter wille te doen zijn.
De premie der Rijksverzekeringsbank.
De »Arnh." en de «Middelb. Ct." bevatten een
bericht «uit goede bron", volgens hetwelk «ein-
deljjk besloten is de enorme tekorten van de
Rijksverzekeringsbank te keeren." Het bericht
maakt dan melding van de onlangs bg Kon.
Besluit ingevoerde verhooging van het tarief der
Rgksbank, strekkende tot dekking van de admi
nistratiekosten, maar voegt eraan toe, dat dit
slechts een voorloopige verhooging is, want dat
)m alle risico s te dekken de premie-ontvangst
Ier V. B. ongeveer 20 pet. hooger zal moeten
worden. «Een algemeene premieherziening zal dan
ook niet meer zoo heel lang op zich laten wachten."
Voor zoover ons bekend, is dit voornemen nog
lergens officieel aangekondigd, en het bericht,
ndien meer dan een uitvloeisel van een wensch
>f een voor de hand liggende voorspelling, is dan
»ok zeker belangrijk. Misschien is het echter
oornameljjk bestemd om er den moed bg de
jarticuliere verzekeringsmaatschappijen nog wat
a te houden, want het eindigt met de opmer-
Üng dat deze nu haar premies zullen kunnen
erhoogen en er dus ook voor haar nog een kansje
testaat, om met de verzekering volgens de Onge-
ullenwet door te gaan. (»N. Crt.")
Treurige toestanden.
Hoe zonderling, om maar geen ar.j'er woord te
bezigen, het er op sommige plaatsen in de Ned.
Hervormde Kerk uitziet, kan men lezen in onder
staand stukje, dat aan de «Nieuwe Rott. Courant"
geschreven wordt
Sedert ds. Boers predikant is bg de Her
vormde gemeente te Roodahuizum (Fr.) is er
daar in de gemeente een scheuring ontstaan.
Ds. Boers is socialist, er is eene socialistische
kerkelijke kiesvereeniging opgericht, die bij
de verkiezingen krachtig optreedt.
Verleden Zondag was er weer verkiezing;
fel stonden partgen tegenover elkander en
van beide zjjden is protest tegen de stemming
aangeteekend.
Een kiezer beschuldigt ds. Boers van het
omkoopen van kiezers en het weren van een
kiezer van de stembus. Ook wenscht hg dat
kerkvoogden de stemmen nog eens opnemen,
wgl hg het niet onmogeljjk acht, dat ds.
Boers, die ook stemopnemer was, den inhoud
der stembriefjes onjuist weergegeven heeft.
Deze kiezer heeft tevens bg den kerkeraad
op grond van ds. Boers' handelingen tegen
deze zgn beklag ingediend, met verzoek een
onderzoek in de stellen.
Ongeveer 20 andere kiezers hebben protest
aangeteekend, omdat de sluiting der stembus,
bepaald op 3 uur, eerst te 4$ uur plaats
vond en er na 3 uur nog stemmen zgn uit
gebracht.
Ook op katholieke lezers moeten dergelgke mede-
deelingen een pjjnljjken indruk maken.
Verwonderen kan men zich er evenwel niet
over, zegt het «Centr".
;Ds. Boers is geenszins de eerste socialistische
«bedienaar des Woords" in de Ned. Herv. Kerk.
Verschillende anderen gingen hem op dezen weg
reeds voor.
En het was trouwens te verwachten, dat er
socialisten zouden komen, nadat het door de mo
dernen uitgestrooide zaad reeds veie liberalen en
radicalen had gekweekt.
Wanneer deze laatsten, met hun gemis aan
positief geloot in de Kerk mochten bljjven, waar
om dan ook de socialisten niet
Consequent werkt ook hier het beginsel door.
Intusschen is deze strjjd tusschen socialisten en
anti-socialisten in een Hervormde gemeente, met
een socialistischen predikant als hoofdpersoon, wel
een merkwaardig teeken des tjjds.
De ijzeren praam met zand van
schipper Jan Diepenveen, Den Haag, die gister
ochtend in de Binnensluis is gezonken, is heden
nacht aldaar gelicht ea naar de Schie bg de spoor
brug gebracht, waar zg ter beschikking van den
eigenaar is gesteld.
Vannacht is bg het lichten van de
in de Binnensluis gezonken ijzeren praam de
gemeente-werkman J. Stegman te water geraakt,
doch door zijne medewerklieden spoedig weder op'
het droge gebracht.
Preventieve hechtenis.
Het „Weekblad van het Recht" schrijft:
Een jaar geleden veroorloofden wij! ons aan
Regeering en 'Staten-Generaal een ontwerp van
wet aan te bieden, waarbij eenige wijzigingen
werden gebracht in de regeling van de preventieve
hechtenis ten onzent. In den aanvang mocht dit
mtwerp de aandacht van enkelen trekken; al
heel spoedig werd er niet meer naar omgekeken
jn niet meer aan gedacht. De tegenwoordige Mi-
ïisier van Justitie is niet overtuigd, dat de rege-
ing der preventieve hechtenis zóó dringend ver-
jetering eischt, dat een partieele herziening der
Strafvordering daarom noodzakelijk is. In de Ttvee-
le Kamer zijn wel Jtsommige" leden, die aan;
hingen en zelfs krachtig aaruiringen op herzie
ning van de bepalingen omtrent de preventieve
'hechtenis; ook in het jongste Voorloopig Ver-
dag du J us ti ttebegjroo tmg doen zich wfecz slem-
Verbetering.
De voorzitter van «Katholiek Leven" te Rot
terdam, de heer P. J. Biesta, maakt ons er op
attent, dat wg zgn korte rede van de bestuurs
tafel gesproken op een enkel punt mis ver
staan hebben. Waar wg hem lieten zeggen, dat
op den beruchten verkiezingsavond in 1905, jonge,
ook katholieke mannen, te Rotterdam in de lan
dauers zaten om de overwinning der liberalen te
vieren, was dat onjuist. Hg meent slechts van de
jonge liberalen gesproken te hebben en dit is ook
volkomen zjjne bedoeling geweest.
Gaarne aan de bedoeling van den geachten
schrgver tot plaatsing van deze rectificatie gevolg
gevend, doen wg dit te liever, omdat deze ver
betering de eer van het katholieke Rotterdam te
meer in het licht stelt.
UIT HOEK-VAN-HOLLAND.
Slachtoffers van de „Berlin".
Men schreef gister uit den Hoek van Holland
Vanmiddag zgn er weer 4 lgken aangespoeld.
Drie zjjn er op de Noorderpier en een zeker op
het strand gevonden. Het is niet zeker, dat men
de lgken nog van den dam zal kunnen halen. Het
stormt, de zee staat hol en de vloed komt op
Men zal evenwel alle pogingen in het werk stellen.
Het Ijjk op het strand is in verren staat van ont
binding. Men vermoedt, dat de lgken nog van de
«Berlin" afkomstig zgn.
Hei,
D Tl vw J uc* VVC1 XV t IIItj
