Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Vraagt
S
Medicinale
llurstb Levertraan,
Kappelhof Hovingh,
0
Petroleumkachels, S
fi:
tawaterstom
Hoogstraat 128.
0
0
30ste jaargang.
Zaterdag 23 November 1907.
l\u. 8908.
TWEEDE BLAD.
Korte Dam.
Schiedam-Dordrecht
BEDKRUIKEN. ft
Kolenbakken
Branders, Lampe
glazen en Katoen.
Staten-Generaal.
Gemengd Nieuws.
Uit de Pers.
Burgerlijke Stand.
Advertentiên.
Gemeentelijke Arbeidsbeurs
te Schiedam.
scheikundig onderzocht, aan
bevolen door HB. Doctoren.
Schroefbootonderneming
vanaf f6.-
M»
H
M
A. VAN OER WEES Co., Delft.
ABONNEMENTSPRIJS;
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden aiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 22 Nov.
Staatsbegrooting.
Voortgezet wordt de behandeling van het hoofd
stuk 10, afd. Landbouw.
In stemming komt het amendementTydeman,
om den post voor subsidiën aan boerenleenbanken
met 11000 te verminderen.
Wordt verworpen met 43 tegen 26 stemmen.
Tegen hebben gestemd de rechterzijde, en de
heeren Bos, Mees, Jannink, Patfju, Borgesius, Dolk,
Zjjlma, Eland, Van Kol, Thomson, IJzerman en de
voorzitter.
De heer Reyne klaagt over het kleine aantal
veeartsen, waardoor deskundige hulp vaak ont
breekt, en de kwakzalverij wordt in de hand ge
werkt. Er is toezicht noodig op dit punt en elke
Veearts moet het recht krjjgen, als plaatsvervan
gend veearts op te treden. Spr. illustreert met
een voorbeeld, hoe noodig dit is.
De minister (de heer Veegens) beloott bekwa
men spoed en nauwkeurig onderzoek.
Bjj art. 48 (kosten van staatshulp voor de be-
bossching en ontginning van woeste gemeente
gronden) verdedigt de heer Bos een amendement,
om bij dezen post in plaats van gemeentegronden
te lezen«gronden, toebehoorende aan gemeente
of andere publiekrechtelijke lichamen, of ook aan
vereenigingen van algemeen nut".
De heer Van Dedem verzet zich hiertegen
op de gronden gisteren door hem ontwikkeld. De
term «algemeen nut" is hem te vaag.
De heer Tydeman is het met den vorigen
spreker niet oneenslaat men den minister de
zaak in overweging geven, om er bij een volgende
begrooting op terug te komen.
De heer Lobman is er tegen, om zoo maar
in het debat amendementen in te dienen, waar
door stemmingen worden gehouden, welke niet
genoeg zijn voorbereid en van toevalligheid af
hangen. Spr. zal steeds tegen zulke niet schrif
telijk ingediende moties stemmen.
De minister is zeer voor het gemoveerde
beginsel, maar het kan niet maar zoo worden
ten uitvoer gelegd, Spr. wil dit amendement niet
overnemen, maar het kan wellicht dienen, om tot
de stichting van zulke vereenigingen op te wek
ken naar buiten. Voor de regeering zelve is een
wenk tot spoed overbodigde zaak heeft hare
blijvende belangstelling.
De heer B o s is ook niet voor plotselinge moties,
maar deze zaak is bediscussieerd en vooraf aange
kondigd. Erkend moet worden, dat deze zaak nog
ampele voorbereiding behoeft. Maar juist daarom
dient het eenvoudige beginsel ten spoedigste boven
twijfel te worden verheven.
De heer L i e f t i n c k deelt mede, dat de drie
aanwezige rapporteurs er allen voor zijn.
Het amendementBos wordt aangenomen met
42 tegen 15 stemmen.
Bij art. 68 klaagt de heer De Visser over
het sluiten van het vakonderwijs buiten den ge
zichtskring van de staatscommissie voor den mid
denstand.
Onderzoek naar het peil van ontwikkeling van
den middenstand, is het begin, en wie dat onder
zoek achterwege laat, bij een enquête als deze,
trekt een gebouw op zonder fundament. Dat zoo
danig onderzoek zal ingrijpen in den arbeid van de
sub-commissie voor het vakonderwijs van de in
schakelingscommissie, is onjuist, en dit blijkt uit
hnt rapport dier sub-commissie, dat gansch andere
dingen behandelt.
De heer Aalberse is het in hoofdzaken met
den vorigen spreker eens. Kwesties tusschen depar
tementen mogen hier geen rol spelen.
De heer Bos wil nog liever de heele zaak uit
stellen, dan haar zoo gebrekkig opzetten.
De minister vertelt, dat de minister van
Binnenlandsche Zaken inderdaad niet goedkeurde,
dat de zaak van het vakonderwijs buiten zqn de
partement om behandeld werd, waar het mogelijk
was, dat de rapporten verschillende conclusies
zullen behelzen. Spr. is nu andermaal met den heer
Rink in overleg getreden en heeft daar nog geen
antwoord op, maar wel goede hoop. Beloften kan
Bpr. niet afleggen, maar hij adviseert,, om bjj
hoofdstuk 5 nog eens op de zaak terug te komen.
(Gelach.)
Bjj art. 71 (bijdrage in de kosten van oprich
ting van banken ten behoeve van den handeldrjj-
venden en industrieelen middenstand) vraagt de
heer Reyne, of ook deze banken net als de boe
renleenbanken moeten worden secte-inrichtingen
met gewone leden en hospitanten. (De heer L i e f-
tinck: Buitenleden) Spr. ziet daarin een
gevaar.
De heer Aalberse zegt, dat in de statuten
Van de middenstandsbanken juist dit het geval
niet is. Hospitanten zjjn geen leden van den
tweeden rang, maar niet-Katholieken, die volle
economische rechten erlangen. Clericalisme moge
dan onjuist zjjn; anti-clericalisme is het niet
minder.
De m i n i s t e r constateert, dat alleen «De Hanze"
subsidie heeft gevraagd, en die alleen bekomen
zal, als ze geenerlei beperking aan niet katholieke
leden oplegt, en hun ook stemrecht geeft. »De
Hanze" heeft zich tot die wijziging bereid verklaard,
maar nog niet aangebracht. Ook een vereeniging
in het noorden, niet-Katholieken, heeft de subsidie
gevraagd.
De heer Reyne betuigt nog eens zjjn onrust.
De post wordt goedgekeurd met 30 tegen 21
stemmen. Vóór hebben gestemd de rechterzijde
en de heeren Van Kol, Thomson, IJzerman,
Bos, Mees, Jannink, Dolk, Eland, Zjjlma en de
voorzitter.
Bjj de behandeling der 6e afdeeling (Nijverheid)
-bespreekt de heer Van Citters de wensche-
ljjkheid van proefstations voor de industrie geljjk
ze er ook voor den landbouw zjjn.
De minister erkent, dat hier een mooi ter
rein van werkzaamheden nog open. ligt, maar de
belanghebbenden moeten hard medehelpen.
De heer Van Citters houdt staande, dat
juist bet belang van den handel ligt in een
inrichiing, waar de instrumenten van rjjkswege
geverifieerd worden.
De minister dupliceert.
De heer Van Kol spreekt over het mijn
wezen en betoogt het nut van het mijnregle
ment, dat een stuk sociale arbeid is om te
prjjzen.
De heer Van Karnebeek wenscht van de
regeering eene verklaring te ontvangen, wat er
zal gebeuren, nu de Kamer als haar oordeel
uitsprak, dat voorloopig geen mjjnconcessies
meer moeten uitgegeven worden. De Staat is aan
de exploitatie der onontgounen velden echter nog
lang niet toe. Moeten die dan maar zoo blijven
liggen
De minister neemt dankbaar akte van de
door den heer Van Kol gegeven wenken omtrent
het mijnreglement. Aan den heer Van Karnebeek
antwoordt spr., dat ook hij, door aanneming van
de motie, een onbehaaglijk gevoel heeft gekregen.
De schatten des bodems blijven onbenut liggen
aan uitbreiding van staatsexploitatie is niet te
denken, door particulier initiatief zou er in moe
ten worden voorzien. De Kamer zal in de gelegen
heid worden gesteld, op haar votum terug te
komen.
De heer L o h m a n acht dit den omgekeerden
weg. De minister moet handelen gelijk hjj meent,
dat moet, maar moet niet aan de Kamer komen
vragen, of hij mag. De minister is gerechtigd en
verplicht te handelen, als het moet, en is dan
verantwoordelijk. De minister moet zich dan maar
niet binden aan vota van de Kamer, betreflende
uitvoering van wetten, welke beslist niet strooken
met onze constitutioneele begrippen. De minister
voert uit wat in de wet staat, niet de Kamer.
De heer Van Kol blijft hopen, dat een der
beste vota, die de Kamer ooit nam, niet zal wor
den geneutraliseerd.
De heer Van Karnebeek zegt, dat de heer
Van Kol waant, de heele kwestie in de motie te
hebben gestopt; maar spr. is het hiermede niet
eens.
Volkomen eens is deze spr. 't met het betoog
van den heer Lohman en als de heer Van Kol
insinueert, dat de heer Van Karnebeek particu
liere belangen van kapitalisten verdedigt, dan
waarschuwt spr.doe dat niet meer, want alsdat
nu weer gebeurt, dan zal ik u geducht op uw
plaats zetten". (De spr. slaat met de vuist her
haaldelijk op de tafelen is buitengewoon verstaan
baar en boos.)
Ook de minister protesteert tegen het woord
van den heer Van Kol. Van deze mjjnen zal de
minister nooit staatsterrein maken, wie het dan
ook commandeert.
De heer Van Kol mag ten derde male het
woord voeren voor een persoonlijk feit. Hij kan
niets terugnemen van zjjn woorden. Wie particu
liere exploitatie bepleit, die heeft het belang der
gemeenschap niet in het oog.
De heer T a 1 m a Neen, dat heeft hjj niet gezegd.
Na de replieken van de heeren Lohman en
Van Karnebeek betoogt de minister, dat
uit zjjn optreden het anti-constitutioneele absoluut
niet is gebleken.
Bjj de behandeling der volgende artikelen be
spreekt de heer Schaper de wenscheljjkheid
van een enquête betreffende de zeevisschers,
waarop de minister antwoordt, dat reeds in de
Schepenwet bepalingen te dien aanzien zjjn op
genomen.
De heer T a 1 m a verzet zich tegen de salaris-
verhooging van den w.n. adviseur in visscherjj-
zaken.
üe minister betoogt de noodzakelijkheid
der verhooging.
De heer Talma repliceert.
De heer Van Citters vraagt inlichtingen
over het Rijksinstituut voor het onderzoek der
zee. De heer van Asch van Wjjck wenscht
verplaatsing van het Metereologisch Instituut van
Utrecht, in verband met de bemoeilijking van
de tramlijn tusschen Utrecht en Zeist. De hee
ren Schaper en Passtoors dringen aan op
betere regeling der jaarwedden en toelagen van
het personeel bij het ijk wezen.
De minister verklaarde, dat het instand
houden van het Rijksinstituut voor het onderzoek
der zee gebonden is aan het verbond met andere
mogendheden. Verplaatsing van het Metereologisch
Instituut is onmogelijk in verband met de be
slissing der Kamer in 1905 genomen Spoedig zal
een voorstel tot betere regeling der salarissen en
toelagen van het personeel bij bet jjkwezen aan
de orde komen.
Art. 127 wordt aangehouden.
Maandag voortzetting; dan komt de afdeeling
arbeid aan de orde.
Het tax hondje van de Koningin. Men
meldt uit Apeldoorn dd. 21 Nov.
Het taxhondje van H. M. de Koningin, waaraan
Zij bijzonder gehecht was en dat vaak met H. M.
op reis meeging, kwam eergisteren op noodlottige
wijze aan zijn einde. Terwijl H.H. M.M. op een
rijtoer waren, geraakte het beestje onder de hoe
ven der paarden en werd daardoor zoo inwendig
gekneusd, dat het een paar uur later overleed.
Stroopers. Men schrijft uit ApeldoornNaar
mate het jachtveld van den Prins op Het Loo
zich uitbreidt en steeds uitgestrekter bosschen
bij het Kon. Domein worden ingelijfd, neemt ook
het aantal wildstroopers schrikbarend toe. Menig
prachtig hert is reeds door een welgemikt schot
van een strooper neergelegd en menig dartel haasje
door middel van den populairen lichtbak ver
schalkt- i
Het toezicht der marechaussee is dan ook ver
scherpt. De vorige week werden in de omgeving
van Oosterhuizen niet minder dan 10 geweren
iri beslag genomen pn verscheidene processen-
verbaal opgemaakt.
Daar de stroopers met groote brutaliteit op
treden. heeft de marechaussee des nachts lang
geen gemakkelijke taak. 1
Inbraken. Gisternacht half twee werd de
pastoor van de houten hulpkerk aan de Mathe-
nesserlaan te Rotterdam, die een paar huizen
verder woont, gewekt door de electrische bel,
die zijn slaapkamer verbindt met de kerkdeur.
De pastoor waarschuwde een agent en bij onder
zoek bleek, dat de kerkdeur met een valschen
sleutel was geopend, inbrekers waren binnen ge
komen, doch door een of andere omstandigheid
waren zij gestoord. In de kerk werd, nabij een
zilverkast, alleen een electrische dievenlantaarn
gevonden.
Niets werd vermist. I
De candidatuur van dr. Kuyper
voor Sneek.
De «Residentie" noemt met «Het Centrum" de
houding der christeljjk-historischen in 't district
Sneek onverklaarbaar en kan zich het gedrag van
dr. Kuyper opperbest verklaren. Zjj schrijft
Men mag niet uit bet oog verliezen, dat dr
Kuyper niet iedereen is. Hjj moet met de eigen
aardigheden der Friesch Christeljjk-historischen
terdege rekenen. En daarom zal hem een candida
tuur in dit gewest niet eens bijzonder aangenaam
zjjn en zal hjj een candidatuur elders verkiezen.
Wordt ze hem eenstemmig uit eigen beweging
aangeboden, dan zal en kan hij niet weigeren.
Maar is zulks niet het geval, dan staan de zaken
er anders voor. Dan heeft de voorman en leider
der rechterzijde, de premier van haar jongste
Kabinet, het recht een zetel te weigeren, in welks
omtrek zooveel doornen liggen. Immers wordt de
steilheid der Friesch Christelijk historischen nog
grooter en zou de onthouding van thans een vol
gend maal tot bestrijding overgaan, dan ware bet
mogelijk, dat bjj een periodieke verkiezing de
groote voorman der rechterzijde niet herkozen
werd. Niet herkozen, niet wijl de tegenpartij zou
overwonnen hebben, maar wjjl een deel van zjjn
eigen groep zou afgevallen zijn.
Schiedam.
Geboren: 21 November. Josina Petronella
Catharina, d. v. F. Sey en C. J. A. de Kort, L.
Singelstraat. Jenneke Elisabethd. v. H F,
W. Ritter en P. Bol, Vriendschapstraat. Eli
zabeth, d. v. G. van der Krujjt en E. Jansson,
Polderstraat. 22 Margaretha Christina, d. v.
L. P. C. M. van, Schjjndel en L. P. J. Weber,
Kreupelstraat. Marie Josephine, d. v. C. Rujj-
terman en C. van Kkn, Nassaustraat. 23. Ja
cobus Everhardus, z. v. B. W. Laven en C. Das-
sie, L. Nieuwstraat.
DE
Gevestigd in het Beursgebouw aan den Dam.
Geopend: alle werkdagen van 9^—lijf voor
middag, en Maandag, Dinsdag en Vrjjdag van 8— 9
namiddag.
Telefoon Interc. No. 244.
Verleent kostelooze bemiddeling aan werkgevers
en werkzoekenden.
Staat in geregelde verbinding met de arbeids
beurzen in andere gemeenten, zoodat haar bemid
deling zich niet tot de gemeente Schiedam beperkt.
En verstrekt inlichtingen aan hen, die in het
buitenland werk willen zoeken.
Op de borden aan het Beursgebouw en het
Politiehuisje aan de Hoofdstraat worden geregeld
de aangeboden en gevraagde werkkrachten vermeld.
en tusschengelegen plaatsen, in onmiddellijke
aansluiting met Zeeland en Noordbrabant. Ver
trek van Schiedam, Dinsdag en Vrijdagmorgen
vroeg. Goederen worden dagelijks aangenomen bij
den agent A. KOSTER, Hoofdstraat 41, Tele
foon 176. Aanbevelend,
S
LUK,
u
s
