tm -
Binnenland.
Stads- e» Gewestelijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
ciën moeten bezigen om de regeling nog uit te
stellen, of 'men had, ondanks die financieele be
zwaren, de salarissen moeten herzien. Spr. gelooft
eveneens, dat die regeling nog niet rijp is voor
definitieve afdoening.
De heer Ter Laan repliceert en noemt de
houding des ministers allertreurigst.
De heer S m e e n g e verdedigd het ontwerp,
waar het minimum niet ongewijzigd blijven mocht,
in het belang van het onderwijs zelf.
De heer Tydeman repliceert en wijst er op,
dat het openbaar onderwijs de concurrentie moet
kunnen voeren tegen het bijzondere, wat sedert
1905 niet gemakkelijker is geworden door de wet-
Kuyper. Bovendien speelt ook hier de gemeente
lijke geldnood een groote rol, en spr. houdt staande,
dat de heer Van Wijnbergen niet ontzenuwen kan,
dat geld, voor het onderwijs bestemd, in de kassen
der orden verdwijnt, eene overtuiging, waarin spr.
niet alleen staat.
De heer De Waal Maleljjt repliceert.
De heer Van Wijnbergen betreurt het
dat wederom de kwestie der rijksbijdrage in het
debat is gehaald, die bovendien, als ze eenmaal
is uitgekeerd, particulier bezit wordt (gelach), en
niemand past het, controle te oefenen op de be
stemming, die menschen geven aan het geld, dat
ze zelf verdiend hebben, en dat inderdaad aan het
onderwijs ten goede komt. Spr. is overtuigd, dat
het niet geschiedt, maar ontkent, dat, ook als het
geschiedde, dit iemand recht zou geven op critiek.
Het verbaast den spreker, dat hier de oud-hberaai
voor een bovendien zoo ongewenschte staatsbe
moeiing pleit.
De heer Borgesius repliceert en daarna de
heer Ketelaar.
De heer Ketelaar neemt namens de voor
stellers het eerste hunner drie amendementen terug.
(Dat behelsde de minimum salarissen der onder
wijzers op f600 te brengen en de verhooging de
zelfde te doen blijven als in het wetsvoorstel).
De minister dupliceert en betoogt tegenover
den heer Ter Laan, dat hij zjjn standpunt niet
kan wijzigen.
De heer Arts trekt zijn amendement in, doch
stelt de vobende motie van orde voor
De Kamer
van oordeel, dat het door de wet gewaarborgde
minimum-salaris van f 500 voor de onderwijzers
van bestand te laag is, gaat over tot de orde van
den dag.
Deze motie zal worden gedrukt en rondgedeeld.
De heer S m e e n ge trekt eveneens zjjn amende
ment in.
De algemeene beschouwingen worden gesloten.
Art. 1 wordt zonder hoofdelijke stemming goed
gekeurd.
Bfj art. 2 stelt de heer Ter Laan de volgende
motie voor
De Kamer
van oordeel, dat het minimum-salaris-bedrag
in art. 26, le lid, der Lager Onderwijswet, zoo
spoedig mogelijk moet worden gebracht op 1600,
gaat over tot de orde van den dag.
Deze motie zal worden gedrukt en rondgedeeld.
Art. 2 wordt zonder hoofdelijke stemming goed
gekeurd.
De heer Ketelaar verdedigt een overgangs
bepaling, welke |luidtDe jaarwedde der hoofden
van scholen enj onderwijzers aan de openbare
lagere scholen worden alle vóór 1 Januari 1909
door de gemeenteraden opnieuw vastgesteld. Dit
artikel zal het rijk niets kosten en alleen nuttig
kunnen werken door de verplichting, die het oplegt.
De heer Heemskerk heeft daar tegen ern
stig bezwaar en ontraadt aanneming dezer bepa-
hng.
insgelijks doet de heer Lohman. Men moet
hier niet opbieden met amendementen en moties,
teneinde een bepaalde categorie van ambtenaren
te laten grabbelen in de rijks-kist. De minister
moge de sleutels der schatkist vasthouden.
Heden-avond voortzetting.
Avondvergadering van Maandag 2 December.
Onderwijzer-salariswetje.
De beraadslaging werd voortgezet over het
amendement-Ketelaar c.s.
De heer Borgesius verdedigt het amendement.
De amendement doet z. i. niets anders, dan de
gemeenten nog eens iu de gelegenheid stellen, te
overwegen, of de salarissen, met name het aan-
vangsminimum, niet behooren te worden verhoogd.
Met den vorigen spreker bestrijdt ook de heer
Bos de geopperde bedenkingen tegen het amen
dement.
Ook de heer Ter Laan verdedigt het amen
dement, met een beroep op de onwenschelijkheid,
deze zaak partiëel te herzien en op de wensche-
ljjkbeid alle gemeenten te verplichten, haar veror
deningen te herzien, waarmee trouwens reeds
vele gemeenten bezig zijn.
Na repliek van den heer Heemskerk, die
het een onredelijken eisch blijft vinden alle ge
meenten tot herziening der verordeningen te
dwingen, wat veel tjjd kost, vroeg de heer Van
der Velde, wat de termijn in het amendement
bedoelde.
De Minister van Binnenlandsche
zaken herinnert eraan, dat in de stukken was
gevraagd om een waarborg, dat de onderwijzers,
die reeds thans meer dan het minimum genieten,
on zu leu behouden en dat de thans gegeven ver-
hoogiug inderdaad aan de onderwijzers ten goede
zal kumen. De minister bad geantwoord, dat dit
niet mogelijk was, zonder aantasting van het
aysteem der rijksbijdrage. Staat dit vast en be-
noudt de regeering de vrijheid, om, wanneer hier
eventueel advies omtrent de wettigheid eener
verordening wordt gevraagd, zich op dit standpunt
te blijven stellen, dan had de minister tegen het
amendement geen overwegend bezwaar. Hjj liet de
beslissing aan de Kamer, die het amendement aan
nam met 48 tegen 18 stemmen.
De heer Ketelaar verdedigt vervolgens
een amendement om de wet in werking te doen
treden op 1 Januarie 1908, welk amendement de
Minister bestrijdt, op grond van administratieve
en comptabele bezwaren.
Het amendement, nader verdedigd door de heeren
TerLaanen Dr. Bos, wordt aangenomen met
86 tegen 31 stemmen.
De eindstemming van het ontwerp zal op
een nader te bepalen dag plaats hebben.
De begrooting van het »Pensioensfonds voor
weduwen en weezen van Burgelijke Ambtenaren",
voor 1908 wordt goedgekeurd, zoomede het
wetsontwerp in zake de wijziging van het A r-
beids contract (overgangsbepalingen).
Aan de orde is nude waterstaatsbegrooting voor
Algemeene beraadslagingen worden niet ge
houden.
Bq de tweede afdeeling in het algemeen
(waterstaat) verklaart de heer Thomson niet
gerust te zijn omtrent een spoedige beslissing
inzake de indijking der Lauwerzee, weshalve spr.
daarop nogmaals aandringt, te meer nu de droog
making der Zuiderzee aan de orde is gesteld.
De heer Van Foreest wijst op de vele admi
nistratieve werkzaamheden waarmede de ingeni
eurs van den Rijkswaterstaat zijn belast.
De heer R e y n e heeft het ontwerp tot gedeel
telijke afsluiting der Zuiderzee en drooglegging
van de Wieringermeer met sympathie begroet.
Ongetwijfeld had spreker liever ineens het leggen
van den grooten afsluitdijk gezien, maar spr.
erkent dat dit ontwerp een goede voorbereiding
geeft voor het uitvoeren van het groote plan.
Intusschen maakt het verschuiven van dit plan
naar de toekomst het des te noodzakelijker dat
voorloopig reeds iets gedaan worde om aan het
waterbezwaar in Friesland tegemoet te komen.
Voorts wenschtspr. verbod der schelpenvisscherjj
aan de Noordzeekust.
De heer Z jj 1 m a sluit zich bjj den heer
Thomson aan, waar deze wees op den slechten
waterstand in Friesland en Groningen, tengevolge
van het niet-indjjken der Lauwerzee.
De heer S m e e n g e bespreekt allereerst de
droogmaking der Zuiderzee om als bestuurslid der
Zuiderzeevereeniging den minister hartelijk dank
te zeggen voor zijn ontwerp, al zag hij hierin
dadelijk het groote plan. Voorts acht hij het in
het belang der binnenschipperij noodzakelijk meer
te doen tot verbetering der waterwegen.
De minister van Waterstaat zegt, dat
het plan voor indijking der Lauwerzee zijn depar
tement heeft bereikt, nadat daarin belangrijke
wijzigingen zjjn aangebracht, met het oog op de
kosten. Het is eerst een dag of 14 geleden, sinds
de minister met de algevaardigden der provinciale
besturen een conferentie heeft gehad. Thans is
eerst het oogenblik gekomen, waarop de minister
zich met vrucht aan de zaak kan wjjden. De mi
nister verzekert den heer Thomson, daartoe
voornemens te zijn en den heer Z ij 1 m a, te
zullen overwegen, of het rjjk het werk zal hebben
uit te voeren. De drooglegging van een deel der
Zuiderzee kan worden uitgevoerd geheel onafhan
kelijk van dit werk. De drooglegging der Wierin
germeer belooft financieele voordeelendie droog
legging is ook een eerste stap tot vorming van
het Flevo-meer, waardoor in den waterstand van
Friesland verbetering zal kunnen worden gebracht.
De indijking van de Lauwerzee beoogt meer
bepaaldelijk verbetering van den waterstaatkun
digen toestand van Friesland, Groningen
en Drenthe. Het denkbeeld van landaanwin
ning ligt daarbjj °P den achtergrond. Deze
zou zelfs financieele nadeelen medebrengen.
Men kan dus tegelijk met beide plannen of met
een van beide aanvangenzjj houden geen verband
met elkander. Daarna beantwoord de minister de
verschillende sprekers.
Na replieken van de heeren Thomson en
Z jj 1 m a worden de algemeene beraadslagingen
gesloten.
Bjj art. 13 (jaarwedden en toelagen van het
korps opzichters) dringen de heeren Smeenge
en Ter Laan aan op betere regeling van de
promotie dezer ambtenaren.
De minister verneemt met genoegen, dat
zjjn voorstel in beginsel de sympathie der spre
kers heeft. Doch de offers, aan de schatkist te
stellen, hebben hun grenzen. Hjj zal echter gaarne
nagaan of wellicht onbillijkheden voortvloeien uit
de nieuwe regeling, met name met betrekking tot
reeds verkregen rechten.
De vergadering wordt verdaagd tot heden.
Officieele berichten.
Bjj Kon. besluit zjjn benoemd
In de Orde van Oranje-Nassau, tot otficier, de
heer W. J. Vervloet, secretaris van het hoofdco-
mitë van het Nederlandsch Roode Kruis, tot rid
der mevr. de gravin J. Van Randwjjck, geb.
baronesse Van Hogendorp, te 's Gravenhage, lid
van het Haagsche vrouwencomité van het Neder-
landsche Roode Kruis.
De Duitsche Keizer.
Op den dag van het bezoek van den Duit-
schen keizer, zal de Tweede Kameï vermoede
lijk geen zitting houden of haar vergadering bij
de pauze eindigen en zulks wegens de aanwe
zigheid van de ministers te Amsterdam.
Audiënties.
De gewone audiënties van de Ministers van Fi
nanciën, Marine pn Koloniën, zullen respectieve
lijk op Donderdag 5 en Vrjjdag 6 December a. s.
niet plaats hebben.
De Nederl. gezant in Engeland.
In het Hötel des Indes te 's-Gravenhage, is
afgestapt Hr. Ms. gezant te Londen, baron Ge-
ricke van Herwijhen.
Generaal Vetter.
Gistermiddag is in den Haag op 70-jarigen leef
tijd overleden de gepensionneerde luitenant-gene
raal J. A. Vetter, oud-commandeur van het leger
in Ne«l. Indië, commandant in de Militaire Wil
lemsorde; ridder in de orde van den Nederland
sehen Leeuw De begrafenis zal plaats hebben
a.s. Donderdag op Nieuw Eik en Duinen om 11
uur.
De vooral sedert de Lombok-expeditie meer
algemeen bekende krijgsman, laatstelijk den rang
bekleedende van luitenant-generaal van het In
disch leger, J. A. Vetter, werd geboren op den
dag die heden na 70 jaren zjjn sterfdag is ge
worden.
Gedurende zjjn militaire loopbaan was Vetter
meermalen in de gelegenheid zijn naam te onder
scheiden.
In militaire kringen stelde men groot vertrou
wen in zjjne leiding als chef van de bekende
Lombok-expeditie en werd hjj als een man van
erkende bekwaamheden en groote humaniteit ge
roemd.
Bij deze expeditie had de generaal, zooals men
zieh herinnert, met groote moeilijkheden te kam
pen. Aan de vorsten van Lombok werd door het
Nederlandsch gezag vierderlei eisch gesteld, en op
het vertoon van o .ze militaire macht werd in
drie dier eischen bewilligd. Geweigerd werd ech
ter de uitlevering van Anak Agoeng Madé, den
onechten zoon van d«n ouden vorst en die de
macht op het eiland in handen had en wiens be
stuur als de oorzaak werd beschouwd, van alle
verwikkelingen.
Generaal Vetter handhaafde toen zjjne eischen
en rukte verder op. Bjj zijn opmarsch ontving bjj
evenwel het verzoek van de vorsten om vergiffe
nis, terwijl de Madé, om niet in handen van de
Nederlandsche troepen te vallen, zich zelve van
het leven beroofde.
In de residentie vooral herinnert men zich nog
levendig den bljjden intocht van den triomfeeren
den generaal, die in deze stad sedert op zjjn wel
verdiende lauweren rustte.
Met Vetter is een krijgsman van groote betee-
kenis heengegaan, wiens naam in de roemruchtige
geschiedenis van het Ned.-Indische leger met
groote eere in dankbare herinnering zal voort
leven.
In 1897, in welk jaar generaal Vetter werd
gepensionneerd onder dankbetuiging voor de vele
en gewichtige diensten aan den lande bewezen,
werd, hjj bevorderd tot commandeur in de Orde
van den Nederlandschen Leeuw, nadat hem reeds
het commandeurskruis van de Militaire Willems
orde was geschonken.
Vergadering van spoorwegautoriteiten.
Naar wiji vernamlen, zal in de maand Sep
tember 1908 de vergadering van het „Verein.
Deutscber Eisenbahn Verwaltungen, te Amster
dam gehouden worden. i
Een tweehonderdtal hoog© spoorwegautoritei
ten zullen daaraan deelnemen. 1
Aan de vergadering, di© in de koningszaal in
„Artis" plaats heeft, zullen verschillende fees
telijkheden verbonden zijn. Vermoedelijk zullen
de afgevaardigden door het gemeentebestuur van
Amsterdam worden ontvangen.
De Rijschool te Amersfoort.
Te Amersfoort is Zaterdag het 50-jarig feest
der Rij- en Hoefsmidsehool gevierd, vereerd, met
de tegenwoordigheid van de Koningin en den
Prins, 't Was eerst vrij! laat bekend geworden
dat beide vorstelijke personen zouden komen, maar
vroeg genoeg om de geheele stad te doen vlaggen.
In den voormiddag kwamen deputaties van de
corpsen van het garnizoen complimenteeren, waar
bij prachtige bloemen werden overhandigd. Om
1 uur was er ontvangst van de reünisten in het
„Hotel Reichmann", waarbij o.a. tegenwoordig wa
ren generaal Juekema van Burmania baron Ren-
gers, vele jaren geleden directeur der Rijschool;
generaal Braams, inspecteur der cavalerie; gene
raal De Waal, commandant der bereden artil
lerie; generaal Petter, divisie-commandant e. a.
Weldra trok men naar de rijbaan, waar feest-
voorstellingen zouden worden gegeven, waar op
de tribune een schitterend gezelschap bijeen was
en men de komst der vorstelijke personen met
ongeduld verbeidde, die tegen ruim 2 uur arri
veerden, en met het „Wilhelmus" werden ont
vangen. 1
Daarop namen ie voorstellingen een aanvang,
die prachtig van stapel liepen en waarbijl schit
terende staaltjes van rijkunst werden vertoond.
Overste Metelerkamp ontving na afloop van
H. M. persoonlijk het officierskruis, de paarden
arts le kl. Frederikse het ridderkruis der orde
van Oranje Nassau.
Nadat goed 4 uur het ruiterfeest was geëin
digd en drie hoera's voor de Vorstin waren aange
heven, verliet H. M. onder de tonen van het
„Wilhelmus" haar paviljoen. i
Bij de trap, op straat tegenover een ontzag
lijke menschenmassa, stonden de opperwachtmees
ter-administrateur Van de Laar en de opperwacht
meester-hoefsmid Larmené, aan wie H. M. eigen
handig de zilVeren medaille der Oranje-Nassuu-
orde uitreikte. j
Daarop bracht H. M. nog een kort bezoek aan
de Hoefsmidsehool, en vertrok toen per extra-
trein naar „Het Loo", terwijl de Prins zich met
den burgemeester naar diens woning begaf, waar
hij tot omstreeks half zeven vertoefde, om zich
toen te begeven naar de sociëteit „Amicitia"^
waar het feestmaal der reünisten en officieren
weid gehouden. In den foyer werden nog een
aantal officieren aan Z. K. H. voorgesteld.
Om 9.58 keerde de Prins naar Apeldoorn te
rug. i
Den onderofficieren en minderen der inrichting
werd door den directeur, overste Metelerkamp,
een feestmaal aangeboden, terwijl de dag werd
besloten met een soiree variée, door een Amster-
damsch gezelschap.
De nieuwe Deken.
Door Z. D. Hw. den Bisschop van Haarlem is
benoemd tot deken van bet dekenaat Schiedam
de zeereerw. heer H. J. A. Coppens, pastoor der
O. L. Vrouw Visitatiekerk aan de Nieuwe Haven
alhier.
Met veel genoegen vernemen wjj deze benoe
ming, die de verdiensten van den volijverig en
pastoor der O. L. Vroow Visitatie-parochie in te
hooger licht stelt.
Zij 't deken Coppens gegeven, een reeks van
jaren de eereplaats te bekleeden, waartoe bij door
het vertrouwen van Haarlems Kerkvoogd geroe
pen werd 1
De nieuwe Deken zal aanst. Zondag van 12 - 1
ure in zijne pastorie receptie houden.
Wellicht is 't niet ondienstig er nog eens op
te wijzen, dat tot het dekenaat Schiedam behoo
ren de drie parochiën van Schiedam en verder
de parochiën van Overschie, Kethel, Vlaardingen,
Brielle, Hellevoetsluis, Oude Tonge, Middelharnis,
Ooltgensplaat en Oud-Beierland.
Straatschrobben.
Door B. en W. dezer gemeente is dispensatie
verleend van het verbod van straatschrobben voor
Woensdag 4, Donderdag 5 en Vrjjdag 6 December
e. k., telkens tot 's middags 12 ure.
Mevr. M. W. VisserSonneveld.
Mevrouw. M. W. Visser—Sonneveld, wier over
lijden wjj gisteren eerst in den namiddag verna
men, was hier op velerlei gebiedjjverig werkzaam.
Als president-regentes van het Diaconiehuis was
zjj door de kinderen en 41 degenen die met haar
in die functie in betrekking kwamen, algemeen
geacht en geheld.
Ook in de functiën van president van het Dames
comité en als bestuurslid van de Vereeniging
tegen Bedelarij, van de Vereeniging voor wijkver
pleging en van de Vereeniging tot steun van be
hoeftige kraamvrouwen toonde zjj haar liefdevol
hart en wist zjj heel wat nooden te lenigen en
in dringende behoeften te voorzien. Maar bjj het
warme hart deed zjj toch steeds het koele ver
stand spreken. Nimmer verleende zjj onderstand
zonder een ernstig onderzoek in te stellen, en
alleen zjj die 't verdienden, wist zij te helpen ol
hulp te doen verleenen.
Veel hebben dus de bedoelde instellingen en
vereenigingen .in mevrouw VisserSonneveld
verloren. Voor velen was zjj een opwekkend voor
beeld, dat zelfs nog na haar verscheiden tot Da-
volging prikkelen zal.
Door velen betreurd, zal hare nagedachtenis hier
steeds in eere bljjven.
Volksbadhuis.
In de week van 25 Nov. 1 Dec. 1907 werden
genomen 222 baden
lste kl. 2de kl.
kuipbaden 20 kuipbaden 28
regen 20 regen 148
school
kinder»45ct 6
Gedurende de maand November 1907 werden
genomen 1124 baden.
lste kl. 2de kl.
kuipbaden 100 kuipbaden 137
regen 100 regen 750
school
kinder »a5ct. 37
Onze oud-sfadgenn ot, de eerw. pater
Lucas, van de Orde der Trappisten in de
wereld de heer J. H. M. Vredebregt Jz„ die
11. Zaterdag de H. Priesterwijding ontving, heeft
Zondag 11. in de abdij te Achel (B.) zijne eerste
plechtige H. Mis opgedragen.
Ondervele blijken van belang
stelling herdacht gisteren de letterzetter G. Bon
tebal den dag, waarop hjj gedurende 25 jaren in
de drukkerjj van de firma H. A. M. Roelants
werkzaam was.
Namens de firma werd hem een fraai gouden
horloge met ketting als erkenning van zjjn veel
jarige trouwe plichtsbetrachting vereerd.
Voor het examen boekhouden
slaagde gisteren voor de Vereeniging van Leeraren,
de heeren H. Breve, T. Slavenburg, L. M. Snij
ders en D. N. L. Sonneveld, allen van hier.
Vannacht is doordepoltieeenl7-
jarige jongen, die voor haar op den loop ging,
aangehouden.
Daarna bleek, dat de knaap niet thuis durfde
komen, omdat hjj zich verlaat had, waarom bij
door de politie naar hui3 werd gebracht.
De kommies 2e klasse W. Gelling,
alhier, is met ingang van 1 Januari 1908 ver
plaatst naar Rotterdam.
UIT OVERSCHIE. J
De nieuwe pastoor.
Tot pastoor der parochie van St. Petrus-Banden
alhier, is door Z.D.Hw. den Bisschop van Haar
lem benoemd de weleenv. heer C. H. H. J. do
Bruijn, thans pastoor te Ooster-Blokker.
De weleenv. heer De Bruijin, in 1856 géboren
en in 1880 priester gewijld, is sedert 1900 pastoor
der O. L. Vrouw Visitatiekerk te Ooster-Blokker,
dekenaat Hoorn, eene parochie die ruim 300 coim
municanten telt.
Voor de lig hall en. De Vrjjdag te 's-Gra
venhage gehouden inzameling voor de lighallen
heeft opgebracht ruim 110,000, waarvan pl.m
f 5700 als opbrengst van de in Den Haag en Sche-
veningen gehouden schaalcollecte en pl. na. f 4600
