Dagblad mor Schiedam en Omstreken. 3i$te jaargang. EERSTE BLAD. Ofücieele berichten. De Marokkaansche kwestie. Bnitenlandsch Nieuws. HOOF JO f ABONNEMENTSPRIJS: Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, por maand 45 cent en per week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBotér- straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders. BureauBOTERSTRAAT 50 Dit nummer bestaat uit twee bladen en een Geïllustreerd Zondagsblad. Burgemeester en Wethouders van Schiedam roepen sollicitanten op naar de betrekking van Onder wy zeros, der openbare lagere school met uitgebreid leer plan (school B) waar oaderwys gegeven wordt in de vakken a—q, s en t. De aanvangsjaarwedde bedraagt f 1400 met vrjje woning en wordt verhoogd ongerekend de periodieke verhoogingen met f75.voor ieder der akten van bekwaamheid tot het geven van onderwijs in de beginselen der Franscne, Houg- duusche en Engeische taal en in de Wiskunde. Sollicitanten worden ungenoodigd hunne stuk ken in te zenden aan den Burgemeester vóór 10 Februari a.s. en daarbij op te geven a. den leeftjjd, het jaar waarin de hoofdakte ver kregen is, de tegenwoordige betrekking en zoo de sollicitante niet zelf aan het hootd eener school staat, den naam van het hoofd bij wie zy werk zaam is b. den naam van het district en van het arron dissement, waartoe de scnool van de sollicitante behoort. Velen herinneren zich nog hoe ruim een jaar geleden de geheele beschaafde wereld met spanning verbeidde welke gevolgen de conferentie van Al- gësiras voor den Europeeschen vrede hebben zou. Met de beraadslagingen door de afgevaardigden der betrokken mogendheden in het kleine Spaan- sche stadje aan de golf van Gibraltar gehouden, was toch nog veel meer bemoeid dan de orde en rust in het Sjerifaansche rijk, de toegang van het oude Moorenrjjk voor de westersche beschaving niets meer of minder dan de Europeesche vrede stond toch bjj het politieke schaakspel in het ydil- lisch stadje tegenover het sterke Gibraltar op bet spel. Twee machtige Europeesche mogendheden kamp ten te Algésiras 'om de hegemonie in Marokko het sterke koloniseereude Frankrijk, dat zwaar wichtige belangen te verdedigen had op de gren zen van zijn uitgestrekt Algerijnsch gebied, en bet nieuw uitbreidende Duitscbland, dat nieuwe afzet- plaatsen zoekt voor zyne geweldig toenemende in dustrie en nieuwe steunpunten bestreeft voor zijne steeds meer ontwikkelende vloot. Gaf Frankrijk de bevoorrechte positie niet veil, die 't in Marokko had verworven, ook Duitschland wilde niet ont kend. en geïsoleerd zyn bij de oplossing van het groote probleem aan Afrika's noordwestkust, waar naar de Europeesche grootmachten sinds jaren streefden. Toen 't een oogenblik den scbijn had, dat men het Duitsche ryk ter zjjde zou stellen bij de besprekeningen die in en om Marokko werden gehouden, deed de Duitsche keizer de geheele wereld verstomd staan door zjjn historische reis naar het oude Moorenrijk en zyne plotseling ver schijnen te Tanger, dat den delibereerenden Staatslieden meer moest beduiden dan tal van diplomatieke gedachtenwisselingen hun hadden kunnen zeggen. Daarop volgde de conferentie van Algésiras, met zooveel zorg voorbereid met zooveel spanning door de geheele beschaafde wereld gevolgd. Frankrijk en Duitschland stonden op die conferentie als me dedingers tegenover elkander. Lang duurden de beraadslagingen. Herhaaldelijk vroeg men zich af of de taal der diplomaten overstemd zou worden door het schrikwekkend geluid dat van de metalen vuurmonden pleegt uit te gaan. Maar ten slotte werd toch een oogenschijnlijk bevredigende uit komst verkregen. Duitschland trok zich eenigszins terug van het standpunt, waarop 't met zooveel stoutmoedigheid gestaan had, daargelaten of dat terugtrekken aan een »reculer" in den zin van het bekende Fransche spreekwoord denken doet, terwijl aan F.ankrjjk en Spanje, als de meest be trokken mogendheden, de taak van het ten uitvoer leggen der hervormingen en de handhaving van orde en rust in de havensteden van het Sjerifaan sche rijk werd opgedragen. Maar de mogendheden die te Algésiras over het toekomstig lot^ van Marokko beschikten, hadden wel niet geheel vergeten, dat het oude Moorenryk in deze kwestie ook een woordje bad mede te spreken, doch hielden niet genoeg rekening met de bijzondere toestanden in den Mobamedaanschen Staat aan Afrika's noordkust. Zij vergaten, dat, de ertopvolging naar Mehamedaansch recht tot vele verwikkelingen aanleiding geeft En zoo stonden zij, die meenden alleen met den zwakken Aba el Aziz te doen te hebben, eensklaps tegenover den energieken Mouley Hafld, die zijn broeder den troon der oude sjerifs betwist en de moslems oproept tot den heiligen strjjd tegen de vreemde indringers. Wel tracht ook Mouley Hafld tegenover het even vereenigd Europa den schijn van wel willendheid te bewaren, maar zjjne ordennantiën en proclamatiën ademen toch een geest, die geen twijfel omtrent den aard zijner bedoelingen over laat. Marokko voor de Marokkanen, dat is de korte zin van al hetgeen Mouley riafli doei en nalaat; de Europeesche mogendheden kunnen 't zich voor gezegd houden. Tegenover deze nieuwe verwikkeling, deze plot selinge verergering van den toestand dien men in het oude betwiste rijk reeds beduidend verbeterd achtie, stond de Europeesche diplomatie nog wei nig gewapend en te begrypen is 't, dat zij zoowel in de kabinetten der ministers als in de vergader zalen der wetgevers tot ernstige besprekiogen aanleiding gat. Zoo vormde de Marokkaansche kwestie ook de vorige week een onderwerp van langdurige bespreking in de Fransche Kamer, waar toch Frankrijk met het oog op Algiers als de meest betrokken mogendheid mag worden be schouwd. In den loop van het debat, door de in terpellatie—Jauiès uitgelokt, werd ook de naam van den oud-minister van Buitenlandsche zaken, Delcassé, genoemd. De interpellani noemde hem een man van genie, die ongelukkigerwijze gemeend had aan de FranschEngeische vriendschap pre tenties op Marokko te moeten toevoegen. Gelukkig had de acte van Algésiras zijne uitdagende politiek ontwapend. Bij deze woorden stoof de oud-minister van Buitenlandsche zaken op en nadat hem, na kort verwijl, het woord verleerïd was, besteeg hij onder de gespannen aandacht der Kamer de tribune en verbeterde de uitlatingen van den socialisuscben leider op de volgende merkwaardige wijze: Delcassé acht Frankrijk op zyn eere-woord ge bonden de staatkunde ie volgen gebaseerd op de akte van Algésiras, die bovendien guustig is voor de Franseh-Spaansche overeenkomst zoowel als voor alle Europeanen. De volle verantwoordelijkheid voor zyne daden aanvaardend, voegt Delcassé er aan toe. Aan my is te wijten en aan mij komt het initiatief toe voor de Franscne oplossing die aan de Marokkaan sche kwestie gegeten is. Mirokko is aan de poor ten van Eu opa. De blikken van versenillende mogendheden zjjn er op gevestigd. Frankrijk kon niet dulden, dat er zich een vreemden invloed ging vestigen, die eene voortdurende bedreiging voor Algerië zou zyn geweest. Zij was de meest belanghebbende mogendheid zij moest bande len (Levendige toejuichingen links en in het cen- rum). Wjj hebben deze wettige taak aanstonds op ons genomen, alle mogendheden met onze bedoelingen in kennis stellend. De kanselier van het Duitsche rijk moest zelf erkennen, dat onze actie allen ten goede moest komen. Onder dis omstandigheden kwam de conferentie van Al gésiras bijeen. Er was toon sprake van een moge- lijken oorlog. Neen, mijne heeren, er was geen oorlogsvaar. Men verklaart den oorlog niet aan Frankrijk, wanneer deze mogendheid kan bogen op haar verbond, hare machtige vriendschapsbe trekkingen. Frankrijk kan zich-zelve vertrouwen. (Dubbel salvo van toejuichingen links, rechts en in het centrum). Delcassé, zijn betoog vervolgend, meent, dat 't beter voor Duitschland ware geweest, dat de con ferentie van Algésiras niet ware bijeengekomen, want zij heeft in den Europeesehen toestand ge lukkige wijzigingen gebracht, die zich anders niet in die mate zouden verwezenlijkt hebben. Behalve Engeland heeft zij tot Frankrijk gebracht de Mid- dellandsche Zee-naties, terwijl zij het Fransch - Russisch verbond heeft versterkt. Voortgaande zijn politiek te rechtvaardigen, waarvan men alom het vreedzaam doel erkend had, getuigde Delcassé, dat Frankrijk, uit het oude isolement getrokken, nu deu toestand be- heerscht, en eindigde daarna als volgt: Wy kun- ttmrt urn mi mt m duT) niiinrni PRIJS DER ADVERTENTIëN: Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer. Elke regel daarboven 15 cent. Driemaal plaatsen wordt üveemaal berekend. Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel. Voor herhaald el ij k adverteeren worden uiterst bil- lijke overeenkomsten aangegaan. Telefoonnummer 85. Postbus no. nen vrij over onze staatkunde in Europa beschik ken. Bewerken wy onze verbonden en onze vriend schap-betrekkingen beschikken wij over het mo- reeie Fger dat zy ons verschaffen. (Langdurig applaus op het meerendeel der banken, protesten aan de uiterste linkerzyde). Dan zullen wy be veiligd zijn v.ior den storm en wij zullen kunnen bewijzen, itat de R-publiek niet in gebreke is ge breke ri gebleven, F ran kry k te verheffen. (Langdurige toejuicmngen op alle banken, behalve aan de uiter ste linkerzijde. Delcassé, zijne plaats herne mend, wordt door vele afgevaardigden gelukge. wenscht.) Hoewel de Fransche oud-minister van Buiten landsche Zaken met dit betoog hoofdzakelijk een pleidooi voor eigen po ïtiek beleid heeft gevoerd, zijn er toch zeer merkwaardige dingen in gezegd. Dat. de conferentie van Algésiras eene Fransche oplossing aan de Marokkaansche kwestie heeft gegeven, datzy veeleer voor Duitscnland ongun stig dan voor Frankrijk nadeeüg is geweest, is zeker wel eene mededeeling die verdient gememo reerd te worden. Ook wat de oud-minister verder over de bondgenootschappen en vriendschapsbe trekkingen van Frankrijk met de Europeesche mogendheden heeft gezegd, mag zeer merkwaardig heeten. Dat de conferentie van Algésiras inzonder heid de Middellandsche Zeestaten nader tot Fran krijk heeft gebracht, verdient wel bijzondere opmerking- Wat ook wel merkwaardig mag heeten, is dat, Delcassé's rede in eene vólgende Kamerzitting in hoofdzaak door minister Pichon bevestigd is. Wsat ofschoon Delcassé's opvolger niet uitsluitend aan zijn voorganger de eer wilde laten van hetgeen in Frankryks belang en ter opbelflng van Frank- rijks isolement is verricht, voorgevende dat dit het werk is van alle opvolgende ministers, moest hij toch den toestand, zooals hij door den oud minister als gevolg der conferentie van Algé siras geschetst was, in hoofdzaak als juist er kennen. Hoe raak Delcassé's indrukwekkende rede geweest is, bleek wel uit de groote verbolgenheid in Duitsche olficieele kringen, zooals die zich in de uitlatingen der otficieuse bladen openbaarde. Maar geljjktjjdig blijkt daaruit ook welk een diepe klove er nog tusschen de beide groote mogend heden aan deze en gene zjjde der Vogeezen gaapt. Zal die niet in de naaste toekomst op vredelie vende wijze overbrugd worden, dan staat 't te voorzien, dat die overspannen zal worden door de levende brug die het kanonvuur in oorlogstyd zoo lichtelijk maakt. In en om de Marokkaansche kwestie staat niet alleen de toekomst van het oude Moorenrijk, maar daarmede is ook het behoud vau den vrede in Europa ten nauwste gemoeid. Marokko staat aan de poorten van Europa met opgeheven, vlammend zwaard! DUITSCHLAND. Reeds werd vermeld, dat de Polen wet na op nieuw in het Heerenhuis in behandeling gekomen te zyn, naar een commissie van vjjf en twintig leden verwezen is. Voorzitter van deze commissie is v. Wedell- Presdorf, ondervoorzitter v. Lucius. Donderdag a.s. zal deze commissie met de be raadslagingen over het ontwerp aanvangen. De begrootingscommissie van den Duit<chen Rijksdag heeft een gunstig advies uitgebracht over het voorstel der regeering om aan graaf Zep pelin eene som van 4000 mark toe te kennen en zyne twee door hem gebouwde ballons voor de som van 2,150,000 mark aan te koopen. De be spreking van dit ontwerp zal aanstaande week in den Rijksdag een aanvang nemen. Te Keulen zyn zes anarchisten, vyf mannen en een vrouw, door de strafgerechtbank veroor deeld, onder beschuldiging vlugschriften verspreid te hebben, waarin het volk tot gewelddadigheden wordt aangespoord. In deze pamfl-tten heette het, dat het prole tariaat, ingeval het gemobiliseerd wordt, niet op de vijanden van het land, maar op de kapitalisten moet schieten. Men bezwoer den soldaten ge- meene zaak te maken met de arbeiders en te staken, indien de oorlog eens uit zou uitbreken De twee hoof ibeschuldigden werden ieder to t 40 maaudeu gevangenisstraf veroordeeld, twe e anderen respectievelijk tot vijf en zes maanden. De beide overigen werden vrijgesproken. ENGELAND. De werklieden-party in het Lagerhuis, tot het socialisme bekeerd, heeft haren eersten slag aan het liberale kabinet geleverd en dien verloren. Zjj vroeg bij monde vau dén heer Mac Donald eene directe tusschenkomst van den staat ten gunste der werkloozen, door iets te scheppen in den geest der nationale Fransche werkplaatsen van 1848, die zulk een treurig verloop hadden. De werkman-minister John Burns antwoordde in naam der regeering. Hij stak den draak met de socialistische utopisten en weigerde hun de minste concessie, waarna het amendement—Mac Donald verworpen werd met 49 stemmen meerderheid. De socialisten juichten de stemmencyfers toe, die bewezen, dat de ministerieele meerderheid met tweederden vermindert als de werklieden-afge vaardigden zich met de conservatieven en de Ieren tegen het kabinet keeren. Tegelykertyd valt te noteeren, dat minister John Burns terloops een ontwerp-ouderdomsver- zekering heeft aangekondigd, dat by wjjze van proef voorloopig op een millioen personen zal toe gepast worden, die een pensioen van 5 shillings per week zullen ontvangen, vorderend van den staat een jaarlyksche uitgave van 13 millioen p. st. In de zitting van het Lagerhuis op gisteren heeft dr. Ruterhord. radicaal, een amendement op het adres van antwoord op de troonrede voorge steld, vragen de home rule voor Indië. Dr. Ruter hord heeft er op gewezen, dat de Japansche overwinningen de verbeelding der Hindoes hebben doen opvlammen, die ook een groote natie willen zyn. Zjj zullen in opstand komen als men hun niet op gelijken voet behandelt als de zelfstandige koloniën. Geeft hun provinciale parlementen en eene keizerlijke Douma. De heer John. Morley, minister van Indië, heeft bevestigd, dat de moeilijkheid met betrekking tot de Hindoes in Transvaal geregeld zal worden. ZWITSERLAND. De herhaalde aanslagen van Russische terroris ten hebben aanleiding gegeven tot een krachtda dig optreden der Zwitsersche politie. O- a. zou nu wéder aan den dag zjjn gekomen, dat Russische terroristen te Geneve onlangs een hunner lands lieden met (goed gevolg 30.000 fr. hebben afgeperst, natuurlijk onder de hevigste bedreigin gen. OOSTENRIJK-HONGARIJE. Keizer Frans Jozef beeft, geljjk men weet, den wensch te kennen gegeven, dat zijn zestigjarig regeeringsjubileum slechts door liefdadige werken worde gevierd. Daar in den laatsten tjjd voortdu rend tot de regeering verzoeken gericht zyn, om het jubileum meer feestelijk te vieren, heeft de keizer opnieuw uitdrukkelijk verklaard, dat hjj van een feestelijke viering wenscht af te zien en dat het hem aangenaam zal zyn als de voor de viering van het jubileum bestemde gelden aan werken van liefdadigheid worden besteed. ARGENTINIë. Tal van Senatoren en afgevaardigden hebben te Buenos-Ayres vlugschriften onder het volk doen verspreiden, waarin zij protesteeren, zoowel tegen de schending der grondwet door den president, die, naar men weet, 25 dezer het Argentjjnsche Parlement naar huis zond, als tegen diens be sluit, om de begrooting van 1907 ook voor 1908 geldig te verklaren. In deze brochures doen zij een beroep op de vaderlandsliefde van het Argent jjnsche volk en betuigen de aanhankelijkheid der onder- teekenaars aan de grondwet en de openbare orde. AMERIKA. Volgens een bericht uit San Francisco aan de .sTimes" heerscht in het leger der Vereenigde Staten een ongewone bedrijvigheid. Spoorwegbe ambten zouden verteld hebben, dat er toebereid selen gemaakt worden voor het vervoer naar Ca lifornia van een groot aantal troepen uit het bin nenland. Uit Washington worden deze berichten tegen gesproken maar niettemin blyft men er in San Francisco een groote beteekenis aan hechten. Wat de groote bedrijvigheid in het leger betreft,

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1908 | | pagina 1