Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
De nieuwe aera.
Biste Jaargang.
Zaterdag 15 Februari 1908,
iSo. 9036
EERSTE BLAIk
Buitenlaiidscü Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, por maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland 2 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en hij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTEKSTRAAT 50
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 1 6 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85, Postbus no. 39,
Dit nummer bestaat uit twee bladen en een
Geïllustreerd Zondagsblad.
Het optreden van het nieuwe ministerie, dat
ditmaal voluit met den naam van den Kabi
netsformateur het ministerieHeemskerk mogen
noemen, opent een nieuwe sera in de parlemen
taire historie van ons vaderland. Sinds bjjna
twee-en-balf jaar bood de staatkundige toestand
van ons Vaderland den meest droevigen aan-
lik. Een party, die wel oogenblikkeljjk wist
te verslaan, maar niet volledig te overwinnen,
eheerschte dien toestand, maar bracht heel den
grooten staatcarros in het moeras, en alle pogin
gen om dien er uit te halen, moesten totnogtoe
falen, wyl die party onmachtig bleek het staats-
voertuig in de goede, welbegrepen richting vooruit
te sturen.
Reeds eenmaal stond de rjjdende Staatsmachine
betrekkelijk stil, maar met behulp van alle krach
ten en door het optreden van den hoofdmachinist,
te haar aanvankelijk op gang bracht, maar zich
aarna terugtrok, mocht men er na vele pogingen
in slagen haar althans in de drassige omgeving
weer te doen werken, nu echter, na verloop van
enkele maanden sinds eerstbedoeld geval, liep het
tnpt het Staatswerktuig behaald mis. Er moesten
andere mannen komen om het groote gevaarte
met alleen weer in beweging te brengen, maar
00 om het uit het moeras weer op den vasten
bodem te trekken en het verder voort te sturen
m de richting die in 's Lands belang de meest
juiste was te achten.
Voor het heil van Nederland z y n ze gekomen.
De Staatslieden, die het vorig ministerie, hier
boven bedoeld, tot aftreden noopten, hebben niet
geaarzeld de gevolgen van hun moedige daad te
ragenzy namen de leidsels op, die de vorige
bewindslieden uit de zwakke handen lieten vallen
en traden in de plaats van hen, die ter kwader
ure aan het hoofd van 's Lands bestuur waren
gekomen. Met hun optreden is voor ons land een
nieuwe sera ingeluid. Daar gaat voor Nederland weer
een nieuw tijdperk iD, een tijdperk waarin het poli-
eke leven zal geleid worden door mannen welke
zich den Christus niet schamen en die de begin
selen van het christelijk geloof als steunpunten
beschouwen voor wetgeving, openbaar leven en
gezagsuitingen in den meest uitgebreiden zin.
Een Christelijk ministerie, en niet een Zaken-
«abinet, wat sommige liberale bladen ook mogen
beweren, is met dit negental nieuw opgetreden
ministers aan het bewind gekomen. Immers
zeven leden van het niéuwe Kabinet zijn beslist
e christelijke beginselen toegedaan, de heeren
eemskerk, Idenburg en Talma, die tot de anti-
revo utionaire partij behooren, de heeren Bevers,
volkman en Nelissen, die de katholieke beginselen
fln toegedaan, en de heer jhr. de Marees van
ere°' d'e vo'gens de afdoende verklaring
christpTU ®derlander"> bet orgaan der partij, tot de
chnstelyk-historische partij behoort. Dat de po-
Marineg<? Van de m'nisters van Oorlogen
ine, de heeren Sabran en Wentholt, van die
karakvr"^ "T8t*rs atwiJkt> aan het
hier si öt ^ib'aet n'ets ut. Immers is
riën 6Ci S erhaaid> Wat onder vorige ministe-
nischen' f rrakn iS gebeurd> dat deze ,ech-
1 ,P e leS buiten de acti-e politiek worden
K wen T, t'dBS V°0r Marine ~ne
moed 1 t ^esten gmg bereikt, die later ver
en Ji* 7°°r 0°rl°" Za' verkre^en w°rden
Zen Van tdkenS Van stelse" veran-
eren zeker zal bevorderen.
ch£lirwe ,ministerie die°* zich dus als een
chnstelyk ministerie, het derde dat wij in den
miniSte"e1-Mleckarkllen Na het
schenpooze het kabineT"* 8nke'e tUS"
na een .net kabmet—Kuyper en thans treedt
na een -onderbreking van twee jaar weer het
chnstelyk op, beiich>lmd
terie Heemskerk, dat het liberale Kabinet ver
ving.
Geen zaken-kabinet dus, maar een beslist rechts-
ministerie is 't, dat thans de leiding van 's Lands
zaken heeft overgenomen. Een Kabinet waarin
de geheele rechterzijde vertegenwoordigd is, is
thans opgetreden. Niet alleen de katholieke en
de anti-revolutionaire party is in dit ministerie
vertegenwoordigd, maar ook de christelijk-histo
rische richting is er in den persoon van jhr. de
Marees van Swinderen beslist in opgetreden. De
grondslagen der oude coalitie zjjn er dus in gelegd
en we mogen vertrouwen dat dit Kabinet '-'Ithans
by de geheele rechterzijde in onze wetgevende
vergaderingen steun zal vinden.
Natuurlijk is, met dit te erkennen, niet gezegd,
dat dit ministerie een trouwe copie is van dat
door dr; Knyper in 1901 samengesteld en dat 't
verplicht en geroepen zou zijn de zaken daar en
zooals het ministerieKuyper die heelt laten
liggen, weder op te vatten. Voor alles moet reke
ning worden gehouden met de veranderde tijdsom
standighedenmaar dan dient toch te worden er
kend, dat de groote beginselen van de rechterzijde
als zoodanig en van elk der groepen waaruit deze
is samengesteld, geheel onveranderd zijn gebleven
de personen in dit derde en die van het tweede
christelijk ministerie zijn niet dezelfde, maar de
beginselen zijn onverlet gebleven. By een aanstaand
optreden van het nieuwe Kabinet in een van de
beide Kamers der Staten-Generaal zal dit weldra
afdoende blijken.
Maar het nieuwe bewind, dat zich aldus als
een christelijk ministerie aandient, is daarom nog
geen strijdkabinet. Het opzettelijk op den voor
grond schuiven van kwestiën en onderwerpen
welke principieelen strijd zouden doen ontbranden,
is in dezen geheel onnoodig, in de gegeven om
standigheden volstrekt niet aan te bevelen. Dat
sluit echter beslist niet in, dat de strijd angst
vallig zou moeten gemeden worden, wanneer die
door den loop der omstand ghtden mocht worden
opgelegd. Het nieuwe ministerie zal zeker, regee.
rend zonder eigenlijke meerderheid, alles te ver
mijden hebben, wat op een bepaalde uitdaging
lijkt, maar evenmin zal 't zich behooren te leenen
tot eene staatkunde, die op het wegdoezelen van
beginselen geljjkt. Geen grooter ramp kan toch
een partij treffen dan die welke in het verflauwen
en verwijden der grenzen, in het verschieten der
kleuren van het vaandel gelegen is, zoodat 't niet
meer door vriend en vijand als het oude geest-
drittwekkende symbool wordt erkend.
Stellen wij dit voorop, dan heeft de vraag of
dit nieuwe christelijk ministerie aanstonds tot
Kamerontbinding moet overgaan, reeds in hoofd
trekken beantwoordig gevonden. Over de wen-
schelijkheid van^Kamerontbinding voor het einde
van de tegenwoordige wetgevende periode is reeds
veel geredetwist. Voorop dient echter in deze
zwaarwichtige kwestie gesteld te worden, dat
eene Kamerontbinding bjjna nooit wenscheljjk
is; zij is een uiterste middel, dat alleen in geval
van onvermijdelijke noodzakelijkheid moet
toegepast worden. Aan de regeering en aan haar
alleen is 't te beoordeelen, wanneer dit geval van
onvermijdelijke noodzakelijkheid zich voordoet.
Kunnen wij 't dus eenerzyds zeer goed begrijpen,
dat deze regeering zonder bepaald voornemen van
Kamerontbinding optreedt, dat zjj dit uiterste
middel vermijdt, zoolang zy van de zjjde harer
principieele tegenstanders, slechts eene betrekke
lijke medewerking ondervindt; van den anderen
kant behoort zij zeker in dezen niet te schroom
vallig te zijn. Als 't blijkt, dat ondanks al de
ervaringen der beide laatste jaren, de linkerfrac-
tiën in de Tweede Kamer, door anti clericalisme
vereenigd, ook tegen dit ministerie eene onver
zoenlijke houding aannemen, behoort dat uiterste
middel zeker te worden toegepast.
Wat wjj dan van het derde christelijk minis
terie verwachten - Op welk terrein wjj denken
dat 't zich onder de gegeven omstandigheden zal
te bewegen hebhen - Die vragen meenen
wjj te kunnen beantwoorden door als onze
meening uit te spreken dat 't vooral op het ge
bied der neutrale zóne zal moeten werkzaam zijn,
maar toch ook bijzonder ddér waar zjj het groote
algemeene christelijk terrein raakt. Kan byv.
van deze regeering, ook met medewerking van
verscheidene weidenkenden ter linkerzijde, niet
een bestrijding van de schandelijke pornografie
verwacht worden, die vooral in den laatsten tjjd
in het openbaar zoo driest optreedt? Zal 't
eze restoring niet mogeljjk zjjn, met instemming
'-j 1 j Van bezadl8d vooruitstreveuden aan de
averzyde, de sociale wetgeving voort te zetten
eene richting, die het beginsel der christelijke
rechtvaardigheid doet zegevieren Is van deze
regeering met medewerking ook van tal van be
zadigde elementen ter auderer zyde, niet een op
lossing van de kiesrechtkwestie te wachten, die
met het christelijk principe omtrent den oorsprong
van het wereldlijk gezag rekening houdt. Zal
't deze regeering niet gegeven zijn de financiën
van staat en gemeente op eene billyke, rechtvaar
dige wjjze, die de verhouding van beide afdoende
vaststelt, te regelen Kan van dit ministerie,
dat een zoo alleszins bekwaam en ervaren man
als generaal Sabron aan het hoofd van het Oor
logsdepartement vertoont, niet eene oplossing van
de. militaire kwestie verwacht worden, waartoe
hel vorige Kabinet onmachtig bleek Zoo zou-
deh wjj nog tal van vragen kunnen stellen, waar
inderdaad het gebied der volstrekt en betrekkelijk
neutrale zóne zoo groot is, dat 't genoeg ruimte
van beweging voor een Kabinet als het onder de
tegen woordigeomstandighedeu opgetredeneoverlaat.
Het nieuwe Kabinet, zich al of niet op het
gebied der neutrale zóne bewegend, zal intusschen
wel zeker het vaandel der christelijke beginselen
on'.plooien. Evenals vroeger zjjn de christelijke
partyen bereid de regeering die door dat vaandel
wordt voorafgegaan, te volgen en in hare onder
deze omstandigheden vooral zoo moeiljjken arbeid
te steunen, in het beleid en in den beginsel-
trouw der nieuwe bewindslieden hebben wjj het
volste, meest gewettigde vertrouwen. Mogen wjj
hen dan spoedig voor de Kamer zien en verneme
dan ook het groot publiek uit hunne afdoende
verklaring dat zy, geroepen met wjjze voorzich
tigheid gepaard aan kalme vastberadenheid op te
trti.cn, toch aan hun bjjna gemeenschappelijke
beginselen getrouw wenscben te bljjven! Dan zal
zeker het chnstelyk volk van Nederland een eere-
saluut aan het derde chnstelyk ministerie brengen.
RUSLAND.
In Russische diplomatieke kringen worden be
weerd, dat het eenige dagen geleden door de
»Retsj" in omloop gebrachte gerucht van de aan
staande benoeming van den senator Malewski tot
gezant te Tokio allen grond mist. Wel heeft de
huidige gezant in Roemenië, v. Giers, alle kans,
om naar Tokio te worden overgeplaatst. Von Giers
was tjjdens den boxeropstand gezant in Pekingi
waar hy niet voldeed. Daarop werd hij naar
Müehen overgeplaatst.
Naast Von Giers wordt generaal Wogak als
candidaat voor den post genoemd.
Als opvolger van den vry onbekwamen gezant
Ilartwig in Teheran, wordt een der bekwaamste
Russische diplomaten, Poklewski-Kosel, thans ge
zant te Londen, genoemd.
FRANKRIJK.
Eer. medewerker van de „Petite RépuMique"
heeft een interview gehad met den Minister van
Buitenlandsche Zaken, om hem eens te polsen
over den internationalen politieken toestand. Pi-
chon begon met te zeggen, dat hij1 zeer verheugd
was, niet naar de Marokko-kwestie gevraagd te
worden, wat in den laatsten tijd maar al te vaak
het geval geweest was. Vervolgens liet de Mi
nister zich zeer uitvoerig over de verhouding
tuss.chen Rusland en Frankrijk uit en zeide, dat
de betrekkingen tussclien beide Rijken die waren
welke er bestaan wanneer twee bevriende en ver
bonden Mogendheden inzien, dat zij dezelfde be
langen hebben en deze steeds trachten te bescher
men. Op de vraag of dit gezichtspunt voor alle
kwesties, op de internationale politiek betrekking
hebbende, hetzelfde was, antwoordde Picih.on„Na
tuurlijk, waar Zouden onze belangen niet gemeen
schappelijk zijn? In de betrekkingen van beide
Rijker, tot Japan en China zijn zij het zeker,
daar de- beide Regeeringen met deze Rijken door
overeenkomsten verbonden zijn, die van hetzelfde
beginsel uitgaan en bijna in de zelfde termen
vervat zijn. f j
Ook voor onze betrekkingen tot Engeland geldt
hetzelfde. f F t
Frankrijk leeft met dezen Staat in een vriend
schappelijke verhouding, Rusland is eveneens met
de Engelsche regeering bevriend, nadat nu alle
moeilijkheden uit den weg geruimd zijn. Maar
ook ten opzichte van Duitschland en de overige
Mogendheden geldt het eveneens. Zoowel te Pé
tersburg als te Parijs houdt men zich aan de
vaststaande politieke gedragslijn, vereend te ar
beiden om alle oorzaken, die tot een oorlog zou
den kunnen leiden, weg te nemen en steeds té
trachten nog betere waarborgen voor den vrede
te scheppen.'1 j j
Toen de medewerker vroeg of de Minister dus
geen enkel conflict aan den politieken horizon
zag, zeide Pichon:
„Gelukkigerwijze niet! De regeeringen van alle
landen begrijpen dagelijks beter, dat meer dan
vroeger de openbare meening voor haar allen
van groot gewicht moet zijtn.'1
Ook over de Balkan-politiek liet Pichon zich
in optimistischen zin uit. Hij waarschuwde tegen
het overdrijven van de beteekenis der meenings-
wrsohillen, waarover op het oogenblik wordt ge
sproken. Natuurlijk moet men nauwlettend acht
slaan op wat daar geschiedt. „Het verlangen zich
met elkander te verstaan, zoo besloot de Minis
ter, dat op het oogenblik alle groote Mogend
heden koesteren en dat de internationale poli
tie!. beheerscht, zal ook voor deze kwesties wel
een. oplossing weten te vinden."-
Gister werd bij den Senaat ingediend een
adres, onderteekend door een aantal protestantsche
notabelen en predikanten. In dit adres wordt ge
protesteerd tegen het reeds door de Kamer aan
genomen wetsontwerp op den overgang der ker
kelijke goederen. De protestanten wjjzen er op,
dat de rechtschendende bepalingen van dit ont
werp niet hen raken, maar de katholieken. De
protestanten echter, vaak vervolgd om der wille
van den godsdienst, willen uit naam van vryheid
en recht den Senaat verzoeken, deze rechtschen-
nis niet te begaan.
PORTUGAL.
Het is thans nader gebleken, dat de moord op
den koning en den kroonprins van Portugal niet
is geschied door drie, maar door slechts één
persoon, Buica genaamd.
Omtrent de uitkomst van het onderzoek lezen
wjj het volgendeBuica is geboren te Vinnoes,
een groot dorp in de provincie Brazos Montes>
waar hjj opgegroeid is in een gezin met twaalf
kinderen, twee jongens en tien meisjes. Toen hjj
groot geworden was ging Buica dienen by de
cavalerie, waar hij het tot sergeant bracht. Zjjn
opvliegendheid maakte hem echter ongeschikt
voor den dienst. Hjj had het ongeluk een officier
te beleedigen, werd veroordeeld tot vestingstraf,
gedroeg zich later weer ongepast en werd den
dienst uitgezet.
Buica was inmiddels gehuwd. Het gelukte hem,
te Lissabon zjjn brood te verdienen met les ge
ven. Hij kreeg twee kinderen en had het, met
een inkomen van ongeveer 60 gulden in de maand,
zeer zuinig. In de buurt, waar by woonde, stond
Buica gunstig bekend. Hy was een zeer stille man.
Men bemerkte weinig van hem. Hjj leefde als een
brave huisvader, had weinig behoeften en men
weet van hem niet, dat hjj zich ooit aan eenig
kwaad zou hebben schuldig gemazkt. Maar op
vliegend bleef hy, en rusteloos. Een sombere fi
guur werd Buica vooral sedert hjj, kort geleden
zijn vrouw verloor. Godsdienstig was hy, voorzoo
ver men weet, niet. Hjj ging door voor vrijmetse
laar.
Den morgen voor den moord had Buica geen
eetlust. Om 2 uur in den middag kwam hjj thuis-
Hjj omhelsde zjjn kinderen, nam ze op schoot en
zeide tegen zjjn dochtertje, dat zjj altijd braaf
moest oppassen. Tegen zyn scbommoeder, die by
hem thuis was, zeide hjj, dat zy de kinderen
niet verlaten moest. Als mjj iets overkomt, voegde
hjj er bij. zal er altjjd wel iemand zjjn om voor
de kinderen te zorgen. De schoonmoeder verbaasde
zich over die sombere uitlatingen en vroeg, wat
hy dan wel dacht. Buica antwoordde De heele
wereld wordt tegenwoordig opgepakt, op een
goeden dag kan het nog wel eens my n beurt zjjn.
Buica droeg een bouquetje viooltjes in het
knoopsgat. Dat vond de schoonmoeder ook al
vreemd, en ongepast, omdat hjj in de rouw was
over den dood van zijn vrouw. Maar Buico ant
woordde Vandaag moet ik een bouquetje aan
hebben.
's Middags heeft hjj in een koffiehuis gegeten
met een paar kennissen, en daar hield hjj opge-
in
