Dagblad voor Schiedam en
31ste Jaargang
Vrijdag 3 April 1908.
No. 9076.
Ai)o bi eert U oi Se
Gelouterd.
Nienwe ttUi Courant
iratis Gel
Driis II) c. ii. veelt 045 nnlf 1.35 p. 3 mi.
Officieele berichten.
Kennisgeving.
FEUILLETON.
Buitenlandsch Nieuws,
Staten-Beneraal.
~BEKENDMA KI m~
LANDWEER.
(Wordt vtrsoigd).
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, por maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauB0TER8TRAAT 50
39EB8B2
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer
Elke regel
u. t
daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
De Burgemeester van Schiedam,
Brengt bij deze ter kennis van de ingezetenen:
Dat het kohier van de Personeele belasting No.
1 dezer gemeente, over het dienstjaar 1908, door
den heer directeur der directe belastingen te
Rotterdam op den 2den April 1908 executoir
verklaard, op heden aan den ontvanger der directe
belastingen alhier, ter invordering is overgemaakt.
Voorts wordt bij deze herinnerd, dat een ieder
verplicht is, zijnen aanslag op den bij de wet
bepaalden voet te voldoen, alsmede dat heden de
termijn van zes weken ingaat, binnen welken
bezwaarschriften tegen eenen aanslag, op genoemd
kohier voorkomende, behooren te worden ingediend.
En is hiervan afkondiging geschied, waar het
behoort, den 3den April 1908.
De Burgemeester voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE, W.B.
De Burgemeester van Schiedam,
brengt bij deze ter algemeene kennis dat door
den Minister van oorlog bjj aanschrijving van 10
Maart j 1. Ilde afd. no. 195, het navolgende ter
kennis van de landweer-districtscommandanten is
gebracht
»Ik heb de eer, U te doen kennen, dat gedu-
ïrende de aanstaande oefeningen, aan de land-
weermannen, dis gehuwd zjjn of als hoofd van
»een gezin zijn aan te merken, door U kan wor-
»den vergund om thuis te slapen, mits hun gezin
*>in of nabjj de plaats van oefening gevestigd is
»en de vergunning niet aanleiding geeft tot het
satleggen van zoodanige afstanden, dat daardoor
invloed wordt uitgeoefend op den goeden gan*
»der oefeningen tengevolge van, buiten deze op-
agedane vermoeienis.
»De landweermannen, aan wie zoodanige ver
sgunning wordt verleend, zullen hebben zorg te
sdragen, dat zij ten minste een half uur voor
»den aanvang der morgenoefening in de kazerne
Jterug zijn, terwjji zij des avonds eerst naar huis
ïkunnen gaan, nadat alle oefeningen en diensten
)>voor hen zyn afgeloopen.
sAan de vorenbedoelde landweerplichtigen kan
stevens door U worden vergund, om in eigen
svoeding te voorzienzij ontvangen dan alleen
seen ration brood, terwijl aan hen f 0.25 per dag,
sals vergoeding van levensmiddelen, wordt uit-
sgekeerd.
sDe landweermannen, die deze laatste vergun-
snmg erlangen, mogen zich echter niet tusschen
sde morgen- en middagoefening naar huis bege-
sven eenmaal in de kazerne, bljjven zjj daar,
stot zq zich des avonds, na afloop der diensten
»naar huis begeven op dezen regel mag alleen
seen uitzondering worden gemaakt, indien eene
savondoefening plaats heeft, waarvan de betrok-
kenen dan tijdig verwittigd moeten worden.
sDe bovenbedoelde vergunningen worden' ver
meend voor den geheelen duur der opkomst en
smet voor enkele willekeurig te kiezen dagen.
slndien van de vergunningen misbruik wordt
sgemaakt, moeten deze, onverminderd de eventueel
straf, voor den overtreder onmid-
sdeliqk worden ingetrokken."
Naar het Hoogduitsch van KARL. ED. KLOPFER
Zij die bedoelde vergunning of vergunningen
wenschen te erlangen, moeten zich daartoe ten
spoedigste tot hunnen landweer districtscomman
dant wenden.
Schiedam, den 3den April 1908.
De Burgemeester voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE W.B.
LUXEMBURG.
De groothertogin van Luxemburg, tot regentes
gedurende de ernstige ziekte van den groothertog
benoemd, heeft gisteren te Santa Margarita de
Ligura, waar de zieke groothertog vertoeft, als
zoodanig den eed afgelegd voor den heer Laval,
voorzitter en de afgevaardigde leden van de Kamer
van Luxemburg, officieel voor deze gelegenheid
overgekomen.
89)
Olfers vertelde van zijn werkzaamheden, van
zijne uilvinding in de gevangenis en kwam er
eindelijk ook toe, haar de twijfelingen Moot
te leggen die hem deden vermoeden, dat hq
onschuldig was aan den dood van graaf Fedor
Lavidowitsch, en de redenen, die deze twijfe
lingen hadden doen ontstaan.
„Deze verpletterende overtuiging," ging hij
m verrukking voort, „is sedert den tijid, dat ik
weder de vrijheid geniet, voortdurend levendiger
geworden. Vrij ben ik, dat is waar, maar nu
drijft mij het verlangen ook mijn geweten van
het bewustzijn van schuld vrij te spreken. Gij
zuit hegrijpen, Olga Petrowna! wat het voor
mij te teteekenen heeft, deze vrijheid te ver
krijgen, als gij weet, dat in mijn vaderla.nl een
mij dierbaar meisje, dat om mij treurt en op
rmj wacht...." Hij moest afbreken; de ontroe
ring verstikte hem hier de stem.
De Vorstin naderde hem na eene kleine pauze
met vriendelijk uitgestrekte hand. „Ik hoop, dat
het u gelukt, dat doel te bereiken, Oscar Gawir-
lowitsch. Maar geloof niet, dat ik u ycroordeelen
ITALIë.
Ter gelegenheid van de begrafenis van den
vrijmetselaar Premucci, overleden ten gevolge van
een ongeval bjj den arbeid, hebben gister-middag
ernstige ongeregeldheden te Rome plaats gehad.
Ongeveer 1500 personen en verschillende cor-
poratiën met vlaggen namen er aan deel. De stoet
vertrok van het hospitaal waar Premucci gestorven
was. Maar toen hq de Venetië-plaats wilde over
steken, in strqd met de aangeduide route, vond
hij die versperd. De stoet wilde daarop toch dien
weg opgaan, maar de politie verzette er zich tegen.
Eenige betoogers namen daarna steenen op en
wierpen er mede naar de politie-agenten. Een
commissaris en verschillende agenten werden ver
wond. Naar de commissaris en de agenten verkla
ren, werd er ook uit den kring der betoogers op
do politie geschoten, die daarop eveneens van de
vuurwapenen gebruik maakte.
De betoogers verspreidden zicb daarna, twee
dooden en twaalf gewonden achterlatende, die
naar het hospitaal werden overgebracht.
ZUID-AFRIKA.
Men herinnert zich Reuter's telegram, dat on
duidelijk weergaf wat gen. Botha in een toespraak
te Volskrust over een nalatenschap van pres. Kru
ger had gezegd. In de «Volkstem" vinden wq het
volgende verslag
«Veel toejuiching was hoorbaar toen genl.
Botha in antwoord op de vraag of de Koloniscbe
menschen geen aanspraak hadden op voorrechten,
uitlegde, dat hij de eerste vredes-onderhandelingen
met lord Kitchener afbrak, juist omdat deze niet
de bevriende Natallers en Kolonialen wilde erken
nen. Wjj hebben anderhalf jaar langer gevochten
ter wille van de bevriende Afrikaners, en het is
niet onze schuld, dat zij bij de uiteindelijke vrede
sluiting niet erkend konden worden.
Daverend applaus weerklonk toen de eerste
minister de vragen van den heer Steenkamp be
antwoordde en in bizonderheden trad over het
financieele beheer der oorlogsschatkist.
zoude, indien giji de daad werkelijk bedreven
hadt Gi; hebt uwe schuld rijkelijk geboet door
de ellende, die gij in deze twee jaren hebt
doorstaan. En bovendien ben ik u dank schul
dig, omdat gij onder den naam van Koloff het
verschrikkelijke lot van den waren Koloff op
u genomen hebt. Wanneer gij toenmaals dadelijk
te Wilna de dwaling der overheid had opge
helderd, zou het u zeker beter gegaan zijn, want
uwe daad zou ongetwijfeld tot een zachtere
straf hebben geleid, dan de verdenking van
Nihilisme en de wraakgierige hand van mijnen
echtgenoot zou Koloff nog bereikt hebben."
Daar Olfers natuurlijk niet begreep, hoe zij
dat eigenlijk bedoelde, was zij tot eene nadere
verklaring genoodzaakt. Zij zeide slechts zoo
veel, als zij noodzakelijk achtte, maar juist de
manier, waarop zij de redenen van Murawins
begeerte naar wraak zocht te verbergen, bracht
Olfers tot nadenken. Hare verwarring, die hare
schoonheid nog vermeerderde, dwong hem zelfs
een glimlach af.
„Neen, ik bezweer het u," verzekerde de Vor
stin met vuur, de beteekenis van den glimlach
begrijpende, terwijl zij nog sterker bloosde. „Ik
heb er geenszins spijt van, dat de toeleg, om
Koloff te bevrijden, ten uwen gunste is uitgeval
len. Ik ben overtuigd, een Gode welgevallig werk
verricht te hebben, toen ik u den terugkeer
in de beschaafde maatschappij mogelijk heb ge
maakt en u het uitzicht op een leven van nut
tigen arbeid bezorgen kon. Gjj spraakt daar
Toen president Kruger wegging, had hij aan
genl. Botha veertien duizend pond overhandigd
tegen kwitantie, waaronder vierduizend ongemuDte
goudstukken. Deze waren tegen kwitantie overge
dragen aan waarnemend president Schalk Burger.
Dit was, behalve acht en veertig duizend ponden
in goevts. noten (sblu ba^ks"), alle geld dat was
ontvangen. Later was nog «meer aan goevts. noten
uitgegeven, tot kort voor de vrede nog, maar geen
bedrog of oneerlijkheid was ooit gepleegd. Bij de
vredesluiting was aan lord Milner aangeboden
rekening en verantwoording te doen, en toen deze
voor het aanbod bedankte, waren de papieren ver
zegeld en in de bank gedeponeerd, waar ze nu nog
rusten".
Wat gen. Botha hier meedeelt, is duidelijk en
Reuter's bericht was dus oiijuist. Het geld, dat
president Kruger in goud en Muntbiljetten aan gen.
Botha ter hand stelde, toen de president tijdens
den oorlog uit Transvaal vertrok, is later niet aan
Milner aangeboden, door dezen geweigerd en toen
hij een bank belegd, geljjk Reuter seint, maar
de rekening en verantwoording van de oorlogs
schatkist was hem aangeboden en berust nu nog
bij een bank.
HAITI.
Naar draadberichten uit Port-au-Prince melden,
hebben er nieuwe executies wegens beweerde
samenzweringen plaats gebad. De Haïtiaanscbe
dichter Cbevry is met verscheiden andere aanzien
lijken gefusilleerd op bevel van generaal Coicou,
die bq den eersten moord zelfs zijn eigen neven
deed tusilleeren, hen beschuldigend met generaal
Firmin tegen president Nord Alexis samen te
spannen.
Verscheidene aanzienlijken zijn in het gebouw
van het Fransche gezantschap gevlucht, dat, zich
door de autoriteiten bedreigd ziende, maatregelen
ter verdediging zou genomen hebben.
AMERIKA.
De Senaat bekrachtigde gisteren de benoeming
van Beaupré tot gezant te 's Gravenhage en de
benoeming van Hill tot gezant te Berlqn.
De republikeinsche conventie in den staat
Indiana keurde de benoeming van vice-president
Fairbanks tot candidant voor het presidentschap
der Vereenigde Staten goed.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Donderdag 2 April.
De heer Helsdingen interpelleerde over
het optreden van den waarnemenden burgemeester,
den heer Verwer, van Krommenie ter zake van de
gebeurtenissen in verband met eene werkstaking
aldaar. Interpellant besprak allereerst de aanlei
ding van de werkstaking, daarbjj betoogende dat
de heer Verwer van zijn economische positie als
wergever misbruik heeft gemaakt door een zijner
werklieden, den heer Binnendijk, te ontslaan
omdat deze zjjne benoeming tot raadslid van
van eene som gelds, die gij van uwe reis over
gehouden hebt. Heel goed, Mijnheer! ik wil u
niets schenken. Integendeel, ik sta er zelfs op,
dat gij mij alles teruggeeft, wat ik in geld voor
u uitgegeven heb, van den eersten roebel af,
die in de handen van gedienstige beambten
viel, tct den prijs voor het rijtuig, dat u met
dr. Cdovery hierheen heeft gebracht en gij moogt
mij gelooven, dat het een aardig sommetje be
draagt/-
„O, mijne Genadige I" zuchtte Olfers in kluch
tige wanhoop, daar hij gelooven mocht dat zij,
op dien toon sprekende, zich over hem slechts
vrcolijk wilde maken. „Ik zou gaarne zoo spoedig
mogelijk aan al mijne verplichtingen willen vol
doen,'als ik maar de mogelijkheid inzag
„Zoo, en uwe uitvinding dan?"
,„0 ja, mijn hoogoven! Ik kan wel met ver
trouwen beweren, dat het succes schitterend
zal zijn, maarf
„Neen mijn vriend, ik sta er op!'-' viel zij
hem met voorgewende hebzucht in de rede,
alsof zij een schuldeischer was, die onbarm
hartig zijnen eisch doorzet. „Ik verlang mijn
aandeel in de winst. Gij zoudt nooit van uwe
uitvinding voordeel hebben getrokken, als ik
u niet de vrijheid verschaft had; nu wil ik
mij voor alle verliezen schadeloos stellen. Ik
moet al mijne goederen en eigendommen in
Rusland ver onder de waarde verkoopen; wie
weet of ik hier mijn vermogen wel met zeker
heid kan beleggen; kortom, ik grijp de gelegen-
Wormerveer had aangenomen. De daardoor in
Verwer's metaal-drukkerij uitgebroken werkstaking
had tengevolge een uitsluiting, omvattende 65
personen. Uitvoerig ging spreker verder het ge
beurde na en wees op het streng optreden der
politie. Volgens spreker was er dan ook geen
reden voor den heer Verwer, toen hq 7 Maart als
waarnemend burgemeester optrad nog strenger
tegenover de werkstakers te doen optreden, 't
Getuigt trouwens niet van kiesheid van den heer
Verwer, om niettegenstaande hij strjjd met zjjn
arbeiders voerde, toch op te treden als waarnemend
burgemeester. Maar deze functie gebruikte hjj
bovendien om nog strenger politie maatregelen te
laten nemen. De stakenden werd nog 't nog veel
lastiger gemaaktbjj 't minste werden zjj gever
baliseerd.
Uit zijn geheele optreden bleek, dat de heer
Verwer zijn positie van industrieel geheel ver
warde met zjjn functie van Burgemeester. Spr.
hoopte, dat de Minister, indien hjj van de feiten
overtuigd is zjjn afkeuring over de handelwqze
des heeren Verwer zal uitspreken. Interpellant
oordeelde 't trouwens in strjjd met den geest
der wet, dat in dergelijke omstandigheden een
werkgever bjj gespannen verhouding tusschen
kapitaal en arbeid als waarnemend burgemeester
optreedt. In dit verband stelde interpellant eenige
vragen.
Minister Heemskerk ging eveneens
feiten na en betoogde, dat de orde na het uit
breken der wanordelijkheden zoo goed mogeljjk
gehandhaafd was. Toen werd de burgemeester
ziek, waarop de heer Verwer als oudste wethou
der in zqn plaats werd geroepen. Dat de heer
Verwer toen strenger is optreden, kon de Minister
niet inzien, want door hem zjjn zelfs den 19 Maart
de huzaren weggezonden. Het staat dus voor den
Minister geenszins vast dat de werkgever de di
recte aanleiding was tot het gebeurde in ver
band altjjd met de orde en rust.
Alleen wanneer dat feit onomstooteijjk vast
staat, zou de Minister kunnen verklaren, dat ook
hjj 't niet wenschelqk acht dat een werkgever,
die met zjjn werklieden op gespannen voet staat,
als waarnemend burgemeester fungeert. Maar bjj
hypothetische feiten kan de Minister dat niet
doen. Tot afkeuring van het optreden van den
heer Verwer bestaat geen enkele reden. Men kan
toch een waarnemend burgemeester waarlijk niet
verwjjten, dat hjj bij ongeregeldheden in zqne
gemeente niet de gemeente verlaat of bjj de pak
ken bljjft zitten. Ën voor wetswjjziging bestaat
allerminst aanleiding, waar de heer Verwer, door
alle waarnemende burgemeester op te treden,
slechts deed wat de wet voorschrjjft in geval van
ziekte van den burgemeester.
De heer Helsdingen hield vol, dat wel de -
geljjk door de politie streng is opgetreden tegen
de werkstakers, wien 't op alle mogeljjke wjjzen
lastig werd gemaakt. Ook zjjn zeer strenge straf
ten door den kantonrechter opgelegd wegens zeer
geringe vergrijpen.
Bjj het verder debat stelde de heer Schaper
een
motie
voor, waarbij de Kamer betreurt dat de fabrikant
Verwer onder de gegeven omstandigheden is op
getreden als waarnemend burgemeester.
De motie gaf aanleiding tot langdurige discussie.
In den loop van bet debat stelt de heer Rood-
huyzen de volgende motie voor
sDe Kamer van oordeel, dat de Gemeentewet
in dien zin behoort te worden gewjjzigd, dat, op
een andere wjjze als in art. 77 is bepaald, in de
heid aan, mijne toekomst te verzekeren. De
groot-industrie hier te lande heeft veel aantrek
kelijks voor mij. Oscar Gawirlowitsch, gij kunt
het niet weigeren, als ik deel wil hebben in de
voordeelen uwer uitvinding door uw compagnon
te worden."
„O, mijne Genadigeriep hij toen ten twee
den male. Nu begreep hij hare goedheid en
de slimme wijze, waarop zij hem hare welda
den wilde doen aannemen, in de eerste plaits,
om hem in de gelegenheid te stellen, zijn uit
vinding vruchtbaar te doen worden, doch ook
om hem schadeloos te stellen voor het vreese-
lijke lot, dat hem in plaats van Koloff had
getroffen.
„Maar ge kent immers de waarde van mqn
plan tot hier toe slechts uit mijne eigene i er-
zekeringen," zeide hij. „Wip st33 el 11 or°
voor, dat ik mij niet vergis
Dat is spoedig verholpen,- antwoordde zij
na'eenig nadenken. „Gij zegt immers, dat ge
uw plan kant en klaar hebt. Goed, wq. zullen
er allereerst door tusschenkomst van Dr. Clo
ven- patent op laten nemen. Gij ziet, ik ben
non- zoo onpractisch niet in zaken, als men
zen kunnen gelooven. Zoodra wij uw uitvinding
door de wet beschermd hebben, leggen wij haar
aan de bekwaamste ingenieurs van Engeland
ter goedkeuring voor. Ik stel vertrouwen in u
en ben overtuigd dat het resultaat bevredigend
zal zijn.
