Het KiesreclitïïaaisM.
crjreeowo°r,%ini! *■-•« -*
^«rdi.k:r;itr?,uk zonder h- °"b<™
hïïi "tprachii6e
- w
TWEEDE BLAD.
DEGEVAARTEEKEiNEN
DER NATUUR.
Land- en Tuinbouw.
Ingezonden Mededeelingen.
Staten-Generaal.
Kerknieuws.
Posterijen en Telegrafie.
Onderwijs.
Gemengd Nieuws.
Tan Zaterdag 2 Mei 1908.
m'"dere b"
uenoort te worden toegekend
van de
mm
Zooals men weet, is door het Bestuur der R.
K. Kiesvereeniging «Recht, Plicht en Orde", een
commissie benoemd, om in zake het kiesrecht-
vraagstuk van advies te dieneD. Aan de com
missie werden de volgende vragen, door den «Alg.
Bond van R. K. Kiesver. in Nederland" gesteld,
ter beantwoording voorgelegd
I- Acht gij het thans, nu de voorstellen tot
grondwetsherziening staan ingetrokken te worden,
D°g noodzakelijk of wenscheljjk dat de Bond zich
over de regeling van het kiesrecht uitspreke
II. Zflt gjj van oordeél dat kiesrechtregeling
Volgens de wet van Houten aan zoo groote ge
reken lijdt, dat eene regeling wenschelijk is
III- Meent gij dat eene nieuwe regeling van
et kiesrecht zóó urgent is dat desnoods eene
örziening der Grondwet aan het voortarbeiden
aan de sociale wetgeving moet voorafgaan
Behooren de grondslagen van het kies-
lecht voor de politieke lichamen in de Grondwet
e uis of kan aan de wet worden overgelaten die
e regelen (Blanco artikel in de Grondwet).
Is het kiesrecht een den burger van na-
'Ure toekomend recht of is het kiesrecht eene
evoegdheid die door de Overheid wordt t o e g e-
n d aan die burgers, die vermoed worden de
geschiktheid om te kiezen te bezitten
VI- Behoort de nieuwe kiesrechtregeling weder
mdividueel te zjjn of schenkt gjj de voorkeur aan
organisch kiesrecht d.i. aan eene regeling waarbjj
et kiesrecht wordt toegekend aan organische in
e Maatschappjj levende groepen 1
VII. Wordt naar Uwe meening een eerste stap
gezet op den weg naar organisch kiesrecht door
e kiesrecht toe te kennen aan gezinshoofden
VIT Van oor(IeeI indien gjj vraag
in h let"t0eStemnnend kunt beantwoorden - dat
bet zjjn van gezindshoofd naast andere - een
nemend kenteeken ligt van geschiktheid om de
lest"nctie uit te oefenen
IX. Of verklaart gjj U - gelet ook op de
genwoordige politieke verhoudingen voor alge
meen kiesrecht
X. Behooren zoowel degenen die vanwege de
verheid als zjj die door kerkeljjke en particuliere
"eldadiBheidsinstellingen bljjvend bedeeld worden,
an het kiesrecht te worden uitgesloten, of alleen
ae eerstgenoemde?
XI. Indien het kiesrecht is een door de Over
heid toegekende bevoegdheid beeft de Overheid
dan ook het recht te eischen, dat van het kies
recht gebruik gemaakt wordt (Stemplicht).
XII Zijt gjj vóór of tegen invoering van eene
XIII. Is invoering eener evenredige verteeen-
van°rhe8tDkieVan h™™*1 beUDg' dat een «plowing
kinrrebtJI **Vm"n,n>d" kei meervoudig
XV Az-hf u ln de practjjk uitvoerbaar
aan de trmvf gek°meD waaroP °°k
WK is..het v°Ig«nde ontleend:
VI. Ik verklaar mij beslist voor individueel
kiesrecht.
VII. Wensch ik onbeantwoord te laten.
VIII. Ja, daar ligt wel een goed kenteeken
in. Maar daar zijn meerdere goede kenteekenen
aan te wijzen.
IX. Ik verklaar mij vóór algemeen stemrecht,
mits met Evenredige Vertegenwoordiging en stem
plicht.
De boeten, aan absenters opgelegd, zoude ik
ten goede willen zien komen van een ouder! oms-
en invaliditeitspensioenfonds.
X Daar in de meeste landen nog altijd aan
bedeelden geen stemrecht wordt toegekend, is
er niets onredelijks in ook hier te lande hen,
die niets inbrengen in den Staat, maar ten iaste
komen van de gemeenschap of particuliere lief
dadigheid, van het kiesrecht uit te sluiten.
XI. De overheid heeft volkomen die bevoegd
heid,
XII Vóór Evenr. Vert. Het is het eenige stel
sel, dat volkomen rechtvaardig is. In het
Belgische stelsel zit veel goeds, maar ik acht
het toch beter hier niet direct dit stelsel als
het beste aan te bevelen.
XIII. Algemeen stemrecht (behoudens eenige
uitzonderingen) met kiesplicht zou ongetwijfeld
reeds velen bevredigen. Evenr. vertegenvv., sa
mengevoegd met algemeen stemrecht en stem
plicht, is voor de Katholieken het meest aan
nemelijke stelsel.
XIV. Het is misschien in de praktijk uit-
vcerbaai, maar voor ons land niet wenschelijk.
XV. Over het algemeen genomen, is de intel
lects ele ontwikkeling van de vrouw in Nederland
nog niet zóó groot, dat het gewenscht is haar
het kiesrecht toe te kennen. Voor politieke zaken
interesseert de vrouw zich nog niet veel. Maar
het tijdstip zal zeker aanbreken, dat ook haar
r» AI 1'tnnPrtnlil hnli A A*-I Ia iitap/i rtn aDa*\/-1 Tk n
Wij besloten onderling dat ied r
lid voor zichzelf HeC eder Cümmi*sïc-
- zicnzell de respectieve vnunn
^J?ndvenrvolC.en 1
spreken om l resultaat met elkaar be-
°rabW l aT 7*^ 0™ die Vragtin> ^aar-
sicrnden uitvo W° niet met elkaar overeen-
«ou eind C0'VI ng Van gGdachten t* wisselen en
A,, r 816 Vast te steHen.
êeerend"?621!11, het thans in Nederland vi-
d Vel'e gebrelfén klèVen en de
bijna .,n Van een ander kiesstelsel door
erkend j! x parÜjen in ons land wordt
v°cr J? fWenScht' dat ook de bond zich
spreek, regeling van het Kiesrecht uit-
II r 1
een °,nder het Nederlandsche volk beslist
°m een and ™mg valt waar te nemen, die
Wetvan H WCt Vraagt> ^'«dat de Kies-
is de tiid Van onbiUijkheden bevat,
herz>en of T Wd aariSebroken om deze wet te
de, We1 C 00r een andere, maar dan een aid oen-
Dj W. vervangen.
P°litieken l0n f' gGCn te gro°te bezwaren van
SchelPk |T bestaan, is het zelfs zeer wen-
°rde Vr. u 6ers^ Grondwetsherziening aan de
jy °rdt gesteld.
slagen vn het vvenselielijk dat de grond-
Vas igelegd^ 1 klesrecht in de Grondwet worden
groote al,K?h°lieki erkennen voor het over-
teiliikf. rhet Kiesrecht is een publiek rech-
ook óio UC 16 ^Ct deZ8 opvatting, welke tevens
ik volkomenVa;ed;^m- T; k-
hei kiesrecht behoort te worden toegekend. Thans
echter beslist nog niet. Vrouwenkiesrecht zal,
indien het nu werd toegestaan, slechts ten voor-
deele zijn van de S. D. A. P. en in ons nadeel.
Een ander commissielid beantwoordde de vra
gen als volgt:
I. Ja, omdat een definitief stelling-nemen in
de kiesrecht-kwestie urgent is, onafhankelijk van
aanhangige of niet-aanhangige voorstellen tot
Grondwetsherziening en de oplossing moet vast
liggen in het Partij-program.
II. Ja, één der groote gebreken blijft de ge-
reede gelegenheid tot kiezersteólt; secundo art.
7 n.l. dat het Gemeentekiesrecht steeds aan
de census gekoppeld is.
III. Ja, maar casu-quo een partieele Grond
wetsherziening, n.J. alleen in die art., die het
kiesrecht (actief en passief) betreffen.
IV. Eenigszins moet de Grondwet biijven re
gelen, maar zoo min mogelijk, opdat niet „de Jon
den heerschen over de levenden" en „dé eerbied
voor de Grondwet bewaard blijve." Dit laatste
klemt met 't oog op art. 121 Grw. van '87.
V. Een publiekrechtelijke functie, ontleend aan
den Staat.
VI. Zoolang de practische oplossing van bet
organisch kiesrecht nog zoo uitermate vaag blijft,
ben ik gedwongen te zijn voor individueele kies
rechtregeling. i
VII. Naar mijne meening niet, maar deze vraag
w;l ik niet officieel beantwoorden.
VIII. Het zijn van gezinshoofd zou ik wel
als „een" kenteeken willen. Is dit geen tegemoet
koming aan de wetTak? Doch aangezien m.i.
de piactische oplossing voor organisch kiesrecht
ontbreekt, ligt de beantwoording van deze vraag
buiten mijn bereik. I
IX. Ja, maar met uitgebreidere excepties als-
nu in de Grondwet zijn neergelegd.
X. Stellig beide.
XI. Stellig en 't is zelfs wenschelijk.
XII. Vóór evenredige vertegenwoordiging. Zou
de Belgische regeling er geheel buiten willèn
laten.
XIII. Ja, aan algemeen kiesrecht(plicht) dient
evenr vertegenwoordiging vastgekoppeld te wor
den.
XIV. In theorie een ondeugdelijke instelling,
practisch onuitvoerbaar
XV. Neen, omdat de vrouw haar wensch in
deze niet heeft kenbaar gemaakt en zij „im gros-
zon Ganzen" onmondig is voor 't kiesrecht,, om
dat haar maatschappelijke positie, speciaal haar
maatschappelijk doel, zich er tegen verzet, om
dat zij te afhankelijk is.
Ton «lotte gaf een derde commissielid de vol
gende antwoorden
I. Noodzakelijk niet, wenschelijk wel.
H. Een nieuwe regeling acht ik wenschelijk.
III. Neen.
IV. Zij behooren in de Grondwet tehuis.
VHet is niet een van nature toekomend recht.
VI. Individueel'.
VII. Neen.
VIII. Neen.
IX. Neen, tenzij voor personen op eenigs-
zins gevorderden leeftjjd, b.v. voor personen be-
ven do 40 jaar. i
X. Allen.
XI. Ja.
XII. Vóór.
XIII. Ja.
XIV. In de praktijk moeilijk uitvoerbaar.
XV. Nog niet.
Na in een© bijeenkomst op Donderdag 30
April over de onderscheiden© punten nog eens
ernstig van gedachten te hebben gewisseld, is de
commissie tot de volgende 1
conclusies
gekomen.
I. Vóór uitspraak van den Alg. Bond van R.
K. Kiesvereenigingen over de regeling van het,
kiesrecht (met. algem. stemmen.)
II. Vóór een nieuwe kiesrechtregeling (alg. st.)
III Vóór herziening der Grondwet (artikelen
80, 127 en 143) (met 21 st.)
IV. Grondslagen van het kiesrecht voor de po
litieke lichamen behooren in de Grondwet thuis
(algem. st.)
V. Het kiesrecht is een publiekrechterlijke func-
fie, ontleend aan den Staat. (alg. st.)
VI. Vóór individueel kiesrecht (alg. st.)
VII. Deze vraag onbeantwoord laten (21 st.)
VIII. Het zijn van gezinshoofd is geen uit
nemend kenteeken van geschiktheid om de kies-
functie uit te oefenen, (alg. st.)
IX. Vóór algemeen kiesrecht, met Evenr. Vert.
en stemplicht (21.)
X. Tegen toekenning van stemrecht aan be
deelden (alg. stem.)
XI. Vóór stemplicht, (alg. st.)
XJI. Vóór Evenredige Vertegenwoordiging (alg.
st.)
XIII. Oplossing van het kiesrechtvraagstuk
zonder Evenr. Vert. is onbevredigend (alg. st.)
XIV. Tegen meervoudig stemrecht (alg. st.)
XV. Tegen vrouwenkiesrecht (alg. st.)
Limburg), hetwelk strekt tot goedkeuring van eene
regeling welke alleen betrekking heeft op de jaar
wedden der onderwijzers aan openbare lagere scholen
in de kom der gemeente Vaals.
De Twentsche Pluimveeclub zal een internati
onale tentoonstelling van pluimvee, enz. houden
op 5 en 6 December e.k. te Hengelo.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 1 Mei.
Bjj de voortzetting van de beraadslaging
over de
V i s s c h e r ij w e t,
bepaaldelijk over de amendementen tot het ver
bieden van het visschen met kuilnetten, zette de
heer Reyne zijn sub-amendement op het amen-
dement-v. Twist om in een zelfstandig amende
ment en werd vervolgens met de replieken door
gegaan.
De heer Roodhuyzen, hoewel in beginsel
tegen het visschen met de kuilnetten, kon de
amendementen niet aanvaarden zonder schadeloos
stelling voor de visschers, die door het verbod
zouden worden getroffen, doch hoopte, dat de Reg.
zou rekening houden met de tegen de kuilnetten
aangevoerde bezwaren. H(j hoopte op toezeggin
gen in dien geest.
's Heeren Duymaers voorstel tot verbod der
kuilnetvisscherjj in de Zuiderzee werd verworpen
met 61 tegen 3 stemmen en dat van den heer
Reyne om dit over 2 jaar te verbieden, werd
eveneens verworpen met 56 tegen 9 stemmen.
Vragendag.
Belastingverordening te Zaandam-
In antwoord op een vraag van den heer S c h a-
I er waarom de minister bezwaar heeft gemaakt
vegen de nieuwe verordening op de plaatselijke
belasting naar het inkomen te Zaandam, zeide de
minister van Bin. Zaken, de heer Heems
kerk Mijn ambtsvoorganger achtte bjj deze rege
ling de grens door bet begrip «noodzakelijk onder
houd" gesteld, overschreden en noodigde Gedepu
teerde Staten uit te bevorderen, dat de aftrek
werd verlaagd tot een bedrag, hetwelk rederlijker-
wjjs als noodzakelijk bestaans-minimum ware te
beschouwen. Met deze zienswjjze kon ik mjj ver
eenigen en door mij werd aan Gedeputeerde
Staten medegedeeld, toen mjj was gebleken, dat
de Raad niet tot verlaging bereid was, terwjjl
verdere gedachtenwisseling niet mogelijk scheen,
daar de grens, waarbij nog sprake kon zijn van
een minimum inkomen voor levensonderhoud,
onontbeerlijk naar mijn oordeel, niet hooger kan
worden gesteld dan bij netto-inkomeu van zeshon
derd gulden.
Op een desbetreffende vraag van den heer D e
Klerk, antwoordde Minister Heemskerk,
dat bjj den Raad van State aanhangig is een
wetsontwerp betreffende schadeloosstelling aan hen,
die door
opheffing der schutterij
nadeel leden.
N o o r d z e e-o vereenkomst.
De heer Van Asch vanWjjck richtte tot
den minister van Buitenlandsche Zaken de vraag
Is de regeering bereid aan de Kamer nadere me-
dedeeling te doen omtrent de plaats gehad hebbende
Noordzee-verklaring.
De minister van Buiten 1. Zaken gaf
een uitvoerig exposé van de beteekenis van de
nieuwe overeenkomst.
Dinsdag voortzetting.
Te Maastricht is overleden de Eerw. Zuster Mech-
tildis, van de orde van den H. Carolus Borromeus.
Gedurende meer dan 50 jaren was de overledene
in het klooster. Zjj bereikte den gezegenden ouder
dom van bjjna 77 jaren.
Rij kspostspaarbank
Aan het postkantoor Schiedam en de daaronder
ressorteerende hulpkantoren werd gedurende de
maand Apr. 1908Ingelegd 113669.25. Terugbe
taald f17536.42.
Het laatste door dat kantoor uitgegeven boekje
draagt het nummer 6918.
Eene onderwijzeres en twee onderwijzers aan
de openbare lagere school te Vljjmen (gemeente
Vaals) zjjn in hun beroep op de Kroon tegen eene
regeling van jaarwedden voor onderwijzend per
soneel aan openbare lagere scholen te Vaals niet.
ontvankelijk verklaard, op grond, dat zjj niet ge
acht kunnen worden eigen persoonlijk belang te
hebben bjj vernietiging of verbetering van het
door hen bestreden besluit (van Ged. Staten van
Houd uwe oogen open voor teekenen van gevaar
—speciaal voor die welke uw gezondheid be
dreigen—en indien de noensch dit slechts zoh
inzien, zouden de thaDS op aarde beerschende
ziekten met de helft verminderd worden, want
slechts zeer zelden treedt een ziekte in zonder
voorafgaande waarschuwing. Zelfs indien ge oogen-
schjjnljjk plotseling door ziekte neergeveld wordt,
zult ge u bjj eenig overdenking meestal weten te
herinneren dat zich voor dien tjjd wel degeljjk
teekenen bjj u voorgedaan hebben die wezen op
de nadering van ziekte, alleen, «ge hebt er niet
veel aandacht aan geschonken."
Bijv. wanneer ge geen trek meer hebt in voedsel,
wanneer ge u loom en traag gevoelt en uw gewone
werk- of dagtaak meer dan gewone inspanning van
u eischen, wanneer ge vaker dan anders vermoeid
zjjt, last hebt van verstoppingen, hoofdpijn of
schuimvorming in den mond, dan zjjn dit allen
teekenen die zonder twjjfel aantoonen dat er met
uwe sprjjsverteringsorganen iets niet in orde is.
In uw geval is de ziekte een begin van indigestie,
de ziekte die door het gebruik van Moeder Seigel's
Tabletten steeds tot stilstand gebracht en genezen
wordt, zelfs voorkomen wordt, zooals duizenden
menschen uit eigen ondervinding weten.
Moeder Seigel's Tabletten wekken maag, lever
en ingewanden zachtjes op tot een natuurlijke ge
zonden werking en maken op deze wjjze indigestie
onmogeljjk. Moeder Seigel's Tabletten zjjn een
zuiver plantaardig geneesmiddel, zacht maar niette
min zeker in hun werking. Ze zuiveren het bloed,
verzekeren een goede spijsvertering en werken
dientengevolge tonisch, voedend en versterkend op
het geheele gestel. Gedurende de laatste veertig
Jaren hebben duizenden menschen in alle gedeelten
der wereld door eigen ondervinding bewezen dat
deze tabletten ongeevenaarde genezende kracht be
zitten.
Moeder Seigel's Tabletten zijn verpakt in keurige
flescbjes die gemakkelijk in den zak of in een
taschje te dragen zjjn. Verkrijgbaar bjj alle apo
thekers en drogisten. Prjjs fl. 1.50 per fleacbje.
Voor GRATIS MONSTER zende
men deze coupon met vermelding
van naam en adres aan de firma
K APPEL HOF HOVINGH, Dro
gisten.
een Monster zal aan elk adres toege-
COUPON.
Nieuwe
Schied.
Courant.
2 Mei-08.
Slechts
zonden worden
Ongelukken. Men meldt ons uit Zwolle
Bjj het binnekomen van den Centraaltrein 1.08
viel een heer uit Hoogeveen van het perron en
werden hem beide beenen afgereden. De ongeluk
kige is naar het Sophiaziekenhuis overgebracht.
Een verdacht geval. Door de justitie
is beslag gelegd op het ljjk van een schippers
vrouw. aan boord van haar schip, liggende aan de
Maashaven, te Rotterdam, plotseling overleden,
vermoedelijk tengevolge van het gebruik van pillen,
haar door een wonderdokter, uit den omtrek van
Leiden, verstrekt. Het ljjk zal in het ziekenhuis
gerechtelijk geschouwd worden.
Brutale oplichting. Eergister-avond
vervoegde zich bjj een winkelier te Haarlem, die
een filiaal van een Amsterdamsche firma heeft,
een jongmensch, dat zich uitgaf voor een neef
van den directeur en f25 vroeg.
Ze werden hem gegeven. Heden-ochtend werd
de winkelier opgescheld uit Amsterdam en hem
gezegd, dat hjj sprak met den directeur, die hem
machtigde, wanneer het jonge mensch van gister
avond terugkwam, dezen nog 1100 te geven, daar
hjj de reis moet vervolgen. Een half uur daarna
kwam 'tjonge mensch werkeljjk en de f 100
werden hem afgedragen. Na zjjn vertrek kreeg de
winkelier argwaan en ging naar Amsterdam, waar
hjj tot de ontdekking kwam, met een brutalen
oplichter te doen te hebben gehad.
Spoorloos verdwenen. Op 23 April
1.1. geeft de heer Leydenrotb, te Utrecht, aan zjjn
bediende, R. A. M. Francois, toevertrouwd een
spaarbankboekje op het kantoor Slee en Heinsius;
te Utrecht, waarop stond ingeschreven een bedrag,
groot f429.38, met last daarop f 100 terug te
halen. Francois heeft toen aan dat kantoor een
bankbiljet, groot f100, ontvaDgen, alsmede het
boekje met afschrijving van dat bedrag terugge-
kregen, en is sedert spoorloos verdwenen, zoodat
wordt vermoed, dat hjj zich een en ander weder
rechtelijk zal hebben toegeëigend.
