emengd Nieuws.
riodieke aftreding van den heer J. H. van Wes
tendorp JDz.
2. Benoeming voorzitters en leden der vaste
raadscommissien.
3. Trekken der afdeelingen (in iedere afdeé-
ling een lid van de Commissie voor Gemeente
werken).
4. Verlenging tijdelijke aanstelling van Dr. M.
J de Boer tot leeraar aan het Gymnasium, ge
durende den cursus 1908/9.
5. Benoeming tijdelijke leeraren in werktuig
kunde en in cosmographie aan de H. B. S.
6. Benoeming leeraren Burgeravondschool.
Aanbevolen worden: voor tijdelijk leeraar in het
vakteekenen voor timmerlieden voor den cursus
1908/1909: de heer D. R. Gerhardt alhier.
Voor tijdelijk leeraar in het vakteekenen voor
bankwerkers voor den cursus 1908/1909: de hee-
ren F. K. Friederich, G. Chr. Jirris, en B. Groe
nendijk, allen te Rotterdam; verder voor den
cursus 1908/1909: de heeren A. Smit Jr. en J.
W. J. Cock, thans reeds tijdelijk werkzaam; voor
gesteld wordt den leeraar A. C. Linschofen thans
tijdelijk leeraar uit hoofde van het behalen der
vereischte akte M. 0. definitief te benoemen tot
leeraar in het vakteekenen voor de Bankwerkers
en aanverwante vakken.
7. Benoeming van een hoofd der Herhalings
school voor meisjes. Aanbevolen worden de hee
ren: 1. J. Hage, hoofd van school D. 2. M.
Marlens, hoofd van school E.
8. Missive van heeren Ged. Staten met ver
zoek om 'sRaads advies over verhooging der
jaarwedde van den Burgemeester.
9. Voortzetting der behandeling van het voor
ste! van B. en W. tot herziening der jaarwedden
van de onderwijzers bjj het openbaar lager on
derwijs in deze gemeente.
10. Voorstel van B. en W. tot beplanting van
den opgespoten grond in de voormalige Grien
den.
11. Voorstel van B. en W. tot aanwijzing,
krachtens art. 22 der Bouwverordening van de
gedeelten Nieuwe Haven en Warande gelegen tus-
sefcen de Schoolstraat en de Laurensstraat, waar
de gebouwen op een afstand van 6 Meter binnen
de rooilijn moeten worden geplaatst.
Vereeniging van Leeraren bij het Middelbaar
Onderwijs.
De algemecne vergadering werd gisteren voort
gezet. Voortgegaan werd met de behandeling van
het concept-reglement voor het beheer van het
reservefonds der vereeniging. De artikelen wor
den na korte discussie goedgekeurd.
Op voorstel van het departement Noord-Hol
land werd besloten, dat tot het verleenen van
geldel ijken steun niet zal worden overgegaan, zoo
lang niet het reservefonds voor de eerste maal
eei>r bedrag van f 1000 heeft bereikt.
Hierna wordt overgegaan tot de vaststelling
van het werkplan van de vereeniging Voor het
vc reen igings jaar 1908—1909. j
Besloten werd de algemeene vergadering in
1909 te Leeuwarden te houden. j
ïei vergadering verschijnen de burgemeester
dr. M. A Brants, de wethouder van onderwijs,
de heer M.' L. Honnerlage Grete, dr. Fokkens, in
specteur van het handelsonderwijs, dr. J. Cam-
pert, inspecteur van het middelbaar onderwijs,
die door den voorzatter, onder applaus der ver
gadering, worden welkom geheeten.
In bespreking kwam daarna het vraagpunt:
de tweede middelbare school, afdeeling B (wis-
en natuurkundige afdeeling).
Eerste spreker over dit onderwerp was de héér
dr. P. M. Heringa te Haarlem, die de volgende
conclusies verdedigde: i
I. De tweede middelbare school (afdeeling B)
moet voornamelijk voorbereiden voor de akade-
mifche studie in de exacte wetenschappen, waar
voor het noodig is, dat de leerlingen zich thuis
gevoelen in een bepaalde hoeveelheid kennis.
II. Elk onderwijs moet zooveel mogelijk zich
ten doel stellen de ontwikkeling te bevorderen
van de lust tot arbeiden in de richting die over
eenkomt met den aanleg van de leerlingen.
III. Ten einde aan I en II te kunnen voldoen
moet
U. de tweede middelbare school (afd. B.) een
met driejarigen cursus en
het eindexamen van die school een school
examen 'zijn.
In bet ontwerp voor een tweede middelbare
school met driejarigen cursus, dat de heer He.
ringa heeft samengesteld, laat hij deze aansluiten
bij de eerste middelbare school.
Zij wordt gesplitst in twee afdeelingen; een
afdeeling A, waar de ontwikkeling in litteraire
richting op den voorgrond treedt, en een afdeeling
B, waar die in de mathematische richting zal
geleid worden.
Afdeeling A is een tweejarige, afdeeling B een
driejarige oursus.
Dit de uitgebreide toelichting, die de heer He
ringa bij zijn ontwerp-leerplan heeft gegeven, blijkt,
dal evenals bij de afdeeling A, ook bij de afdeeling
B bet aantal verplichte vakken niet te groot
genomen is. Daar bij deze afdeeling, meer nog
dan bij de afd. A, is aan te geven in welke
richting de leerlingen later zullen gaan, is ook
reeds in de kernvakken voor die drie hoofdrich
tingen eenige splitsing gemaakt, die niet veel
moeilijkheden in de regeling zal geven.
De tweede middelbare school afd. B met twee
jarigen cursus werd ingeleid door de heeren dr.
M- J. Stoel, C. A. Cikot ep F. J. Vaes.
Deze heeren hebben gezamenlijk een ontwerp
voor zulk soort middelbare school opgesteld, waarbjj
zij zich hebben laten leiden door de volgende
overwegingen
lo. dat een twee jarige cursus in booge mate
wenscheljjk is.
2o. dat vermindering van verplichte vakken
wenschelijk is.
In hun ontwerp hebben zij voor de kernvakken
20 uren gesteld en voor de facultatieve vakken
voor het le jaar 20 en voor het 2e jaar 21 uren.
Alle leerlingen volgen dus 20 uur en moeten
uit de overige 20 (21) een keuze doen. Teneinde
een éénzijdige ontwikkeling te vooi komen, moeten
ze in deze keuze echter niet geheel vrij zÜn- Op
het diploma zal dan een aanteekening moeten
geplaatst worden, in welke vakken een voldoend
examen is afgelegd.
Na vrij uitvoerige discussie over dit onderwerp,
waarbij de heeren Goedhart en dr. Jensma hunne
bedenkingen opperden en daarna door dr. Ileeringa
werden beantwoord, ontstond een vrjj groot mee-
ningsverschil omtrent wat nu moest geschieden
tot het nemen van een besluit waarvan het
resultaat was, dat met 48 tegen 40 stemmen en
7 blanco's besloten werd later een schriftelijke
stemming te houden over de geformuleerde voor
stellen van het hoofdbestuur.
NameDS bet hoofdbestuur werd daarna ingeleid
het onderwerp »De regeling der bevoegdheden van
het M. O." door dr. M. G. den Boer voor punt a
en dr. Jensma voor punt b, en IV, Mede punt c
en VIII.
a. Het is niet wenschelijk verschil te maken
met betrekking tot de vorming van leeraren aan
de H. B. S. met 3-jarigen cursus en aan die met
5 jarigen cursuszeker niet door aan eerstge
noemde categorie minder booge eischen te stellen
betrellende hun voorbereidende ontwikkeling of
door genoegen te nemen met een minder weten
schappelijk gehalte hunner studie.
b. De Vereeniging blijft daarom de voorkeur
geven aan het in 1901 door haar aangenomen
stelsel, dat met betrekking tot de eischen van
voorbereidende ontwikkeling geen verschil
maakt tusschen leeraren voor den 3-jarigen en
voor den 5-jarigen cursus bestemdwaarbij ver
der aan akten I de bevoegdheid wordt verleend,
om onderwijs te geven aan den 3-jarigen cursus
of de 3 laagste klassen van den 5-jarigen cur
sus en aan akten II de bevoegdheid om onderwijs
le geven ook aan de 2 hoogste klassen van den
5-jarigen cursus. r
'e. Wanneer de eischen der praktijk het niet
temin noodig maken, naast dezfe akten I en 11,
ook nog akten A in het teven te roepen, meer
bepaaldelijk bevoegdheid yerteenende tot het lés-
geven aan scholen met driejarigen cursus, dan
wenscht de Vereeniging dergelijke akten bepèikt
te zien tot die vakken, waarvoor het mogelijk
is ze uit te reiken met behoud van den noo-
digen Waarborg, dat ook de bezitters van deze
akten een grondige kennis zulten hebben van het
Ivak, dat zij aan welke school dan ook
geroepen zulten worden te onderwijzen,
II. Het is niet wenschelijk aan de bezitters
van do akte, vernield in art. 77a der wet op het
lager onderwijs („hulpakte"):
a. gedeeltelijke vrijstelling te verleenèn van
een eventueel examen, waaruit de algemèènè ont
wikkeling blijkt, vereischt voor hen, die een akte
M.O. willen verwerven;
b. vrijstelling te verteenen van het overleggen
van een bewijs, dat een cursus van theoretische
opvoedkunde geregeld is bijgewoond, noodig ter
verkrijging van het getuigschrift voor voldoende
theoretische en praktische paedagogische voor
bereiding tot het geven van schoolonderwijs.
III. Academische opleiding voor de a.s. teer"
aren is wenschelijk, (behoudens uitzonderingen
voor teekenen, landbouwkunde, zeevaartkunde,
boekhouden, gymnastiek, schoonschrijven, handels
wetenschappen en derg.).
IV. Het is niet wenschelijk aan hen die alleen
het candidaatsexamen in een faculteit hebben af
gelegd, reeds het jus docendi te verleenen.
V. Het is wenschelijk aan hen, die een vol
ledige bevoegdheid bezitten voor zeker vak (akte
II (B) of doktoraal examen) en daarenboven een
mindere bevoegdheid voor een verwant vak (akte
I (B 1) of kandidaatsexamen, c.q. akte A), voor
beide vakken volledige bevoegdheid te gevèn.
VI. Het is wenschelijk dat een termijn worde
bepaald (bijv. van minstens een half jaar) gedu
rende welke een a.s. leeraar praktisch onder toe
zicht en leiding werkzaam moet zijn geweest,
alvorens het getuigschrift te kunnen verkrijgen
voor voldoende theoretische en praktische paeda
gogische voorbereiding tot het geven van school
onderwijs.
VII. Het is volstrekt noodig, een regeling dis
bedoeld onder I en III, vergezeld te doen gaan
van bet op ruime schaal beschikbaar stelten,
niet alteen van reisutipendia, maar ook van stu
diebeurzen. r
Na eenig debat werd besloten hierover later
eeno schriftelijke stemming te doen plaats hebbén.
Aan de orde werd daarna gesteld de volgende
motie van het Hoofdbestuur: t
De algemeene vergadering der Vereéniging van
Leeraren bij het M. O., gehouden te Schiedam,
op 20 Augustus 1908,
spreekt als haar gevoelen uit, dat aanneming
van het wetsontwerp betreffende het suhsidiëeren
van bijzondere H. B. S., wat zijn hoofdbeginsel
betreft, ligt in de lijn van hetgeen reeds omtrent
de subsidiëering Van het bijzonder Lager en
Hooger Onderwijs is aangenomen;
is van oordeel dat harerzijds geen principiëele
bezwaren tegen die aanneming behooren te wor
den uitgesproken;
erkennende, dat in het wetsontwerp reeds ver
schillende waarborgen zijn gesteld, tot het ver
zekeren van de deugdelijkheid van het gesubsi-
diëerd bijzonder M. O. acht zij het noodig
dat bovendien:
a. (de gymnastiek zal behooren tot de ver
plichte vakken van het leerplan en den rooster
van lesuren, van de te subsidieeren bijzondere
11 R. S.;
b. goedkeuring van het leerplan dier schoten
worde gevorderd of althans waarborgen worden
gesteld, dat .in elke klasse een voldoend aantal
uren zal worden besteed aan de verschillende
vakken of groepen van vakken, waarin onderwijs
moet worden gegeven
c worde bepaald, dat de directeur der ge
subsidiëerde bijzondere H. B. S. een tot het
geven van M. O. bevoegd persoon zij, behoudens
gelegenheid tot het verleenen van tijdelijke dis
pensatie op dit punt;
is eindelijk van meening, dal, als de subsidi
ëering van het bijzonder M. O. zal zijn tot stand
gekomen, niet zulten mogen uitblijven regelingen
betreffende:
a. de verplichting van gemeentebesturen tot
het oprichten van H. B. S., in verband met een
stelsel van subsidieering ook van dergelijke H.
B. S.;
b. de pensioneering van de leeraren bij het
bijzonder M. O.;
c. de salariëering en den rechtstoestand van
de leeraren, die bij het bijzonder M. O., evenals
die voor de 'leeraren van het openbaar M. O.,
dringend noodig is
en spreekt den wensch uit, dat bovengenoem
de regelingen spoedig zullen tot stand komen.
Deze motie werd toegelicht door den heer Snij
ders, die zeide, dat bjj het zou betreuren wanneer
M. scholen van een bepaalde politieke of godsdien
stige kleur werden opgericht, maar dit niet
vreesde en verder wees op de noodzakelijkheid
om dispensatie te verleenen van de verplichting
tot het hebben van de volledige akten, waar.vcor
deze fcholen de keuze beperkt kan zjjn. Spr.
eindigde met den wensch dat de te verwachten
subsidie zal strekken in het belang van bet M. O
en zjj geen ongunstigen invloed zal uitoefenen op
de vereeniging van leeraren, dat is voor de alge
meene vakorganisatie van de leeraren bij bet M.O
die dezelfde vakbelangen hebben, tot welke cate
gorie van scholen men ook behoort.
Het debat werd uitgesteld tut na de rede vat.
den heer Bos.
De vergadering werd daarna geschorst tot 2
uur, in welk tijdsverloop een gezamenlijke lurch
werd gehouden in de Olfioieren-Vereenigng.
Te 2 uur werd de vergadering heropend. Toer
verkreeg de heer dr. D. Bos, lid van de Tw>ede
Kamer der Staten-Generaal, het woord ter behan
deling van het onderwerp: »De Hoogere Burgei -
school als instituut van opvoeding."
De Voorzitter, de vergadering op dat uur her
openend, bracht een welkomstgroet aan de ge
meentelijke autoriteiten en aan dr. Bos, die op de
eerste aanvraag zich bereid had verklaard hier een
rede te houden.
Dr. Bos, daarna zjjn rede aanvangend, herin
nerde er aan, dat hjj eenige jaren geleden reeds
voor deze vereeniging had gesproken en daarin
behandeld het particulier initiatief op het gebied
van het onderwijs. Dat is een onderwerp dat spr.
zeer na ter harte gaat. Wetgeving en bestuurs
zorg zjjn middelen om ons volk te helpen over
perioden van verzwakking en inzinking op eenig
gebied, maar zjj zijn niet noodig waar vol
doende belangstelling zich vertoont in het volk.
Na den gevoerden schoolstrijd dringt men meer
aan op betere ontwikkeling van het onderwijs
het aantal ambachts- en industriescholen breidt
zich meer en meer uit, evenals de teekenscholen
en dergelijke. Het landbouwonderwijs komt meer
en meer tot ontwikkeling, terwijl in Amsterdam
een handelsschool is gevestigd, hooger staande dan
de middelbare scholen.
Sprekende over de sterke uitbreiding van het
vakonderwijs, betoogde red. dat die ook terug
werkt op de H. B. S., omdat ook die moet voor
bereiden voor het prachtisch leven, waarvoor zjj
een goede basis heeft te leggen. De H. B. S.,
moet zjjn een zuiver secondaire voorbereidings
school. Spr. is voorstander van een II. B. S.,
met 3-jarigen cursu1", die moet vervangen ook de
3 klassen der gymnasia. HjjJ heeft er op aan
gedrongen de beroeps keuze te verplaatsen naar
hoogeren leeftijd dan 12 a 13 jaar. Van het
rapport der aaneenschakelings-commissie vreest
spr., dat 't niet de gewenschte veranderingen zal
brengen.
Na nog verschillende practische wenken o.a. in
zake het leiden van de sport in goede banen, de
waarde van het ambachtsonderwjjs, gesteund door
technisch onderwijs voor de middelbare scholen,
zangonderwijs enz. gegeven te hebben, uit spr. den
wensch, dat in het laatste jaar der H. B. S. zou
gegeven worden de geschiedenis in den mensche-
ljjken geest: de tjjd moet gevonden worden door
vermindering van stof. Spr. meent ten slotte dat
minder de eenzijdige verstandsontwikkeling op den
voorgrond moet staan en meer aandacht moet ge
vestigd zjjn op de harmonische ontwikkeling van
geest en gemoed.
Na het dankwoord van den Voorzitter en repliek.
van verschillende sprekers, erkende dr. Bos als een
fout dat hij het huisboudonderwjjs over het hoold
heeft gezien.
Wat betreft hel diploma eind-examen in zijne
beteekenis, bedoslde spr. in de voor 20 jaar bij
zfjne promotie verdedigde stellinger, dat hij wilde
voorkomen om de H. B. S. te maken tot eene
voorbereidende school voor de Hoogeschool. Nu
zal door het ontwikkelen van het vakonderwijs dat
stehel kui nen vei laten worden, maar niet door
enkel de heteefcenis van het diplomate veranderen.
Spoorwegongeval aan het station.
Omtrent het ongeval aan het station alhier
met den postwagen, waarvan wij gisteren kortelijk
melding maakten, vermeldt het „R. N." het vol
gende
Hedenmorgen had even voorbij het station Schie
dam een ongeluk plaats met trein 326, den trein
van. Amsterdam naar Rotterdam, die te 10.23
uur (plaatselijken tijd)» van Schiedam vertrekt,
en bij net treinpersoneel bekend is als „de boe-
meltiein".
Van dien trein derailleerde op een gegeven
moment de postwagen, die achteraan w.as en
die den bagagewagen halverwege meesleepte.
Gelukkig bleef het daarbij en vallen geeh men-
schenlevens te betreuren, schoon in den post
wagen een conducteur der brievenmalen en zijn
assistent waren, die beiden door den schok heen
en weer geslingerd werden.
De conducteur had de tegenwoordigheid van
geest aan de noodrem be trekken, maar dat be
lette niet dat de postwagen wel vier wagens
lengte werd voortgesleuril.
Vermoedelijk zou 'hel ongeval dan ook veel
ernstiger zijn geweest indien niet een rangeer
machine, waarvan de machinist het gevaar zag,
het. signaal „remmen!" had gegevén aan den
machinist van trein 326. De postwagen werd,
nadat men zich overtuigd had, dat de inzittende
postbeambten geen letsel hadden bekomen, afge
koppeld de dooreengeslneten poststukken werden
bijeengezameld, en daarna ging de post over i»
den bagagewagen, waarmee de trein doorging naar
Rotterdam. j
,Yan den postwagen zijn de treeplanken ge
in oken, 'terwijl het onderstel naar boven staat.
Wal de oorzaak van het ongeluk is, weet men
niet met zekerheid. Vermoedelijk is de wissel,
die gepasseerd moest worden, te gauw overge
trokken, d.w.z. vóór de postwagen geheel voorbij
was.
O! dit juist is, zal het onderzoek moeten uit
maken. i
De Kappers en Barbier s-vje r e e n i-
giog alhier heeft besloten op Maandag 31 Aug.
ter gel-genheid van den verjaardag van H. M. de
Koningin de betrokken inrichtingen gesloten te
houden.
V, a n morgen geraakte de 13-jarige
C. van der Koojj, wonende Stationstraat, in de
wasscherjj »De Phoenix" aan de West-Franke-
[andsche laan alhier, tusschen den mangel bekneld,
waardoor haar rechterarm ernstig verwond werd-
Het meisje werd door een dokter verbonden.
Vanmiddag ongeveer 12 ure voer
de schroef boot van Breda op 's-Hertogenbosch bjj
het invaren van de Scbie naar de Noordvest tegen
den kaaimuur aan den Noordvest bjj de Spoeling'
brug, waardoor die muur over een lengte van 3
meter werd verbroken.
DIT ROTTERDAM.
Op telefonische order werden eergister-avond
door dt Stoommeelfabriek V. en R., aan den
Honingerdijk, te Rotterdam, 20 balen blom bezorg
aan het Haringvliet, waar de schipper op Lekke*"
kerk zjjn ligplaats heeft.
De schipper lag er niet, doch een ander persoon
wachtte den sleeper op en liet deze de balen °P
den kant lossen, zeggende, dat lij) ze voor de®
schipper in ontvangst zou nemen.
Toen de sleeper vertrokken was, begon bjj
balen in een roeiboot te ladeD, doch omligge®
schippers, die de zaak niet vertrouwden, wa&r^
schuwden de politie, waarop de onbekenden
hazenpad koos, de balen in handen der pold1
latende.
Uit de bewaarplaats aan den Koedood, v9°
de firma Rietschoten en Höuwens, te Rotterda®^
zjjn in twee partjjen vervoerd voor de NieU
Bergingmaatschappij naar den Hoek van Holl®0
acht kistjes dynamiet.
Met een extra-trein zjjn gisteren vaB
naar Amsterdam vervoerd 150 Javanen, uit O
Indië aangebracht met het stoomschip »Ke 1 r
van de Rotterdamsche Lloyd. Zjj zjjn bestemd v
West-Indië.
Gestrand. Te Scheveningen is bij bet f)
derhavenhoofd gestrand een tweemaster '°^e
die trachtte de haven binnen te loopen. je
De reddingsboot heeft de bemanning T
boot gehaald. gtljp-
Nader wordt d.d. 25 Augustus uit Scbev
gen bericht, dat de bemanning van de 15
reddingboot met vereende krachten er i° &es jn
is de opvarenden van den gestranden 1°#
veiligheid te brengen, maar dat bet £c
waarschjjnljjk verloren zal zjjn.
