Dagblad voor Schiedam Omstreken.
Tien Regeringsjaren.
3lste Jaargang.
Zaterdag 29 Augustus 1908,
No. 9197.
EERSTE BLAD.
Officieele berichten.
Kennisgeving.
Leve de Koningin
Buitenlandsch Nieuws.
PARIJSCHE KRONIEK.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent°en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland 2 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
Dit nummer bestaat uit twee bladen en een
Oeilluatreerd Zondagsblad.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
^an i regel» ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. 1
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 38,
SW Ter gelegenheid van den verjaardag
Vttn H. M. de Koningin eal de „Nieuwe
^«hiedamsehe Courant" Dagblad voor Schie-
®a,n en omstreken, op Maandag 31 Augustus
des middags omstreeks 12 uur verschijnen.
DE DIRECTIE.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
rengen bjj deze ter algemeene kennis dat zij zich
oorbehouden om op Maandag 31 Augustus a.s.,
11 grooten toeloop, het voetbrugje (noodbrug) over
>,e Buitensluis nabjj bet politiebureau aan de
oofdstraat tijdelijk buiten gebruik testellen.
S c h i e d a m, 29 Augustus 1908.
n Burgemeester en Wethouders voornoemd,
•■■k. M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
Het kantoor der Gemeente-Gasfabriek en
nukwaterleiding te Schiedam is a. s. Maan
a£ 3t dezer na 11 uur gesloten.
DE DIRECTIE.
Schiedam, den 27 Augustus 1908.
i"
t^j
1898 31 Augustus 1908.
Vol bljjde verwachting verbeidde het Nederland
sche volk voor een tiental jaren de gewichtige
stonde waarop met het intreden van den laatsten
Augustusdag zjjne geëerbiedigde veelbeminde
oningin hare wettelijke meerderjarigheid zou
ebben bereikt en dus tot zelf regeeren in staat
Zou worden geacht. Acht j iren had hare wjjze,
zorgvolle moeder den regeeringslast in haren naam
gedragen, had Zjj den zwaren last getorst, die
v°or hare jeugdige schouders nog al te drukkend
Werd bevonden maar nu de tengere loot was op
gewassen tot een jeugdigen stamnu het aanval-
'g koningskind eene beminnelijke jonkvrouw was
geworden, mocht Haar niet langer het roer van
taat, dat Haar rechtens en wettig toebehoorde,
gorden onthouden. In de historische kerk van
et<"lands hoofdstad, staande in den schaduw
^an 's werelds achtste wonder, in den tempel die
e stoffelijke reste van Hollands grooten zeeheld
aiï»vat, zou Zg zich plechtig aan haar volk en
aar volk aan Haar verbinden.
Met een eerbiedigen schroom, omstuwd door
are getrouwen, schreed Zjj onder de sierljjke
a ee voort naar 's Heeren bedehuis. Daar be-
°ofde Zg met plechtigen eed trouw aan Neêr-
ftüds Grondwetdaar sprak Zg de gulden woor-
en die voor immer geboekstaafd big ven in Hol
aads rjjke historiebladen. Daar ook herhaalden
eêrlands magnaten in ietwat andere klanken
beroemd historisch woordMoriamur pro rege
'10siroSterven wjj voor onzen koning. En na
|e plechtige inhuldiging in 's Rjjks hoofdstad,
bigde incomste in Neérlands hofstad. Velen
rinneren zich nog die jeugdige vrouwelijke fi-
Ur in de koninklijke statiekoets, wuivende met
ar klein zakdoekje de ontzaglijke menschen-
r#a^Sa toei wederkeerig toegejuicht door de donde
b Soera's van stad- en landgenoolen in de
*r dreven der koninklijke re-identie, eer-
,p. Bet schoone dorp van Europa genoemd,
hel 'en Vo^e jaren z\jn sedert voorbijgegaan. Wil-
Bewtinnelijke jonkvrouw, die het hart
Vr laodgeuoot en vreemdeling stal, is sedert eene
al bW ®ewor<*eD> die 's levens zorg en ernst in
Sc, are veelomvattendheid heeft gekend. Op het
Ben00)06' *aD ieuS^'ge weelde stralend gelaat, heb
kei 61 ''^en en wederwaardigheden een en
Kq60 ernst>gen trek geplooid. Maar de gevierde
öei^ln^'n der Nederlanden is voor hare onderda
ree£®Bleven, wat Zg voor tien jaren en eerder
Beveh T°°r ^aar trouw vo'k was: Ntêrlands
®tarn lD^e 60 k°Pe> n'euwe 1°°* °P Ben ouden
Vrucht '6 °nS n°® Schoonen bloesem en rjjke
doet verhopen. En niet alleen voor hare
tallooze onderdanen in de beide wereldhalfronden,
maar ook voor zoovelen in en buiten Europa is
zg de gevierde Vorstin, wier naam eerbied en
liefde wekt, die door talloozen hooggeacht en ge
liefd wordt. Dat bewijst vooral de angstige span
ning waarmede het verloop van hare ernstige
ziekte voor enkele jaren alom gevolgd werd.
Tien jaren zijn voorbijgegaan sinds koningin
Wilhelmina, de oogappel van het Nederlandsche
volk, den troon barer vaderen heelt bestegen, althans
zelf den regeeringslast heeft gedragen, jaren die
hg al de staatkundige verwisselingen en maat
schappelijke verwikkelingen zeer merkwaardige
jaren in 's Lands historie mogen worden genoemd.
In dat onder menig opzicht veel bewogen tjjdvak
beeft de jeugdige Koningin steeds het juiste stand
punt ingenomen en haar eigenaardige positie als
constitutioneele vorstin ongerept gehandhaafd. Te
midden van de ernstige beslommeringen van haar
veelbewogen particulier leven, na eene echtverbin
tenis te hebben tot stand gebracht, die ook vooral
met het oog op de bijzondere positie, waarin de
prins-gemaal zou komen, eene niet gemakkelijke
taak moest worden geachtDa eene ziekte te hebben
doorstaan, door heel de beschaafde wereld met
angstige spanning gevolgd, heeft Zg hare plichten
als grondwettige Koningin steed nauwgezet vol
bracht.
Van die ernstige plichtsbetrachting gaf onze
geëerbiedigde Koningin ook vooral blijk in de
dagen der «misdadige woelingen", toen heel het
spoorwegverkeer eenigen tijd stilstond en tal van
andere bedrijven een ernstige crisis doorleefden)
toen alle voorzichtigheid en beleid aiiereerst van
Haar, die ter hoog-te plaatse het roer van Staat
voert en van de Haar omringende raadgevers, de
verantwoordelijke ministers, werd gevorderd. Toen
vooral heeft de gevierde Landsvorstin, door dege
lijke bekwame mannen die toen het ministerie
vormden, gesteund, getoond, dat moed, beleid en
trouw ook vooral bjj Haar, die den troon der
Oranjevorsten nog zoo kort innam, in ruime mate
werden gevonden.
Ook in de dagen van staatkundige crisis deden
die voortreffelijke eigenschappen zich bjj de liere
Dochter der Oranje's op duideijjke wjjze blijken.
Het verloop der herhaalde ministerieeie crisissen,
die reeds in den loop harer tienjarige regeering
voorkwamen, deed zien, welk eene ernstige opvat
ting van hare plichten de nog jeugdige Vorstin
bezielt. Persoonlijk leidde Zg de besprekingen, hield
aanteekeningen en stelde eischen, die van nauw
gezette gewetensvelle plichtsbetrachting getuigen.
Van de booge opvatting van hare taak als 's
Lands opperste gebiedster en alvoorzienende moe
der, getuigt hare tegenwoordigheid bjj zoo menige
gelegenheid waarmede de eer en de belangen des
Lands gemoeid zijn, haar weldadig voorgaan bij
zoo menige ramp die 's Lands ingezetenen treft en
hare weldadige hulp in zoo menigen nood, waar die
wordt iDgeroepeD. Hoevelen hebben aan onze ge-
eerbiedigde KoniDgin niet de hulp in den Dood
te danken die zg van anderen niet hadden durven
verhopenhoevelen heelt Zg met een koninkljjke
gilt niet aan het bescheiden bestaansmiddel ge
holpen, dat zg van hunne hooge Gebiedster durf
den vragen Hoezeer toonde onze liefdevolle Heer-
scheresse niet het wel en wee van haar volk mede
te leven I In hoe menige door watersnood en andere
rampen geteisterde streek bracht het verschijnen
van de Koningin, zelfs bjj hen die Haar ternau
wernood herkenden, niet troost in het Ijjden en
schonk het balsem voor de gewonde harten. Ja,
waarljjk mogen we koningin Wilhelmina, die
leed en zorgde met en voor haar volk, 's Lands
alvoorzienende moeder noemen.
Tien volle regeeringsjaren heeft onze geëerbie
digde Koningin aldus op haren 28«ten verjaardag
op te teekenen, jaren die dubbel meetellen in haar
jeugdig, doch reeds ioo veel bewogen leven, dat
van 's leven on en voorspoed in ruime mate weet
te spreken.
Voor ons, Katholieken, heeft dat leven reeds
ddarom bijzondere waarde, omdat wij met onze
opvatting, het gezag van goddelijken oorsprong er
kennend, Haar ceren als de draagster van het
hoogste gezag, de afschaduwing van Gods macht
en majesteit.
Maar niet alleen als vertegenwoordigster van het
hoogste gezag, maar ook als constitutioneele vorstin
eeren wjj Haar, die op de grond lagen in 1813 en
1848 gelegd, lietft voortgebouwd, die als de laatste,
vrouweljjke, spruit van haar aloud geslacht, de
liefde van het Nederlandsche volk in hooge male
heeft gewonnen en in haar persoonlijk optreden
steeds het gezag heeft weten hoog te houden.
Daarom is er juichensreden op dezen dag, nu
wjj het kostbaar leven van onze veel geliefde Vor
stin, trots zware beproevingen tot heden gespaard
zien daarom danken wjj den Albeschikker van
's menschen lot en bidden Ilem, dat bij de 28
kostbare 'evensjaren van Neérlands gevierde Ko-
ninginne nog met een reeks van heilvolle jaren
vermeerdere; daarom welt uit elk rechtgeaard
Neérlands hart, overal waar de Vaderlandsche
driekleur om de oude en nieuwe wereldzeeën slechts
even wappert, op dezen dag het dankgebed, de
smeekbede tevens
BELGIë.
De Senaat heeft gisteren allereerst in de plaats
van wjjlen graaf de Merode burggraaf Simonis tot
voorzitter gekozen.
Daarna werd de behandeling der Congo annexa
tie voortgezet. Minister Davignan verdedigde
het ontwerp der regeering, dat daarna ook door
den heer Van der Nest uitvoerig verdedigd werd.
Graaf d'Ursel weerlegde de verschillende be
schuldigingen en lichtzinnige aantjjgingen ten
opzichte van den Koning. Hjj onderzocht de ver
schillende onderdeden van hetvoorstel en besloot
met een opwekkend woord «ten bate van het
grootsche werk dat wjj daarginds gaan ver
richten."
De zitting, waarin de behandeling dezer gewich
tige kwestie niet ten einde werd gebracht, werd
ten vjjf uur gesloUn.
FRANKRIJK.
Van onzen Parijschen correspondent
Parijs, 28 Augustus 1908.
Dat reizen een nuttige en heilzame uitspanning
voor geest en lichaam is, zal zeker wel niet betwist
worden, vooral wanneer men, zooals wjj, op de
reizen het oude, dierbare, steeds schooner wor
dende Vaderland weder zien, met die beminde fa
milie en vrienden, gezichten van vroolijke jongens
en bevallige meisjes, maar waaronder er ook meer
en meer komen van vaders en moeders wier haren
wat dunner, verzilverd worden, doch waarvan de
warme harten onveranderd oprecht zjjD, bljjven
kloppen en ons met hunne heldere trouwe oogen
nog even vriendeljjk tegenlachen en gul ontvan
gen als ooit te voren.
Dan mag het gebeuren dat men in 't spoor
niet altjjd het gezelschap aantreft wat men wel
zoude wenschen, of wat te talrjjk om op zjjn ge
mak te kunnen zitten doch dan moet men maar,
om zooveel mogeljjk in goede reizigersstemming
te bljjven den toekomstigen tjjd van het werk
woord »Ik heb een goed humeur", vervoegen,
dan zult ge geleidzamer aanzien dat een Engelsch-
man in de coupé zjjn schoen uittrekt, een Duit-
scher bjj elk station een glas bier moet verzwel
gen, een Rus bjj aankomst door zjjn wachtende
vrienden als een jonge schoone omhelsd wordt en
en een Hollander, wanneer hjj in een comparti
ment «Niet rooken" heeft moeten plaats nemen,
daar verre van voor zjjn pleizier uit is en elke
gelegenheid aangrjjpt om eens aan te steker.
Datzelfde werkwoord zal je met onderwerping
in de hotels een al te klare soep, te propperig
brood, een onrjjpe pruim, een zure appel of kncl-
lerige peer, een te elastieke of te harde matras
en nog een reeks van kleine misères doen ver
dragen, welke men zich later thuis, aan een goed
souper gezeten of in een gemakkelijk bed met ge
noegen zal herinneren.
Hier teruggekeerd vonden wjj, niettegenstaande
er nog vele Parjjzenaars buiten of op reis zijn,
weder de gewone beweging en drukte eener
wereldstad waar altjjd genoeg menschen moeten
bljjven en komen om er nooit verlaten uitteziec.
Niettegenstaande ook de staatkundige partjjen
tn vacautie zjjn, veroorzaakten twee werkstakingen
veel opschudding, schade en kostte zelfs aan enkelen
het leven. Het syndicalisme heeft zich zelf bjj de
goede meer bezazigde werklieden, die gelukkig
nog de meerderheid vormen, het grootste kwaad
berokkend, door de werkstakingen als wapen voor
den socialen strjjd en de revolutie te gebruiken.
Zjj beginnen te bemerken dat de stakingen door
de Confederation générale du travail" bevolen eene
vrjjheid aantasten welke hun dierbaar is en zjj
zjjn op weg die tyrannie van het revolutionnair
syndicalisme af te schudden. De staking der be
ambten van de Seinebootjes, in het drukst van 't
seisoen uitgebroken, heeft de compagnie bjjna ge
ruïneerd en de stakers broodeloos gemaakt. Daar
de compagnie het bewjjs leverde dat het haar on-
mogeljjk was het loon te verhoogen, wat de stakers
eischten, zoo hebben deze laatsten het werk her
vat. Van beide zjjden werd, zooals gewoonljjk,
niets gewonnen doch veel verloren.
Zondag den 23sten dezer brachten verschillen
de telegrammen de onverwachte tjjding dat de
sultan van Marokko Abd-el-Aziz met een kiem
escorte van nauweljjks honderd man te Setiaa was
aangekomen, alles wat van de keizerigke mebaiia
was overgebleven welke geheel door oe lanatieken
verpletterd werd. De Sultan is hopeloos en
denkt er aan het gezag over te gevenzgn partjj
is feiteljjk verloren, lotusschen werd volgens eena
andere dépêche, Mouley—Ilafid te langer te mid
den van een groote opgewondenheid en onder da
salvo's van 't kanon tot sultan geproclameerd.
De Marokkaansche autoriteiten seinden naar al de
havens de proclamatie van Moley-Hafu te Tanger
en bevalen dat deze proclamatie in de havens zal
afgekondigd worden worden. Al de beambten
van Abd-el-Aziz nemen Mouley Hafid als sultan aan.
Men zal gemakkeigk begrgpeu, wat deze tgam-
gen hier eene beweging verwekken, wat zeer
naiuutljjk is, want men moet twee zaken met uit
bet oog verliezen, eerstens dat Frankrgk tot nu
toe, al was het niet geheel en al openDartig, toch
de partjj van Abd-el-Aziz gekozen heeft en twee-
dens dat de nieuwe sultan Mouley Hafid, eigenigk
het hoofd der fanatieken is, die de «neiligen oor
log" verlangen. Men vroeg zich overalWat zal
er nu van Marokko komen Wat zal de geheel
bizondere positie van Frankrjjk worden in een
land als Marokko ten koste van zoovele diplo
matieke opofferingen, van zoovele millioenen in de
bodemlooze brandkasten van Abd-el Aziz verdwe
nen, van zoovele rnenschenlevens zoo heldhaftig op
de hoogten van Chaonia opgeofferd, verkregen
De verwachtingen dienaangaande zjjn zeer verschil
lend. De optimisten verwachten dat de mogend
heden het gemakkeljjk eens zuilen worden en zjj
aan Frankrgk de volmacht zullen bestendigen het
te Algeciras gegeven. Om hiertoe te geraken zoude
het met den nieuwen sultan Hafid op beteren vost
moeten komen en van hem verkrjjgsn dat hjj de
fanatieken in toom wist te houden om Frankrgk
in zijne regeling der politie van het land mede
te heipen en in niets te belemmeren. De pessi
misten daarentegen zien Marokko in anarchie
ondergaan en Frankrjjk daar te midden van open-
ljjke en verborgen vjjanden steeds strijdende rnen
schenlevens en geld verspillende, zonder eenige
kans er ooit met eere uit te geraken.
De reizende vorsten en eerste ministers ontmoe
ten elkander gedurende deze dagen van ontspan
ning soms als bjj toeval. Zoo zjjn de Premier
Clemenceau en de Russische minister van Buiten-
landsche Zaken Iswoisky, die beiden te Carlsbad
vertoeven, bjj koning Eauard Vil te Manënbad
gaan dejeuneeren en zullen daar ongetwjj eld
tusscheu de kaas en eene peer heel wat bespro
ken hebben waarover de volken geduldig de
berichten tegemoet zien, zonder echter zoo onnoozel
te zjjn alles wat er van die privé gastmalen uit
lekt, als waarheid aan te nemen.
Tot dusverre weten wjj alleen, dat Eduard VII
met zjjn gasten Clemenceau en Lwolsky, onder
het koffiedrinken, een minuut of tien in de veranda
naast zjjn salon, zich apart onderhouden heelt.
Over dit gesprek wordt het stilzwjjgen bewaard,
doch men kan met recht veronderstellen, dat de
actueele internationale staatkundige kwesties er
het onderwerp van waren en Marokko daarbjj niet
vergeten werd.
De «Action" schrjjft, dat, nu Mouley Hafid de
plaats van Abd-el-Aziz heeft ingenomen, hjj niet
kan regeeren dan indien hjj op zjjn beurt de acte
van Algeciras aanneemt, dat is de overeenkomst met
Frankrjjk en Spanje.
Frankrjjk had aan Marokko geen sultan op te
dringen, doch wie deze sultan ook zjjn moge, bjj
zal de acte van Algeciras moeten gestand doen,
- I