Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Koninginnedag.
i n;
aing van den alsnog door de Regeering ie benoe
men commissaris-generaal, mr. J. C. de Marez
Oyens, oud-minister van waterstaat, die ver
klaard heeft de benoeming te zullen aanvaarden,
indien het subsidie verleend wordt als van het
voorloopig reeds gevormde hoofdbestuur, dat er
niettemin reeds dient te worden voortgewerkt.
In etn onlangs gehouden vergadering belegd
om te bespreken of door Nederland zal worden
deelgenomen, is met algemeene stemmen uitge
maakt, dat dit zeer in het belang van Nederland
zal zijn, zoowel om de tegenwoordige verstand
houding als om het economisch nut, en dit besluit
is geheel in overeenstemming met het gevoélén
van vier bestuursleden der Nederlandsche Kamer
van Koophandel te Brussel, die waren overge
komen om die vergadering bij te wonen.
De heer J. E. Scholten te Groningen die, naar
de voorloopige regeling, speciaal belast zal zijn
met het beheer van de afdeelingen voedings
middelen en verschillende bedrijven (papierwa
ren, messenmakerij, juwelierskunst, horlogemake
rij, reisbehoeften, speelgoed enz.) verzoekt nu
aan degenen, die tot tentoonstellen genegen zijn,
onder voorbehoud dat de voorwaarden, die later
zullen worden bekend gemaakt, hun geschikt voor
komen, hem daarvan voor 1 September bericht
te zenden, liefst met opgaaf van het getal vierk.
meters, die men denkelijk zal noodig hebben.
Het is namelijk de bedoeling, dat Nederland
een eigen gebouw zal stichten, en hiervoor is
het gewenscht dat de ruimte, die door ieder
gevraagd wordt, zoo spoedig mogelijk bekend is.
De commissieleden voor de beide groepen zul
len in overleg met de exposanten worden voor
gedragen. Misschien zullen ook exposanten daarin
zijn te kiezen.
Dit en meer andere details "hoopt de heer
Scholten met exposanten te overwegen in een
vergadering in het begin van September te Utrecht
te houden.
Staatscommissie middenstand.
Omtient de Zaterdag gehouden vergadering van
de staatscommissie voor den middenstand, ver
neemt men, dat de 'geheele concept-wet op dé
winkelsluiting werd behandeld.
Besloten werd, op de eerstvolgende vergadering
der staatscommissie in pleno de concept-wet in
tweede lezing te behandelen. Als principe werd
echter reeds aangenomen een algemeèné sluiting
voor winkels van 's avonds 9 tot 's morgens 8
uur voor geheel Nederland.
Z. H. E. S,
Naar de Msb. verneemt is de bedoeling van het
geregeld rjjden der treinen op de ljjn Rotterdam
Scheveningen deze, dat men den weg, die immers
op vrjj slappen ondergrond is gebouwd, afdoend
wenscht in te rijden. De duur van den rit is
gedurende de proefritten gebleken op hoogstens 25
minuten te komen het zal dus mogelijk wezen,
met dezen spoorweg nog spoediger van het Hof
plein uit Scheveningen te bereiken dan per elec-
trische tram van Coolsingel naar Oudendijk.
De vrachtprijs zal worden vastgesteld op hetzelfde
bedrag als thans voor de biljetten Rotterdam
Scheveningen der H. IJ. S. M. betaald wordt.
#.JXI -ill -mij
Laden en lossen.
De Kamer van Moopbandel en Fabrieken te
Rotterdam heeft zich, op uitnoodiging van den
minister van Landbouw. Nijverheid en Handel,
bereid verklaard, eene commissie jvan deskundi
gen in zake het bedrijf van laden en lossen van
schepen te benoemen, teneinde het bestuur en de
ambtenaren der Rijksverzekeringsbank voor te
lichten bjj de contróle der loonlijsten.
De Rijksverzekeringbank.
De onderhandelingen tusschen het Rijk en de
eigenaars van het terrein aan de Hobbemakade
te Amsterdam, waarop thans bet gebouw Velox
staat, hebben tot een goed resultaat geleid, meldt
de Tel., zoodat thans vast staat, dat de bank aldaar
zal worden gevestigd. Geruchten over verplaatsing
van de bank vóór 1 Mei, op last van de brandweer,
zijn onjuist. Een datum is voor de verplaatsing
nog niet vastgesteld. Wel is indertijd het oordeel
der brandweer gevraagd, en werd door den com
mandant een rapport uitgebracht, dat ongun
stig luidde.
Risico-overdracht.
Uit goede bron wordt gemeld, dat het bestuur
der Rijksverzekeringsbank in Juli door de regee
ring is uitgenoodigd, op verzoeken tot risico-over-
drachl, ingediend door werkgevers,, wier onder
neming met toepassing van artikel 37, tweede lid,
der ongevallenwet 1901 in eene hoogere gevarén
klasse is gerangschikt, of ten aanzien van wier
onderneming het bestuur voornemens is machti
ging tot rangschikking in een hoogere gevaren-
klasse te vragen, onverwijld advies uit te brengen,
omdat het in het voornemen der regeering ligt,
het tot stand komen der risico-overdracht niet te
doen verschuiven, tot 1 Juli of 1 Januari, doch te
bevorderen, dat het risico zoo spoedig mogelijk
wordt overgedragen. 1
Het Vredespaleis.
Volgens „Vooruit" valt de fundeering van het
Viedespaleis schrikkelijk tegen. „Oorzaak moet
zijn ik ontving mijn inlichting uit beste bron
dat de verschillende boringen hebben aange
duid, dat men zich in de bodemformatie ver
gist heeft. De zandlaag, welke men eerst vasten
grond waande, bleek bij. dieper boren te rusten
op een soort van drijfgrond, kiezel en zand met
water vermengd. Eerst daaronder strekte zich
de zandplaat uit, waarop de zware bouw ge
vestigd kan worden. Het is jdjus niet waar, zoo
als dezer dagen in de bladen verluidde, dat het
gebouw zou worden verzet op een kunstmatigen
rotsgrond. Trouwens de uitvinder van dat be
richt moét wel eén eigenaardig bouwkundige zijn,
dat hij beton verwart met rots. De betonlaag
welke wordt aangelegd en wiaarvoor o.m. de reus
achtige hoeveelheid grint dient, welke sinds weken
aan de Toussaintkade gelost wordt, dient alleen
voor den toren, welke het gebouw zal domineeren.
Overigens liggen de fundamenten op gewone wijze.
Als een eigenaardige bizonderheid vermeld ik
nog, dat de fundamenten niet alle even diep
liggen, maar wegens de terreinformatie in gol
vende lijn. Sommige bouwkundigen hebben bet
daar niet erg op begrepen. De bouwheteren van
hel werk zullen echter wel weten wat ze kunnen
doen. Dit systeem is trouwens vaak genoeg voor
groote bouwwerken toegepast."
De Atjehers als Oorlogvoerend volk.
De heer A. N. De Willigen, gep. majoor van het
Ind. leger, de vader van den 2n luit. I. De Wil
ligen, die op 15 Juli in Geudong (Atjeh) sneuvelde,
schrijft in De Telegraaf een ingezonden stuk over
het militair beleid op Atjeh, waarin bjj de om
standigheden in herinnering brengt, waaronder
z(jn zoon daar om het leven kwam, en waaruit
weer eens duidelijk het veranderlijk karakter van
den Atjeher blijkt.
«Op den 15n Juli, des middags, ontving hjj be
richt, dat eenige voorname hoofden, welke kort
geleden naar de vijandelijke partij waren over-
geloopen, zich in een zeker huis ophielden hij
rukt onmiddellijk met zijn troep op, omsingelt
het huis en begint, daar buiten staande, over de
overgave te onderhandelen.
»Gedurende die onderhandelingen vallen uit dat
huis eenige schoten en mijn zoon valt doodeljjk
getroffen neer.
»Die handeling kan in een Europeeschen oorlog
het best vergeleken worden met het dooden van
een parlementair, een persoon, die als onschend
baar wordt beschouwd, en wiens dooden onder
beschaafde volken tot de strengste represaille
maatregelen zou aanleiding geven.
«Wanneer dit geval op zichzelve stond, wan
neer het geschied was in een oorlog met een
volksstam, welke nooit met een beschaafde natie
in aanraking was geweest zou ik, hoe treurig het
geval ook voor mij was, gezwegen hebben, zegt
majoor De Willigen. Doch het is slechts een
herhaling van zoo talloos vele analoge gevallen,
welke in de 35 jaren, gedurende welke wjj met
de Atjehers krjjg voeren, hebben plaats gehad, en
die men wel eens in herinnering mag brengen, nu
van zoovele zijden stemmen opgaanj om in den
vervolge met zachtheid tegen den Atjeher te
werk te gaan, en eerlang in de Kamer der Staten-
Generaal de Atjehrapporten van gouverneur-gene
raal en legercommandant aan critiek zullen wor
den onderworpen.
Hjj somt dan, in een overzicht van den Atjeh-
oorlog, eenige soortgelijke feiten op, en voert an
dere feiten aan, ten betooge dat alleen in de tij
den, toen met ijzeren hand de teugels van bet
bewind gevoerd werden, de toestand te Atjeh
gunstig was. Laat men zich dan geen illusies
makeD, den Atjeher met zachtheid tot onderwer
ping te kunnen brengen.
«De Atjehers zjjn een volk, behept met alle
mogelijk denkbare ondeugden, zooals bij geen an
dere volksstammen in onzen Archipel worden
aangetroffenzij hebben slechts één deugd, en
dat is een groote, n.l. dapperheid I het is een volk,
dat alleen het hoofd buigt voor hem, die zich
daarin zijn meerdere toont."
Uit Apeldoorn.
Do officieren jachtrit op Zaterdag bracht heel
wal deelnemers naar Apeldoorn. Ook vele prach
tige paarden werden meegevoerd.
Na afloop zou de Prins met de heeren déjeu-
neeren, indien de weersgesteldheid hét toèlaat
op het buitenverblijf 't Aardhuis.
Heden-morgen brengt de Apeldoornsche Mu-
ziekvereeniging „De Harmonie" H. M. de Koningin
een aubade 'ten paleize Het Loo.
De sultan van Assahan.
Nadat de Sultan Zaterdag te Vlissingen de
laatste beletselen van het stoomschip Billiton had
weggenomen, waarna het schip statig de helling
afgleed, maakte de vorst met gevolg een rondgang
over de werf en werd hem in de directiekamer
een glas champagne aangeboden. Vervolgens werd
een rijtoer gemaakt en daarna een der mailbooten
van de maatschappij «Zeeland" bezichtigd.
Naar men aan de «Middelb. Ct." meldt, ver
laat de sultan van Assahan waarschijnlijk 2 Sep
tember Den Haag, ora een langdurige reis door
het Noorden van ons land te maken.
Ned. R. K. Volksbond.
Afd. Schiedam.
In de maandelijksche vergadering, ditmaal we
der op den gewonen tijd gehouden, werden na
opening met gebed door den voorzitter, den heer
T. J H. Mouwens, door de barmonie-atdeeling
«Si, Ambrosius" allereerst de Vojks'iederen ge
speeld. Dit gaf den Voorzitter aanleiding tot een
vaderlandsche ontboezeming, ongeveer in de vol
gende bewoordingen vervat.
Zooals door »St. Ambrosius" daar even door het
spelen der beide volksliederen verkondigd werd,
zeker wel met instemming der geheele vergade
ring. hoopt H. M. de Koningin morgen haren ver
jaardag te beleven en hare 10 jarige zelfregeering
te herdenken. Zeker hebben wij alle reden om
God dankbaar te zijn, dat Hij ons zulk eene Ko
ningin heeft gegeven. In alle steden zullen dan
ook feestelijkheden met groote geesi drift ter H irer
eere gegeven worden. In onze kerken hebben wjj
heden-ochtend ïeeds onzen dank aan God vertolkt
door het zingen van het «Te Deum" en zeker
zullen allen wel doen in bun gebed te gedenken
onze goede Koningin, d:e voor alle onderdanen
dezelfde liefde heeft. Verkrijgen wjj daardoor dat
Hare Majesteit nog vele ja'en gespaard blijve; dat
zal zeker bijdragen tot aller heil en tot heil van
ons dierbaar Naderland (fanfares-applaus).
Daarna had de Voorzitter een aantal mededee-
deelingen te doen
Sedert de laatste maandvergadering hebben zich
weer een aantal nieuwe leden aangemeld, waar
tegenover staat, dat de Bondsafdeeling door het
verlaten der stad en uit andere oorzaak andere
leden heeft moeten missen
Twee der Bondsleden hebben in de laatstverloopen
maand gejubileerd. De heer J. R. Combrink
vierde zijn zilveren bruiloftsfeest en de heer G.
W. de Groot herdacht zijne 25-jarige werkzaam
heid bij de posterijen. Voorz. hoopt, dat 't allen
Bondsleden eens gegeven zal zjjn te jubileeren.
Nadat de Voorzitter had medegedeeld, dat de
hoogeerw. Deken, geestelijk adviseur, bericht haar
door het bijwonen van andere vergaderingen ver
hinderd te zijn, heden te komen, deelde hij verder
mede dat de commissie inzake de werkeloosheid
bezig was staten te verzamelen, die een goeden
grondslag voor hare werkzaamheid moeten vormen.
Dat zou nog wel eenigen tijd duren want niet
van alle werkgevers kwamen de noodige gegevens
nog in, zoodat de resultaten nog niet kunnen
worden medegedeeld. Buitendien was ook de bijna
verloopen vacantiemaand weinig geschikt voor
haren arbeid. Bljjven de vakvereenigingen bij voort
during te dezer zaken werkzaam! Voor hare
besliste deelneming aan het werkloosheidfonds
moeten zij zeker van den gemeentelijken steun
zeker zjjn toch is 't noodig dat zjj intjjds behoor
lijke reglementen enz. te dezer zake vaststellen.
Vanwege de Propagandaclub »St. Paulus" is
voorz. verzocht nog eens het nemen van loten in
de loterjj ten bate van den Bredaschen Volksbond
aan te bevelen.
In de «Volksbanier'' zal worden aangekondigd
wanneer in den loop der volgende maand de jaar
vergadering van het Weduwen-steunfonds zal
wordm gehouden.
Op verzoek van den penningmeester spoort voorz.
de teden aan, wanneer zij een of ander feest vieren
van de zaal der Bondsafdeeling gebruik te willen
makendaardoor steunen zij hun eigen zaak.
De overvolgende week zal te Roiterdam de
aangekondigde «Sociale week" een aanvang nemen,
waarin zeer vele onderwerpen zullen behandeld
worden die niet alleen voor Raadsleden, maar in
uitgebreiden kring van belang zullen zijn. Voorz.
hoopt, dat zooveel mogelijk leden der afdeelingen
en anderen daaraan zullen deelnemen. Het bestuur
beeft besloten daarvoor een kleine subsidie te
geven en ook het plaatselijk comité der Kath.
Soc. Actie stelt daarvoor een subsidie ter beschik
king. Vooropzettend 't gewenscht is dat zooveel mo
geljjk p?rsonen van deze goedkoope gelegenheid
(Rotterdam) gebruik maken, vooral van de onder-
afdeeling zou voorz. gaarne vernemen of de vak-
atdeelingen daar iets voor over hebben, bijv. ter
wijl het bestuur iets doet, het tramgeld, en wenscht
het bestuur dat personen zich daarvoor zullen op
geven, terwjj het atdeelingsbestuur zich dan voor
behoudt uit de opgegevenen eene keuze te doen.
Ook raad voorz. het aanschaffen van het program-
boek, dat een goeden leiddraad geeft.
Nadat het harmonieorkest nog enkele nummers
had doen hooren, herinnerde de Voorzitter er aan,
dat deze onderafdeeling bij bet concours in
Vlaardingen den tweeden prijs had behaald en de
solist, die er steeds belangloos medewerkt, een
eersten prjjs voor kopermuziek mocht behalen. De
schermvereeniging «St. Michael" behaalde onlangs
in Leiden en op Fejjenoord prjjzen. Over het
geheel bloeien steeds de onderafdeelingen voor
kunst en vermaak. Mogen alle, ook de vakaf-
deelingen, steeds bloeien
Aan het eind der vergadering verkreeg nog het
bestuu-lid, de heer Swartjes het woord. Spr. wees
op den strijd der Tilburgsche metaalbewerkers en
meenden we goed zouden doen die te steunen in
hun strjjd voor hun goed recht. Er op wjjzend
dat het Centraal Bestuur van den Ned. R. K.
Volksbond voor dien rechtvaardigen strjjd reeds
een bedrag van f 25 had afgestaan en de Kaarsen-
makersvereeniging een bedrag van f10 schonk,
beval hjj het schenken van een bedrag uit de Bonds-
kas ',en het houden eener collecte aan. Na korte
discusie werd besloten een bedrag van f 10 uit de
Bondskas te schenken, terwjjl de collecte later
bleek f2.85 opgebracht te hebben, zoodat totaal
112.85 kan worden overgemaakt.
Na sluiting der vergadering met gebed protes
teerde de voorzitter nog tegen het pamflet dat
ook hier met het oog op den Koninginnedag ver
spreid was.
Door «St. Ambrosius" werden behalve de Volks
liederen nog gespeeld «Salut Echternach" (Ph.
Manternach); «Le Reveil du Printemps" (H. Hil-
gers)«Ernestina-Polka" (G. Joh. van Dam),
waarmede de heer L. F. Krabbendam te Vlaar
dingen den eersten solistenprjjs behaalde en de
«Oranje-Nassau-marsch" (Jos. Kessels), welke num
mers een dankbaar applaus verwierven.
i.
De Morgenstond.
Het anders zoo betrekkelijk rustige Schiedam is
heden ochtend ontwaakt tot een blijden, opgewek-
ten feestdag. Terwjjl het nationaal dundoek van
de vier boeken van den stadstoren, van de torens
der kerken en openbare gebouwen, van molens en
schepen en uit de huizen van vele ingezetenen
den heuglijken geboortedag verkondigden van Haar,
die heden haar 28sten verjaardag beleeft, richtten
zich in het vroege ochtenduur reeds velen naar
het middenpunt der feestviering, de Groote Markt
pnzer gemeente.
K1 o k g e 1 u i.
Kwart voor zeven zette de groote klok van den
stadstoren het statig klokgebrom in en deed aldus
volgens bare bekende kracht ver over de Maas
hooren dat Schiedam zich opmaakte ten feestge
tij. Weldra stemden de klokken der andere kerken
met hare blijde feesttonen in, zoodat na een alge
meen klokker.concert vooraf ging aan de heerljjke
muziektonen die weldra op de Markt zouden wor
den geboord.
Koraalmuziek.
Een opwekkend schouwspel bood het bescheiden
Marktplein onzer gemeente; tot. in de omliggende
straten met menschen gevuld, terw jjl velen uit de
ramen en bogen der omringende panden het schouw
spel gadesloegen, bet stadhuis op bet bordes en
in de vestibule gevuld met leden van het Dage-
ljjksch bestuur, den Raad en bestuursleden der
Oranje-Vereeniging bood zjj het meest geschikt
terrein voor de plechtige wijding van het feest.
Toen eindelijk het harmonieus klokgebrom was
verstomd, nam de Burgemeester, dr. Brants, het
woord en sprak de ontzagljjke menigte ongeveer
als volgt toe:
Inwoners van Schiedam, van harte geluk ge
wenscht met de ve-jaring vau onze geërbiedigde
Koningin Wilhelmina der Nederlanden. Tien jaar
is 't geleden dat zjj te Amsterdam werd gekroond
tien jaren van voorspoed* en zegen zjjn aldus
door Haar aan Ilaar volk gegeven. Vraagt 't
de ministers van de in dien tjjd afwisse
lende ministeries, allen zullen zjj! getuigen, dat
zjj met gelijken eerbied en bewondering bezield
zjjn voor onze Koningin, die toonde tot in de
kleinste bijzonderheden van de regeeringstaak op
de hoogte te zjjn; vraagt'tallen die in moeite
waren of door rampen getroffenzjj zullen u
zeggen, dat onze Vorstin 't eerst en met milde
hand hielpvraagt 't aan Hare meer bijzondere
omgeving: onze Koningin bidt voor Haar volk.
Op den gelukkigen dag van heden geeft God
ons eene Oranje Koningin. Stemt daarom allen in
met de danktonen die de muziek straks zal doen
hoorendankt God voor hetgeen Hjj aan Neder
land gafimmers wil Nederland bljjven bestaan
in de rjj der volken, zal 't groeien en bloeieD, dan
zal 'tzjju met de Oranje-Koningin Die God ons
heeft gegeven. Verleene dan de Heer Zjjnen zegen
op dezen dag en vieren wjj zóo feest, dat onze
verjarende Vorstin dat zou kunnen bjjwonen.
Lang Leve H. M. KoniDgin Wilhelmina I (hoerah)
Deze opwekkende toespraak van den Burge
meester werd als bezegeld door de heerljjke feest
tonen der stichtende koraalmuziek die zich daarna
deden hooren. Beurtelings werden door het har
monie-orkest «St. Ambrosius" en het Stedeljjk
Muziekkorps ten gehoore gebrachtNun danket
allen Gott, Psalm 84, Ein feste burcht ist unser
Golt, het «Wilhelmus" oude en nieuwe toonzet
ting. Na bet ernstig koraal mocht ook Wel een
meer bljjde feesttoon gehoord wordendaarom
gaf «St. Ambrosius" een pot-peurri en het bekende
«turf in je ransel". Ten slotte togen beide muziek
korpsen beurtelings driemaal om het Stadhuis,
waarna het Stedeljjk zich in de richting van de
Hoogstraat, «St. Ambrosius" gaande over de Markt
verwijderde en de tocht door de straten aanving-
In verscheiden wjj ken brachten aldus de muziek
korpsen feesttonen en jubelklanken, die zich verder
op den dag in onderscheiden vorm zouden doen
kennen.
Daarna las de Burgemeester het volgende tele
gram voo|rj dalt, door het bestuur der Oranjet
Veieeniging wenl Verzonden:
H. M. KONINGIN WILHELMINA
't Loo.
Mevrouw, 1
Op het oogenblïk van de plechtige inwijding
der feestelijkheden te Schiedam biedt hét be'
stuur der Oranje-Vetreeniging alhier Uwe Majes
teit benevens H. M. de Koningin-Moeder pn Z-
K. H. Prins Hendrik oprechte1 gelukwenschen aan
namens de feestvierende burgerij, met de betu'"
ging haren onwankelbare liefde en trouw v0°r
Uw Persoon en Uw Huis.
C. J. BLOMMENDAL, 1
Secretaris.
Dankstond.
Omstreeks 9 ure deed weet hét statig klok'
gebrom van den stadstoren zich hooren. TervvjP
in onze katholieke klerken gisteren het plechtig
„Te Deum" den dank aan den Algoede die <*e
levensjaren van Neerland® veelgeliefde Vorst®1
verten gde, had vertolkt, gingen nu de Hervor®1'
den den Heer van leven en dood hun dank be
tuigenDe kerk was vrjj goed bezet en in
regeeringsbank werden behalve de Burgemeès^
'meerdere leden van het bestuur der gemeente °P"
gemerkt. Ds. C. L. van den Broek, de oud9*e
predikant, ging daarbjj de dankende schare vo°J'
die haren dank in de gebruikelijke kerkelijke g®
zangen vertolkte'. j'
Onder wijzersjaar wedden
Door B. en W. is bjj den Raad eene meWer't
ingediend in zake het voorstel der onderwjjzer
jaarwedden.
Naar aanleiding van de beprekingen in de l»a
Raadsvergadering gevoerd over hunne vooi"ste
tot herziening der onderwjjzersjaarwedden «D
daarop schriftelijk ingediende amendementen, f?e
zij aan den Raad eene berekening van de k°s,
der verschillende voorstellen.
Daarbjj verklaren zjj, dat zjj meenen bet b,
Ijjke voor de verbetering der traktementen te
ben gedaan, en verder elk voorstel onaanne'0''
achten, alleen komt het hun voor, dat er ter_-
