Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
3lste Jaargang.
Woensdag 7 October 1908.
9230.
DE BALKAN.
Aloiieert o; 9e
feuilleton.
De Afrikaan.
Nien*e Scbiedamsclie Courant
gratis Geillastmril M,
prus 10 c. p. ra, U.46p.m,u.:tM)jM.
Officieele berichten.
Buitenlandse!» Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2,per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADTERTENTIëN:
Van 1—6 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
lgke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39»
Aan de Openbare School G, te Schiedam
\Moofd de heer J v. d. HOUT) wordt gevraagd
een Onderwijzer
met akte vrije- en ordeoefeningen.
jj0 aanvangsjaarwedde van f550.— wordt ver-
voor de akte vrye en ordeoefeningen met f 25.
*°or de akte bandteekenen met t 50.
Voor de hoofdakte met f200.— en voor 2, 4,
o j en 16 jarigen dienst bij het lager
"derwjjs met f50.voor ieder tydvak en voor
et bezit der hoofdakte bovendien na 19 en 22
|aJ'8eo dienst by het lager onderwijs mede met
°9- voor ieder tydvak.
8ollicitatiën in te zenden aan het adres van den
örgemeester van Schiedam vóór 19 October a.s.
Bosnië en Herzegowina.
Heden zal de »StaatscouraRt" te Weenen en te
°ha de volgende gewichtige stukken openbaar
"faken
le. een (reclamatie van den Keizer aan de bevol
lcg van Bosnië en Herzegowina, waarin hq zal
ekend maken, dat bij over die provinciën de
s°uvereine rechten van het huis Habsburg uit
strekt2e. den tekst van een brief van den Keizer
aa" de hoofden van de mogendheden, die het ver-
rag van Berlyn hebben onderteekend 3e. een
Hef van den Keizer aan baron von Aehrenthal;
4e een brief van den Keizer aan baron von Beek
voorzitter van den Oostenrykschen ministerraad
e. een brief van den Keizer aan Wekerle, voor
zitter van den Ilongaarscben ministerraad.
Een Reuter-telegram uit Weenen meldt thans
reeds den inhoud van den brief van keizer Frans
ozef aan baron van Aerenthal. De Keizer
schrift
Doordrongen van het vaste besef, dat het
°oge beschavingsdoel, waartoe de Oostenrjjksch
°ngaarsche monarchie de bezetting van Bosnië
®D Herzegowina heeft aanvaard, en het welslagen
Va" het bestuur, met groote opofferingen verkre-
®eni op den duur niet verzekerd kunnen worden
a" door de invoering van grondwettelijke instel
den, aan hun behoefte voldoende, strek ik de
Rechten van mijn souvereiniteit uit over Bosnië en
erzegowina en stel de erfopvolging van myn huis
v°°r die landen in werking. Om te toonen, dat
H"edelievende bedoelingen my er toe hebben ge
racht dat besluit te nemen, gelast ik dat de
troepeu van myn leger Nowibazar ontruimen.
den brief aan Wekerle is er voornamelijk
®Prake van den koninklijken eed, afgelegd toen
kr,
ra"s Jozef tot koning van Hongarije werd ge-
oond."
Turkjje en Bulgarije.
Hoe het met de houding van Turkije tegenover
"fgary zal loopen, ligt nog in het duister.
He berichten uit Konstantinopel en de overige
Roman van W. S. MAUGHAM.
13)
j, uui, vauer, wat zal ik u zeggen?
ken u toch wel.
Och, vader,
ken u toch wel. Ik weet dat uwe fantasie
j? makkelijk een loopje met u neemt, en daar-
onH VreesH° 'k dat u wen k 1 ijk in de eene of
ra'akt,10 dubbelzinnige positie kondt zijn ge-
j fj"" Ik kan u eerlijk verzekeren dat niemand
jj jj tegen mij, kan inbrengen, antwoordde hij,
is/'^n.'Se wat 'k mijzelf te verwijten heb,
W n 00'^ mc' cüen Saunders heb aangé-
>!..U ik vrees dat hij niet zuiver op de
Sraat
is, en de hemel weel wat hij heeft uit-
ti» aa,id. Maar ik voor mij geef u mijn ploch-
"ed WCKm' van eer dat ik niets, absoluut niets
20uaan heb, waarover ik mij in het geringst
Lur
moeten schamen.
1 naln zijne hand, en een gelukkige glim-
a speelde om hare lippen,
j H. vader, wat maakt u mij gelukkig met
r,e orzekeringNu zal ik aan George kun-
zni dat er niets geen reden tol be-
"jgdheid is.
Bn gesprek werd afgebroken door het ver-
internationale politieke centra zqn zeer tegenstrij
dig. In sommige kringen acht men het uitbreken
van een oorlog onvermijdelijk, terwijl in andere
steeds meerde opinie veld wint, dat de vrede niet
verstoord zal worden en er geen verdere compli
caties zqn te duchten.
De Turksche bladen bevatten zelfs verschillende
opvattingen van het telegram van prins Ferdinand
aan den Sultan. Volgens de eene zegt de prins,
dat hy goede betrekkingen met de Turksche
regeering wil onderhouden volgens de andere, dat
hy en zijn volk by het afkondigen van Bulgaryeis
onafhankelijkheid zich door oprechte beweegrede
nen hebben laten leiden.
Volgens die bladen heeft de Porte, onmiddellijk
na haar antwoord aan prins Ferdinand, een nota
van protest gezonden aan de mogendheden, die
het verdrag van Berlyn hebben onderteekend.
D« pers beveelt bjjna eenstemmig kalmte en
vertrouwen in het ministerie aan.
Het dagblad »Turkye" geeft verslag van een
gesprek met den minister van Buitenlandsche
Zaken, die niet pessimistisch is. Volgens hem is
de oorlog niet onvermijdelijk Turkije verlangt den
vrede de Porte wacht op de nota, die de mogend
heden naar Sofia zullen zenden. Zoolang moet de
Porte een strikte reserve in acht nemen.
Volgens de »Jeni Gazeta" heeft de ministerraad
besloten, dat Bulgarye's bandelwyze onmo
gelijk aanvaard kan worden, aangezien zjj met de
verdragen in strijd is, en dat de regeering er
formeel tegen zal protesteeren en zich tot de
mogendheden wenden, met het betoog dat er
maatregelen moeten worden genomen qm eerbie
diging van het verdrag van Berlijn te verkrijgen,
en de toevoeging, dat Turkije desnoods zyn rech
ten met geweld zal verdedigen.
De Weener »Neue Freie Presse'' verneemt uit
Konstantinopel dat Turkye een protest aan de
mogendheden ontwerpt en er geenerlei gevaar
voor een oorlog is.
De correspondent te Konstantinopel van de
„Daily Mail" heeft den groot-vizier geïnterviewd.
Deze deelde mede, dat hij bezoeken had ontvangen
va" alle gezanten te Konstantinopel' van grootp
mogendheden, behalve van den Oostenrijkseh-
Honaaarschen gezant, Allen hadden er bij hem
op aangedrongen, dat Turkije een spoedig be
sluit zou nemen. De grootvizier, Kiamil-Pasja,
had geantwoord, dat het Turksche ministerie zon
der verwijl zou beraadslagen. De grootvizier ver-
lelde nog, dat. het Turksche ministerie ook voor
de toekomst blijft vertrouwen op de groote mogend
heden, die het traclaat van Berlijn hebben mee-
onderteekend. Zijn de groote mogendheden van
oordeel, dat het noodzakelijk is, het tractaat van
dijn te wijzigen, dan zal Turkije daarin moe
ten berusten. Turkije beschouwt den staatsgreep
van Bulgarije niet als een casus belli, indien ten
minste Bulgarije niet in Macedonië op oorlogszuch
tige wijze optreedt tegen Turkije.
Ook de correspondent te Konstantinopel van
schijnen van Dick Lomas. Fred Allerton be
groette hem hartelijk.
Ge komt juist als geroepen om Lucy naar
huis te brengen. Ik moet nu uit. Maar hoor
eens! George komt in de stad, niet waar?
Nu, laten wij dan gezamenlijk om twee uur
in de Carlton" lunchen. En breng tante Alice
ook mee. Wij kunnen dan samen een gezellig
partijtje hebben.
Lick stond' verbaasd over de luchtigheid waar
mee Allerton de zaak opnam. Hij scheen geen
flauw begrip te hebben van het ernstige zijner
positie en van de aanklacht die hem boven
liet hoofd hing. Dick had dan ook geen ooren
naar de uitnoodigingmaar Allerton wilde van
geer. uitvluchten weten. Hij wilde zijne vrienden
eens om zich heen zien en meende na het
vervelende gedoe met zijnen advokaat wel recht
te hebben op wat ontspanning,
Komaan! zegde hij. Ik kan mij nu geen
minuut langer laten ophouden.
Hij opende de deur, en Lucy trad naar bui
ten. liet kwam Dick voor, dat Allerton opzet
telijk een samenzijn onder vier oogen met
hem vermeed. Dit was misschien wel natuur
lijk. Maar Dick liet zich zoo gemakkelijk niet
aan kant schuiven.
Ilehl u al een advokaat gekozen? vroeg
hij.
Cenkl ge dat ik. een kind ben, Dick?
liep dc ander. Den besten man in heel Lon
den heb ik uitgepikt Teddy Blakeiey ge
de „Daily Telegraph" en Massingham van de
„Daily Chronicle seinen in dienzelfden geest.
Maar eerstgenoemde seint er nog bij, dat voor
Tnrksch wapengeweld allicht zal in de plaats
wonden gesteld een boycott van Bulgaarsche en
O o s ten rijks ch -Ho nga arsche producten in Turkije.
Naast een krachtige tegenwerking op diploma
tiek gebied zou een boycott in Turkije /an de
Oostenrijksch-Hongaarsche goederen Oostenryk-
Hongarye het meeste nadeel berokkenen. Overi
gens zijn de Turken het meest verbitterd op
Oosteurijk-Hongarije, omdat zij laatstgenoemd land
ervan verdenken Bulgarije te hebben opgestookt.
Vorst Ferdinand van Bulgarye en zijn ministers
zyn gisterochtend van Tirnovo naar Garbovo ver
trokken, waar zy den nacht doorbrachten. Overal
was de bevolking in grooten getale saarogestroomd
en zy vernam het bericht van de proclamatie met
groote geestdrift. Het volk juichte ook het leger
en de overheid toe.
De Bulgaarsche regeering heeft een officieele
kennisgeving van de uitroeping van het koninkrijk
Bulgarye aan al haar vertegenwoordigers by bui
tenlandsche regeeringen gezonden.
fn het uitgevaardigde manifest van Bulgarije
wordt gezegd dat dc on af hankelijkverkl ari ng van
het vorstendom, dat. in 1896 met Oost-Roemelië
vereenigd werd, geschiedt in overeenstemming
met den wensch der natie. Het manifest geeft
de hoop te kennen, dat de groote mogendheden
den gedanen stap zullen goedkeuren.
De »Matin"-correspondent te Sofia meldt, dat
de onafhankelijk verklaring van Bulgarye noodza
kelijk was geworden. Turkije bad een ultimatum
gezonden. Binnen drie dagen moest Bulgarye den
in beslag genomen spoorweg in Oost Roemelië
teruggeven, waarby dat land, waar de vorst van
Bulgarye munt slaat en troepen in garnizoen heeft
en dat afgevaardigden naar het Sobranië zendt,
dus nog als Turksche provincie werd beschouwd.
Voor de drie dagen om waren moest de prins dus
zyn souvereiniteit laten gelden.
De houding van Servië.
Zooals gister reeds uit een Reuter telegram uit
Belgrado bleek, heeft het bericht van de inlyvirg
van Bosnië en Herzegowina in Servië groote
opwinding veroorzaakt.
Gister-avond werd er te Belgrado een reu ach-
tige bijeenkomst gehouden. 25,000 mensthen woor
den de vergadering by. Er heerschte een zeer
oorlogszuchtige stemming.
De Servische zaakgelastigde te Londen heeft aan
een verslaggever net volgende medegedeeld
Oostenrijk heeft op cynische wjjze een bom in
Europa's kruitmagazijn geworpen. Men kan onmo
gelijk voorspellen, waartoe de verontwaardiging
der Serviërs niet zal leiden. Voor Servië is het
een kwestie van leven en dood. Met meer dan
bezorgdheid ziet Servië Oostenrijk een grooten
stap naar de zee doen. Is Oostenrijk te Saloniki
dan is Servië geheel ingesloten en wordt haar
handel gefnuikt. Servië rekent er op, dat de
kent bent toch wel?
Enkel van reputatie, antwoordde Dick. Ik zou
denken dat u 't met hem kunt doen,
Frtd Allerton lachte dien zeldzaam jovia-
len lach die hem voor vele menlschen zoo
aantrekkelijk maakte. Dick echter wist dat de
heer Teddy Blakeiey een advokaat van kwade
zaken was, wiens naam in de laatste vijftien
jaren bij élk schandaal op den voorgrond was
gekomen. Het was verwonderlijk dat deze ju
rist tot dusver nog geen zijner cliënten gevolgd
was naar de gevangenis, die hij met zijne prak
tijken zoo rijkelijk verdiende.
Ja ja, zeide Allerton ge begrijpt, ik
wilde er een hebben, die van alle markten
thuis is.
Zij kwamen de trap af, terwijl Lucy in het
portaal reeds wachtte. Dick bleef nog even
staan en keek Allerton scherp aan.
Ge wilt toch de plaat niet poetsen? vroeg
hij.
Allerton grinnikte van plezier, en hij legde
zijne handen op Dick's schouders.
Mijn beste kerel, doe toch zulke domme
vragen niet, Waarom zou ik de plaat willen
poetsen? Ik weet niet hoe 't met dien Saun
ders staat. Er schijnt wel een luchtje aan hem
te zijn Maar ik voor mij kom uit dit zaakje
weg met slaande trom en vliegende vaandels.
Ze kunnen mij niets maken niets?
Allerton sprong in eene cab, en Lucy en
Dick wandelden langzaam terug naar de Char-
mogendheifeii dit kwaad zullen herstellen. Wat
de mogelijkheid van oorlog betreft, veel zal er
afhangen van de uitwerking van wat het voLk
eischt op de regeering in Servië.
In Roemenië.
Uit Boekarest wordt aan de »Zeit" gemeld, dat
men in Roemenië de uitroeping van de Bulgaarsche
onafhankelijkheid met onverschilligheid opneemt.
Men gelooft daar niet aan oorlog.
De opinie in Engeland.
De voornaamste LondeDsche bladen blyven Oos
tenrijks aangekondigden straatsgreep veel strenger
veroerdeelen dan den volvoerden staatsgreep van
Bulgarye. Geen hoofdblad tracht Oostenrijks ban
delwyze te verdedigen of te vergoeiyken. Over
het cynisme, waarmee Oostenrijk het Berlynsche
verdrag verscheurt, zyn de Engelscnen algemeen
verontwaardigd. Zy vragen zicu af, hoe Frans
Jozef een dergelijke recntsverkrachimg aandurft.
Sommigen gissen dat von Aehrenthal, een Bismarck-
rol willende spelen, den gryzen Keizer er toe be-ft
bewogen maar het doet er niet toe wie er eigen
lijk aansprakelijk voor is, zeggen de meeste bladen,
de rechtsverkrachting is er niet minder om.
De „Daily Mail" gebruikt uitdrukkingen als on
overtroffen cynisme. Hetgeen thans gebeurd is,
is een1 misdaad tegen den wereldvrede, een ver
raderlijke aanslag en een schaamteiooze daad.
De „Morning Post" zegt, dat de crisis aan de
slechtste traditiën van de achttiendeeeuwschc di
plomatie herinnert. De Daily Te.egraph" is het
meest verontwaardigd en schrjjft, dat aan de
internationale moraliteit een moei.yk te htrsce.ien
slag is toegebracht en noemt het een lage onbe
schaamdheid, die het de Britsche regeering ont
raad I goed te keureni.
Le Times" zegt: Bulgarye zal nio-g betreuren
Jat zijn regeerders den eerbied en de welgezind
heid van' het Engelsche volk verloren hebben.
IJe Daily News" verklaart, dat een conferentie
van dc mogendheden geen nuttig effect kan heb
ben dringt er bij de regeering op aan, den oorlog
te voorkomen, en Turkije te helpen schadeloos
stelling te verkrijgen.
De oorlog wordt in Engeland niet onvermijdelijk
geacht: maar velen vinden Rusland's houding
raadselachtig, en beschouwen Tsjwolski's reis niet
louter als een toevalligheid, maar achten het
waarschijnlijk, dat Rusland beoogt de Dardanel-
len geopend te krijgen.
Internationale conferentie.
Volgens een bericht uil Parijs gaf Picüon in
zyn onderhoud met de gezanten ern>ug in over a e-
ging, om een internationale oonferentie byeen te
roepen.
De meeste gouvernementen zouden geneigd zyn
zich in beginsel hiermede te vereenigen.
Door een of meerdere mogendheden, die het
verdrag van Berlyn onderteekenden, zou binnen
kort het initiatief genomen worden.
Engeland en Frankryk gaven aan Turkye oen
raad kalm te blyven.
les Street. Dick was erg stil. Hij had Fred
Allerton in eenigen tijd niet gez.en en was
nu verwonderd over diens royaien voet van
leven In de kamers ontbrak het n.et aan dure
weeldeartikelen, en de kleeding van den man
v\as in de puntjes. Ook de uitnoodiging in
een zoo duur restaurant als de Carlton deed
vet moed en dat de bankroetier niet in geld
verlegenheid zat. Dit alles gaf Dick te denken.
Lucy verzocht hem niet om binnen te komen,
daar George nu wel moest aangekomen zijn
te zij met den jongen alléén wenschte te spre
ken. Zy zouden elkaar overigens om twee uur
weer ontmoeten. Terwijl zij Dick de hand
sc liudde, vertelde zij hem wat haar vader haar
had gezegd.
ik heb een slapeloozen nacht er door ge
had, zeide zij. Hoe dwaas van mij Ik kon
niet uit mijn hoofd zetten, dat vader, zonder
het te weten, den een of anderen flater had
begaan. Maar nu heb ik zijn woord van eer
dat ei niets geen kwaads bij is, en ik voel mjj
alsoi er mij een molensteen van myne borst
genomen was.
Het partijtje in de Carlton was heel vroolijk.
I' red Allerton was bijzonder goed gemutst en
zijn kostelijke humeur werkte aanstekelijk.
Lucy had aan George zoo weinig mogeiyk
van de zaak gezegd.
(Wordt vervoifdk
