Binnenland.
Stads- ©n Gewestelijk Nieuws.
De te Mainz verschijnende „Weinzcitung" is,
op grond .van dat artikel, van meening, dat er,
voor de voorgestelde wijnbelasting ingevoerd kan
weiden, een grondwetsherziening noodig zal zijn.
Zijn er in den Bondsraad 14 stemmen tegen een
vooitel tot grondwetsherziening, dan wordt het
als verworpen beschouwd. De Zuidduitsche wijn-
slatcn (Beieren, Wurtemberg, Baden en Hessen),
die tezamen 16 stemmen uitbrengen, behoeven
maar op hun stuk te blijven staan, om de in
voering van de wijnbelasting onmogelijk te ma
ken f
Te Teplitz (Bohemen) kwam het gisteren,,
ter gelegenheid van een sociaal-democratische
slraatbetooging tegen het obstructionisme, tot een
bloedige kloppartij tusschen de sociaal-democra
ten en aanhangers der Duitsche burgerlijke partij.
Ongeveer twintig personen werden gewond, onder
wie verscheidene zeer ernstig.
Men weet dat don/ Romolo Murri a divitiis
weid geschorst, omdat hij zich schriftelijk en
werkelijk had verzet tégen het sociaal bestuur
van den H. Vader en: zich met, de modernisten
gecoffiprometteerd had. Hij heeft nu ook gewei
gerd de intrekking te teekenen, die hem onlangs
wera voorgelegd, en is aldus volkomen in opstand
tegen zijne kerkelijke overheid. Daarenboven keert
hij nu in' (bet strijdend leven terug, eensgezind
met de anti-clericale socialisten'. Van verschil
lende kanten wordt gemeld dat het geduld van
Rome ten einlde is en dat hij weldra door den
banvloek zal getroffen, Worden. (H. v. A.)
De onophoudelijke wanordelijkheden bespre
kende, die zich voordoen in de Perzische provincie
die 't naast aan Rusland grenst, en den Russischen
handel in Centraal-Azië ernstig belemmeren, ver
klaart de Russische «Novoie Wremia" in een ge
ïnspireerd artikel dat, indien er geen verandering
in den toestand komt, Rusland zich zal belasten
met de pacificatie en de provincie Azerbayan mili
tair zal bezetten.
Een ware vuurkolonne ter breedte van 15
kilometer, verbreidt zich over het schiereiland
van het binnenland van Michichan. (Ver. Staten
van N.-Amerika.) Men meent, dat de brand
reeds alles over een afstand van 150 kilometers
in het vierkant heeft vernietigd en vjjt dorpen in
de asch heeft gelegd, 't Is ondoenlijk den voort
gang van het vuur te stuiten. Men gelooft, flat
er reeds meer dan vijftig slachtoffers zjjn.
B- De Parjjsche «Matin" meldt dat er een ern
stig treffen heeft plaats gehad in Fransch SoudaD.
Twee Fransche legeroversten, die een detachement
tegen de oproerige Soudaneezen aanvoerden, onder
vonden ernstigen tegenstandzjj werden te Taba-
dion met geweerschoten ontvangen, waarbjj de
administrateur Noiret aan het been verwond werd
en zes inlandsche schutters werden gedood. Het
dorp werd met den grond gelijk gemaakt. De
opstand was daarmede geëindigd.
Een botsmg heeft Zondag-ochtend plaats
gehad tusschen de nationale socialisten en de
Duitsche studenten te Praag. De politie moest
tusschenbeide komen en weldra had er een ware
veldslag plaats en gingen de tegenstanders elkaar
met stokken en voeten teljjf. Talrjjke arrestaties
hadden plaats. De nationale socialisten verbrijzel
den de ruiten in verschillende huizen door Duit-
schefs bewoond. Na den middag werden de be
toogingen voortgezet en de versterkte politie moest
er met de blanke sabel op inslaanEindelijk moest
het boofd der polite een beroep doen op de mili
taire macht die verschillende straten bezette. Om
10 uur 's avonds was de kalmte eindelijk hersteld.
Talrijke vensters zijn verbrijzeld76 arrestaties
hadden er plaats.
Een officieel rapport uit Oeganda meldt, dat
men daar goud heeft gevonden in aanzienlijke
hoeveelheid in de streek van Mboja, Eogelsch ge
bied aan het Albert-meer, en in de omstreken van
Ruwenzori en de goudvelden van den Congo.
Volgens berichten uit Abdis-Ababa bevindt
zich de negus Menelik, wiens gezondheidstoestand
voor eenigen tijd ernstige ongerustheid inboezem
de, op 't oogenblik weer vrjj wel. De Abisinuche
vorst heeft verschillende rjjksgrooten en leger
oversten in audiëntie ontvangen.
Nederland en Venezuela.
Blijkens bjj het departement van marine ont
vangen bericht vertrok het pantserdekscbip «Gel
derland" 16 dezer van Curasao Daar Havana om
daar te dokken.
Audiënties.
Vrijdag 23 October zal er geen audiëntie
door den minister van Koloniën worden gehou
den.
Vrijdag 23 Oct. houdt de minister van Marine
geen audiëntie.
Een leering uit de Balkan-gebeurtenissen.
«De Standaard" trekt uit de Balkan-gebeurte-
nisaen verschillende leeringen voor de kleine Mo-
g-u dbeden. De zes groote Mogendheden matigen
zich gelijk thans ook weer blijk; steeds meer
een zekere suzereiniteit over de kleine landen aan.
Turkjje's souverein recht wordt in Bosnië, en zoo
al niet in Bulgarije, dan toch stellig in Oost-Ru-
menië, driestweg aangerand. Toch mag Turkjje
zich niet verweren. Turkije moet zich stilhouden.
Aan mobilisatie zeil mag het niet denken. Im
mers, de zes groote Mogendheden zullen het voor
Tuikjje wel in orde brengen. Niet bjj den Sultan,
wiens recht geschonden wordt, t-jj de zes groote
Mogendheden staat de beslissing.
De kleine Staten worden steeds meer onder
curateele gezetde groote Mogendheden houden
zicli gerechtigd aan de kleine de wet voor te
schrijven bjj elke moeilijkheid, die voorkomt, elk
gevaar, dat dreigt. Het Hof van Arbitrage gaat
men keer op keer voorbij. Het blad besluit
Niet te onpas brengt dan ook wat nu plaats
greep ons als kleine Mogendheid nog een derde
leering. Bulgarjje is een kleine Mogendheid met
een drie millioen inwoners, en een budget van
60 millioen gulden. Toch heeft dit kleine Rijk
zich zoo van de zjjde der Regeering als van die
de bevolking, sinds 4878, onverdroten, schier on
gelooflijke opofferingen getroost om zijn landsver
dediging sterk en krachtig te maken. Zelfs in den
tijd van vrede onderhoudt het een leger van 3500
officieren en 59000 manschappen, en in tijd van
oorlog kan het bij de 200.C00 man met 1080 stuks
veldgeschut uitbrengen. Aan elke anti-militaris-
tiscne beweging heeft het zich gespeend, en nooit
trad in het parlement een partjj op, om op de
landsverdediging af te diDgen Bulgarij begreep,
dat het, om stand te houden en verder te komen,
een krachtig leger niet missen kon, en dat het
dit leger altoos paraat moest hebben. Er is dan
ook geen kwestie van, of Bulgarije wint thans
zijn zet op het politieke schaakbord. Zjjn gave
souvereiniteit, die het nog niet ten volle bezat,
zal 't thans winnen, en ze zal in 't eind erkend
worden.
Nu liggen België en Nederland geljjk we reeds
opmerken, als het kanon in het noorden van Europa
afgaat, ten minste even gevaarljjk en zjjn even
geëxponeerd als Rumenië, Bulgarije en Servië bjj een
Balkan* explosie. Maar terwijl nu èn Rumenië èn
Servië èn Bulgarjje, met bet oog hierop, in de
binnenlandscbe politiek alle geschil terzijde laten,
als het aankomt op de deugdelijke inrichting van
hun landsverdediging, bljjtt men in België en
Nederland een afwachtende rol spelen; zou men,
kwam het tot een explosie, geheel buiten staat
zjjn, om zich op staanden voet den indringer van
de kust en van de grenzen te houden en vergeet
men daarbij den regel, dat wie onathankeljjk wil
blijven, eer men aan buitenlandsche hulp denkt,
allereerst zelf als volk zjjn goed en bloed, voor de
onafhankelijkheid van zjjn vaderland moet veil
hebben.
Bjj ons redeneert men over het leger, en kan
met 5£ millioen inwoners en een budget van 200
millioen gulden nog maar altoos met de verdedi
ging niet gereed komenin de Balkan-staten
staat men met zijn leger om uit te rukken klaar.
Of er uit de tegenwoordige verwikkelingen een
oorlog dreigende is, die ook ons zou meesleepen,
kan op dit oogenblik niemand met zekerheid voor
zeggen. Het gevaar kan nog afdrijven, maar't kan
ook voor de deur staan.
Maar wat ook de uitkomst van het tegenwoor
dig conflict moge zjjo, Nederland zal te schuldiger
tegenover zjjn toekomst staaD, zoo het ook deze
oogenblikken van ernst over zich laat heengaan
met alleen op het stijgen en dalen van effecten te
letten, en zoo het ook nu de les niet verstaat, die
de Balkan ons leert, hoe een volk dat vrij en on
afhankelijk wil bljjven en zjjn toekomst zal ver
zekeren, zelf voor zjjn souverein bestaan in de
bres moet kunnen springen.
Dr. A. Kuyper.
Naar de »St. Ct.'' verneemt, zal dr. A. Kuyper
niet aan de begrootings-debatten deelnemen, daar
hjj zich reeds eenigen tjjd geleden verbonden heeft,
voor een viertal weken naar Berljjn te gaan.
EX-Minister Loeff scheidsrechter.
Reuter seint uit Christiania
De regeeringen vau Zweden en van Noorwegen
hebben in een heden te Stockholm onderteekende
verklaring besloten den Nederlandschen oud-Minis
ter van Justitie, den heer Loeff, te benoemen tot
voorzitter van het scheidsgerecht, dat, ingevolge
de conventie tusschen beide landen van 14 Maart
1908, de kwestie moet beslissen omtrent het deel
van de zeegrens tusschen Zweden en Noorwegen.
Militiewet.
Volgens den Kameroverzichtschrjjver van het
«Hbld". is er veel kans dat de Militiewet voorloopig
niet in behandeling komt.
Pror. Staten.
De tweede gewone zitting der Provinciale Staten
van Zuid-Holland is bepaald op Dinsdag 24 No
vember a.s.
Winkelsluiting.
Men meldt ons uit Amsterdam
De door het Nationaal comité tot verweer tegen
een wettelijk bepaald sluitingsuur verzonden cir
culaire aan den winkeliers-vereenigingen in Ne
derland heeft bjj vele dier vereenigingen een'gun
stige ontvangst gehad; het voorloopig bestuur kan
over de aansluiting meer dan tevreden zjjn. Nog
in deze maand zal een bijeenkomst der aange
sloten vereenigingen plaats hebben, ten einde een
definitief bestuur te kiezen, statuten te ontwerpen
en daarop de Kon. goedkeuring aan te vragen.
Hoofddoel is om goed georganiseerd te zijn, tegen
den tjjd dat het wetsontwerp inzake sluitingsdwang
bekend zal zjjn.
Vakschool voor étaleeren.
Io «De Winkelier" lezen we, dat onlangs te
Dordrecht de eerste Nederlandsche Vakschool voor
het étaleeren opgericht is.
Nieuwe llotelhoudersbond.
Een twintigtal groote hotelhouders uit ons
land roepen hun collega's op tot een vergadering,
te houden op 25 October, in bet «Oótei des
Indes", te Den Haag, om een rieuwen hotelhou-
dersbond te vormen, waaruit de restaurateujrs,
i koffiehuis- en societeitshouders geweerd worden.
De bond zal dus uitsluitend bestaan uit flinke
hotelhouders. Ia den bestaanden bond zjjn al'en
vereenigd, waardoor de belangen der hotelhouders,
in den laatsten tjjd zoo speciaal ontwikkeld, riet
behoorlijk behartigd worden.
De bedoeling der oprichters is, een reelanre-
boekje uit te gever», als dat van den Zwitserscben
bond, met opgave van el ho'el, het aantal bed
den en de contributie.
I)e Hanze.
Z D. H. Mgr. Leyten, bisschop van Breda, heeft
benoemd tot algemeen adviseur van de Hanze in
dat bisdom den weleerw. heer A. B. Damen, ka
pelaan te Breda.
Een woord van hulde en dankbaarheid brengt
de «Hanzebode" aan den afgetreden algemeen ad
viseur te Breda, den zeereerw. heer Schrauwen.
Geen schadevergoeding.
Naar wjj vernemen, heeft de Minister van Buiten
landsche Zaken thans officieel aan den rechtskun
digen adviseur van den Bond van N. Z. A. S. M.
Personeel, mr. S. de Vries, wethouder van Amster
dam, medegedeeld, dat de Engelsche Regeering
niet bereid is aan het uit Zuid-Afrika verdreven
spoorwegpersoneel eene schadevergoeding voor het
verlies van hunne betrekking uit te keeren.
De hoop, dat zij als onderdanen van eene be
vriende mogendheid, in dienst van eene Neder
landsche maatschappij, wegens het ontzetten uit
hun ambt en hunne verbanning naar Holland, bjj
de a.s. overname van de bezittingen der maat
schappij door de Engelsche regeering nog eenige
geldelijke vergoeding zouden verkrjjgen, is dus niet
verwezelijkt.
In verband hiermede zal binnenkort tot liquidatie
van den Bond worden overgegaan.
De Vrijz.-üem. Bond.
Eergister had te Rotterdam een bijeenkomst plaats
van bestuursleden van afdeelingen van den Vrjjzin
nig-Democratischen Bond in Zuidholland. Vertegen
woordigd was de meerderheid der afdeelinger, In
beginsel werd besloten tot het oprichten van een
provinciaal comité. Ten einde de verdere voorbe
reidingen te treffen en een reglement te onwerpen,
werden gekozen de heeren: J. du Saar, te Rotterdam,
J. L. Belonje, te Gouda, en mr. A. J. Fokker, te
Leiden.
Evenredige vertegenwoordiging.
De vrijzinnige, anti-ïevolujionnaire en R.-K. kies
vereenigir»gien in Hennaerderadeel hebben bes'.o
ten, bij de volgeride twee periodieke gemeente
raadsverkiezingen. tot de volgende evenredige ver
tegemvoordiging te geraken, 4 Chr.-Historischen,
3 anli-revolutionnairen, 1 Katholiek en 3 vrijzin
nigen. Aan de Chr.-Hist. kiesvereeniging is om
medewerking verzocht.
Uitbreidingsplan 's-Gravenhage.
Naar de „N. Ct." uit goede bron vem'eemt, is
het uitbreidingsplan van Serfage voor 's-Graven
hage gereed. Het afwerken der teekeningen zal
nog ongeveer zes weken tijd vorderen, zoodat
het plan begin December bij. het gemeentebestuur
kan worden ingediend.
Statenverkiezing Botterdam III.
Bij de gister gehouden verkiezing (candidaat-
stelhng) voor de Prov.-Staten in Rotterdam III
zijn als candidaten opgegeven de heeren P. Bre-
dius (r. k.) en A. Plate (lib.).
Gemeente-ambtenaren.
Aan de ambtenaren ter secretarie der gemeente
Haarlem is een stuk ter teekening voorgelegd,
waarin hun namens B. en W. wordt aangezegd,
dat zjj, die zich over ambtszaken tegenover derden
uitlaten, des wege, niet eefvol, zullen worden ont
slagen. (N. R. Ct.)
Mailbooten voor de maatschappij Zeeland.
„De Nieuwe Courant" is naar aanleiding van
het beTicht van „De Nederlander" op inlichtingen
uitgegaan en kan thans uit zeer goede bron het
volgende mededeelen:
Indien de Maatschappij! Zeeland eischt, dat de
drie booten op éénzelfde werf gebouwd zullen
worden en in 1909 gereed' moeten zijin, dan is
de bouw hier te lande onirnogelijk. De maatschappij
De Schelde te Vlissingen, de Mij. van scheteps-
en werktuigbouw Feijeiioord te Rotterdam, en
de Nederl. Scheepsbouwmaatschappij! te Amster
dam, boden aan' elk één schip te bouwen volgens
dezelfde plannten. i
Uit het bovenstaande blijkt dus, zégt de „N.
Ct." dat het onze Nederlarjds'chie schéepsbouw-
industrie piet ontbroken heeft aan ijver om dit
belangrijke werk in' Nederland te doen uitvoeren.
Rijksverzekeringsbank.
M ij hebben onlangs melding gemaakt van maat
regelen die beraamd werden tot vereenvoudiging
der administratie van de Rijksverzekeringsbank.
Als gevolg van de coneluisie eener onderzoek
en remissie zou een proef genomen worden om
verschillende werkzaamheden, weilke vroeger on
der verschillende afdeelingen verdeeld werden,
te brengen onder één hoofd, ten einde-zoodoende
tot bezuiniging te komen. De combinatie zal om
vallen de werkzaamheden,' welke' [hans verricht
worden op de afdeelingen Ongevallen en Bedrijf,
voor, eer» deel ook van de afdeelingen Boekhou
ding, Comptabiliteit, Statistiek, Inspectie, en de
Medische afdeeling.
De bedoelde .proef is -gister aangevangen en
wel in de groote zaal van Dé Brakke Grond, te
Amsterdam, die tot bureau is ingericht, voor een
groot aantal ambtenaren van de Rijksverzeke
ringsbank De gebouwen der Bank boden niet de
rioo'lige localiteiten aan. De proef omvat Rot
terdam, Friesland, Groningen, en Drente. De ver
eenvoudigde administratie geschiedt onder leiding
van "twee commiezen. f (Hbld.)
Teraardebestelling J. M. van Walsem.
Onder buitengewoon veel deelneming is gister
op Oud Eik en Duinen te 's-Gravenhage ter aarde
besteld het stoffelijk overschot van den heer J.
M.van Walsem, in leven hoofddirecteur bjj de re
gistratie enz., aan het departement van Financiën
Met den minister en secretaris generaal volgden
vele hoofdambtenaren van het dienstvak de lijk
baar.
Verschillende sprekers brachten hulde en roem
den de groote gaven van hoofd en hart van den
ontslapene.
Minister Kolkman zeide, dat door het heengaan
van Van Walsem land en dienstvak een groot ver
lies geleden hadden. De minister sprak tevens
den dank uit voor de hulp en den steun van den
ontslapene ondervonden.
Als voorzitter der Vereeniging van Ambtenaren
bjj de Registratie en Domeinen, prees de heer J.
Woltersen, ontvanger te Amsterdam, den overlede
ne als humaan chef, van wien de ambtenareD, ook
lageren in rang, nog zooveel in de toekomst ver
wachtten.
De voorzitter der Vereeniging van Hypotheek
bewaarders, de heer G. van Iterson, schetste Van
Walsem als 'n hoogst rechtvaardig mensch.
Ten slotte herdacht de oud-minister Rink den
overledene als vriend sinds 40 jaren.
Uitbetaling ambtenaarstraktementen
aan weduwen.
B. en W. van Zaandam hebben den gemeente
raad voorgesteld aan de weduwen en minderjarige
weezen van overleden ambtenaren ot gemeentenaren
of gemeentewerklieden nog gedurende drie maanden,
onmiddelljjk volgende op den datum van overljjden
van ambtenaar of werkman, het volle traktement
of weekloon uit te betalen, waarop echter in min
dering zal worden gebracht het bedrag van het
eventueel toe te kennen rjjks weduwen-of weezen-
pmsiofn over bovenbedoelde drie maanden.
Gord voorbeeld..
Naar wij vernemen, moet bjj de algemeene
expeditie-onderneming Van Gend Loos het voor
nemen bestaan een pensioenfonde voor haar amb
tenaren en beambten op te richten.
België, Nederland en Duitschland.
Met bet oog op de toekomstige exploitatie van
de steenkolenmjjnen in de provincie Limburg
(België) en de uitbreiding van het verkeer dienten
gevolge, worden door de directie van de spoorwe
gen van België voorbereidingen getroffen tot het
aanleggen van een nieuwe verbinding, die de ljjn
HasseltMaaseyk zou doen aansluiten met die
van Antwerpen naar Duitschland via Herenthals
Hamont. Het beginpunt zou Gheel, het eindpunt
Asch, het middelpunt van de nieuwe steenkool
installaties, zjjn. Deze nieuwe ljjn zou bjj Helch-
teren aansluiting vormen met de ljjn van Hasselt
naar Nederland via NeerpeltAchel. Men stelt
zich voor een nieuwe spoorljjn aan te leggen van
Asch naar Gheel, teneinde van dit laatste station
via Herzogenrath verbinding met Duitschland te
verkrjjgen.
De verbindingen tusschen Antwerpen en Duitsch
land zouden voorts belangrjjke verbeteringen
ondergaan.
Brand Sint Anna-Zusterstraat.
Heden-morgen omstreeks 7'/4 uur werd brand
ontdekt in het hooi- en stroopakhuis en stal van
den beer J. van der Kooy, op den hoek van de Sint
Anna-Zusterstraat en het Korte Groenweegje.
De brand liet zich reeds dadeljjk ernstig aanzien
van alle kanten drongen dikke rookwolken naar
buiten, waarbij nu en dan ook vlammen zichtbaar
waren.
Buren wekten spoedig het gezin Van Deventer,
dat naast het perceel, waar de brand woedde,
woont. In allerijl werd de vrouw des huizes, die
in gezegende omstandigheden verkeert, en zeer
verschrikt was, naar een der bewoners van de St-
Anna ZusteTstraat gebracht. Later werd de geheel0
inboedel, welke niet tegen brandschade is verze
kerd, uit vrees, dat ook dit huisje iu brand zou
geraken, weggehaald. Het huisje bekwam echter
tijdens deu brand slechts weinig schade.
Het eerst was de politie ter plaatse, die onmid*
delljjk met twee slangen op de waterleiding water
gaf.
De brandweer, onder leiding van den comma0"
dant, den heer Chr. Krjjger, verscheen kort daar
na op het terrein van den brand en nam nu bet
blusscbingswerk krachtig ter hand
Nog twee slangen op de waterleiding werden
in werking gesteld, zoomede de rijdende stoom*
