Binnenland.
Stads- ea (Gewestelijk Nieuws,
«cfaeidene fabrieken werd door een paniek bevan
gen. Eenige muren zjjn ingestort.
Het gerucht heeft geloopen, dat de konirg
van Spanje vermoord is geworden. Dit gerucht
wordt echter ten stelligste tegengesproken.
Nederland en Venezuela.
»Het Vaderland" schrijft
Een onzer medewerkers deelt ons mede, door
toevallige omstandigheden het een en ander ver
nomen te hebben aangaande een actie van par
ticulieren ten gunste eener vredelievende oplossing
van ons geschil met Venezuela.
Volgens onzen berichtgever zou deze beweging
haar steunpunten vinden o.a. te Amsterdam,
Deventer, Bussum, Apeldoorn, in welke plaatsen
de leiding in handen is van voorstanders der
Vredesidee. Men moet bezig zjjn gegevens aan
gaande het conflict te verzamelen zoowel in
Venezuela en West-Indië als hier te lande. O.a.
wil men aantoonen, dat de schuld van het geschil
niet alleen bij Castro ligt, maar voor een belang
rijk deel ook aan onze zijde. Zoo moet o.a. door
handelaren sterk geïntrigeerd zijn tegen den per
soon van den President, en dat moet Castro niet
onbekend zijn gebleven.
Men heeft zich reeds in verbinding gesteld met
Venezuela en den President een in 't Engelsch
gesteld uitvoerig schrijven toegezonden, waarin
onder betuiging van hoogachting, wordt aange
drongen op een tegemoetkomende houding in het
belang van den vrede. De actie hier te lande zal
dienen om regeering en volksvertegenwoordiging
voor een vredelievende oplossing te winnen, bijv.
in dien zin, dat de beslissing worde opgedragen
aan een internationaal scheidsgerecht.
Weldra zullen de leiders der beweging een ver
gadering van gelijkgezinden bijeenroepen, die ver
moedelijk te 's-Gravenhage zal worden gehou
den.
Eerste Kamer.
De leden van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal zjjn ter vergadering bijeengeroepen tegen
Dinsdag 1 December, des avonds te halt negen
uur.
Gemeente-ambtenaren.
Het hoofdbestuur van den Nederl. Bond van
Gemeente-ambtenaren beeft een particuliere audi
ëntie bfj de Ministers van Financiën en Binnen-
landsche Zaken gehad over de pensionneering van
gemeente-ambtenaren. Uit de besprekingen bleek,
dat beide ministers pensionneering noodzakelijk
achten en tot spoedige behandeling, na het inkomen
der gevraagde opgaveD, zullen medewerken.
Baron Mackay.
Niet 22 zooais abusievelijk werd gemeld
maar 29 dezer hoopt de minister van Staat, mr-
AL. baron Mackay, zgn 70sten verjaardag te her
denken.
Landsverdediging.
Door het hoofdbestuur van de Ned. Vereen, voor
Luchtvaart is benoemd een commissie, bestaande
uit de heeren D.L. Graadt van Roggen, ingenieur,
en jhr. J. H. Ram, beiden alhier, tot het houden
van overleg met het Departement van Oorlog be
treffende de medewerking der Vereeniging ten be
hoeve van 's lands verdediging. Tot dit overleg
zgn door het Departement van Oorlog aangewezen
de kolonel, commandant van het korps genietroepen
P. Klejjnhens, en de kapitein van den generalen stat
A. G. Maris.
Keuring.
Bij Kon. Besluit zijn sommige keuringseischen
van het reglement op het geneeskundig onderzoek
verscherpt en bepaald, dat bij het geneeskundig
onderzoek van mi li t iepüch tigen acht worde ge
slagen op den inhoud van geneeskundige verkla
ringen, welke door hen tot staving van hetweerde
mindere geschiktheid 'voor den krijgsdienst moch
ten worden overgelegd, in dien zin, dat deze
verklaringen slechts als een hulpmiddel bij het
geneeskundig onderzoek zal moeten worden be
schouwd, niet als ee)n absoluut betwijsmiddel.
Werkloosheid.
Men meldt uit Den Haag:
Dinsdag wordt op de Groote Markt, in het
voormalig gebouw der schutterij', het bureau voor
de aanmelding van wetfeloo&em geopend vanwege
het Algemeen Comité voor de bestrijding van de
gevolgen der werkloosheid, l
Geze jnededeeling is geschied in een bgleenkomst
van léden van het comité en van de gub-com
missies, iwelke laatste door den voorzitter, den
heer De Wilde, werden geïnstalleerd met een
rede, die aan doel en werkkring van het comité
was gewijd. Deze bijeenkomst werd voorts dienst
baar gemaakt aan de bespreking van enkele huis
houdelijke regelingen betreffende den arbeid der
sub-commissies, waarbij in het algemeen bleek
van den wensch, dat bij werkverschaffing het
gemiddeld plaatselijk loon zou worden uitbetaald,
doch Let aantal uren zoodanig geregeld, dat zoo
veel mogelijk weïkloozen aan arbeid zouden kun
nen geholpen worden. 1
Het bleek, dat het comité op sympathie der
burgerij, in verschillenden vorm, zou kunnen re
kenen. Doch het bleek andermaal tevens, dat de
burgerij zich in acht te nemen heeft voor een
met lijsten cirouleenend „werkloozen-comité", dat
zeer vermoedelijk uit „beroeps-werkloozen", om
geen erger woord te gebruiken', bestaat, wier op
treden schadelijk is voor den arbeid van het
Algemeen Comité en voor de belangen der wer
kelijke arbeidsloozem.
Uit Amsterdam méldt men aan de „N. R.
Crt.": 1 l
Naar wij vemémén heeft de burgemeester dezer
gemeente, mr, W. F. van Leeuwen, het eere
voorzitterschap aanvaard van de op initiatief ge-
vounde commissie uit de burgerij ter bestrijding
vari de werkloosheid. Daaruit, en uit het feit
dat de wethouder voor het armjwiezen, dr. N. M.
Jostphus Jitta, zich bereid verklaarde het voor
zitterschap op zich te nemen, blijkt, dat de com
missie dit jaar meer dan het vorigfe eeh officieel
karakter zal dragen.
De Amsterdamsche effectenbeurs.
Men meldt uit Amsterdam aan de »N.R.Ct.":
Zaterdag waren wjj in de gelegenheid bjj iemand,
die door zgn positie geacht kan worden uitnemend
vertrouwd te zgn met faits et gestes van
het bestuur der Vereeniging voorden
Effectenhandel, inlichtingen in te winnen,
omtrent de sedert eenige dagen hier ter stede
loopende geruchten, als zou de Vereeniging niet
van zins zjjn, over 4 jaar de huurovereenkomst
met de gemeente betreffende de effectenbeurs te
vernieuwen.
Bg dat onderhoud bleek ons dat de Vereeniging
voor de Effectenhandel inderdaad ernstig het plan
overweegt om een eigen beur3 te zetten. (En is
reeds een aannemeljjk aanbod ingekomen dat
onderzocht wordt). Reden is de ondoelmatige in
richting van het gemeenteljjke gebouw, wat aan
gaat verwarming en lucht ver verscb in g, maar vooral
deze omstandigheid dat de tegenwoordige locali-
teiten te klein zjjn voor het steeds aangroeiende
ledental der Vereeniging en de onophoudelijke
vermeerderende verkeereischen van den handel.
Inzonderheid de wjjze waarop de telegraaf- en de
telefoondienst thans in de beurs is geregeld, wordt
onhoudbaar genoemd en wat erger is men
acht haar niet duurzaam te verbeteren, gezien de
beperkte ruimte waarover de gemeente beschikt
Maar zou daarin dan door verbouw of aanbouw
geen verbetering te brengen zgn Onze zegsman
meende van niet. Deze beurs is z.i. van den aan
vang af, practisch gesproken onbruikbaar geweest.
Men spreekt van Verbouwen. Maar hoe Door
de kantoren van de Vereeniging voor den Effecten
handel, zich bevindend aan de zjjde van de Oude
brugsteeg, aan de Effectenbeurs te trekken Dat
zou inderdaad eenige meerdere spatie geven, maar
de winst aan ruimte zou zóó gering zjjn, dat zjj
zulk een kostbaar uttgaaf niet zou wettigen, on
gerekend nog den wensch van de Vereeniging om
haar domicilie in de beurs te houden.
Anderen denken aan een verwisseling van Graan
en Effectenbeurs. Ook dit zou groote onkosten
met zich brengen, omdat de tegenwoordige Effec-
tebeurs dan, ten behoeve van de graanhandelaars,
van eene nieuwe bekapping, welke Noorderlicht
verschaft, zou moeten worden voorzien. Derden
geven in overweging de koopmansbeurs naar de
Effectenbeurs te verplaatsen viceversa. En inder
daad, dit zou een oplossing zjjn.... voor de effecttn-
handelaars, maar de kooplieden zouden er zich
zeker met kracht tegen verzetten, en niet ten
onrechte, want de Effectenbeurs zou hun evenzeer
te klein zgn.
Een vierde raad eindeljjk is: laat de gemeente
het resteerende water van het Damrak dempen,
en daarop een nieuw gedeelte effectenburs bouwen.
Maar een dergelijk plan zou evenzeer onuitvoer
baar zgn, omdat de Oudebrugsteeg als verkeersweg
moet gehandhaafd bljjven.
Intusschen herhaalde onze zegsman, dat de toe
stand, geljjk hjj nu is, onhoudbaar moet worden
genoemd, en verzekerde, dat het door tweehonderd
leden der Vereeniging voor den Effectenhandel
onderteekend adres de meening weergeeft van de
meest gezaghebbenden onder hen. De gemeente
zal, na de inwerkingtreding van de verhoogde
beurs belasting, in het geheel (dat is aan huur,
aandeel in de verhuring der nissen en belasting)
ruim fl millioen trekken. Welnu, daartegenover
mogen dezen hun billjjke eischen stelleD, en wil
of kan de gemeente hieraan niet voldoen (bet dage
ljjksch bestuur schjjnt niet ten onrechte onge-
neigd, om eenigszins kostbare voorzieningen te
treffen, waar de Vereeniging voor den Effectenhandel
garantie voor vernieuwing der huurovereenkomst
weigert) dan zal de Vereeniging ongetwjjfeld tot
uitvoering van haar plan overgaan, hetgeen voor
de gemeente te schadelgker zal worden, doordat
in het beursgebouw van de Vereeniging voor den
Effectenhandel tevens ruimte zal worden gereser
veerd voor den Goederenhandel.
De Hudson-Fultonfeesten.
Zooals men weet, - brengt het »Hbld". in
herinnering - zullen in September 1909 te New-
York de Hudson-Fultonfeesten gevierd worden en
heeft zich naar aanleiding daarvan een Nederland-
scbe commissie, onder beschermheerschap van
Z. K. H. den Prins der Nederlanden, gevormd om
het schip de Halve Maan" ten geschenke aan te
bieden, een reproductie van het vaartuig van dien
naam, hetwelk aan Henry Hudson door »de
Bewindhebberen van de Oost-Indische Compagnie,
de Camer voor Amsterdam" ter beschikking werd
gesteld en waarmede hjj op 9 September 1609 bg
Manhattan-eiland, het tegenwoordige New-York,
den stroom opvoer, welke naar hem de Hudson-
Rivier is genoemd.
De «Halve Maan", aldus het »Hbld.", wordt op
'sRjjks Marinewerf te Amsterdam gebouwd. 29
October jl. werd de kiel gelegd en einde Mei zal
het schip gereed moeten zgn. De vorm van het
jacht, dat op het oogenblik nog slechts in de
houten werkspanten staat, is reeds te zien.
Het jacht de Halve Maan" zal een driemaster
zjjn; de fokké en de groote mast zullen ra's en
stengen, de bazaaasmast zal een latjjnsch zeil
voeren. Het zal 63 Amsterdamsche voet lang en
plm. 17 voet breed zjjn, en, geljjk in de boeken
van de Oost-Indische Compagnie vermeld s'aat, 40
last (80 ton) grooi wezen. Het z l vier kanonnen
voeren, twee zware en twee lichte stukken.
Het geheel wordt van eikenhout gebouwd. De
«Halve Maan" zal een zeewaardig schip wezen,
doch met het oog op den korten tijd, die nog
rest, zal het niet naar Amerika onder zeil gaan.
Daar het ook niet gesleept zal worden, en men
geen gevaar wil loopen dat het verloren gaat, zal
het vaartuig, zoodra het gereed is, naar bet »Hbld."
verneemt, van Amsterdam worden vervoerd r aar
Rotterdam, om als deklast op een der booten van
de Holland—Amerika ljjn naar New-York overge
bracht te worden.
De nieuwe booten van de Zeeland.
Uit Rotterdam meldt de correspondent van h<d
„Hbl,": f
Aan welk een belangrijke opgaaf de Scheeps-
louwer moet voldoen, die het contract van de
Maatschappij „Zeeland" heeft verkregen, kan hier
uit blijken, dat de schepen bij een lengte van
330 a 350 en een breedte van 44 a 45 voet in
be'Jaden toestand slechts een diepgang mogen heb
ben van 12 voet 5 duim. De Schepen krijlgen
eik 2 tri ple-exp ans ie -'machines met ieder 4 cylin
ders, zoodat voor dein lagen druk 2 cylinders
aauwerig zijtn.
Verder is geeontrac beeld, dat de schepen op
deri proeftocht niet 22, als oorspronkelijk gedacht,
maar 21 mijd snelheid moeten hébben. Deze snel
heid is, naar wij vernemen, de oorzaak, dat de
Maatschappij tot schroefbooten is overgegaan. On
der de Engelsche scheepsbouwers zelfs wias nie
mand die zich tot zulk een snelheid wilde ver
binden bij de keuze van het radeboottype.
Zaterdag is de nota verschenen van commis-
safi en der maatschappij Zeeland, in verband
met den bouw der drie nieu(we mailbooten.
Eerst wordt gemeld dat de schepen zullen wor
den opgeleverd uiterlijk 1 April 1910 tegen oen
prijs aanmerkelijk lager dan het maximum der
raming van 4 millioen. Dan wordt in verband
met deze veel besproken kwestie e'r op ge|wezen
dat de directie van de Zeeland voor alles heeft te
iade te gaan met de belangen harer Maatschappij.
De d ectie nu wil de booten uitertijlk 1 April 1910
opgeleverd zien, omdat door in-Üe-Vaart-brenging
late.' dan met den zomerdienst van 1910 haar
belang zeer ernstig bedreigd zal worden.
Veivolgens wordt een zeer uitvoerige uiteenzet
ting gegeven van de ook met de Nederlandsche
werven gevoerde onderhandelingen, vooral met de
Schelde te Vlissimgen. Den 27sten October heeft
de Schelde medegedeeld dat het haar niet -gelukt
is uitstel te verkrijgen voor de levering van reeds
aanvaarde orders, zoodat zij' niet in de gelegenheid
is raar de levering mede te dingen. De beide
andere Nederiandkche werven lieten den voor
inschrijving bepaalden tertnijn voorbijgaan zon
der de Zeeland iets van z-ioh te doen hooren.
Commissarissen komen ten slotte tot de con
clusie: le dat de directie en commissarissen van
de Zeeland het zwaarst hebben doen wegen wat
op den voorgrond moest staan, te weten het
belang van de Zeeland2e dat de Nederlandsche
lijjVv-rheid niet moedwillig, dat zij niet onnoodig',
ja dat zij in het geheel niet is voorbijgegaan.
De groote kerk.
De groote kerk, nabjj de Markt, ondergaat
sedert een paar jaar een belangrijke restauratie.
Nadat de kerkramen aan de zjjde nabjj de Nieuw-
straat reeds een vorig jaar waren vernieuwd en
voorzien van gebrand glas door jjzerdraad behoor
lijk tegen de baldadigheid der straatjeugd be
schermd, zjjn thans nieuwe ramen met gebrand
glas aan de zjjde van de Lange Kerkstraat ge
plaatst.
De «Schied. Ct." geeft van laatstbedoeld eramen
de volgende beschrijving
Het tweede raam vanaf de Nieuwstraat vertoont
in het midden het wapen van Schiedam, het
tweede van het Oude Kerkhof af, dat van Zuid-
Holland. Het middenraam, dat ten gevolge van
de aan die zjjde bestaande ingang, korter is dan
de andere, bevat als middenraam juist de meeste
wapenversieringen. In het midden is een groot
wapen van Oranje-Nassau en daaronder de woor
den
Onder
't Stadhouderschap
van Willem I, Prins van Oranje,
werd deze kerk in
gebruik genomen.
Anno 1572.
En daaromheen, kleinere wapens met de on
derschriften Nassau, Catzen Ellenbogen, Ch&lon,
Vianden, Oranje, Dietz, Genève.
Terwjjl we onderaan nog lezen Je Maintiendrui
Nassau.
Deze ramen en de omljjsting zjjn zeer artistiek
bewerkt."
Tot zoover de beschrijving der «Scb. Ct."
Intusschen komt 't ons voor, dat kerkrree-ters
zich omtrent het jaar waarin de kerk in gebruik
werd genomen, moeten vergist hebben. De kerk,
niet onder het stadhouderlijk bestuur, maar onder
de grafeljjke regeering in gebruik genomeD, was
reeds in het begin der veertiende eeuw voor den
eeredienst bestemd, al deed die zich ook onder
anderen vorm kennen dan die welke er nu in
uitgeoefend wordt.
Trouwens dat de kerk op veel vroeger tjjdstip
dan het boven aangegevene in gebruik was, is
zoowel in als buiten de kerk te zien.
Zouden kerkmeesters met nadere aanduiding
te vermjjden wellicht in bovenbedoeld op
schrift dezelfde soberheid in acht geoomen hebben,
die wel meer bij historische monumenten betracht
wordt, als men de herkomst niet te veel in het
licht wil stellen
Gevonden voorwerpen.
Terug te bekomen aan de volgende adressen:
bruin hondje, \V. PJbiotiji,' Oos/feingef 128; kous,
breiiiaaMe.il en sajet, J. Hejggci's, Dwarsstraat 48;
giiacé handschoen, wed, v. Leoulwen, Bleekerstraat
23; blauwe kief, M. Oosthoek, Gruttersteeg 7;
reticule, j. Spruijt, TuinJaan 90; gouden broche,
O. v. üeurzen, Oosters Lraat 13; blauwe baret, v.
OostTum, Primsemsteeg 30; twee duwen. F. Ver
boom, BiroersVelid 146. j~
Geïllustreerde gids.
Als uitgave van de naaml. vennootschap, boek-,
-kantoor- en kunsthandel, voorheen W. J. van
Hoogstraten, te 's-Gravenhage, verscheen een zeer
practisch werkje: Geïllustreerde gids voor Schie
dam, Vlaardingen en Maassluis.
In dezen gids vinden we tal van fraaie gravu
res, gevende kiekjes van genoemde Maassteden.
Verder bevat het werkje historische bijzonder
heden van de betrokken plaatsen en een korte
beschrjjving van de merkwaardige gebouwen, la-
brieken en industrieele inrichtingen, die men op
een wandeling door de drie steden voorbjj gaat.
Vooral voor onze stad bevat de gids ook een
aardig kijkje in hare vermoedeljjke toekomst, dat
zeker met genoegen zal gelezen worden.
Bureau voor rechtskundig advies.
Hier ter stede is opgericht een bureau voor
rechtskundig advies. Mr. P. B. Bouman, rechts
kundig rdviseur, zal in «Patrimonium Dinsdags
avonds van 89j uur te consulteeren zjjn.
R. K. Tooneelbond.
Vanwege den R. K. Tooneelbond, den len Fe
bruari 1908 voor het bisdom Haarlem opgericht,
door onderafdeelingen van den Ned. R. K. Volks
bond, die zich op het tooneelspel toeleggen, is
een wedstrjjd in komische voordrachten en duet
ten uitgeschreven, die op Zondagen 7 en 21 Fe-
buari, 's avonds 8 ure, in de gehoorzaal van het
Bondsgebouw alhier zal worden gehouden.
Aan de gevolgen overleden.
De werkman G. Roza, wonende Laan ons Ge
noegen 78, die onlangs bjj den brand op de fabrieks
terreinen van de firma Th. C. Melchers, aan den
Noordvestsinge),ernstige brandwonden bad bekomen
en in het Ziekenhuis werd verpleegd, is heden
ochtend aldaar overleden.
Vrjjdagis van de werf »G u s t o" al
hier met goed gevolg te water gelaten den stalen
romp van een emmerbaggermolen met hopper en
twee schroeven, tevens zuig- en persvaartuig, dien
de firma A. F. Smulders bouwt voor hetltaliaan-
sche gouvernement.
Het vaartuig heeft de volgende hoofdafmetingen
lengte 61.500 M., breedte 10.500 M., diepte
5.300 M. F
De volgende machines zgn er in geplaatst
1. Twee verticale compound machines, welke
elk 300 P.K. ontwikkelenelk der machines drjjft
één schroei, terwijl zjj te zamen den emmerket
ting in beweging brengen. Zjj hebben een gezamen-
ljjken condensor. 2. Een zandpomp gedreven door
eene der hierboven genoemde machines. 3. Een
centrifugaal waterpomp, welke in beweging wordt
gebracht door eene compound machine. 4. Een
perspomp in staat 300 M8. specie weg te persea
tot een ^hoogte van 2 Öeter en een afstand van
600 M. 5. Een waterpomp voor het mengen van
de weg te persen specie, welke wordt gedre
ven door een speciale compound machine van
100 P.K. 6. Een hulpmachine voor het drjjven
van de dynamo. 7. 6 stoomlieren voor het manoeu
vreeren van de emmerladder, de ankers, de ket
tingen, de stortbakken, enz., en een servo metor
voor de beweging van het roer.
De noodige stoom voor al deze machines wordt
geleverd door twee scheepsketels. welke elk een
verwarmend oppervlak hebben van 120 Ms en
werkende op een druk van 8 atmosfeeren.
Deze baggermolen is in staat met den emmer
ketting ongeveer 300 Ma. grond per uur te bag
geren en met de zuigbuis ongeveer 600 Ma. op te
zuigen tot op een diepte van 15 Meter. De hopper
heeft een inhoud van 500 Ma. De baggermolen is
geheel electrisch verlicht.
Het vaartuig kan varen met een snelheid van 8
knoopen en zal onder eigen stoom de reis naar
Venetië maken.
Het is gedoopt «Venezia".
De weleer w. heer VanVeen, t ij de-
ljjk assistent aan de O. L Vrouw Visitatiekelk»
tot kapelaan te Maassluis benoemd.
Door den rechter van instructie te
Rotterdam zjjn thans reeds verscheidene personen
inzake de vergiftiging&gevallen door paarde-
