Verspreide berichten.
Binnenland.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Ta&rdigden doende, om een nationale vergadering
te beleggen, die president Nord Alexis tot aftreden
zou moeten dwingen. Een nieuwe regeering, die
een onzijdige staatkunde volgde, zou in bun oog
verder bloedvergieten kunnen verhinderen.
Uit Port au Prince wordt bericht, dat de op
standelingen een afdeeling regeeringstroepen te
Anse-A-Veau hebben verslagen. De minister van
oorlog, die de troepen aanvoerde, heeft de Jwjjk
genomen naar het Duitsche consulaat te Miragoane.
De Amerikaansche gezant in Haïti seint aan het
departement van buitenlandsche zaken, te Washing
ton, dat deregeeringstroepen verslagen zgn, dat de
opstandelingen op de hoofdplaats aanrukken, en
dat de toestand ernstig is.
De j,Matin" maakt met erkentelijkheid ge
wag van het feit, dat het schilderij in den Duit-
schen Rijksdag, voorstellend een tooneel uit den
slag bij Sedan, en waarop een Duitsoh soldaat
een in den modder sleepend Frahsch vaandel
voor keizer Wilhelm I presenteert, op voorstel
van vele Rijksdagleden zal worden verwijderd.
De koning van Zweden heeft 5000 frank
laten geven aan den prefect van Seine voor de
armen van Parijs.
Prins Hendrik.
Z. K. H. de Prins, die Zaterdagavond tegen 8V2
uur van het Loo te 's-Gravenhage aankwam, zou
Zondagavond weder daarheen terugkeeren en er dë
volgende week blijven. Alsdan zullen eenige jacht
partijen gehouden worden. De kamerheer jhr.
Boreel, toegevoegd aan het departement van den
hofmaarschalk begeeft zich, voor den dienst ten
paleize, Maandag naar het Loo.
Een interview met generaal van Löben Seis.
De Daily Telegraph" publiceert een interview
van haar Haagschen correspondent met generaal
van Löben Seis.
Indien Nederland zich niet van een behoor
lijke kustverdediging voorziet, bljjft het gevaar
bestaan, dat Nederland op een goeden dag tegen
haren zin in een oorlog met Engeland gewikkeld
wordt, die noodlottige gevolgen voor ons land zou
hebbeD, al ware het alleen maar omdat wjj zeker
onze koloniën zouden verliezen. Het ontbreken van
een voldoende kustverdediging is zooveel te on
heilspellender, omdat vroegere regeeriDgen altjjd
een internationale diplomatieke staatkunde hebben
gevolgd, die mg verstoppertje spelen Igkt. Zg
waren er vooral op uit, om met in internationale
moeiigkheden gewikkeld te worden, om er buiten
te big ven. Maar de geografische en politieke po
sitie van Nederland is van dien aard, dat de bui
tenlandsche staatkunde van ons land niet passief
moet blgven.
Toen drie weken na de nederlaag van generaal
Staal (op het stuk van de kustverdediging o.a.)
koning Eduard, in verband met de ramp van de
«Berlin", de dapperheid van de Hollandsche zeelui
wilde huldigen en een vleiende onderscheiding
aan prins Hendrik verleende, stond ik vermoede-
Igk met alleen in de verwacbtmg dat een nieuw
tgdperk voor de betrekkingen tusscben de hoven,
de diplomaten en de handelslui zou beginnen. En
in verscmllende Engelsctie en Nederlandsche kran
ten scheen dezelfde opvattmg te heerschen.
Er is, helaas, niets gebeurd. De eerste gloor van
een betere verstandhouding en een barteljjker om
gang bleken «ships that pas in the night" en in
het licht van deze teleurstelling maakte het bezoek
van keizer Wiihem, hoewel zeer op prjjs gesteld,
een wonderlgken indruk, die nog versterkt wordt
door de jongste onthullingen.
Daarna sprak de generaal, over de wenscheljjk-
heid van een toenadering tusschen Engeland en
Nederland. Het Engelsche karakter besloot
hg lijkt op dat van de Hollanders. Beiden zgn
terughoudend en bezadigd, zgn vertrouwd met
zelfbestuur en gewend aan persoonlijke vrgheid.
Zalk een sympathie bevordert, zooals Carlyle zegt,
een goede verstandhouding.
Audiënties.
De minister van Oorlog verleent Donderdag
3 December geen audiëntie. j ■-
Boud vnn Staatspensionaeering.
Het hoota best uur van den Bond voor Staats pen-
«ioneering heeft tot voorzitter gekozen den pastoor
der oud Katholieken te Haarlem, N. Piins.
Werkloozen.
Bg bet werkloozen comité te Gouda hebben zich
tot nog toe een 50-ial werkloozen aangemeld, waar
onder slechts enkelen, die door de algemeene
slapte in zake en bedrgven zonder werk waren.
De andereD zgn meer te rangschikken onder de
gewone seizooi.werkloozen.
Het comité, dat diligent blijft, acht een optreden
voor werlverscbalfit g onder deze omstandigheden
niëi noodzakelijk.
De accijnsverhooginsr.
Het hoofdbestuur der Nederlandsche Vereeniging
lot Afschaffing van Alcoholhoudende Dranken
heeft een adres ingediend aan de Tweede Kamer
met het uitvoerig gemotiveerd verzoek, het wets
ontwerp tot verhooging van den accijns op het
gedi.tilleerd te verwerpen.
De werkloozen verzekering te Haarlem.
De commissie, die zich het vorige jaar vormde
om den nood te lenigen, verbonden aan de ge
dwongen werkloosheid, heeft het voornemen haar
taak na dezen winter als geëindigd te beschouwen.
Dan kunnen en moeten alle werklieden zjjn aan
gesloten bg het gemeentefonds dit jaar door den
Raad gesticht. De commissie wil dezen winter nog
steunen met de f 3400, die thans nog in kas zgn.
Tweede Kamer-verkiezingen
De afdeelingen Langendgk, Alkmaar en Winkel
van de S. D. A. P. hebben op het grostal voor
candidaat voor de Tweede Kamer in het district
Alkmaar geplaatst de heerenVan Kuykhof te
Amsterdam, Dujjs te Zaandam en Van der Waer-
den te Amsterdam.
Overwerk op de Landsdrukkerij.
Men schrijft uit Den Haag aan «Het Volk"
Naar aanleiding van een bericht over het veel
vuldig overwerken op de Landsdrukkerij hebben
P. Hols, secretaris van het hoofdbestuur van den
Typografenbond, en de voorzitter van de Haagsche
afdeeling, een onderhoud gevraagd met den direc
teur, om te trachten eenige werklooze tvpo's te
doen aannemen. Dit is echter niet gelukt, daar de
directeur een tegenstander is van het werken met
los personeel. Met Januari, wanneer de verbouwing
der drukkerg klaar zal zgn, wordt het personeel
met een 40-tal zetters uitgebreid.
Aangedrongen werd, om dan aan werkloozen de
voorkeur te geven, wat in overweging werd genomen.
Ned. R. K. Volksbond.
Afd. Schiedam.
De gewone maandelgksche vergadering werd
ditmaal 's avonds gehouden, wijl de nieuwe cen
traal president, de heer J. W. Smit, met de afdee
ling kennis kwam maken.
Nadat de voorzitter, de heer T. J. H. Mouwens,
de vergadering met gebed had geopend, die in den
aanvang ook met de tegenwoordigheid van den
geestelijken adviseur, den hoogeerw. deken Cop-
pens, werd vereerd, bracht het harmonie-orkest
»St. Ambrosius" een paar nummertjes ten gehoore,
waarna de voorzitter als volgt den centraal-presi
dent bg de vergadering inleidde
Zooals bekend is, is dit jaar van bijzonder veel
gewicht voor den Bond geweest. Dit jaar zag toch
de centraal-president, de heer Pastoors, zich ver
plicht het voorzitterschap neer te leggen. Hoeveel
hem dit besluit heeft gekost, zal ieder begrijpen
die weet hoe hg in de 20 jaar van zgn voorzit
terschap den Bond heeft zien groeien van kleinen
plant tot grooten boom, hoe bjj lief en leed met
haar gedeeld heeft en er als 't ware een stuk van
zgn leven met dat presidium is voorbijgegaan.
Wat hg voor den Bond gevoelde, bljjkt uit zgn
nederig verzoek althans lid van het centraal
bestuur te blgven. Dat bestuur, hoe noode ook,
moest zich bg dat besluit nederleggen en een
nieuwen centraal president kiezen, die gevonden
werd in den persoon van den heer J. W. Smit,
mede reeds van ai het begin van den Bnd
bekend, die penningmeester van het centraal
bestuur en jaren lang voorzitter der afd. Amster
dam was.
Vol vertrouwen, gaf men hem de teugels in
handen, nadat hij met groote meerderheid geko
zen was. Gewagend vau het verlangen van den
nieuwen centraal president om met alle afdeelin
gen persoonlijk kennis te maken, zeide voorz., dat
men met groote blijdschap van dit voornemen
kennis had genomen en nu wjj hem in ons midden
zien om enkele woorden van opwekking te spre
ken, bidden wjj God, dat hem minstens even
veel jaren als den heer Pastoors als voorzitter moge
geschonken zjjn en bjj genoeg levenskracht moge
bezitten om zjjn zware taak en groote verantwoor
delijkheid ten heil van allen te torsen, terwjjl wjj
onder zjjne leiding volkomen veilig de toekomst
te moet gaan.
Nadat de voorzitter nog verklaard had, dat men
gemeend had aan deze huishoudelijke vergadering
een ietwat buitengewoon karakter te geven en
het werk der Propagandaclub, die voor een nieuw
vaandel ijvert, had aanbevolen, werden eerst nog
door de zangvereeniging een paar nummers uit
gevoerd. Op de haar eigen verdienstelijke wjjze
zong zjj «Christen Bannelingen" van Keerweer en
«Sur les Remparts" van Saintis, door een krachtig
applaus beloond.
Daarna besteeg de centraal-president, de heer
J. W. Smit
onder applaus den katheder en hield bjj een toe
spraak ongeveer in het volgende vervat:
Aangenaam was 't hem hier enkele oogenblikken
te vertoeven. Oprechten dank bracht hjj voor de
feestelijke ontvangst, dank vooral aan de muziek-
en zangvereeniging voor hetgeeD bjj had genoten.
Zeer terecht zeidde de voorzitter dat er dit jaar
gewichtige zaken in de Bond aan de orde waren.
Het aftreden als voorzitter van den heer Pastoors,
die 20 ja»r met den Bond die hg stichtte, had
medegeleefd en hem had zien groeien van klein
plantje tot grooten boom, was zeker een gewichtig
feit. Toen dan ook op spr. bet lot viel om zHlk
een man (e vervangen, had hjj aanvankelijk ge
aarzeld. Toch was hg niet geheel onvooibereid
19 van de 20 jaren had bjj immers ook met den
B.md medegeleefdzeer vele jaren is hjj voor
zitter van de Afd. Amsterdam geweest en heeft
bij als penningmeester van het centraal bestuur
vnor de dubbelijes gezorgd. Ten slotte over de aar
zeling heen stappend, heeft hjj gerekend op aller
medewerking en steun. Aan het eind der verga
dering waarin hij tot centraal president gekozen
werd, mocht bjj, na het dankwoord aan den heer
Pastoors, mede van Z. D. Hw. mgr. Callier de
gelukwenschen in zjjn nieuwe funtie ontvangen
en hgzonder den «ensch verremeD, dat oDder zjjn
presidium de Boud zou groeien en bloeien in leden
tal en afdeelingen toenemen. Toen heeft bjj het
besluit gevormd alle afdeelingen persoonlijk te
gaan bezoeken om haar d nk te brengen voor het
vertrouwen door hare afgevaardigden in hem ge
steld en baar steun te verzoeken bjj de moeiljjke,
zware taak die bjj op zich heeft genomen.
N-i dit inleidend woord schetste pres. de groote
vlucht die de Bond genomen heeft, zoodat bjj van
de Helderreede tot de Schelde?tad zijne afdeelingen
telt; de vele vakscholen onderatdeelingen voor
zang, muziek en tooneel en propagandaciubs die ze
telt; dit alles is met veel moeite tot stand gekomen
en wordt niet zonder zorg in standgehouden.
In de eerste drie jaren vooral van zijn bestaan
heeft de Bond, boewei flmk gesteund rtoor mgr.
Bottemanne als beschermheer er mgr. Eya<*nraann
als centraal adviseur, moeilijke itagen beleefd,
omdat de ongewone beweging der Katholieken op
sociaal gebied wantrouwen wekte.
Niet lang echter duurde die eerste moeiljjkhe
denwant na verloop van drie jaren verscheen de
encycliek «Rerum Novarum" en bracht het Pau
selijk woord, dat de wondeplek toonde en de weg
tot verbetering wees, een gebeelen omkeer in de
geesten te weeg. Zoozeer drongen de nieuwe
denkbeelden door, dat reeds in 1893 te Rotterdam
het eerste vakcongres onder de hooge bescher
ming van mgr. Bottemanne z. g. kon gehouden
worden.
In het vervolg zijner toespraak schetste spr. de
verbeteringen op sociaal gebied, die tengevolge
ook van de werkzaamheid van den Ned. R. K.
Volksbond werden verkregen. Vergelijk slechts
de loonstandaard in de verschillende vakken thans
en 20 jaar geleden; vooral in de bouwvakken is
de kracht der organisatie gebleken de arbeids
duur is veel verbeterd in de richting van een
normalen arbeidsdag; in de verschillende bestek
ken zijn bepalingen omtrent minimumloon rn maxi
mum arbeidsduur opgenomen voor nachtarbeid
en Zondagswerk zjjn betere bepalingen verkregen.
De Ongevallenwet van 1901, de vrucht van het
vereenigingsleven, beschermt hen die door een
ongeval werden getroffen en verzorgt weduwen
en weezen. Aan al dit sociaal werk had ook
onze Volksbond een groot aandeel.
Na 20 jaren van verbeteringen staat die thans
in zjjn 21ste levensjaar en rjjst de vraagmoeten
we blgven staan waar we zgn, of verder doorgaan.
En dan herinnert pres. aan het heuglijk woord
van Paus Leo XIII z.g., die aan den eersten pre
sident, nadat mgr. Bottemanne te Rome was ge
weest, schreef»ga voort," en wjjst hjj er op,
dat ook Pius X het vereenigingsleven heeft ge
prezen en aanbevolen.
Aan het eind van zjjne opwekkende toespraak
gaf spr.. nog eenige practische wenken. Met den
president en het atdeelingsbestuur moeten alle leden
werkzaam zjjn, om nieuwe en actieve leden voor de
afdeeling te winnen. Zjj moeten niet alleen trouw
de vergaderingen bijwonen en zich nauw aaneen
sluiten in de vakvereenigingen, maar ieder moet
ook in zjjn kring en omgeving propagandist zjjn.
Terecht heeft mgr. Callier gezegd, dat de Bond
nog meer stoom moet bjjzetten en die zich in
duizenden leden over alle plaatsen van zjjn bisdom
moet uitbreiden vooral toch in de troebele dagen
van 1903 is de kracht van het katholieke veree
nigingsleven en de onmogelijkheid der Deutrals
vereenigingen voor Katholieken gebleken. Alle
grieven tegen het vereenigingsleven zinken daarhjj
in het nietde aangevoerde argumenten houden
geen steek.
Nog in het bijzonder op deze afdeeling lettend,
zeide pres., dat 't hem verheugt, ze zulk een schoone
zaal beeft, een zaal zooals er na de afdeeling
Haarlem, geen in den Bont is. Vooral o<>k op uit
breiding der donateurs moet gewerkt worden hie
donateurs genieten een ren e van bun bjj ir ge.
zooals ze nergens ander krjjgen ze helpen tucb
het katholiek vereenigingsleien naar het uor-
schrift van Paus en Bisechoppen. bevorderen den
Godsdienst, en door den Volksbond te belp°n ver
breiden, verbreiden zjj de eer en glorie van God. Den
wensch uitsprekend, bier bjj herhaling terug te
komen, besloot pres. zjjn met krachtig applaus
bezegelde rede.
In antwoord aan de heer Kloppers zeide hjj nog,
dat hg zich over het moreel en financieel steunen
der vakafdeelingen door het afdeelingsbestuur
slechts in aigetneenen zin, voor zoover mogeljjk,
bevestigend kon uitlaten Daarna werd door de
schermafdeeling «St. Michael" nog een pose bij
zonder verlicht, voorgesteld en gave enkele leden
van «Alberdingh Thjjm" nog eenige voordrachten,
waaronder de president, die nog naar Amsterdam
moest terugkeeren, de zaal verliet.
De afdeelingsvoorzitter bracht daarna namens
den centraal president, die tot zjjn spjjt niet ten
einde kon blijven, dank aan de onderafdeelingen
van vermaak en aan alle leden, die hem deze aan
gename ontvangst hadden bereid, waarna de
vergadering door hem met gebed werd gesloten.
Door de harmonie-afdeeling »St. Ambrosius"
werden bjj den aanvang der vergadering uitgevoerd
«Uncle Sammy" Abe Holzmann, «Dichter und
Bauer," Suppé, »Coq uelicots et Bleuets, A. Govaert,
welke nummers een dankbaar, welverdiend applaus
verwierven.
Gemeente-financiën.
Aan de Ministers van BinfiehlaMsche Zakeh
en van Financiën is de volgende memorie ver
zonden.
■1 oor den Gemeenteraad van Schiedam is aan
H. M. de Koningin verzocht te bevorderen, 'lat
het Rijk aan de gemeenten de noodige kapitalen
ver,schaffe tegen de rente, waarvoor het Rijk lee
ningen sluiten kan.
Ingevolge een zeer gewaardeerden wienk van
Zijne Excellentie deli Minister van Binhehlahd-
sche Zaken, veroorloven wij ons een nadere toe
lichting van dit verzoek.
Over den nood der gemeenten in het algemeen
behoeven wij U/wie Excellenties geen inlichtingen
te geven. Het zjji ons slechts vergund omtrent
onze gemeente mede te deellien, dat in het volgend
jaar geheven zullen worden:
een inkomstenbelasting vah 5 0/0
50—85 opcenten op de personeel© belasting;
eon precario-helasting van f 10.000
een straatbelasting van f24.000 of 3 0/0 van
de belastbare opbrengst; 1
40 opcenten op het gebouwd en 10 opcenten
op het ongebouwd.
Bedenkt men dat iin 1909 f 58500.uit het
grondbedrijf aaji de gewone inkomsten ten goede
zal komen (anticipatie op verwachte waardestij-
gng dei ongebouwde vaste goederen), dat de
draagkracht van Schiedam gering is (zie bijlage
1 bladz, 44 verslag van de Staatscommissie voor
de gemeentefihanciën) en dat aan Schiedam eeh
aanzienlijke aceijnsverhooging op het gedistilleerd
boven het hoofd hangt, dan behoeft over den
nijpenden toestand van Schiedam's geldmiddelen
mots meer gezegd te worden.
Het door ons aanbevolen denkbeeld nu zou
aan de gemeenten een belangrijke verdichting bren
gen. l)e 3 0/0 obligatiën der staatsschuld worden
verhandeld tot 01 0/0 en dus kan de* Staat kapi
taal verkrijgen tegen 3.3 0/0. De gemeenten moe
ien ongeveer 4 0/0 betalende grootte iets min
der. dp kleine iets meer. Leende nu de Staat
op de markt tegen 3.3 0/0 .en verstrekte hij; dit
kapitaal aan de gemeenten, dan zouden deze
0.7 0/0 besparen of op de f400.mililioen ge
nieenk schuld f2.8 miilIioen 'sjaars. Amsterdam
zou op de 100 mililioen schuld f 700.000, Schiedam
op de 3 millioen f21000 besparen, gelijkstaande
mei bijna 1 0/0 inkomstenbelasting of 'bijna de
geheel© opbrengst der straatbelasting.
Deze cijfers zijn globaal en waarschijnlijk iets
te gunstig, omdat de groote steden, die iets onder
4 0/0 kunnen leeneh, een zeer groot deel der
gezamenlijke gehuld hebben en de bestaande 3
en 3.5 o/0 gemeenteleeningeh, om de door een
deel van het beleggend publiek gezochte kans
op voerdeel bij uitloting, dikwijls iets hooger staan
dart de innerlijke waande en dus, bij conversie
door inkoop, voor de gemeenten minder voordeel
zu en opleveren.
.Een bijkomende besparing zal verkregen wor
den aan bankierskostem, drukwerk, administratie,
betaalbaarstelling van coupons, omdat natuurlijk
een groote staatsleening veel goedkooner zal zijn
dan lal van kleine gemeenteleehihgen van te
zamen hetzelfde bedrag.
W j mogen er'hier wel op wijzen, dat goedkoop
kapitaal in het algemeen een gunstige economische
factor is, de voortbrenging bevordert en de werk
loosheid tegengaat.
i
Wij komen thans tot de, werkelijke of ver
meende, bezwaren, die ook hier, als bij elke goede
zaak bestaan. j
I. De vrijheid, de autonomie der gemeenten
zou er onder lijden, f 1
Mocht een regeering ooit voorwaarden opleggen,
die in dit opzicht schaden zouden, wat ons on
denkbaar schijnt, dan zal de gemeente die een
voudig kunnen weigeren; de wiet zal de gemeen
ten nooit verplichten bij het Rijk te lee-
nen, alleen de gelegenheid openen. Dit
bezwaar bestaat dus o.i. niet.
II. De gemeenten zullen, als zij goedkoop geld
hunnen krijgen, roekeloos worden mét oüderne-
rn t. gen opzetten. 1
Wi, achten dit ondenkbaar. Als de gemeente
3.3 0/0 moet betalen in plaats van 4 0/0, zal
toch de lichtvaardigheid niet grooter worden. Voor
e'h leening is een raadsbesluit noodig en de
goedkeuring van Gedeputeerde Staten; die waar-
b< rgen schijnen afdoende. De Koningin zou zich
bovendien weigering kunnen voorbehouden, in
geval van roekeloosheid.
SU. Het Rijk heeft de risico te dragen.
lit is juist. Maar isi het denkbaar, dat een ge
meente ooit haar betalingen zal staken? Zou, als
dit. gevaar voor de deur stond, het Rijk niet
moeten bijspringen? Wij meenen van wel. In
elk geval is de kans op schade zeer gering.
Fn wil het Rijk die geringe kans nog jwieginemén,
dan zou het kunnen bepalen, dat rentte en aflossing
n et zullen mogen te boven gaan het bedrag der uit-
kecringen die het aan de gemeente beeft te doen
en hiermede zullen verrokend worden. Voor Schie
dam .,.jv zou rente en aflossing der f3 millioen
verre blijven beneden de f191.000, die het Rijk
thans aan kopgeld, opcenten en subsidies aan
Schiedam uitkeert,
IV. Als het Rijk zijn schuld aanzienlijk ver-
grooten moet en telkens opnieuw moet leeeneh,
zal zijn krediet schade lijden, de koers zijner
fondsen dalen. 1
Inderdaad, hier ligt het enige bezwaar, dat o.i.
van eenig gewicht is. De algemeene rentestandaard
zal door den maatregel niet veranderen; immers
of de gemeenten geld opnemen, of wel het Rijk
voor hen, de vraag blijft in beide gevallen de
zelfde. Maar erkend moet worden, dat het geld-
Leleggend publiek waarschijnlijk minder gemak
kei Jt f 1500 millioen obligatiën van den Staat
zal opnemen dan fUOO millioen van den Staat
en f400.millioen van de gemeenten; het pu
bliek streeft immers naar een maximum rente
en naar verscheidenheid van belegging. De vraag
is, welk offer het Rijk in dezen zou moeten
brengen, hoeveel de koers der Schuldbrieven
daltn zou. Men heeft vaak gezien, dat de uit
gifte eener nieuwe leening geen hoemènslwtaardigé
koersdaling teweeg bracht (stems wel eens een
rijzing). Zoo is de aanbieding der 31/2 geld-
leering van 5.8 millioen a 971/2 ®/o vah Amsterdam
in Oct. 1.1. niet met een daling gepaard gegaan.
Op grond hiervan en van het feit, dat het staats-
krediet zeer goed en het beleggingsgebied onzer
staalsobligatiën zeer uitgebreid is, verwachten wij
van een vergrooting der schuld van f 1100 mil
lioen zelfs met f 400 millioen geen aanzienlijke
koersdaling Maar wij erkennen de w©n schel ijk-
he:d, dat nagegaan worde, wielken invloed de
laatste uitgiften van staatsschuld op den koers
hebben gehad en zelfs welk offer tegenover den
koers van nu gebracht zou moeten yvorden om
een aanzienlijk bedrag hij een consortium te
plaatsen. Een daartoe strekkend onderzoek zou
naar onze bescheiden meemihg leteren, dat ba,ft-
