Staten-Generaal.
Binnenland
Stads* en Gewestelijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
Hierover moet nog worden beraadslaagd,
Lloyd meldt, dat de Japansche stoomboot
xGiusei Maru" bij Wei-Haï-Wei met man en muis
is vergaan.
Prins August Willem, de pas getrouwde
vierde zoon van keizer Wilhelm, die te Bonn al tot
meester in de rechten is bevorderd, heeft zich te
Berlijn weer bjj de rechtsgeleerde faculteit laten
inschrijven als student.
Mgr. Doppelbauer, bisschop van Linz, voor
malig rector der Duitsch-nationale stichting
»Anima" te Rome, is op 64 jarigen leeftijd over
leden.
Het hof dat uitspraak zal hebben te doen
over het geschil van Frankrijk en Duitschland be
treffende de deserteurs van Casablanca zal bestaan
uit vjjf rechters. De Fransche regeering heeft de
twee benoemd, die zij benoemen mag. n. 1. Renault,
adviseur van het ministerie van buitenlandsche
zaken, en Ery, een Engelschman. Een der twee
arbiters die elk land aanwijst meet een vreemde
ling zijn.
De Duitsche regeering heeft aangewezen Kriege
als Duitscher; de vreemdeling, op wien de keuze
der Duitsche regeering gevallen is, is nog niet be
kend geworden.
.De «Temps" deelt mede dat de vijfde arbiter
een Zweed zal zijn.
Duitschland en de Vereenigde Staten heb
ben een overeenkomst tot verlaging van het brief
port getroffen.
Van 1 Januari af zal het briefport van Duitsch
land naar de Vereenigde Staten verlaagd worden
tot 10 pf., en in omgekeerde richting tot 2 Araeri-
kaansche centen, voor elke tien gram.
EERSTE KAMER.
Vergadering van Donderdag 3 December.
Aan de orde was de
wijziging van de Militiewet.
De heer Staal handhaafde zjjn vroeger uit
eengezette meening, dat het twee-ploegen-stelsel
een onoplosbare puzzie is, nadeelig voor de defen-
siebelangen en dat het ontwerp niet beantwoordt
aan 0e grondwettelijke waarborgen voor de binnen-
landsche rust en veiligheiddat het daarbij niet
de strategische veiligheid bjj de mobilisatie ver
zekert geen voldoende waarborgen geeft voor vol
doende opleiding van de infanterie, ons hoofdwapec,
en dat, hoewel verbetering voor de zeemilitie
door het ontwerp wordt verkregen, toch de ca-
deeien er van voor de infanterie overwegend zijn.
De bezuiniging mag niet gaan ten koste van de
defensiebelangen en rust in het militair vraagstuk
met worden gekocht tot eiken prijs. Trouwens
zelfs geen tijdelijke rust in den politiek-militairen
strijd zal worden verkregen de sociaal-democraten
zetten de actie reeds voort en mogelijk is, dat
een uit de a.s. verkiezingen te ontstaan nieuw
Kabinet het geheele wapen der infanterie vindt
gedesorganiseerd.
De heer Van Voorst tot Voorst zou voor
het ontwerp stemmen, ofschoon naar zijn oordeel
te veel wordt beknibbeld op de opleiding. Hjj
hoopte evenwel op andere militaire voorziening,
daar deze partieele regeling het ontstaan raderwerk
nog ingewikkelder maakt.
In den zelfden geest adviseerde de heer Van
Lo ben Seis: het ontwerp gaat in een ver
keerde lijn, maar het brengt althans voorloopig
verbetering.
De Minister van Oorlog verklaarde in
zjjn verdediging van bet ontwerp, dat de Regeering
niet heeft gedacht aan het optrekken van een
nieuw gebouw voor ons leger. De minister vond
bjj zjjn optreden een oplossing van bet vraagstuk
van het bljjvend gedeelte, ontworpen onder het
..ministerschap van den heer Staal, maar de verdeeling
van de miliciens over 4 eompagnieën van een
bataljon, met slechts 22 man voor elke compagnie,
dat was geen oplossing. Voor de handhaving van
de openbare orde zijn echter 4000 man voldoende.
Ook de mobilisatie is daarmede genoeg verzekerd.
In den breede betoogde de minister voorts de
doelmatigheid der winteroefeningen.
Aan het kader, zoo betoogde de Minister, kun
nen en mogen zedelijke eischen worden gesteid.
Z Ex. hoopte, dat het bljjvend gedeelte nog eens
zal kunnen afgeschaft wordenmaar van hem is
een voorstel daartoe niet te wachten.
Aan een latere finale herziening van onze mili
taire wetten staat het tegenwoordige ontwerp
niet in den weg.
De vermindering van de herhalingsoefeningen
zal vooral de oudere lichtingen ten goede komen.
De heer Van Weideren Rengers ver
klaarde ook namens vele politieke vrienden, te
zullen voorstemmen in 't belang des lands, aige
schelden van de beginselen van het ontwerp
en zonder erkenning dat het verbetering zal aan
brengen.
Daarna werd het ontwerp aangenomen
met 44 tegen 2 st., die van de heeren Staal en
De Jong.
Voorts werden nog aangenomen de wetsont
werpen tot wjjziging en aanvulling van de Bevor-
deringswet voor de zeemacht 1902tot beschikbaar
stelling van gelden voor het Marine-departement
en tot wjjziging van de Justitiebegroting over
1908. Bjj dit laatste ontwerp gaf de Minister
naar aaoleding eener opmerking van den heer
■bcholten, te kennen, dat een reorganisatie in
het ge-richt te Veen hu zen noodig is om de ver
pleegden te leeren werken.
Heden komen de Achierstandsontwerpen aan
de oroe.
In de zitting der E-rste Kamer van heden
(Vrjjdag) verklaarde, bjj de behandeling der schter
atandsoniwerpen, de heer 't Hooft zijne stem
met ten gunste dezer wetsontwerpen te kunn n
uitbrengen.
De heer Reekers deelde, mede namens zjjne
politieke vriendeD, mede, dat hjj tegen de ontwerpen
zal stemmen.
Verwacht wordt, dat de Kamer de achterstands-
ont werpen zal verwerpen eD de minister van Jus
titie, mr. Nelissen, naar aanleiding hiervan alsdan
thl aftreden.
«.co
TWEEDE KAMER.
Zitting van Donderdag 3 December.
Het debat over de begrooting van
Binnen 1 andsche Zaken
werd voortgezet.
De heer Aalberse zette breedvoerig uiteen,
dat het te stichten herbarium aan de Universiteit
te Leiden in laatstgenoemde stad en nietteOegst-
geest moet gevestigd worden. De plaatsing teOegst-
geest zou eerst noodig worden als er een experi
menten-tuin aan verbonden zou worden en zelfs
al zou die noodig zjjn, zou men met een tuin van
geringen omvang kunnen volstaan en het herba
rium dus dus toch nog te Leiden kunnen geves
tigd worden.
De heer De Ridder betoogde de noofdzake-
ljjkbeid van een nieuw academisch ziekenhuis te
Leiden óf afdoende verbetering in het verblijf der
verpleegsters. Spreker zou voorts vóór het Re-
geeringsvoorszel stemmen inzake het herbarium,
omdat z.i. de aankoop van het terrein in niets
praejudicieert op een experimenteer-tuin.
De heer De Steurs drong aan op eindeijjke
afdoende verbetering van het Ethnografisch Muse
um te Leiden, welke reorganisatie in het gedrang
komt door den strjjd of het nu te Leiden moet
gevestigd bljjven dan wel naar Amsterdam of
's-Gravenhage moet verplaatst worden.
Wat het herbarium betreft, stelde hjj ten
einde tot een zuivere beslissing te komen voor,
mede namens eenige andere leden, den post met
f13,000 voor den terrein-aankoop te verminde
ren.
De heer Van Veen betoogde dat het herba
rium te Oegstgeest moet komen.
De heer Drucker sloot zich hierbjj aan.
De Minister van Binnenlandscbe
Zaken deed uitkomen, dat het steeds de bedoe
ling is geweest te Oegstgeest te vestigen een her-
rium met experimenteertuin. En al zou men op
het oogenblik een herbarium zonder zulk een tuin
willen stichten, zou het ten slotte toch tot een
experimenteertuin moeten komen. Den Minister is
niets bekend van een strooming voor een geheel
nieuwen hortus te Oegstgeest. Wordt het amen
dement-De Stuers aangenomen, dan zal het be
staande herbarium in de Nonnensteeg te Leiden
eenvoudig worden uitgebreid.
De heer De Visser gevoelde veel voor het
amendement, maar vroeg nog eenige inlichtingen
omtrent de kosten van beide plannen Leiden of
Oegstgeest.
De Minister zeide geen bepaalde kosten te
kunnen opgeven. De bedoeling is echter niet om
de instelling buitengewoon weelderig in te rich
ten.
De heer Van Veen stelde hierna een amen
dement voor om den betrek kei jjken begrootings-
post te verminderen met f 8000 en daardoor dus
alleen vit te spreken, dat te Oegstgeest een her
barium komt zonder experimenteertuin.
Het amendemet-De Stuers c.s. (bedoelingVer
bouwing van het bestaande herbarium te Leiden)
werd aangenomen met 4230 stemmen.
Het amendement-Van Veen c.s. kwam nu te
vervallen.
Het regeeringsvoorstel werd aldus gewjjzigd
goedgekeurd, zoodat het bestaande herbarium
te Leiden zal bljjven zonder experimenteertuin.
Bjj de verdere behandeling der begrooting trok
de heer Schaper zjjn amendement, strekkende
om niet over te gaan tot de voorgestelde aan
brenging eener inrichting voor biologische reini
ging in het acedemiegebouw en physiologisch en
hygiënisch laboratorium aan de universiteit te
Groningen, en waarvoor 14500 was aangevraagd,
na bestrijding door den minister, weer in.
De heer Dolk wilde de voorbereiding tot 't
universitaire onderwjjs gemakkeljjker maken door
door uitbreiding van de kostelooze toelating aan
de gymnasia en de heer Ter Laan wenschte, dat
de regeering iets toeschieteljjker was methetver-
leenen van beurzen voor de universiteiten.
De Minister zegde onderzoek toe.
Bjj de afdeeling Technische Hoogeschool bracht
de Minister een wjjziging aan, waardoor
f45.000 wordt bestemd voor aankoop van een
terrein tot uitbreiding van de Technische Hooge
school te Delft
De heer Van Kol juichte die terreinen-aan
koop zeer toe. Verder bepleitte hjj de oprichtirg
van een cursus voor sociale en technische hygiëne
aan de Technische Hoogeschool.
De Minister zeide, dat de instelling vaneen
cursus voor sociale- en technische hygiëne dege-
ljjk, voorafgaand onderzoek eischt.
Bjj de afdeeling middelbaar onderwjjs
betoogden de heeren Smeenge en Ter Laan
de wenscheljjkheid, om den tjjdeljjk burger-
avondschoolieeraar wat pensioen betreft gelijk te
stellen met de gewone leeraren bjj het M. O.
De Minister antwoordde op de opmerkingen
van de heeren Smeenge, Ter Laan, De
Steurs en Roodhuyzen, wat betreft gelijk
stelling ten aanzien van het pensioen der tjjdeljjke
burgeravondschoolleeraren, dat deze kwestie onder
de oogen zal kunnen worden gezien bjj een onver-
injjdeljjke herziening der nieuwe wet-Kuyper,
welke binnen zeer korten tjjd zal moeten worden
ter hand genomen. In elk geval dienen afgewacht
te worden de voorstellen van de ineenschakelings-
commissie. De minister zal voorts ernstig onder
zoeken of misbruiken het gevolg zjjn van opne
ming van opleiders tot examen in examencom
missies.
Verschillende sprekers bepleitten, hetzjj billijker
regeling van de rjjksbjjdragen aan de hoogere
burgerscholen in de gemeenten, gelegen in de
door hen vertegenwoordigde districten, hetzjj over
neming door het rjjk van die burgerscholen.
De heer Ter Laan bepleitte betere aanslui
ting van de H. B. S. in Nederland, aan die in
Ned. Indië, en tevens wenschte hjj voor verschil
lende H. B. scholen, omzetting van 3- in 5 jarigen
cursus.
De M i n i s t e r beloofde overleg met zjjn ambt
genoot van Koloniën.
Overwogen wordt een meer regelmatige maat
staf voor subsidieering van gemeenteljjke hoogere
burgerscholen, om zoodoende tevens beter reke
ning te kunnen houden met het aantal buiten-
leerlingen De minister oordeelde, dat de toestand
zoodanig is, dat Amersfoort in de eerste plaats
voor hoogere subsidie in aanmerking kan worden
gebracht.
De heer Smeenge betoogde, met nadruk de
noodzakeljjkheid om de H. B. S. te Meppel om te
zetten in eene met 5-jarigen cursus.
Om 8 uur voortzetting.
I
Avondzitting van Donderdag 3 December.
Bjj de verdere Oebandeiing van de ooderafdee-
ling (Hoogere Burgerscholen) bepleitte de heer
Pat jj d met nadruk een Rijks Hoogere Burger
school voor de eilanden Goeree en Oveiflakkee.
De heer Rey n e deed ge-ijk verzoek voor Har
der» jjk.
De neer V a By* -i poerde rle regee-
ring aan. de moeilijke Kwestie eener H. B. S. te
Harderwijk tot op j-s.ng te brengen en betoog
de, dat rnen niet moet vergeten, dat een bjjzon-
dere H B. S. er uieer in den geest der bevolking
valt.
De Minister -verwees den beer Patjjn naar
zjjn redevoering van desmiddags. Wat Harderwijk
betreft, zeide de minister ai zjjn best te zullen
doen, om het subsid'eeringsontwerp voor of na
Kerstmis te kunnen behandelen.
Bjj de afdeeling «scholen voor vakopleiding en
teekenscholen" besprak de heer Hubrecht het
middelbaar technisch onderwjjs, dat z.i, te onzent
nog treurig achterljjk is.
Spreker oordeelde, dat in de richting van speciale
vakscholen moet worden gestuurd en dat wij moe
ten laten varen het denkbeeld van een middel
bare technische school. Het onderwijs moet zjjn
gedecentraliseerd en gespecialiseerd. Spreker for-
Spr. vroeg ten slotte, of het niet gewenscht is,
een inspecteur voor het njjverheids-onderwjjs aan
te stellen, om naast den inspecteur van het vak
onderwijs op te treden.
De heer De Visser vond het bedenkeljjken
humor, 's ministers memorie van antwoord ten aan
zien van het afwjjzen van een subsidie voor de
vakschool van den «Aannemersbond".
De heer Roodhuijzen betoogde de wensche
ljjkheid van regeeringstoezicht op de examens, die
door verschillende vereenigingen h. t. 1. worden
afgenomen op het gebied van handelsrekenen,
boekhouding, accountancy enz.
De heer Bos sloot zich aan bjj de zaakrjjke rede
van den heer Hubrecht, die, volgens spreker echter
één ding uit het oog verloor. Hjj dacht n. 1. meer
aan de opleiding der ondernemers zelf dan aan die
van de ondergeschikte personen in de industrie
de opzichters, voor wie speciaal vakscholen noodig
zjjn. Ten aanzien van het handelsonderwijs betoogt
spreker de wenscbeljjkheid, om een handels hooge
school te stichten,
De heer De Waal Malefjjt, met veel van
het gesprokene instemmende, bepleitte subsidie
aan de vakschool voor den Aannemersbond.
De heer Van Karnebeek en Kooien
sloten zich hierbjj aan.
De heer Ter Laan meende, dat er al heel
wat meer had kunnen gedaan zjjn voor het vak-
en ambachtsonderwjjs, ook door de gemeentebe
sturen.
Spreker vroeg aan den minister de stellige ver
zekering dat hjj ook gemeenteljjke middelbare vak
scholen krachtig zal steunen.
De Minister verzekerde, het grootste deel
der redevoeringen met genoegen te hebben gehoord.
Men had in het Voorloopige Verslag zjjn bedoelingen
miskend. De minister, dit nader uiteenzettende,
verklaarde voorts, dat hjj gaarne morgenochtend
een wjjziging zal voorstellen, om te komen tot een
subsidieeering van de school van den Aannemers-
bond. Hij zal de wenscheljjkheid eener alzonder-
ljjke inspectie voor hei technisch onderwjjs over
wegen en achtte staatstoezicht op vrge gamena
van vrjje vereenigingen niet gemakkelijk te regelen,
maar wilde onderzoeken of er meer samenhang zou
te brengen zyn tusschen die verschillende examens.
Gaarne zal de minister mededeeling ontvangen,
welke vereemgiug icr hand wil nemen de opleiding
voor onderwjjzend nersoneel bjj handelscursussen.
Bjj den minister is toch in overweging een plan,
om die zaak aan te vatten. Gemeenteljjke instellin
gen zal de minister ook gaarne steunen. Het par
ticulier initiatief is eenter overal werkzaam, onder
aansporing en steun van den jjverigen inspecteur,
den heer De Groot.
Het algemeen debat over deze afdeeling is ge
sloten.
Heden, Vrjjdag, voortzetting.
Prins Hendrik.
Z. K. H. de Prins kwam heden weer in Den
Haag. Maandag keert de Prins naar het Loo terug.
Met 14 dezer wordt 's Prinsen verbljjt op het
Loo opgeheven en komt Z. K. H. zich voor den
winter in de residentie vestigen.
Mr. J. D. C. tan Heeckeren van Keil.
Mr. J. D. C. baron van Heeckeren van Keil,
buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister
van H. M. de Koningin der Nederlanden bjj de
Hoven van Denemarken, Noorwegen en Zweden is
te 's Gravenhage gearriveerd.
Tweede Kamerverkiezingen.
Naar de »Pr. Gr. Ct." verneemt, heeft ook de
heer E. M.- Teenstra, landbouwer te Ruigezand,
zich voorloopig bereid verklaard, een eventueele
candidatuur voor de Tweede Kamer in het district
Zuidhorn te aanvaarden.
Mr. A, Heemskerk, f
ln Den Haag is overleden de heer mr. A. Heems
kerk, ean broeder van den tegenwoordigen mi
nister van Binnenlandsche Zaken. De nu ontslapene
bekleede vroeger rechteljjke betrekkingen en meer
bepaaldeljjk maakte hjj deel uit voor Nederland
van de gemengde rechtbank te Cairo.
Sedert zjjn terugkeer hier te 'lande was de heer
Heemskerk ljjdende aan een ziekte, die hem be
lette zich verder aan 's lands dienst te wjjden.
De begrafenis zal morgen plaats hebben.
Ia de Tweede Kamer.
Uit het Kameroverzicht van de Tel.
«Tegen het eind der vergadering leverde onze
volksvertegenwoordiging gisteren weer hetzelfde
schouwspel als geregeld in deze dagen een schit
terende zaal, 15 lichtkronen, 10 loges, 6 boden,
17 verslaggevers, 4 stenografen, 2 klokken, 1 voor
zitter, 1 minister, 1 spreker en 1 luisteraar."
Rijksverzekeringsbank.
Terzake van het vermelde Kon. besluit betreffende
de verandering in de berekening van het aandeel,
dat de eigen-ongevallenrisico-dragers en vereenigin
gen in de administratiekosten der Rjjksbank heb
ben te dragen, deelt het nHbl." mede, dat de 2. 6.
pCt., die op ieder aandeel gelegd worden, is de
rentevergoeding voor den tjjd ven ongeveer negen
maanden, die verloopen. tusschen het oogenblik,
dat de Bank haar kosten betaalt en het tjjdstip
vaarop zjj ze terugkrjjgt.
De Bank voegt het Hbl." hieraan toe - verwacht
tengevolge van dit besluit een zeer aanzienljjke
versterking harer middelen. Geljjk men weet, was
totnogtoe het aandeel der eigen-risicodrager in de
administratiekosten der Bank berekend op onge
veer 2 3 gedeelte van het bedrag, dat de Bank zelve
per ongeval betaalde.
Aanbesteding.
Gister werd door B. en W. ten Raadhuize aan
besteed het maken van een kaaimuur langs een
gedeelte der Nieuwe Haven en het maken van
beschoeiingen langs de Noordvestgracht.
De inschrjjvingsbiljetten moeten een tweeledige
aanbieding bevatten en wel
lo. waarbjj de aannemer geheel vrjj blijft in de
keuze van werkvolk
2o. waarbjj de aannemer zich verplicht tot
opvolging van eenige bepalingen, o.a. minstens de
helft Schied. werklieden te nemen.
Ingekomen waren de volgende biljetten P.
Kunst en H. Van LeeuweD, te Den Haag, voor
f9950; W. Van Spronsen, te Monster, voor 19990
W. Bochoven, te Gouda, voor f 10163G. Kam
steeg, te Bolnes, voor f 10700L. Benard, te
Haarlem, voor a. f10970, b. f11200; A. Den
Hoed, te Delft a. f11250, b. f11550; A. Lodder,
te Oud Beierland, voor f11400; D. Visser, te
Sliedrecht, voor f11560; P. De Vos, te Berg-
Ambacht, voor f11647J. Kamsteeg en K. Leen
man, te Giesendam, voor f 12600E. Menhoven,
te Den Haag, voor f12678; P. Van Wjjngaarden,
te Dordrecht, voor f 13400M. Oostdjjk, te Oost-
voorne, voor f 13600J. C. Schotel, te Dordrecht,
voor f13723 en S. Schoonboom, te Voorburg, voor
a. f14100, b. f14800.
De gunning is nog aangehouden.
Tot agent van politie 2e klasse
alhier is benoemd H. de liaan.
Gister-middag meldde zich een
minderjarige jongen, te Utrecht thuisbehoorende,
bij de arlitie aan, daar hjj geen geld had om naar
die plÈrats iertig te keeren.
De jongen i* daarop op transport gesteld.
Ongelukken. Het 5-j trig meisje van den
heer v. te Ambt-Doetinchera, dat Maandag een
pot met kokend water over haar lichaam kreeg
is aan de bekomen brandwonden overleden.
Gisternacht had op de jjzergieterjj van de
firma Becking en Bongers te Ulft een ontploffing
plaats, doordat een der werklieden, zekere Vis-
scher, te dicht met vuur bjj een vat benzine
kwam. Overdekt met brandwonden werd de on
gelukkige naar het ziekenhuis te Terborg gebracht.
Zjjn toestand is levensgevaarljjk. De binnenbrand
werd spoedig gebluscht.
Valse he bankbiljetten. Te Dordrecht
is ten kantore der rjjks directe belastingen een
valsch bankbiljet van f40.in betaMng ontvangen,
dat, evenals de reeds elders in beslag genomen
valsche bankbiljetten van f 40. het nummer N.C.
5355 droeg en gedagteekend was 15 Januari 1906.
Bjj het agentschap der Nederl. Bank te Dor
drecht is voorts tusschen een aantal bankbil
jetten, door een kassiersfirma in betaling gegeven,
een valsch bankbiljet van f60.ontdekt.
De valsche bankbiljetten zjjn zeer goed nage
maakt.
Een schoolgaande knaap van den
schipper K., die Vrjjdag te Musselkanaal, gemeente
Onstwedde (Gr.) door zjjn kameraad met een mes
gestoken werd, is thans aan de gevolgen dezer
verwonding overleden.
Wilde zwjjnenpla.ig. Men schrjjft uit
Hoog Soeren, dd. 3 Dec., aan de «Tel.":
Z. K. H. Prins Hendrik jaagt eiken dag met
geuoodigden zoo ook gisteren werd onder Broek
land een jachtpartjj gehouden, waarbjj de burge
meester van Apeldoorn H. P. J. Tutein Nolthenius
tot het jachtgezelschap behoorde.
Het ware te wenschen, dat Z. K. H. het aan
gename aan het nuttige parende eens een flinke
jacht maakte op de wilde zwijnen, die van den
zomer te Hoog-Soeren o. a. het roggeland aldaar
onderste boven halen, wat voor de landbouwers nu
juist niet prettig is. Er loopen daar kudden van
12 en meer stuks, die wel niet gevaarljjk zjjn,
maar danig huishouden in het te veld staande ge
was. Mjj kwam ter oore, dat aan degenen die
schade hadden daarvan, vergoeding zou worden
gegeven, doch tot heden is daar nog niets van ge
komen.
Een relletje te Arnhem. Eergistermid-
dag werd de Rietsteeg te Arnhem eens weer in
