Staten-Greneraal.
Nederland en Venezuela.
BinueBlaïicL
deze stad waarschjjnljjk gekozen zal worries ais de
toekomstige hoofdstad van den Zuid Afrikaanschen
Statenbond. De gemeenteraad gaat een leening
uitschreven van 1.500.000 p. stwaarvan de
Transvaalsche regeering voor de helft zal inschrjjven.
De Nobelprijs voor den vrede is toegestaan
aan den heer Bayer voor Denemarken en aan den
heer K. V. Arnoldson, voor Zweden.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag 10 December.
Marine-begrooting.
Het algemeen debat wordt voortgezet.
De heer Jansen (Den Haag) constateerde
eveneens, dat deze Minister zich niet in alle op
zichten het hoofd gebroken heeft met 's lands
onguo8tigen ilnancieelen toestand. Zjjn begrooting
slaat het record, wat eindcijfer betreft, van alle
tot dusver ooit ingediende begrootingen.
Spreker vroeg den Minister een categorische
verklaring van de bedoeling zjjner meening, dat
de taak onzer marine hoofdzakelijk is een krach
tige handhaving onzer neutraliteit.
Met de aanvrage voor een onderzeeboot gaat
spreker mee. Dacht hij vroeger dat die vaartuigen
eigenlijk niet veel meer dan mode-artikelen waren,
sedert is zjjn oordeel over het nut dier onderzeeërs
in gunstigen zin gewijzigd. Ook de twee door
dén Minister begeerde torpedobootjagers wil spre
ker toestaan. Maar het door den Minister ge
vraagde geld voor verwapening der «Kortenaers"
acht spr, niet geëvenredigd aan het nut. Hjj raadt
den Minister ernstig aan dien post terug te nemen.
Spreker zette in den loop van zjjn rede uiteen,
dat hjj het geen daad van beleid achtte van den
Minister, om den commandant van de «Gelderland",
die zich in de West-Indische wateren bevond met
het oog op de Venezolaansche kwestie, over te
plaatsen op een allerongeschikst moment. Er kun
nen omstandigheden zjjn, waaronder zulk een
overplaatsing noodig is, maar wanneer de omstan
digheden zoo ernstig zjjn als op dit oogenblik,
moet men een scheepscommandandant, die op de
hoogte is van de toestanden en aangelegenheden,
niet vervangen.
i De heer Van .Vlijmen [betoogde, dat een
vlootversterking en het onderhouden, ook in de
toekomst, van een krachtige vloot ook voor Neder
land noodzakelijk is, ter handhaving onzer onzij
digheid, gegeven de Europeesche politieke toe
standen heden. En men doe zulks geleidelijk, wil
men niet op eens voor al te zware offers komen
te staan. De verwapening van de »Kortenaers"
prees spreker aan als zuinigheidsmaatregel. Het
heeft de beteekenis van uitstel van aanbouw
van nieuwe schepen. De aanbouw van de onderzee-
sche boot vond zjjn toestemming, evenals de aan
schaffing van de torpedojagers.
Ten slotte bepleitte spreker als een der krach
tige maatregelen tegen immoraliteit onder het
personeel geleidelijke afschaffing van het nachtelijk
passagieren.
De heer Van Citters bracht, naar aanlei
ding van opmerkingen over het optreden van
minister Wenthalt in het tegenwoordige Kabinet,
den Minisier hulde voor zjjn moed om de taak,
weike hjj bjj zijn eerste optreden had op zich
genomen, n.l. de verbetering onzer kustverdedi
ging, voort te zetten door zjjn aanbijjven in het
bewind. Dit achtte spreker in minister Wentholt
hoogljjk te waardeeren in plaats van af te keuren.
Üok spreker kwam op tegen den aandrang naar
uitstel van onze vlootverbetering, waar de verwik
kelingen in Europa ons elk oogenblik kunnen
nopen om op te t eden tot krachtige handhaving
onzer neutraliteit. Spr. kwam met nadruk op
tegen de bewering van den heer Hugenholtz, dat
't in vredesijjd met onze marine nog wel los zal
loopen, maar dat in oorlogstijd zal bljjken, dat
onze zeemacht niet aan haar doel beantwoordt.
De verwspening der «Kortenaers" is goed te
keuren, indien de minister dan die schepen kan
bezigen in zjjn stelsel betreffende de verbetering
der kustverdediging.
Ook de beide torpedobootjagers moeten worden
toegestaan.
Spreker bracht ten slotte den minister dank,
dat hjj rechtstreeks stelling neemt tegenover de
zonde onder het personeel.
De heer B1 o o k e r oordeelde dat de kleine
maatregelen als door den minister tegen de onze
delijkheid genomen, het kwaad niet uitroeien noch
bedwingen. Als men dat kwaad degeljjk wil bestrij
den, dan moet men bjj de menschen zelf het peil der
zedelijkheid verhoogen, danmoetmenhen opvoeden
in etnischen en religieuzen zin. Doch schjjnwegen
bewandelen werkt niets uit. Spreker kwam er
tegen op dat de heer Van Citters voor een rechtsch
Kaoinet het monopolie opeischt voor bestrijding
der onzedelijkheid.
Ook kabinetten en mannen van links streven
dit na, maar als er tot dusver niets positiefs
gedaan is, spruit dat juist voort uit aarzeling om
in deze schjjnwegen te gaan. Het nachtpassagieren
vond in spreker geen voorstander.
De heer N o 11 i n g sloot zich aan bij hen, die
de onzedelijkheid onder het marinepersoneel bestrij
den en bepleitte lotsverbetering van de stokers.
De beer Roodhuyzen achtte de beste
bestrjjdiDg van de ontucht een zoodanige radicale
positieverbetering, dat onze schepelingen de hoop
op een huweljjk niet behoeven op te geven.
Ook spreker wil opheffing van het verbod om
het marinegebouw te Den Helder te bezoeken.
De heer Schokking achtte het, lettende op
de verhoudingen in het buitenland en de verwik
kelingen met Venezuela, ongehoord dat op dit
oogenblik amendementen zjjn ingediend, die,
worden ze aangenomen, den minister alle gelegen
heid onthouden tot vernieuwing of aanvulling eener
vloot. Hjj verdedigde daarom krachtig 's ministers
vlootplannen. In de tweede plaats wekte ook deze
spreker op tot flinke bestrijding van de ontucht,
maar niet uitsluitend in bet belang van de gezond
heid. Ook moet de ontucht niet alleen bjj de
minderen, maar ook bjj de hoogeren van het per-
soneel worden bestreden.
De heer Janssen (Maastricht) opperde beden
kingen tegen de verwapening van de «Kortenaer's",
omdat geen grooter vuuruitwerking wordt ver
kregen.
De beer Patjjn bestreed uit financieel oog
punt thans het overgaan tot aanschaffing van
torpedobootjagers.
Da heer Van Karnebeek verdedigde 's mi
nisters plannen.
Nominal ie Hooge Raad.
De Voorzitter deelde mede, dat bericht is
ingekomen, dat Hare Majesteit de Koningin tot Haar
leedwezen verhinderd is een commissie te ontvan
gen, teneinde Haar de gisteren opgemaakte nomi
natie voor een raadsheer in den Hoogen Raad aan
te bieden. Deze zal thans schriftelijk aan Hare
Majesteit worden toegezonden.
De Minister van Marine, de heer
Wentholt, zal allereerst het materieel behan
delen en rekent onder groote hilariteit aan de
hand van verschillende cjjfers uit, dat hjj, verge
leken bjj verleden jaar, feitelijk drie ton op de
militaire uitgaven heeft bezuinigd. In de laatste
jaren is meer dan eens een bedrag van 4 millioen
2 ton per jaar besteed, maar ook enkele keeren
minder. Zoo is* er een achterstand van 7£ mil
lioen ontstaan, die nog moet worden ingehaald.
(Gelach). Vergrooting van dien achterstand zou
spreker onverantwoordelijk achten. Een onder
zeeboot is noodig en het is onjuist dat men hier
mede nog in het stadium van proefneming zou
zjjn.
Ook de verwapening van de Kortenaers is ur
gent. Het woord verwapening is eigenlijk onjuist
de kanonnen worden eenvoudig voor snelvuur in
gericht.
De minister kan de amendementen niet aannemen.
Verschillende detailpunten worden voorts door den
minister beantwoord. De aanbouw van de twee
jagers wordt door den minister verdedigd. Die zjjn
zeer noodig voor den Indischen dienst.
Men wjjst er op, dat er bjj het personeel der
Ned. Marine een onbeperkt vertrouwen bestaat in
het Krupp-materieel. Nog nooit is er een ongeluk
mee voorgekomen. Men profiteert van de ervaring
der wereldfirma. Verandering van systeem zou de
minister niet gewenscht achten.
Omtrent de kustverdediging bestaat volledige
overeenstemming tusschen Oorlog en Marine, de
ontwerpen zjjn verzonden aan den raad van defensie.
De minister komt nu tot het personeel. In
antwoord op den heer Hugenholtz zegt de minister,
dat bjj de tweede verhooging der soldij niet wil
geven zonder dat de matrozen het certificaat van
goed gedrag bezitten. De minister kan zich voorts
niet bemoeien met bet toelaten van matrozen op
de kiesrechtmeeiing bij heeft genoeg te doen
met zjjn eigen zaken. (Gelach). Het verbod om
het Marinegebouw te bezoeken, voor de
jeugdige schepelingen wil de minister niet ophef
fen zoolang hjj dat bezoek voor hun militaire vor
ming verderfelijk acht. De bladen, welke de tucht
ondermijnen, als «Het Anker", kan de minister op
de schepen niet dulden. Aan sport wordt onder
de marine veel gedaan, en ook wordt voor de
noodige afwisseling en ontspanning gezorgd, maar
de minister kan nu eenmaal van het Nieuwediep
geen Parjjs maken.
•s^Het verbod om de verdachte huizen te bezoeken
handhaaft zich-zelf. Het verstrekken van voeding-
geld en al wat in verband staat met de morali
teit en het gezinsleven, 2al 's ministers voortdu
rende aandacht genieten.
Zjjn beleid in zake de overplaatsing van den
commandant van «De Gelderland" verdedigt de
minister.
Daar in verband met Venezuela het voornemen
direct bestond om meer schepen naar de West-
Indische wateren te zenden, heeft hjj oen oudsten
kolonel daarheen gedirigeerd. Was de commandant
van »De Gelderland" gebleven, dan was hjj in een
inferieure positie gekomen.
Ten slotte verdedigt de minister, tegenover den
heer Janssen, het koopen, door middel van agen
ten, door het departement. Door studie van de
marktprijzen, enz. tracht men aan het departement
's lands belangen zooveel mogeijjk te behartigen,
zoomede door verscherpt toezicht op de leveranties.
Te half zes vingen de replieken aan.
Na repliek aan een heer Duymaer van
Twist, stelde de heer Hugenholtz verda
ging tot heden voor.
De Voorziter heeft daartegen bezwaar,om
dat verschillende leden verzocht hebben de stem
ming over de amendementen heden op een nret
te laat uur, te doen plaats hebben-
De heer Hugenholtz verzekerde voor zich
zelf, dat hjj zeer kort zal zjjn.
De Voorzitter verdaagde nu de verdere
discussie tot heden (Vrjjdag), op voorwaarde dat
da andere sprekers ook kort beloven te zjjn.
Castro.
Uit Santander wordt nog gemeld, dat president
Castro bjj zjjne aankomst daar vergezeld was van
zijne vrouw, zjjne zuster en drie geneesheeren.
De Fransche gezant in Peru heeft de reis met
hem gedaan en uit Santander naar Parjjs een
telegram gezonden, om de Fransche regeering met
de (verzoeningsgezinde gevoelens van Castro in
kennis te stellen. Het heet, dat hjj in Europa
komt om, zoo mogeijjk, «de geschillen met Neder
land en Frankrjjk te regelen". Castro zou gezegd
hebben, dat hjj het kwaljjk nam, dat men naar
Caracas gezanten stuurde, die men nergens anders
tieen durfde zenden.
De president vertrouwt stellig, dat men in zjjn
afwezigheid geen revolutie zal maken en dat de
expeditie, die Fernandez op Curapao zou beramen-
zal mislukken.
Reuter seint uit Pauillac:
President Castro, vergezeld van zjjn vrouw, zjjn
zuster en broeder, drie geneesheeren en vier be
dienden zjjn gistermorgen half acht met de mail
boot Guadeloupe hier aangekomen.
Om half tien hedenmorgen heeft president
Castro de mailboot verlatenbjj ging de loop
brug aan den arm van zjjn zuster over. Hjj is
een kleine man met een geelachtig gelaat. Hjj
ziet er niet verzwakt uit, maar maakt den indruk
van een zie.keljjk mensch. Gevolgd door zjjn om
geving steeg bjj in den voor hem gereserveerden
salouwagenhjj ontving eenige Fransche kooplie
den, die belangen in Venezuela hebben. Even
over half tien vertrok de trein uit Pauillac, ter
wijl verschillende op bekwamen afstand gehouden
fotografen te vergeefs opnamen trachtten te ma
ken. Er viel niets bjjzonders voor.
Bij aankomst van de «Guadeloupe" te Pauillac
was Castro medegedeeld, dat hjj zich zal'hebben te
onthouden van het doen van eenige mededeeling
aan de pers.
President Castro is gisier te Bordeaux aangeko
men zonder dat er iets bijzonders bjj voorviel. Hjj
weigerde eenig journalist te woord te staan en
verlangde beschouwd te worden als een gewoon
particulier. Hjj komt als tourist en wil over poli
tiek niet spreken.
Later uit Bordeaux
Bij regenweer is Gastro te Bordeaux aangeko
men. Hy werd aan het station begroet door een
groep mannen en vrouwen uit Venezuela en Franscbe
kooplieden, die hun diensten aanboden. De politie
belette het publiek naderbjj te komen.
De president en familie begaven zich per auto
mobiel naar hun hotel. Morgen zou bjj naar Parjjs
vertrekken.
Gout, consul-generaal van Frankrijk, onderdirec
teur van Buitenlandscbe Zaken, stelde Castro bjj
zijn aankomst te Bordeaux in kennis met de
voorwaarden aan zijn verbljjf in Frankrijk gesteld.
Castro verklaarde, dat hjj geneesheeren wilde
raadplegen en zich in Europa wilde laten be
handelen.
Het consigne is Castro als een eenvoudig parti
culier persoon te beschouwen men kent slechts
«mjjnheer Castro".
Drie Venezolaansche geneesheeren, waarvan een
is een leerling-Duitsch geneesheer en nog twee
doktoren uit Parijs strjjden om den meesten
invloed, ieder^n den geest, die met zjjn ,belangen
strookt.
Castro bracht uit hoofde van den regen den dag
in het hótel door.
Twee Syriërs, die als verdacht beschouwd
worden, werden naar Marseille gezonden, dat trou
wens toch de plaats hunner bestemming is.
De»Petite République'Vchreef gister,dat de regee
ring nog geen beslising genomen had ten aanzien van
Castro. Het blad meent echter te weten dat de
bandelwjjze der regeering zal worden bepaald door
de volgende overwegingen. Als Castro's gezondheids
toestand gebiedend eiscbt dat er onmiddellijk een
operatie plaats hebbe, dan zal men zich overeen
komstig de men-chelykbeid daarbjj neerleggen.
Castro zal dan mat terughoudendheid, ja vijandig,
worden bejegend. Hjj zal te Bordeaux mogen ver
toeven zoolang dat voor zjjn herstel noodig zal zijn.
Maar als het mogelijk zal zjjn, dat Castro nog een
twintig uren spoort zonder dat dit zjjn kostbare
gezondheid in gevaar brengt, zal men hem beleefd,
maar zonder omhaal verzoeken, zich te laten ope-
reeren waar hjj wil, mits niet in Frankrjjk. Castro
zal met deze mededeeling nog in het voordeel zjjn)
daar zjj hem zal worden verstrekt in hoffelijker
termen dan die welke hjj zich verwaardigde te
gebruiken, toen hjj brutaal en lomp den vertegen
woordiger van Frankrjjk uit Venezuela liet zetten.
Daar Castro den overtocht zeer goed heeft door
staan, is het wel waarfchjjnljjk, dat de tweede op
lossing zal worden gekozen, tenzij hjj tegenover
Frankrijk zjju verontschuldiging mocht aanbieden.
De correspondent van de «New-York Herald"
In Caracas telegrafeert aan zijn blad
Castro is naar Europa vertrokken, voorzien van
een wisselbrief tot onbeperkt bedrag op de schat
kist, uitgegeven door de bank van Venezuela op
last van den minister van financiën. Voorts, dat
Castro zjjn voorgenomen reis naar Europa ge
heim hield tot twee dagen voor zjjn vertrek, elk
zijner ministers 100,000 dollars schonk bjj wjjze
van aanmoediging «goed op te passen" gedurende
zjjn afwezigheid en dat hjj zjjn particuliere zaken,
die hem meer dan een millioen dollars opleveren,
in handen stelde van dr. Garbiraz Guzman, gewe
zen secretaris-generaal van Venezuela en oud zaak
gelastigde te Washington.
Galabal ten Hove.
Het galabal ten Hove, ter gelegenheid van het
Nieuwjaar, is op 4 Januari bepaald. H. M. de
Koningin zal door H. M. de Koningin-Moeder en
Z. K. 11. den Prins der Nederlanden, tegenover de
genoodigden vertegenwoordigd worden.
W. A. Viruly Yerbrugge. f
Gistermorgen is te Rotterdam de heer W. A.
Viruly Verbrugge, oud-lid der Tweede Kamer voor
Rotterdam, overleden.
De heer Viruly behoorde tot de liberale Partjj.
De Haagsche wethouders.
Men meldt uit 't Gravenhage
Ook de wethouder Van Sandick heeft, naar
aanleiding van het raadsvotum betreffende de
Scheveningsche havenzaak zjjn ontslag genomen,
omdat hij zich solidair verklaart met dr. C. Lely,
vóór wiens optreden als wethouder het havenvoor-
ste! bjj den Raad was ingediend door B. en W.
Flores.
Bljjkens een uit Nederlandsch Indië bjj het
departement van Koloniën ontvangen telegram is
bjj ongeregeldheden op Flores (Timor en Onder-
hoorigheden) één Amboneesch militair beneden den
rang van officier gesneuveld en een andere zwaar
gewond.
Vrijz. Dein.-Bond.
Men meldt uit Groningen, dat daar op Hemel
vaartsdag de algemeene vergadering van den Vrjjz.
Dem.-Bond zal worden gehouden.
T erklezingslect uur.
«Patrimonium", het antirev. werkliedenblad,
vertelt, dat er in het begin van Februari succes
sievelijk 10 verkiezingsprogagandabiaadjes zullen
verschijnen, die uitstekend dienst zullen kunnen
doen bjj de aanstaande verkiezingsmeeting enz-
Natuurljjk zegt het blad zullen actueele
onderwerpen behandeld worden, als: de antithese,
algemeen kiesrecht, samenwerking der rechtsche
partjjen (coalitie), de gevolgen van een vrjjzinnige
meerderheid, het stuivertje wisselen van deugden
ondeugd enz.
Oorlogsbegrooting.
Memorie van Antwoord.
De Min. van öotlog zet zjjne denkbeelden en
voornemens omtrent de leger hervorming
nader uiteen. Zijn streven is bjj de vorming onzer
levende strijdkrachten den duur van den indivi-
dueelen druk van den dienstplicht te verminderen
en dien over meer jongeren te verdeelen.
Allereerst is daarvoor noodig regeling van den
landstorm, die in gewone vredetjjden vrjj moet
zyn van militairen of anderen werkeljjken dienst.
Delegersterkte op oorlogsvoet wenscht de
Min. niet uit te breiden. De Min. wenscht den
diensttjjd bjj de militie op 5 jaren terug
te brengen met 2 herhalingsoefeningen evenzoo
den d i e n s 11 jj d bij de landweer met een her
halingsoefening, zoomede vrijstelling van landweer
dienstplicht van de onbereden wapens. Het
m i 111 i e c o n t i n g e n t zal tot plm. 22000 man
moeten worden opgevoerd. Zoowel bjj de onbere
den als bjj de bereden wapens zal de eerste
oefeningstjjd niet worden verkort. Om de
voor militiekader noodige stof ook voor
miliiieofficeieren te verkrijgen zullen nieuwe be
palingen worden gemaakt.
Met opheffing voor zooveel doenljjk van het insti
tuut der vergoeding wenscht de Min. dat
stelsel te vervangen door het niet Jaten dienen
van kostwinners, tengevolge van vrijstelling
van dienst.
Verkorting van den opleidingstjjd is
zonder schade van de geoefendheid van den troep
niet in te voeren.
Ten aanzien van het voorbereidend mi
litair onderricht huldigt de Min. het
stelsel dat de vooroefening der jeugd geheel moet
komen in de handen der onderwijzers bjj bet
openbaar en bjjzonder onderwjjs.
Het militair onderricht mag niet meer gegeven
worden in vergunning- ol verloflokalen, behoudens
maatregelen tegen misbruiken.
Naar Mm. rneening moeten de v i e r m a a n-
de-rs uit de Militiewet verdwijnen.
De plannen ten opzichte van het militie
reservekader beoogen het vormen van ver-
lofsoificieren te bevorderen en hunne prstctische
geschiktheid zoo hoog mogelijk op te voeren.
De Carnavuis-quaestie.
Men schrjjft uit 's Bosch aan het «Centr."
Heeft het piaatseljjk comité voor Katholieke
Sociale Actie een requestpgezonden aan onze vroede
vaderen, «Bosch Belang" zit ook niet stil en zond,
zooals reeds is medegedeeld een tegenrequest in.
Nu dwalen de Bossche oogen en die van andere
belanghebbende weer over bet prae-advies van B.
en W., waarin wordt aangetoond dat het voor de
rust en goede orde zaak is, het sluitingsuur (3 uur)
te handhaven.
Ook de commissaris van politie wordt bang en
zegt in een stuk aan B. en W., dat hjj, wanneer
een vervroegde sluiting zal komen, bang is, dat
de politie handen vol werk zal krjjgen en waar-
schjjnljjk handelend zal moeten optreden.
Hjj zegt o.m., dat gedurende de 15 jaren, dat
hjj commissaris was, er nooit ernstige vechtpartijen
plaats vonden.
Wel herinnert hjj zich maar al te goed, toen
etteljjke jaren ;her, hier de pokken epidemisch
waren geworden en daarom de carnavalsfeesten
werden verboden, het nooit zoo rumoerig is toe
gegaan.
De Oeteldonksche club, een vereeniging die het
carnaval steeds op beschaafder peil tracht te
brengeD, vergaderde gisteravond in café «Central".
Het was er begrijpelijkerwijs propvol. Zooals bjj
de Oeteldonkers gebruikelijk is, heerschte er een
joviale toon. Piano-muziek verhoogde de stem
ming.
Nadat de notulen voorgelezen en twee nieuwe
bestuursleden, de heereu Van Heyst en Houtman,
gekozen waren, begon men te spreken over het
inzenden van een tegen-request,
Met bjj val werd dit besluit begroet. Nu gaat
er al weer 'n stuk de trappen op naar de ver
gaderzaal.
Een lid van Oeteldonk wist te vertellen, dat de
katholieken organisaties te dezer stede van plan
zjjn een reuzen- vergadering te houden, om toch
maar te kunnen verkrijgen dat alles om half één
gesloten is.
Hetzelfde lid zei ook dat hjj zeer beangst was,
dat het piaatseljjk comité zjjn zin zal krjjgen, waarop
een ander lid beweerde, dat het nog lang niet
zeker is.
Aldus verkeert Den Bosch in dubio. Wat zal er
van groeien
Zullen we nog op Asch-Woensdag menschen met
enorme katers laags onze huizen zien gigden
Alles ligt nog omhuld, totdat de wjjze heeren
zullen gezegd hebbenHalf één' sluiten, heeren
of «Bijjf maar voort sjokken tot drie uur.''
Tegen de onzedelijkheid.
Het door den Amsterdamschen Raad met 29
tegen 9 stemmen aangenomen voorstel van mr.
De Vries, luidt aldus
«Het is verboden afbeeldingen, teekeningen of
geschriften, die geschikt zjjn om de zinnelijkheid der
jeugd te prikkelen, ten toon te stellen op zulk een
plaats, dat zjj van den openbaren weg zichtbaar
zjjn, of op voor het publiek toegankelijke plaatsen
