Staten-Generaal.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Ingezonden.
Gemengd Nieuws.
TURKIJE.
Het bericht omtrent de ziekte van den kroon»
prins wordt gelogenstraft.
Ahmed Riza is tot minister van onderwijs
benoemd.
SAMOA.
De 2>Berliner Lokal Anzeiger" bevat een telegram
uit het Tasmanische Auckland, volgens hetwelk
eenige hoofden op Samoa onrust trachten te stich
ten. Zij verspreiden het denkbeeld, dat Duitsch-
land niet bezitter maar, slecht protector van het
eiland is. Zjj willen derhalve strijden voor Samoa's
onafhankelijkheid, en zullen, wanneer het Sa-
moaansche parlement te zamen komt de nationale
vlag hijschen. Ook zullen zjj een beroep doen op
Amerika en Engeland en vragen of dezen willen
uitmaken of hun handelwijze juist is. Geweldple
gingen zullen er naar alle waarschijnlijkheid niet
plaats vinden, maar men verwacht, dat de hoofden
lijdelijk verzet zullen plegen tegen het Duitsche-
gouvernement.
Meermalen is zoowel in Duitschland als elders
de mogelijkheid geuit, dat verwikkelingen in den
Samoa-archipel zouden kunnen leiden tot moeilijk
heden tusschen Duitschland aan de eene zijde en
Engeland en Amerika aan de andere zijde. Hoe
wel door het Anglo-Duisch verdrag van 1899 de
verschillende rechten van Engeland, Duitschland
en Amerika geregeld zijn en een gemaakt werd
aan den gevaarlken toestand, dat op de Samoa-
eilanden de drie mogendheden gelijke rechten had
den, bleef toch de toestand door de onmiddellqke
nabuurschap der drie mogendheden, wier belangen
licht met elkander in conflict kunnen komen, niet
geheel van gevaar voor moeilijkheden ontbloot.
Amerika bezit op Tatulla het kolen- en vlootsta-
tion Pago Pago, dat nu vooral door het tot stand
komen van het Pacific-verdrag met Japan, in
belangrijkheid gewonnen heeft.
Een opstand op Duitsch Samoa, waarbjj Enge
land en Amerika betrokken worden, is altijd
gevaarlijknog gevaarlijker echter is een direct
ingrijpen van beide landen, op verzoek van Sa-
moaansehe inboorlingen. Wjj gelooven.echter niet,
dat beide mogendheden zich zullen inlaten met de
kwestie, maar het verdrag van 1899 zullen hand
haven, en Duitschland niet bemoeilijken in zjjn
koloniale aangelegenheden. Toch blijft, indien de
berichten aan den sLokal Anzeiger" juist zijn, de
zaak alle aandacht eischen
~Z1 TWEEDE KAMEB.
Zitting van Dinsdag 22 December.
Landbouwbegrooting.
Vooral had stemming plaats over de jl. Vrijdag
avond aangehouden artikelen dier begrooting.
Art* 2 welke post bevat het salaris van den
den tijdelgken Raad-adviseur (waartegen de sociaal
democraten bezwaren hadden geopperd) werd aan
genomen met 62 tegen 4 temmen.
Artikel 24 (subsidies aan Boerenleenbanken)
werd aangenomen met 46 tegen 24.
Bq het hierop volgende verdere debat over de
begrooting drong de heer Hugenholtz aan op
het meer aanstellen van plaatselijke veeartsen tot
plaatsvervangende districts-veeartsen en die direct
door den Minister behooren te worden aangesteld
en niet op voordracht van de districts-veeartsen.
De heer Reyne, zich hierbij aansluitende,
bepleitte in 't algemeen herziening van de bepalin
gen omtrent de veeartsen. Zoo wilde hjj
o. a., dat voortaan alle gediplomeerde veeartsen
bevoegdheid kregen om in geval van nood hulp te
verleenen.
De Minister antwoordde dat er geen klach
ten inkomen over het weigeren van districtsveeart
sen om plaatsv. veeartsen aan te stellen, zoodat er
geen aanleiding is de benoemingen direct door den
Minister te doen plaats hebben.
De Regeering zal overigens zooveel mogelqk zor
gen voor voldoende gediplomeerde plaatsv. veeartsen
voor noodtoestanden.
De heer Roessingh verdedigde Rjjkssteun
aan gemeenten en particulieren voor de ontginning
van woeste gronden.
De Minister achtte zulks alleen mogelqk,
wanneer hetgeen tot stand gebracht wordt, kan
geacnt worden te zqn geschied ten algemeenen
nutte.
De heer Van Wijnbergen bepleitte om
alsnog ook na het inwerkingtreden op 1 Januari
1909 der tiendwet, gelegenheid te geven tot het
aangaan van overeenkomsten in den zelfden zin als
waarin men vóór de inwerkingtreden tot vrqen
atkoop van tienden was toegelaten. Hq vroeg of
de Regeering een wetontwerp in dien geest kon
toezeggen.
De Minister verklaarde, dat ook de Regeering
reeds naar middelen gezocnt heeft om uitstel van
afkoop te geven doen dat is Diet doenlijk gebleken.
IniusKCben meeDt de Regeering een tusschenweg
te hebben gevonden door het scheppen van de
geiegenbeid aan de belanghebbenden om onder
bepaalde waarborgen en tegen het genot van pre
mies alsnog opgave ie doen van het zuivere bedrag
der jaarljjksche tiendopbrengsten.
Maar deze zaak is zeer moeieljjk te regelen en
daarom zal de R*-geering deze quaestie ter oplos
sing voorleggen aan een na Januari te houden bq
eenkomst van het Departement van Landbouw
roet de voorzitters der tiendcommissies. Wellicht
kan dan in Februari een ontwerp worden ingediend.
Het Staatstoezicht op het mqnbedrqf kwam ter
sprake, waarbq de heer R u y s de Beeren-
brouck o.a. aandrong op aanstelling van arbeiders-
controleurs ter betere handhaving van hel mijnre
glement en op betere huisvesting van de ongehuwde
mijnarbeiders.
De heer Van Kol sloot zich volkomen aan bq
den aandrang naar arbeids controleurs en in 't
algemeen wenscht hq strengere handhaving van het
mijnreglement.
Üok de heer Nolens wenschte goede toepas
sing van het mijnreglement, dat beter is dan in
meDig ander land, maar dan ook gehandhaafd
n oet worden, en gaf verschillende wenken om
daartoe te geraken, waarbq ook hij op de aanstel
ling van arbeids-controleurs aandrong.
De Minister erkende dat bqzondere maat
regelen met betrekking tot het mijnbedrijf inzake
het Staatstoezicht noodig zjjb, doch het. betrachten
van voorzichtigheid is ook noodig. Aan de quaestie
der arbeids controleurs zal Z.Exc. zjjn aandacht
wqden.
De heer Van Citters drong aan op scheiding
der financiën van het Rqksmqnbedrqf en de alge-
meene Staatsfinanciën.
Door den heer B o 1 s i u s werd een amendement
verdedigd om de begrooting te verminderen met
f270.000, teneinde geen gelden toe te staan voor
de Rqksopsporing van delfstoffen in de Peel en in
oostelqk Noord-Brabant. Het amendement, dat ver
dedigers vond in de heeren de Ram en van
Doorn, terwjjl de M i n i s t e r bq zqn bestrijding
hulp vond bq de heeren van Citters, Bos en
Van Kol, werdverworpen met 49 tegen 29
stemmen.
Nadat de heer Bos had gesproken, kwamen
alle ministers de Kamer binnen.
Minister Heemskerk, legde toen de
Regeeringsverklaring af, gister reeds in ons blad
vermeld.
De Voorzitter staande het woord nemende,
dankt de regeering voor de verblijdende mededee-
ling en spreekt namens de Kamer de hoop uit dat
de hooggespannen verwachtingen onder Gods zegen
verwezeDlqkt mogen worden. (Hoera's).
De heer Troelstra vraagt onder gejouw der
Kamer het woord.
(Geroeper uit, niet spreken, neen neen
De Voorzitter: Ik kan den heer Troelstra
het woord niet weigeren naar aanleiding der
regeeringsverklaring.
De heer T r o e 1 s t r a verklaart dat er voor
hem geen aanleiding bestaat de verantwoordelijk
heid voor de demonstraties welke in de Kamer
plaats vonden te aanvaarden. (Gefluit en gesis).
De Passtoors drong aan op eenheid inzake
het verzekeringsbedrijf, dat onder een Departe
ment moet ressorteeren'
De heer Duymaer van Twist bepleitte
spoedige totstandkoming der bedrijfsorganisatie van
de Zutderzee-visscherq.
De heer L i m burg bestrijdt 's ministers aan
dacht op arbeiderstoestanden bq de zalmvissche-
rq en wenschte tevens wijziging van het zalm-
tractaat in dien zin dat de gesloten tijd voor zalm
vangst wordt vervroegd.
De heer T y d e m a n drong o.a. aan op spoedige
invoering van de Visscherqwet.
De Minister sprak de verwachting uit dat
in den aanvang van 1909 de invoering der Vis
scherqwet zal kunnen worden voorbereid. Het zal
's ministers eerste werk zqn zich van de Zuider-
zee-visscherq, waaromtrent geen gevestigde opinie
bestaat, op de boogte te stellen. Daarbjj zal de
kwestie der nestvisscherq het eerst ter hand
worden genomen.
Een deugdelijk onderzoek naar het zeevis cherq-
bedrqf acht de minister wenschelqk, doch een
staatscommissie behoeft dat onderzoek niet in te
stellen.
Bq de afdeeling Handel bracht de heer A a 1-
b e r s e dezen minister, diens voorganger en ook
de afdeeling Nqverheid en Handel van het Depar
tement hulde voor 't geen tot dusver was tot
stand gebracht iDzake het middenstandsvraagstuk.
Spreker hoopte onder meer op spoedige indie
ning van de wetsontwerpen tegen den nachtar
beid van bakkers tegen oneerlqke concurrentie en
betreffende vervroegde winkelsluiting.
's Avonds voortzetting.
Avondzitting.
In de gister-avond gehouden Kamerzitting werd
allereerst aan de orde gesteld de thans bq Nota van
wijziging op de begrooting gebrachte post (art.
129a) van i 100 000 als eerste gedeelte van een
subsidie van ten hoogste f 265.000 aan de com
missie, belast met de behartiging van de belangen
van Nederlandsche inzenders op de in 1910 te
Brussel te houden algemeene en internatio
nale tentoonstelling.
Na eenig debat werd de post goedgekeurd met
59 tegen 19 stemmen.
Bq de afd. Arbeid betuigde de heer Scha
per instemming met de plannen van minister
Talma ten opzichte der arbeidersbescherming.
De heer van Voort van Zjjp zeide de
aangekondigde maatregelen van dezen minister te
waardeereD, maar miste er in de Zondagsrust,
voor arbeiders van zooveel belang.
De heeren van Dedem en Bos bespraken de
kwestie van waterverontreiniging door fabrieken.
De Minister zegde op verschillende punten
overweging toe. RegeliDg der Zondagsrust zal later
door hem worden ter hand genomen. Ten opzichte
der waterverontreiniging zal de minister nog eens
overleg plegen. Het is overigens een zeer moeilijk
vraagstuk.
Bq de onderafdeeling Arbeidsinspectie
verklaarde de minister teleurgesteld te zqn door
de mededeeling van de commissie van rapporteurs,
dat men uitstel wenscht van de behandeling der
voorstellen in zake de reorganisatie der Arbeids
inspectie. De minister heeft die voorstellen her
haaldelijk toegezegd. En wat deed de Kamer Zjj
drong op spoed aan. De minister heeft dus wel
reden om zich te verbazen over het verzoek van
C. v. R. Hq heeft de voorstellen zoo uitvoerig
mogelqk toegelicht en vraagt de C. v. R. een uit
spraak van de Kamer uit te lokken.
De heer Van Idsinga brengt namens de
C. v. R. hulde aan den minister voor zjjn voort
varendheid, doch zjj wenscht een ernstig onderzoek
van deze belangrijke reorganisatie en haar gevol-
geD, ook voor de schatkist. De C. v. R. is teleur
gesteld, dat de minister de voorsteilen niet wil
terugnemen en ze bq suppletoire begrooting weer
indienen.
De tjjd voor een grondige studie ontbrak. Een
•chriftelqke gedacbtenwisseling, doch niet direct,
is noodig De Kamer zal thans het beste zich kun
nen uitspreken door middel van een amendement,
ti.et door een motie. De C. v. R. stelt dus een
mendement voor om den post op de oude cjjfers
i-rug te brengen. Men heeft den minister volstrekt
.c iet gevraagd om nu reeds met een bepaald
voorstel te komen men vroeg slechts mede
deeling der plannen.
Verschillende leden voerden over de arbeidsin
spectie en de arbeidersbescherming nog het woord.
De minister verklaarde, dat zoo de Kamer
uitstel wil, hq niet zal aarzelen met hetzelfde plan
zoo spoedig mogelqk terug te komen.
Na de repliekeo kwam het amendement der
C. v. Rapp. in stemming. Het werd aangeno
men met 32 tegen 12 stemmen.
Heden (Woensdag) voortzetting.
De bljjAe tijding.
Naar de Haagsctae correspondent van de »Tel"
met volkomen zekerheid verneemt, wordt de biqde
gebeurtenis bij H. M de Koningin, waarvan thans
aan de Tweede Kameï mededeeling is gedaan,
tegemoet gezien tegen de laatste dagen van April.
Atjeh.
De correspondent van de »N.R Crt' te Batavia
seinde gister
De gouverneur van Atjeh confereert te Buiten
zorg.
De »N. R. Crt." teekent hierbij aan:
Wjj lezen in bet thans geseinde bericht niets
anders dan dat de gouverneur generaal, de voeger
begane fout vermijdende, thans zich geheel op de
hoogte wenscht te houden van hetgeen in Atjeh
geschiedt, en daartoe kan een mondelinge bespre
king het beste nieëen. Dan is het ook mogelqk
onmiddellijk corrigeerend op te treden.
Middenstand.
^Gister vergaderde te 's-Gravenhage de Staats
commissie voor den Middenstand.
Nadat de heer mr. Koppius was geïnstalleerd
geworden, werd door de heeren Meuwsen en Nou-
wens mondeling rapport uitgebracht inzake hun
studiereis in Oostenrijk Hongarqe. Zjj deelden
mede op hun reis bqzonderen steun te hebben
ontvangen zoowel van de Nederlandsche als de
Oostenrqk-Hongaarsche autoriteiten. De heer
Nouwens zette uiteen de verschillende vormen der
Middenstands-organisatie daar te lande, toegelicht
met enkele voorbeelden van hun practische wer
king. De heer Meuwsen gaf Jeen overzicht van
de schoenmakerscoöperatie en een geweermakers
coöperatie.
Daarna besprak hjj de inkoopers-coöperatie van
koloniale waren en verbruiksartikelen om ten
slotte er op te wjjzen van hoe groot belang het
voor de organisatie is om niet alleen in gedrukte
rapporten, doch ook door mondelinge voor
drachten voor zoover mogelqk opgehelderd
door lichtbeelden bq de Middenstanders de zoo
noodzakelijke kennis aangaande hunne belangen te
verbreiden.
Naar aanleiding dezer besprekingen besloot de
Staatscommissie de regeering te verzoeken bet
houden van dergelijke voordrachten zooveel moge
lqk te bevorderen.
Arbeidscontract voor de typografen.
Uit Arasterdam wordt gemeld
Verschenen en op groote schaal verspreid is gis
teren een manifest van de afd. Amsterdam van de
Alg. Ned. Typografenbond, waarin het ontwerp
arbeidscontract door de Amsterdameche Drukkers-
vereeniging aan de Amsterdainsche vereenigingen
in de typografie aangeboden, aan critiek wordt
onderworpen. Gelaakt wordt hq volkomen negee
ren van de vakorganisatie, terwijl vervolgens be
sproken worden de ontworpen artikelen betrek
keljjk staking, arbeidsduur, mir, imum-loon,
scheidsgerecht, enz. Het bestuur waarschuwt ten
slotte tegen het aangaan van een individueel con
tract. Op samenwerking van allen tot het
verkrqgen van een op goede gronden berustende
collectieve arbeidsovereenkomst, wordt daarna aan
gedrongen.
Ontslagen spoorwegpersoneel.
De vereeniging van ontslagen spoor weg-personeel
vergaderde dezer dagen, en een der genomen be
sluiten op deze vergadering was, te trachten om
van de spoorweg-directies terug te krjjgen de gel
den, gedurende den diensttqd voor het pensioen
fonds gestort.
Hiertoe zou de commissie op audiëntie gaan
bq da spoorwegdirectie.
Het bestuur heeft echter thans van de direc
tie der H. IJ. S. M. bericht ontvangen, dat deze
niet met de ontslagenen wenscht te onderhande
len.
Blqkbaar wordt dus door de H. IJ. S' M. tegen
over deze vereeniging dezelfde gedragslijn gevolgd
als tegen de Hollandsche Vereeniging van Spoor
wegpersoneel, waarmede eveneens in verband met
het gebeurde tjjdens de spoorwegstaking geen
onderhandelingen worden gevoerd.
Bakkersnachtarbeid.
Bjj het Nationaal comité voor afschaffing van
den bakkersnachtarbeid in het bakkersbedrijf is
ingekomen een schrjjven van den minister van
Landbouw, Nqverheid en Handel, waarin wordt
medegedeeld, dat het den minister aangenaam zal
zjjn, op Maandag 28 dezer aan zjjn departement een
onderhoud te hebben met ten hoogste drie leden
van het Nationaal comité en evenveel personen uit
het Nationaal Comité voor de Joodsche bakkerijen.
Het doel van het onderhoud zal zqn een bespre
king betreffende de uitzonderingen, die op een
wetuljjk verbod van nachtarbeid in broodbakkerjjen,
ten behoeve van de Israelielische bakkerqen be
hooren te worden toegestaan.
Deor het nationaal comité zjjn voor het onder
houd aangewezen de heeren I. Goudsmit, A. Fon
tein, J. P. A te Boekhorst en H. B. F. van Bossura,
als rapporteur.
Kamers ran Arbeid.
Men wordt er aan herinnerd, dat ingevolge
de Wet op de Kamers van Arbeid in deze gemeente
moeten worden samengesteld voor elke alhier ge
vestigde Kamer van Arbeid, een kiezerslijst voor
de patroons en een voor de werklieden, en dat de
hooiden of bestuurders der onder die kamers res-
sorteerende bedrjjven verplicht zjjn vóór 15 Janu
ari a.s. van B. en W. een lqst te zenden van bnn
personeel (de ljjsten hiertoe zijn verkrijgbaar ter
gemeente-secretarie, afd. Bevolking) en dat
niet nakoming van die verplichting wordt gestraft-
met een hechtenis van ten hoogste 14 dagen of
een geldboete van ten hoogste vjjf-en-zeventig
gulden.
Volksbadhuis.
In de week van 14 20 December 1908 werden
genomen 249 baden
lste kl. 2de kl.
kuipbaden 20 kuipbaden 30
regen 19 regen 169
school
kinder» a 5ct 11
Ter gelegenheid v a n d e o f f i c i e e 1 o
mededeeling bevestigend de bljjde verwachting van
11. M. de Koningin wappert de vaderlandscbe
driekleur van den stadstoren.
Gister-avond is zekere H. B., die
onder den invloed van sterken drank aan den
Langen Achterweg een volksoploop veroorzaakt had,
aan het politie-bureau gebracht.
Daar bleek, dat hjj nog gesignaleerd stond voor
f 1 boete, subs 1 dag hechtenis. Hjj betaalde de
boete en werd heengezonden.
Gister-avond is alhier aangehou
den de persoon van J. J. G., hier wonende, die
gesignaleerd stond vooraf 5 boete, subs. 2 dagen
hechtenis.
Hq betaalde de boete.
H e d e n-rn orgen is in een sloot langs
de Diefhoeklaan gevonden het lqk van den 23 ja
rigen A. L., wonende te Viaardingen.
De man, in erge mate ljjdende aan toevallen*
schjjnt, door een toeval getroffen, in de sloot te
zjjn geraakt. Kort te voren was hij daar nog ge
zien.
DIT VLAARDINGEN. n
Op de aanbeveling voor gemeente-secretaris van
Dubbeldam staat de heer M. J. Brooshooft, adjuct-
cammies te Viaardingen.
Kleine rectificatie op Max „Werk
Voetpad I gemaakt, hm Waar I
Gasbuis niet vergeten, maar Waterleidingbuis
door zand, zand en altjjd zand gesprongen lek
i Nu langs andren kant nieuwe gelegd, is 't gek
Badhuis bekijken, 't heeft al den tjjd,
't Bezwjjkt nog lang niet, neen,
't Komt niet door 't zand, zand,
ijgiMaar door 't veen.
Pt.
Geachte Redactie
Wilt U zoo beleefd zqn eene kleine rectificatie
aan te brengen in het Verslag der Vergadering
van den N. R. K. Volksbond van 1.1. Zondag.
Er staat onder de mededeelingen het volgende
In den vorm van vermindering der wekelqksche
contributie tot 4 cent, voor hen die lideenervak-
vereeniging zqn, zal een subsidie aan de vakaldee-
lingen worden toegestaan.
Er is gezegd: Door het bestuur is na lange
beraadslaging besloten, aan de vak afdeel ingen, die
bq een secretariaat zjjn aangesloten, eene subsidie
te verleenen van 2 cents per lid per week.
Namens het bestuur
Th. J. H. MOUWENS.
Wegenaanleg. Het algemeen bestnur van
den A. N. W. B. heeft een crediet van f 2300 toe
gestaan voor bet houden van een demonstratie in
zake wegenaanleg, den invloed van de veilingen der
wielen op de wegen, enz. op de landbouwtentoon
stelling in 1909 te Deventer, ten einde het nut
van den directen aanleg van zeer goede wegen
duidelijk in het licht te stellen.
Smokkelen De landbouwvereeeniging
Vlachtwedde en Omstreken (Gr.) zond het vorig
jaar een schqven tot den minister van landbouw
waarin werd verzocht maatregelen te treffen inzake
het smokkelen van varkens en schapen uit Pruisen
in vele grensgemeenten.
Als antwoord is thans door den minister mede
gedeeld, dat de minister van justitie zich bereid
heeft verklaard indien daartoe door de burge
meester der grensgemeenten tot den procureur-
generaal, fung. directeur van politie te Leeuwarden*
het verzoek wordt gericht de marechaussees en
jqkspolitie mede met de surveillance der grenzen
tegon frauduleuzen invoer van vee te belasten.
Aan de Pruisische grenzen Bocholt bemerkten
de Pruisische commiezen Zonnagnacht een troep
smokkelaars, die acht koeien over de grenzen
smokkelden. De smokkelaars, onraad merkende,
moesten de terugtocht aanvaarden, doch vqf koeien
werden door de commiezen bemachiigd.
Zinkwerken van gewapend beton.
In de dezer dagen te Zierikzee gehouden vergade
ring van het waterschap Schonwen werd met
algemeene stemmen besloten de betonwerken tot
verdediging van den zee-oever aan de Zuidzqde
van het eiland krachtig voort te zetten.
Het werk bestaat uit ongeveer 50.000 M3. beton-
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Van ingezonden stukken wordt de kopy niet teruggegeven.
