Dagblad voor Schiedam en Omstreken. De Grensscheiding. 31ste Jaar «rans. DonderJa«: 31 December 1908 No. 9301 EERSTE BLAD. Dit nummer bestaat uit twee Waden. Zalig Nieuwjaar! Buitenlandsch Nieuws. De aardbeving in Italië. ABONNEMENTSPRIJS: Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen* en kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.36, per maand 45 cent en per week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2,per kwartaal. Afzonderlijke nummers 2 cent. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter- Btraat 50 en bjj alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders. Bureau BOTEKSTRAAT 50 PRIJS DER ADVÏRTENTIëN: Van 1—6 regels /0.92 met inbegrip van bewiisnummer. Elke regel daarboven 15 cent. Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend. Ingezonden mededeelingen 25 cent per regei. Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst b il ly k e overeenkomsten aangegaan. Telefoonnummer 85. Postbus no. 39- 1908 31 December 1909. De laatste dag van het jaar dien we thans ft eer beleven, vormt als de grensscheiding tus- schen de beide jaarkringen. Wij hebben het eind t an het gebied waarin we ons zoo lang bewogen, bereikt en staan aan den ingang van een nieuw tog onbekend land. Aan den eeoen kant van de grenspaal lezen wij het veelomvattend jaartal 1908, aan de andere zij van het scheidingstee- ken zien wij het mystieke cijfer 1909, dat ons nieuwe duistere toekomst §pelt. Doch, al vorens de scheidingslijn te overschrijden, blijven fto nog even staan, zien om en werpen nog Matsten vluchügen blik op den afgelegden Weg, dien we onder zoo velerlei omstandighe den, met zooveel gedruisch om ons heen, hebben 'loorloopen. Den wel merkwaardig jaar mag zeker de afge sponnen tijdkring heeten, een jaar dat zeker een bijzondere plaats zal innemen in de geschiede nis der menschheid, dat door zoo velen in onder scheidene landen en staten niet licht zal vergeten borden. Slaan wij allereerst den blik op ons e'gen land, dan mogen we onder biddend opzien tot Hem Die het lot van vorsten en volken be stuurt, allereerst onder grooten dank getuigen, dat, de Algoede ons het begin heeft doen ervaren van de vervulling van den vurigen wensch van °rstenhuis en Volk, dat de blijde verwachting van onze veelbeminde Koningin al hare trouwe onderdanen met nieuwe hoop vervult. Maar ook ouder ander opzicht werd nieuwe hoop gewekt, et kraakporselein Kabinet werd vervangen door et nieuw christelijk ministerie, dat ons met nieu we hoop den naderenden verkiezingsstrijd in het bijzonder groote verkiezingsjaar doet tegemoet gaan, terwijl de groote Staatsman die zoo noode 'n ons parlement werd gemist, weder zijn intrede (eed in 's Lands vergaderzalen. Het Kabinet, dat zich volgens getuigenis van vriend en vijand, 7'00 krachtig toonde in de veelomvattende Vene- zolaansche kwestie, mocht de aanvankelijke op- ossing van dat geschil met goed vertrouwen °P het bevredigend eindresultaat reeds zien. Ook voor onze naaste buren, den tweelingbroe- er van den Nederduitschen stam, was het jaar 908 een vrij merkwaardig jaar. België wist on- anks alle wisselingen en beroeringen zijn katho- ^eke regeering te behouden die nu een kwart eeuw zjjn voorspoed verzekert. Die regeering wist o Congokwestie op te lossen. België trad in e rij der koloniseerende mogendheden en fttirkt met aanvankelijk succes aan de oplossing van liet militaire vraagstuk, dat nu reeds* zoo ang ook onze zuiderbroeders beroert. ^oor het ongelukkige Frankrijk was het schei dende jaar mede lang niet van beteekenis ontbloot. oude vos Cdemenceau, die zoovele ministeriën uiverwierp, wist zich trots tal van bedreigingen bandhaven op den voorzittersstoel van zijn abinet, helaas slechts om het werk van ont- «rstening der edele Fransche natie voort te zet ten, vooral ook door steeds meer het godsdienst- «os onderwijs te bevorderen. De Dooden-Mis op c en November-Zondag was een veelzeggend tee- en. En de marine-rampen en de Steinheil-zaak ^tuigen van het uitwendig verval en het inner! yk erf onder het regiem van de Derde Fransche rePubliek. Maar.... Jeanne d'Arc nadert; reeds teordt de hoefslag van haar strijdros gehoordwel- ra zet zij haren maagdenvoet op de gewijde taren. Zal zij, de nieuwe zalige, niet onder ge weldige beroeringen de goddeloozen verjagen, die v*t vaderlijk erfdeel reeds al te lang vertrappen? °ert zij niet eerlang den nieuwen heerscher ter coning naar Reims, den sterke wien 't gegeven zijn, Frankrijk aan zijn God, zijn eeuwigen honing weer te geven? Engeland, de vroegere vijand, nu de tijdelijke r»end van Frankrijk, beleefde mede een zeer «rkwaardig jaar. Die merkwaardigheid was zeker niet gelegen in de wisseling van den man op den minister-presidentszetel; in de beroering der on derwijswetten of in de beweging der kiesrecht vrouwen; maar in het ontzaglijk feit, dat in de hoofdstad van het rijk der puriteinsche dwepers, in het hart der Londensche city, eene katho lieke processie rond toog met een roomschen kardinaal als Pauselijk legaat in haar midden, al droeg ze ook ten slotte niet mee, wat voor den Katholiek het heiligste en eerbiedwaardig ste is. De steeds toenemende antipathie t.usschen Enge land en Duitschland doet ook een naderen blik slaan op het rijk van hem die in die antipathie zulk een voorname rol speelde. De stralenkrans die in veler oog den Duitschen keizer omgaf, is niet weinig getaand sinds die veelbesproken verst zooveel loslippigheid betoonde. De Kan selierscrisis en het Eulenburgproces deden zien, dat ook het groote Europeesche middenrijk een kolossus is op leeme voeten. Wekte Duitschlands steeds meer blijkend isolement bij velen trouwe Germanen vrees, de herhaalde mijnrampen brach ten ontroering ook bij de hooge vlucht die de Duitsche industrie neemt. Het eenige rijk, dat nog met Duitschland nauw verbonden is, de Habsburgsche monarchie, mocht weinige dagen geleden het diamanten jubilee vie ren van haar hoogst geëerbiedigd hoofd. Maar terwijl Frans Jozef te Weenen jubileerde, ver toonde men te Praag weer een episode van den rassenstrijd die Oostenrijk-Hongarije steeds blijft verscheuren en die ernstige vreeze wekt voor den dag waarop de oude keizer het moede hoofd eenmaal zal hebben ter ruste gelegd. Terwijl in Rusland de Tsaritsa zich niet in geheelen welstand mocht verheugen, ging 't der nieuwe Doema steeds beter. Langzaam herstelt zich het reusachtige Tsarenrijk met zijn onmete lijke hulpbronnen van de slagen die 't in den langdurigen Japansch—Russischen oorlog zijn toe gebracht, ook door meerder© toenadering tot de andere mogendheden, waarvan o.a, de bijeenkomst te Reval getuigde; maar het vuur der revolutie, hoewel tijdelijk getemperd, smeult nog onder de asch en dreigt nog steeds in laaie vlam uit te slaan. In de andere noordsche rijken is de toestand vrij wel bevredigend. Denemarken, Zweden en Noorwegen gaan onder hun nieuwe koningen eene nieuwe toekomst tegemoet; maar in Denemarken voelt men nog de nawerking van de schandelijke knoeierijen door een gewetenloos minister jaren lang uitgevoerd. De meer zuidelijke landen beleefden mede in 1908 een zeer bewogen tijdkring. Terwijl in Spanje koning Alfonso's populariteit trots alle ministe- rioele wisselingen en het drijven van republikei nen en anarchisten steeds stijgt, sloegen de Portu- geesche revolutionairen de schendende hand aan hunne vorsten en vermoordden tot schrik en ont steltenis der geheele wereld hun koning en kroon prins. De jeugdige eenig overgebleven zoon van hot Portugeesche koningspaar regeert onder droe vige omstandigheden, zelf reeds meermalen met den dood bedreigd. Italië ontleent nog steeds altijd nieuwen luister aan den ouden Pauselijken troon. Het land, niet ten onrechte de tuin van Europa genoemd, heeft ter gelegenheid van het Pauselijk priester-jubilee weder duizenden pelgrims uit heel de beschaafde wereld binnen zijne grenzen gezien. Het zoo merk waardig land met zijne beide koningstronendie van den overweldiger en die van den overwel digde, gaat, terwijl 't nog slechts een platonische liefde in den Driebond toont, steeds meer lief oogjes aan de andere mogendheden geven en een nieuwe Statengroepeering voorbereiden. De aardbeving in Calabrië en Sicilië die honderdduizend menschen het leven kostte, besluit zeker op de meest droevige wijze dit merkwaardig jaar voor Italië en zal 't vooral bij de onge lukkige overlevende slachtoffers in, onuitwisch- baar aandenken doen blijven. Het zuidoosten van Europa blijft nog immer het gevaarlijke brandpunt, dat dreigt ons wereld deel in vuur en vlam te zetten. De eeuwige Balkankwestie trad een nieuw stadium in door de onafhankelijkheidsverklaring van Bulgarije en de annexatie door Oostenrijk van Bosnië en Herze- gowina. Al belooft een nieuwe conferentie het vcldongen feit te erkennen, toch is men nog lang niet zeker, dat bij de tegenstrijdige nationale stre vingen alles in het Balkangebied vreedzaam zal verkopen. De Zieke Man, aldus steeds meer ver minkt en geamputeerd, moest zijn volk een nieuwe grondwet geven, die belooft hem althans voor het resteerend deel' van zijn gebied nog een wijl te behouden. Slaan we nog een zeer vluchtigen blik op de andere werelddeelen, dan zien we, dat het zwarte werelddeel in zijn noordwestelijken uithoek het meeste gevaar doet dreigen voor Europa door de Marokkaansche kwestie; die te meer na de bskendelijke persoonsverwisseling op den sjeri- faanschen troon, steeds dreigt een bron van twis ten en onlusten voor het uiterlijk vereenigd, maar innig verdeeld Europa te worden. V au uit Azië dreigt steeds meer het gele gevaar, vooral na de jongste keizersverwisseling in China, die belooft het nog even slapende hemelsche rijk steeds meer te doen ontwaken, terwijl uit andere doelen van dat werelddeel, vooral ook uit het Britsch-Indischo rijk, gevaren voor Europa drei gen. Terwijl de Australische „Commonwealth" zich steeds meer ontwikkelt, breidt ook de Noord- Amerikaansche Unierepubliek zich steeds meer uit, om van andere geweldige Sfatencombinaties op het westelijk halfrond maar niet te spreken. Niet alleen voor de heele wijde wereld, maar ook voor het klein nietig stipje op de wereld globe, dat wij onze vaderstad noemen, blijkt ten slotte het jaar 1908 een zeer merkwaardig jaar te zijn; 't zal toch in hare geschiedenis het jaar zijn waarin de afstand van een goed deel van haar gebied aan het overweldigende Rotterdam werd voorbereid, hoewel die overgang eerst in Augustus 1909 een voldongen feit zal blijken. Hopen we, dat zij die aldus juist het gemeente- deel dat nu eens beloofde productief te worden, moest missen, aan den westkant nog zal her winnen wat zij aan de oostzij verloor. Vertrouwen we pok, dat 't met hare aloude industrie en met de nieuw bijgekomen bedrijven, al hare inge zetenen steeds beter en voortdurend wel zal gaan. Begrijpen 's Lands vroeden toch wel, dat Schie dams aloud bedrijf zich niet tot één product beperkt, maar dat haar uitgebreide gisthandel en ha-ar ver verspreid spoelingbedrijf ook de va- dcrlandsche nijverheid en landbouw in ruime mate ten goede komen. Leggen zij daarom geen nieuwe lasten op aan het oud bedrijf, toch reeds zoo gedrukt, maar zorgen zij, dat dit onder gelijke omstandigheden en voorrechten als andere in- dustriën in het Land en daar buiten kunne wer ken. Met aldus de beste wenschen voor de stad onzer inwoning en haar veelzijdig bedrijf uit te spreken, omvatten wij reeds veel van hetgeen wij al hare ingezetenen, onze getrouwe lezers in 't bijzonder, toewenschen. Wenschen we, dat het jaar 1909 voor hen allen zal zijn een rijk gezegend jaar, een jaar gekenmerkt door Gods overvloedigen zegen, die hun de vervulling spelt van hunne veelzijdige en rechtmatige wenschen! Hopen we, dat 't een jaar zal zijn, dat hun met hun ge zinnen, in den onmiddelijken en meer verwij derden familiekring doet gelukkig zijn! Maar voor alles wenschen we hun toe die algeheele berus ting in Gods H. Wil1, die de zoete rust des gemoeds brengt zelfs te midden van de stor men des levens. Dan zeker zal het jaar 1909 zijn, zooals we 't allen toewenschen, zooals we 't samen vatten in dien ouden christelrjken heil- groet, zoo veelzeggend in zijne weinige klanken: Over de aardbeving in Italië worden nog tal van tragische bizonderheden gempld. Een vrouweljjke ooggetuige, die de ramp te Catania omkomen is, vertelde het volgende ïWjj sliepen nog en werden plotseling gewekt door een hevig geraas. Het was alsof alle helsche machten waren losgebroken. De mureD wankelden, de vloer spleet op°n en we vielen met onze bedden e" al een verdieping naar beneden. Hoe we uit I huis zjjn gekomen, weten we zelf niet. Het was buiten pikdonker. Een vreeseljjke storm gierde ons tegen. De regen viel in stroomen. We hoorden aan alle kanten gejammer. Met mjjn twee dochters holde ik door de stratenwe trachtten weg te ko men uit de huizenzee, die ons dreigde te verplet teren. Onderweg kwamen we scharen andere vluch telingen tegen. We moesten ons dikwjjls een pad banen over steenmassa's van meters hoog. Neerge storte balkons, vensters, balken, stukken yzer, alles wild dooreengeworpen, versperden de straten. Hoe we door die hel zjjn heengekomen, weet ik nóg niet. We wisten eigenlijk niet recht wat we deden en wisten niet dat we de redding tegemoet! epen. Bij de baveo gekonueD, grepen ons sier ke ai men we waren in een schommelende sloep getild en werden vervolgens naar een schip gebracht. Het spook van den dood heeft ons losgelaten, om an deren na te jagen. Mjjn God, wat een ODgeluk, wat een onzettende ramp I" Een gewonde soldaat, uit Messina te Catania aan gekomen, hangt een jjseljjk tafereel op van de tooneelen, die bjj aanschouwd heeft. Overal ziet men geheel ontkleede Jjjken, ontzettend veimmkt, brokstukken van menschelyke lichamen, hier een afgescheurden arm, daar een been, ginds een hoofd... i Men hoort hartverscheurende kreten, gekerm, kla gende smeekbeden om hulp. De Koning en de Koningin van Italië zjjn gister morgen te Messina aaDgek.-men. Alle schepen van het eskader begroetten hen met salvo's van het geschut. H H. M. M. gincen aan wal en waren onmiddellijk geplaatst tegenover het huiveringwek kend schouwspel \an dood en verwoesting. De Koniign, diep geschokt, bedekte de oogen mut de bannen en schreide. Een groot aantal van de zoo zwaar beproefde bewoners wierp zich aan d- voeten van het vorstelijk echtpaar en smeekten een einde te maken aan de overstroomingen, die de si reek verwoesten. Het geweeklaag maakte op de Koningin zulk een diepen indruk, dat zg, niet in Staat bei bezoek vooit te zei ten, zich moest terug trekken. De Koning begaf zich. omringd door de perso nen uit zijn gevolg, naar de pumhoop-n. In het bijzijn van den Komug, die persoonlij* medeme'p gewonden troosue en dezen de eersie z >rgeB wjjd- '1e werdeB er slachtoff rs onder vandaan gehaald. Het is onmogelijk ook maar bjj benadering het aantal slachtofl rs vast te stellen, het is niet te b-rekenei Te R-ggio z\jn alle gymnasiasten onder de puinhoopen va- het gymnasium verpletterd. Te Palmi en Bagnara heeft men 1300 lijken onder de puinhoopen vandaan gebaald. De onderzeesche telegraafkabel naar de Liparische eilanden is gebroken. Twee honderd t-D zeventig leerlingen van de medische school te Florence zjjn naar Sicilië ver trokken. Te Palermo verspreiden de lijken een onverdra- gelqken stank. Uit Palermo wordt geseind Aan boord van het stoomschip «Rigina Mar- gherita" is een hospitaal ingericht. De matrozen gaan voort met de reddingswerkzaamheden. Van de 3 compagnieën, die in d- kazerne Santa Elena gelegerd waren, zijn slechts 20 soldaten on - gedeerdniet meer dan 10 man vormen de over levenden van het 89e regiment infanterie. Gisteravond zjjn zware schokken op bet èiland Uticu gevoeld. Het Dagblad van Sicilië" meldt, dat Valore, de directeur van het agentschap Stefani te Mes sina, omgekomen is. Van de afgevaardigden Fusci en Oriolos geen berichten. De tenor Gamba en de bariton Aocochi vonden den dood. Van den vroeg»ren gemeenteraad zijn alleen de vorige burgemeester en wethouder gered. Gister-avond stonden het gemeentehuis en het hotel Belvedère nog in brand. Het bericht dat generaal Costa onder de puin hoopen den dood vond, wordt bevestigd. G-jogen straft wordt, dat er 4 torpedobooten te Messina liggende, verdwenen zijn. Monteleone en Triponi zijn geheel vernield. Twee gouvernements«tonmschepen, onderschei denlijk met 2500 en 2000 bedden, vertrokken naar Messina en Reggio. Te MiLzzo is de helft der bevolking order de pmnhoopen bedolven. Twee derde van het gar nizoen is verdwenen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1908 | | pagina 1