Rechtzaken.
e. Eindbeslissing omtrent de vorengenoemde
ontwerp-verordening in haar geheel.
4. Voortzetting van de behandeling der ont.
werp-verordening op het Gemeentelijk Werk-
loozenfonds, te beginnen bij art. 7.
5. Beslissing op het aangehouden voorstel van
de heeren M. C. M. de Groot, D. Ris Jz. en E.
Koopmans, tot wijziging van het reglement van
orde van den Raad.
6. Voorstel van B. en W. tot het nemen van
een proef met het beschikbaar stellen van arbei-
derstuinen.
Door den heer P. de Bruin, is als amendement
op het voorstel der heeren M. C. SI, de Groot,
D. Ris Jz. en E. Koopmans, om, art. 1 van het
Reglement van Orde van den Raad te wijzigen,
voorgesteld, aan het voorstel dier heeren toa te
voegen de woorden »en in den regel des avonds".
De timmerlieden en het Arbeidscontract.
In het Bondsgebouw, aan de Lange Haven, werd
gister avond een vergadering gehouden, uitgeschre
ven ter bespreking van het arbeidscontract, door
de vakafdeeling timmerlieden van ^Patrimonium",
de aid. Schiedam van den Alg. Ned. timmerlieden-
bond en de onderafd. »St, Jozef" van de afd.
Schiedam van den Ned. R. K. Volksbond.
De voorzitter, W. van Paasschen, opende de
door ongeveer 80 timmerlieden bezochte vergade
ring met een woord van welkom. Spr. deelde
mede, dat deze vergadering, welke door de geza
menlijke organisaties was uitgeschreven, tot doel
bad het antwoord der patroons te bespreken. De
besturen der organisaties hadden 5 k 6 weken
geleden aan de patroons een collectief arbeidscon
tract voorgelegd, later werd daar nog een uitvoe
rige memorie van toelichting bijgevoegd, en hun
verzocht om een conferentie, ter spreking vaa dit
contract. Het antwoord, hetwelk op de verzoeken
der besturen inkwam, luidde, dat de patroons
niets met de organisaties te doen wilden hebben.
De besturen hebben dus niets kunnen bereiken.
Spr. vond het treurig dat nu juist in tijden van
werkloosheid, de wet op het arbeidscontract wordt
ingevoerd. Ware dit in den zomer geschiedt, aan
hadden de organisaties krachtiger gestaan. Er zal
dan ook nog tot den zomer gewacht worden om
den patroons opnieuw het collectief arbeidscon
tract aan te bieden. De patroons heboen de arti
kelen 4638c en d uit het arbeidscontract gelaten,
dat zjj nu den werklieden hebben voorgelegd. Zjj
weien dus wel welke artikelen juist voor de werk
lieden van groot belang zjjn.
Spr. gaf nu het woord aan den heer Goedhart,
voorzitter van den Alg. Ned. timmerliearnbond, om
de kwestie nader uiteen te zetten.
De heer Goedhart, alsnu het woordverkrq-
gend, zeide, dat hel niet de eerste en wellicht niet de
laatste maal 1», dat het arbeidscontract ter sprake
komt. Reeds in 1889 werd door minister Ruysch
de Beerea broek een ont werp-wel op het arbeids
contract ïegeoiend. Mr. Drucker maakte een nieuw
ontwerp, hetwelk in 1890 werd ingediend en ia 1901
door minister Kuyper weer werd ingetrokken. In 1904
kregen we de wel van minister Loet. Vanaf 1904 is
de wet op het arbeidscontract door verschillende
organisaties aangevallen en er bestaat over die
wet geen eenstemmigheid in de beoordeeling. Vele
goede punten worden echier voor verwezenlijking
vatbaar geacht. De huidige positie besprekend,
wees spr. er op, dat het wel opvallend is de pa
troons, die zich zeer humaan noemen, met een
indivudeel arbeidscontract aankomen. Zagen zjj het
voordeel hiervan niet in, zq zouden zulks on
getwijfeld niet doen.
Vervolgens ging spr. een aantal artikelen na van
het door de patroons hier ter stede ter teekenmg
aangeboden contract.
Art. 1, zegt spr., ziet er onschuldig uit. Van de
werklieden wordt hierin geeischt alle werk
zaamheden, door den patroon hun op te dragen,
te verrichten. Hierin ligt een gevaar opgesloten.
B.v. indien bq staking van opperlieden aan tim
merlieden wordt gelast het werk van eerstge-
noemden te verrichten, zouden zq dit volgens het
contract moeten doen. Men kan dus bq staking
of uitsluiting genoodzaakt worden onderkruipers-
diensten te doen.
In art. 3 worden de 70ordeelen van artikel
4638c en I638d voor de werklieden geheel weg
genomen. Art. 1638c betrelt uukeering bq ziekte
enz. en art. Ib38d de uitbetaling van loon bq ge
dwongen verzuim.
Deze artikelen waren mooi; doch de wetgever
heeft den pauoonv het recht gegeven ze uit te
schakelen.
In Amsterdam werd echter een collectief ar
beidscontract door de timmerlieden en patroons
gemaakt, waarin die artikelen wel werden uitge
schakeld, omdat volgens de patroons deze te veel
risico voor hen opleverden, maar oe loonstandaard
werd er verhoogd van 28c op 30c en de arbeids
tijd in den zomer van 58J uur op 55 teruggebracht.
Door de patroons in Haarlem werd eveneens
een bepaling omtrent uukeering bq ziekte en
schadevergoeding bq veizuim in hei contract op
genomen. Dit contract is nog beter voor de
werklieden dan het Amsterdamsche.
Inzake de bepaling aangaande het getuigschrift
voor de timmerlieden geheel nieuw wees spr. voorts
op verschillende bezwaren, d,e zich hierbq konden
voordoen en waarin het contract der patroons, niet
voorziet. Ook missen de werklieden in het hun
voorgelegd cuntract bepalingen over aangenomen-
en stukwerk. Door het ontbreken dier bepalingen
bestaat kans, dat de werklieden schade kunnen
ljjden.
Er moet verder een goede regeling zqn voor de
betaling van overwerk. Wanneer de patroons hier
vóór een behoorlijke regeling van het loon waren,
zouden zij geen bezwaar nebben gemaakt bepa
lingen dienaangaande in het contract op te nemen.
Ten slotte toonde spr. nog enkele bezwaren aan,
in zake den opzeggingstermijn.
Het is zoowel voor de patroons als voor de
werklieden van belang, dat er een collectief ar
beidscontract voor 3, 4 of 5 jaar wordt gesloten.
De rust in het bedrjjf wordt er door verzekerd.
Mocht het noodzakelijk blijken wijzigingen in het
contract aan te brengen dan kan zulks altijd nog
in onderling overleg geschieden. Hier ter stede
zeggen de patroons echterhet individueel contract
teekenen of anders de straat op. Spr. vond dit
geen humane handelwijze van de patroons. Macht
gaat hier bq de patroons blijkbaar boven recht.
De heer Van Zeeland, voorzitter van het
R. K. timmerlieden-secretariaat, kwam hierna aan
het woord. Deze spreker meende, dat een krachtiz
protest moest worden gehoord tegen de handel
wijze der patroons. Hjj gaf voorts een beschou
wing over de zaak in zqn geheel.
Vele mannen, met de sociale nooden bekend,
zeggen, dat de wet op de arbeidsovereenkomst in
het belang der werklieden is, anderen noemen die
wet een onding. Als men spr. vraag hoe hjj over
de wet oordeelt, dan moet hjj eeriqk en ronduit
zeggen, dat als de wet zoo wordt toegepast als hier,
zjj een onding is. De voordeelen voor de werk
lieden zqn er uitgenomen. De patroons hebben
misbruik gemaakt van hun macht. Was de wet
onder gunstiger omstandigheden voor de werk
lieden in werking getreden, dan zou zjj tot een
krachtig verzet hebben aanleiding gegeven. Nooit
had ongunstiger tjjdstip kunnen gekozen worden
dan nu, waar werkloosheid en malaise alom heer-
schen. Voor de patroons is de toestand gunstig en
zq hebben daarvan gebruik gemaakt om de voor
deelen voor de werklieden er uit te lichten. Maar
er is nog een andere reden waarom zulke slechte
contracten worden aangeboden de nieuwheid der
wet. Voorheen was men aan geen contract gebon
den, nu is in het leven geroepen een nieuwe ver
ordening in het openbare sociale leven. Ook zjjn
er enkele patroons, die in onwetendheid handelen.
Spr. toonde dit met voorbeelden aan. Zoo werd
door enkele patroons, die spr. persoonlijk gespro
ken heeft, het contract te Bussem scherp afge
keurd, terwjjl hetgeen zjj voor hun werklieden
hadden gemaakt, nog veel slechter was. Door ge
houden besprekingen met patroons in Montfoort
heeft spr. ten opzichte van bepalingen omtrent
uitkeering van loon bij ziekte mildere bepalingen
weten te verkrijgen. Voor een werkman, die reeds
25 jaar bq één baas werkte, was de patroon aan
vankelijk niet bereid bjj ziekte loon uit te keeren,
doch na veel moeite werd verkregen, dat de tim
merman nu in zqn contract zag opgenomen de
bepaling, dat hjj bjj ziekte gedurende 8 dagen
zjjn loon zal behouden.
Hier in Schiedam zeggen de patroonshet
contract teekenen of de straat op. In de tegen
woordige slechte omstandigheden moeten de werk
lieden het contract wel teekenen, het mag nu niet
tot een uitsluiting komen. Maar onder protest moet
het contract geteekend worden. Van deze ver
gadering behoort een krachtig protest uit te gaan.
De timmerlieden moeten niet rusten vooraleer een
collectief arbeidscontract is tot stand gekomen-
Er moet gezorgd worden, dat het door de bestu
ren ontworpen collectief contract in zjjn geheel
wordt aanvaard.
Of in de toekomst het Arbeidscontract voor de
werklieden een zegen zal zjjn, hangt van de werk
lieden zelf af. Een krachtige organisatie is nood
zakelijk. Was hier een betere organisatie geweest,
er hadden gunstiger voorwaarden bedongen kunnen
worden.
Op het oogenblik, vervolgde spr. wordt een
enquête gehouden, betreffende de gesloten con
tracten. Het centraal bureau voor de Statistiek
zal de contracten verzamelen. Men zal dan wel
zien, dat er een groot getal is, waarin al de
voordeelen den werklieden zqn ontnomen, dan
een klein gedeelte, met weinige voordeelen voor
de werklieden, en een zeer klein gedeelte, waarin
de wet in geheel haar omvang den werklieden ten
goede komt.
Het is dus zaak, wil men de voordeelen der
wet bekomen, om te geraken tot een zoo sterk
mogelijke organisatie. Aan U dus, werklieden, aldas
eindigde spr., om te zorgen dat de voordeelen op
U worden toegepast.
Er had alsnu eenig debat plaats, waarbjj door
verschillende sprekers met klem werd aange
drongen met alle kracht de organisatie der tim
merlieden ter hand te nemen, teneinde in den a.s.
zomer met meer succes bjj de patroons invoering
van het collectieve arbeidscontract te vragen.
Een der debatters uitte als zjjn meenig, dat alleen
dan door de organisaties wat kon worden bereikt
indien over een flinke weerstandskas kan worden
beschikt.
De heer Goedhart antwoordde hierop, dat als
de Schiedamsche timmerlieden geen groote weer
standskas hebben, de vakbonden en vaksecretari
aten in Nederland nog altjjd krachtigen steun
konden verleenen.
De heer J. v. d. Most wees er op, dat in het
aangeboden collectief arbeidscontract een bepaling
is opgenomen, dat alle gesehillen aan een com
missie van arbitrage zullen worden onderworpen.
Door arbitrage kas vaak een staking worden
vermeden.
De heer Goedhart deelde, in verband met deze
opmerkingen mede, dat ook in het Amsterdamrcbe
collectief contract een bepaling is gemaakt dat
alle geschillen a an een permanente Comm. van
arbitrage van 5 leden worden onderworpen.
2 leden der commissie worden door de patroons
en 2 door de werklieden gekozen de voorzitter
wordt gekozen door deze vier leden en moet
iemand zijn, die buiten het bedrjjf staat. Een
secretaris, geen lid der commissie, wordt hieraan
toegevoegd. De uitspraken der comm. zjjn bin
dend voor beide parijen.
Spr. gelooft, dat het colleetief contract te Am
sterdam, hetwelk voor 4 jaar is aangegaan, gun
stig zal werken en er in dien tijd over loon en
werktjjd geen oorlog zal komen.
De voorzitter bracht den heeren Goedhart en
Zeeland dank voor het gesprokene. Hjj spoorde
vervolgens de timmerlieden aan, het aangeboden
contract der pitronns maar te teekecen, opdat er
in dezen tjjd geen slachtoffers vallen. De timmer
lieden moesten eebter een protest tegen de han
delwijze der patroons doen hooren. Door de ge
zamenlijke besturen was een motie ontworpen van
den volgenden inhoud
Motie.
De vergadering van timmerlieden, bjjeen op
Donderdag 28 Januari 1909,
gehoord de besprekingen over bet individueele
en het collectief contract,
spreekt als haar meening uit, dat de arbeids
voorwaarden niet door middel van een individueel,
maar door een collectief contract behooren gere
geld te worden
besluit de individueele contractei» te teekenen en
draagt den besturen op het daarheen te leiden, dat
de arbeidsvoorwaarden door middel van een col
lectief contract met de patroonsorganisatie in on
derling overleg worden vastgesteld.
Deze motie werd, nadat zjj door den secretaris
was voorgelezen, met algemeene stemmen aange
nomen.
Er zullen van het door de bestaren ontworpen col
lectief arbeidscontract afdrukken worden gemaakt,
welke onder alle timmerlieden, georgamseerden zoo
wel als ongeorganiseerden, zullen worden verspreid.
Nadat de voorzitter de aanwezigen nogmaals tot
krachtige propaganda voor ue organisaties bad
aangespoord, sloot hjj, onder dank voor de flinke
opkomst, de vergadering.
Sehied. lJsvereeniging.
Op dezelfde baan waarop eergister de hardrqderjj
plaatse had, werd heden-middag, onder de opwek
kende tonen van sOefening baart kunst", een ring-
rjjderjj voor paren geboudea. Er bleek Bogal
animo voor dezen wedstrjjd te zqn. Drie en-twintig
paren hadden zich laten inschrijven.
Als jury fungeerce ook heden weder bet bestuur
van Hermes".
Bjj den aanvang der ringrqderjj bood mevreuw
Blaisse de dames, die aan den v/edstrjjd deelna
men, een sierljjk bouquetje aan, eene aardige at
tentie, die door de deelneemsters ten zeerste op
prjjs wérd gesteld.
Door het bestuur dor S. IJ. V. was als eerste
prjjs beschikbaar gesteld een binocle, terwjjl door
de jury als tweede prjjs een reticule was
geschonken.
De uitslag van den prqskamp was
eerste prjjs: mej. A. H. J. Koreman en de
heer J. A. H. Koreman, (6 ringen)
tweede prjjs: mej. Bade te Kethel en de
heer Th. van Waart alhier, (5 ringen).
Na afloop van den ringrjjderjj werden de prjj-
zen door den voorzitter der S. IJ. V., den heer
H. B. E. Blaisse, met een toepasselijk woord uit
gereikt. De heer Blaisse bracht voorts o.m. nog
een woord van warmen dank aan het gemeente
bestuur van Schiedam voor de flinke medewer
king ondervonden bjj de verwezenlijking der plan
nen van de S. IJ. V. tot stichting van een jjsbaan.
In het bjjzonder uitte hjj zjjn lof voor den krach
tigen steun, dien spr. van den burgemeester, dr.
Brants, daarbjj heeft ondervonden. Ook aan de
jury, die zoo welwillend was een prjjs beschikbaar
te stellen, en aan zjjn medebestuursleden der S.
IJ. V., die steeds volijverig tot het welslagen van
het streven der vereeniging hadden meegewerkt,
bracht spr. zjjn dank.
Den geheelen middag bewoog zich op de baan
der S. IJ. V. een zeer talrjjk publiek, dat naar
hartelust genoot van het gezellige ijsvermaak.
De onderwqzer A. van Wagtendonk
van school D heeft, met ingang van 15 Mei, e.k«
eervol ontslag aangevraagd, wegens zjjne benoe
ming tot onderwijzer in Ned.-Indië.
Door de politie zjjn heden-nacht
opgevangen twee honden een bruine kortharige
fannyhond (teel) en een gele kortharige hond
(reu).
Binnen 2 X 24 uren niet opgevraagd zjjnde,
worden de honden afgemaakt.
Gister-namiddag is door de politie
pel brancard naar zjjne woning aan de Ilendrina-
straat vervoerd de 61 jarige Pluim Brand, die op
het jjs in het Zuidergors (vrjje baan) gevallen was
en vermoedelijk het linkerfceupbeen gebroken had.
Den zelfden middag viel daar op bet jjs de
schoenmaker H. G. van Platerink en brak den
linkerpols.
Vergadering van den Raad der gemeente
Schiedam op Dinsdag 26 Jan. 1909, des
namiddags ten 2 uur.
(Slot).
De heer G o s 1 i n g a stelt de bedoeling van
zjja amendement nader in 't licht, 't Heeft ten
doel te doen uitkomen, dat geen iDgekleefd recht
den werkloozen arbeider uit de gemeentekas doet
putten. Spr. wil bet particulier initiatief steunen,
maar in deze wet een goed beginsel nederleggen
ook het stichten van allerlei kleine fondsen tegen
houden tegen het amendementHonnerlage Grete
heeft spr. geen bezwaar, mits het zjjne vooraf
worde aangenomen.
De beer De Bruin meent, dat de bedoelde
maatregel precies een tegenovergestelde uitwerking
zal hebben. De vrees, dat de vakorganisaties te
vee) geld in kas zullen krijgen, mag wel jjdel
heeteD. Na het seizoen waarin de werkloosheid
meer bjjzonder optreedt, zullen de kassen der werk
lieden we! zóo uitgeput bljjken, dat er geen cent
over is. Spr. principe is, dat de overheid steeds
de helpende hand moet bieden. De werkloosheid
is een maatschappelijk euvel, maar dat niet aan
de werklieden moet geweten worden, maar aan
de kapitalistische inrichting der maatschappij. Be*
toogend dat bet eenige stelsel dat succes biedt
tor, bestrjjdirg der werkloosheid, het Gentsche
stelsel Ls, meent spr., dat de subsidie aan het
fonds tot bestrijding der werkloosheid even blij
vend moet zjjn als de sabsidie aan de bjjzondere
scholen verleend. Trouwens over vjjf of tien jaar
zal men over de taak der overheid en over de zorg
die de gemeente ook te dezer zake heelt te dra
gen, algemeen heel anders denken dan men nu
doet.
De heer G o s 1 i n g a merkt met betrekking ook
tot het adres van den Typografenbond nog op,
dat men Staat en maatschappij verwartmen wil
afwentelen op den Staat wat de taak der maat
schappij isde gemeentelijke overheid is niet
verplicht alle maatschappelijke ellende op te rui
men men moet hier onderscheid maken tusschen
Staat en maatschappij.
De heer Van Westendorp wil hier weer
niet de principieele kwestie ter sprake brengen.
Laten wjj zien hoe 't loopt en binnen vjjf jaar
kunnen we elkaar dan nader spreken.
De heer G o s 1 i n g a stelt nog eens in 't licht
dat er geen strjjd is tusschen zjjn amendement en
dat van den heer Honnerlage Grete, maar betoogt
overigens, dat beginselen de wereld regeeren.
De heer W i 11 k a m p f verklaart ten opzichte
van het amendement Goslinga dat hjj 't met
het beginsel volkomen eens isde opzet dat de
overheid in alles de helpende hand moet bieden
moet niet al te consequent doorgevoerd worden
hjj is 't met beide amendementen eens, maar zou
er wilhcbt toe kunnen komen voor het amende
mentGoslinga te stemmen, hoewel hjj dat
van den heer Honnerlage Grete practisch beter
acht.
De heer Goslinga verklaart 't ook met bet
amendement—Honnerlage Grete eens te zqn, maar
het eene amendement sluit het andere niet uit.
De Voorzitter constateert ook de be
ginsel-overeenstemming der beide amendemen
ten.
De heer Van Westendorp geeft aan dat
van den heer Honnerlage Grete de voorkeur.
De heer Van der Schalk meent, dat aldus
voor vqf jaren een proef wordt genomen.
De heer Van der Drift ziet in het amen
dement—Goslinga een prikkel tot organisatie
voor de werklieden.
De heer Wittkampf raad den heer Gos
linga in het amendement alleen het principe uit te
drukken.
De heer GJo s 1 i n g a vindt 't het beste 't dan
nog aan te houden tot de volgende vergade
ring.
De Voorzitter wil dus dit artikel en de
verdere behandeling van het betrokken onderwerp
van de agenda afwentelen tot de volgende ver
gadering.
Bouwverordening.
Verzoek van mejuffr. N. H. Jansen, tot toe
passing van art. 34 der Bouwverordening, met
het voorstel te dezer zake van B. en W.
De Voorzitter wil ook dit agendapunt uit
stellen tot de volgende vergadering.
De wethouder, de heer Van Westendorp,
merkt op, dat er een brief is ingekomen van mr.
Blaupot ten Cate, die op spoed te dezer zake
aandringt.
De Voorzitter wilde uitstellen, omdat een
der leden afwezig is (ter linkerzijdemr. Jansen),
die wellicht in deze zaak veel belang stelt.
De heer Wittkampf vraagt of het betrok
ken voorstel geheel conform is met het uitbrei
dingsplan der gemeentewet.
De Voorzitter antwoordt bevestigend.
De heer Van Westendorp zegt, dat 't
hier geldt rooiing en peil van een plan waar toch
niets van komt, wjjl 't nog lang zal duren, eer de
Vlaardingscbe djjk met villa's bebouwd wordt. Het
besluit beteekent alleenals u 't doet, doet 't dan
zoo.
Het voorstel wordt zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
Ordereglement.
Voorstel van de heeren M. G. M. de Groot,
D. Ris Jr. en E. Koopmans, tot wjjziging van het
reglement van orde van den Raad, en wel om in
Art. 4 de woorden »op Dinsdag" te vervangen
door sop den eersten en derden Dinsdag van elke
maand."
De Voorzitter zegt, dat er ook voor hem
iets aangenaams in dit voorstel gelegen is; 't is
toch aancenaam te weten dat men kan rekenen
op bepaalden tjjden bezet te zqn.
De heer De Groot meent, dat men den over
gangstoestand door den voorzitter besproken, ter
regeling aan B. en W. moet overlaten.
De heer D e B r u i n wil dit voorstel aanhouden
en dan tegeljjk over avondvergaderingen beslissen.
De heer Goslinga Iwjjfelt of dit voorstel
niet in strjjd is met de Gemeentewet.
De Voorzitter besluit dit veorstel aan te houden
tot de volgende vergadering.
Schrobverbod.
B. en W. deelen mede, dat door hen, op ver
zoek der commissie voor de Gasfabriek en de
Drinkwaterleiding, besloten is om bjj wjjze van
proef een algemeene ontheffing te verleenen van
het schrobverbod voor de 4 eerste werkdagen van
de week van 's morgens 8—14 uur;
De Voorzitter sluit, niets meer aan de
orde zjjnde, de openbare vergadering.
Wegens het plaatsen van stukken van beleedi-
genden aard voor mr. Slob, vroeger advocaat te
Rotterdam, thans burgemeester van Haarlemmer
meer, werd gister door het O. M. bjj de rechtbank
te Rotterdam tegen C. Sqthoff, directeur van het
»Rotterdamscb Nieuwblad", 14 dagen hechtenisstraf
geëischt.
j
Kennisgeving
