Dagblad voor' Schiedam en Omstreken.
32ste Jaargang.
Woensdag 24 Februari 1909.
No. 9340.
WMliir KAMTCIBOW.
j
Officieel© berichten.
Kennisgeving.
Buitenlandsch Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent Franco por post door geheel Nederland 2.— per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
i^A^i\nenlv-n r(*,e? daSelUks aangenomen aan ons BureauBotor-
s at oü en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau BOTERSTRAAT 50.
Van
PRIJS DER ADVERTENTIëNr
1—6 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk advertêeren worden uiterst bit-
1 jj k e overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Overplaatsing van de Afdeeling B,
1 Bevolking, Burgerlijke Stand, Militie enz.,)
der Gemeente-Secretarie naar het
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
Gelet op het raadsbesluit van den 26sten
Januari jh,
Brengen bg deze ter openbare kennis, dat te re-
?an Maandag 1 Maart a. s. bovengenoemde
deeling der Gemeente Secretarie zal zjjn gevestigd
a het voormalig Kanlongerechtssebouw (School
straat No. 12 alhier; en
die afdeeling zal omvatten de administratie
en Burgerlijken Stand, de Bevolking, de Mili-
V lD „Bandweerwet. de Wet op de Jacht en
1SSfe r'- voorts het afgeven van Arbeidslijsten
vol rten' het ontvangen van de aangiften inge-
t-art' ^..der Woninwet, benevens het opmaken
er Kiezerslijsten vóór de Tweede Kamer, de Pro-
inciale Staten, den Gemeenteraad en de Kamers
r°e'd en bet opmaken en afgeven van atte-
statien de vita.
Schiedam, den 24sten Februari 1909,
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
r i M. A. BRANTS.
1 t i De Secretarie,
V. SICKENGA.
Boycot van wetenschappe
lijke Katholieken.
N;^.ar aanleiding van de polemiek tusschen „De
r" „Bandelsblad" over uitsluiting van
at clieken waarvan wij melding maakten
sr, ïüjft Jhr. Victor de Stuers volgend hartig stukje
111 „Het Handelsblad":
„Daar het „Handelsblad" de eenige liberale
{-°u;ant is, welke aandacht schenkt, aan de de-
^or dagen door „De Tijd" beweerde uitsluiting
''r D^tbolieken op wetenschappelijk gebied, denk
1 dat het aangenaam zal zijn eenige feiten te
'Anemen uit mijne ervarinig.
'n het archief van het departement van bin-
- «onlandsche -zaken, zal men op het jaar 1879
.wee voordrachten van curatoren der universiteit
e -"'Jen vinden, tot vervulling der plaats van
con su va tor aan de bibliotheek. Deze twee voor-
rac nen, welke niets anders vermelden dan den
"C-11 evolen candidaat, zijn volkomen gelijkluidend
oen is er dit verschil, dat de eene eene maand
11er *s dan de andere en dat in de eerste
^orgödragen wordt de heer Arnolds, in de tweede
b" K ^Xi laatstgenoemde is daarop
9 van 19 September 1879, op voordracht
an en minister Jhr. mr. W. Six benoemd,
ve9,S°-fs za,l men in bovengenoemd ar-
jp,!- stukken zoekén, welke deze twee
rnen.-tel V°° fac^ vorklaren; het geknoei heeft,
mondeling plaats gehad.
Arnolds was Werkzaam bij de fir-_
doen t !^UUS Hen Haag en had zichf
Klr €naea een buitengewoon voortreffelijk
H r h' ï0" »IBoiteeZ
°°k f- mot de uiterste
25 ''b)<>,lw=*n3 Kon. Bibliotheek dr. Cam-
bell beiden met-katholiek, en zulks niettegenstaan-
ui* WaS: hii Was v'ols,Tekf
Daarop hebben curatoren hem aan den minister
ooigedragen. Op het vernemen daarvan zijn eeh-
ter pof. M. de Vries en Frederik Muller uit
m'-ierdam éri utissclüeri nog anderen tusschen-
o de gekomen. Muller beweerde, dat men nooit
*'m teatholiek aan een bibliotheek mocht verbin-
''en> -umdajt katholieken niet vertrouwbaar zijn;
verbranden alle in hun oog' slechte boeken'
Daarop werd de heer Arnolds naar Leiden out
boden en on. door prof. De Vries aan een ver
tedonderworpenhem werd gevraagd naar zijne
re^aie, naar die zguer vrouw en die van zijn
A protestant. De arme man gevoel-
'i (laaido<)r zoo vernederd, dat hij met
cmi.-T'Ik ül0S®n mt Leiden terugkeerde. Vexvol-
1 eu curatoren eenvoudig een ander voor-
Jacht -ngediea-d eu, in ait offideele sluk
mets werd verklaard, de zaak mondeling aan
den minister uitgelegd.
De beer Arnolds is kort daarop door den li
beralen Belgischen minister Bara als onder-biblio
thecaris verbonden aan de universiteitsbibliotheek
te Gent. Zoo is deze bekwame man voor ons land
verloren gegaan.
Dit verhaal verklaart ook waarom de cata
logus van 3e bibliotheek der NedeTlandsche Maat
schappij voor Letterkunde, welke Arnold's be
gonnen had, onafgewerkt gebleven is. In de ver
flagen dezer maatschappij wordt, dit feit wel
vermeld en betreurd, maar niet verklaard.
I)e boycot van Katholieken is bij sommigen
inderdaad een systeem. Ik herinner er aan hoe
Dr. Rutgers, rector van het Haagsche gymnasium,
indertijd openlijk gezegd heeft, dat een katholiek
tot geenerlei staatsbetrekking mocht worden be
noemd.
Indien de Leidsche curatoren naar hun Voor
zitter mr. Fock luisteren, zullen zij ook niet
licht een katholiek voordragen, zelfs niet tot pe
del; want mr. Fock was indertijd erg ontstemd
over de benoeming van Alberdingk Thynr tot het
gé Vaal.'ijk professoraat in de aesthetica en de
kunstgeschiedenis aan de Rijks Academie van
Beeldende Kunsten en verklaarde mij toen
met. machtiging om het over te vertellen
dat hij ^ulk een ultramontaan nooit tot iets zou
benoemen, zelfs niet tot sluiswachter.
De naam Alberdingk Thym herinnert mij aan
diens broeder. Toen deze benoemd was tot
leeraar in de Nederlandsche taal aan het Stede-
liju Gymnasium te Maastricht, hebben eenige
proiestantsche heeren hem bij. sub- en obreptia
weftn te deballoteeren als lid van de groote
soep; .eit aldaar enkel en alleen omdat zjjn naam
hun ..waadwilligheid opwekte. Dit ostracisme
noopte hem naar eene andere betrekking om te
zien; hij aanvaardde een professoraat aan de
universiteit te Leuven. Alweer een wetenschappe
lijke kracht, die noodeloos voor ons land ver
loren ging," j
Zuoals kon verwacht worden, Lacht het „Ilbld."
de „>ewijekracht der door Jhr. De Stuers aan
gehaalde .voorbeelden te ontzenuwen. Dat geval
van Arnolds bepaaldelijk is al zóó lang geleden;
tegenwoordig zou iets dergelijks niet meer voor
komen' Of dit waar zou zijn? Ter beantwoor
ding dezer vraag herinnert „De Tijd" nog eens
aan J<-n open brief van den heer M. G. Wilde
man aan mr. R. Fruin in Nov. 1904. Dat is nog
zoo lang niet geleden. Protestanfsche kerkelijke
archiefstukken mochten niet ter bewaring aan
Rijks-archivarissen worden toevertrouwd. Immers
onder'de laatsten kunnen zich ultra-montanen be
vinden. En die verbranden, zooals bekend is, alle
stuiten, die zjj compromitteerend achten, ook als
Z.J hun niet loebehooren. De heer Wildeman was
al even bang voor roomsche archivarissen als
Fred. Muller en prof. De Vries. Een zelfde be-
ductvheid ontmoette pater P. Albers, de schrijver
van het groote werk over het „Herstel der ker
kelijke hiërarchie in Nederland", toen hij een
„compromittant" stuk noodig had uit het archief
der gemeente 's Gravenhage. Hjj kon het eon-
voulig niet te zien krijgen. Pater Albers is Jesuit,
ziet u, en dusi
DE BALKAN.
De Weener „Zeit" ontvangt uit Lemberg het
volgende sensationeele bericht:
Nao.. Prodwolokziska, het laatste station voor
'e Russische grens, hebben
ongewone be weg i n gen van Russische
i tróepen 1
plaats m Je richting van het Oostemyksche ge-
m, veral worden groote troepenmassa's ver-
zome Russische hoofdofficieren doorreizen de
grens hstricten. Aan de gemeenten worden de
.01 ïtn in geval van mobilisatie te vervullen
pochten in herinnering' gebracht.
Gouverneur-generaal Iwanof, de nieuwe opper
bevelhebber van de troepen in Kiëf, inspecteert,
de bezettingen der versterkte plaatsen en heeft
aan de officieren van hef. Krzemienice-regiment
gezegd: Gij moet gereed zijin, alsof de oorlog elk
oogenblik kan uitbreken.
Te Preskowrof, nabij de Oostenrijksche grens,
is t'o bezetting met 5000 man versterkt.
Uit Berlijn wordt aan de „Neue Freie Pres se"
gemeld
Het denkbeeld van tusschenkomst te Weehen
door verscheidene mogendheden, kan beschouwd
worden als opgegeven te zijn. Thans blijft het
de vraag te weten of er een tusschenkomst van
Je mogendheden te Belgrado zal plaats hebben.
Het J lan te dien opzichte vormt op het o-ogenblik
hét onderwerp van onderhandelingen tusschen
de mogendheden. In ambtelijke kringen toont men
zich zeer terughoudend, ten ^aanzien van den
toestand. In diplomatieke kringen is men ver-
scni-iëMe meeningen toegedaan. Sommigen ver
zekeren dat alles zal eindigen met vreedzaam
opgelost te worden, anderen foonen zich minder
optimist,reh gestemd.
De „Liberté" verneemt, dat op persoonlijke,
aanwijz'ngen van den Keizer, Bülow al het mo
gelijke wenscht te doen om een einde te maken
aan den huidigen onrusfharenden toestand.
Het sensationeele bericht van de Weensche
»Zeit." over concentratie^ van Russische troepen
aan de Oostenrjjksche grens, is in zoover niet
nieuw, dat ook de »Daily News" een dergeljjke,
hoewel minder uitvoerige, mededeeling van haar
Weenschen berichtgever ontving. In hoever deze
berichten uit dezelfde, misschien onjuiste bron!5
komen, is moeiljjk uit te maken, in elk geval za
ui
men wel doen nadere bevestiging af te wachter
voor een en ander als onvoorwaardelijk juist t
aanvaarden.
Met dit al is de toestand zeer gespannen. De
sNeue Freie Presss", die in den laatsten tjjd veelal
officieus genoemd werd, betreurt in een hoofdar
tikel, dat de Russische politiek zich van de Fran-
sche en Engelscbe afscheidt en de inlgvingikwestie
weer te berde wil brengen, nadat deze met Tur-
kjje geregeld is.
Rusland's houding, vervolgt genoemd blad, is
buitengewoon gevaarlijk en zou tot een Europee-
schen oorlog aanleiding kunnen geven, want vol
gens art. 1 van het Oostenrijksch-Duitsch verbond
zijn Oostenrijk en Duitschland verplicht elkaar te
steunen ingeval een van de beide landen door Rus
land werd aangevallen.
In diplomatieke kringen gaat het gerucht, dat
Rusland van plan is de Mogendheden uit te noodigen
gezamenljjk te Weer en stappen te doen. Rusland
wll» dat men niet alleen te Belgrado, maar ook
te Weenen gemeenschappelijk zal optreden.
Het mag verwacht worden, dat Duitschland
hieraan geen deel zal nemen en niet zal mede
werken om OostenrjjkHongarije op dezelfde wijze
te behandelen als Servië.
Het voornemen der Russische politici zal te
Berlijn geen instemming vinden. Zjj zijn blik
baar van plan het gemeenschappelijk optreden der
Mogendheden te Belgrado te beletten. Wil Rus
land zieh niet daarbij aansluiten, dan onder voor
waarde, dat hetzelfde te Weenen zou geschieden,
dan maakt het de actie der Mogendheden onmo
gelijk.
De Wiener Allgemeine Zeitung", die eveneens
een officieuze reputatie geniet, giet echter olie op
de hooggaande golven en deelt mede, dat Rusland
gedurende 48 uur de Servische regeering twee
maal waarschuwde, toch vooral alles te vermijden
wat den toestand bedenkelijker zou kunnen maken.
De sVossische Zeitung" vernam uit Praag, dat
Oostenrijk binnen eiakele uren zou mobihseeren.
Die enkele uren zijn meer dan verstreken en van
mobilisatie was gelukkig geen sprake.
Koning Ferdinand en de Tsaar.
Ho Tsaar 'heeft gistomamiddag den vorst van
Bulgarije hef Winterpaleis een bezoek gebracht»
Dc Tsaar kwam in een open slede voorgereden
en bleef langer dan vijf kwartier. Het vertrek van
Kouing Ferdinand zal waarschijnlijk Vrijdag plaats
heblen. 1
Het door Oostenrijk en Turkije goedgekeurde
protocol zal Zaterdag waarschijnlijk onderteekend
worden. i'
A-vorens te teekeneu wenscht Pullavicini, Je
Oostenrijksdie gezant te Konstantinopel, het be
wijs te verkrijgen, dat de Turkache regeering in
staat is het boycot tot staan te brengen.
land en de koloniën 175,405 man (op de begrooting
was de sterkte gesteld op 179,066) en in Indti
75,919 (76,155)de leger reserve 133,949 (142,000),
de bizondere reserve 63,151 (80,301) en bet terri
toriale leger 197,258 (313,673). De werving voor
het staande leger had 2259 man meer opgeleverd
dan in het waarschijnlijk van de slechte tijden.
Gister is te Devonpart de kiel gelegd van een
nieuw type kruiser voor de Eogelsche vloot. Dn
«Indefatigable" zal 't schip heeten. Deze kruiaer
zal 19,000 ton meten en dus nog 1000 ton groo-
ter zijn den het linieschip «Dreadnought" en 1750
ton grooter dan de drie lieniekruisers «Invincible"»
Indomitable en Inflexible. Hjj zal een vaart moe
ten loopen van 28 knoop, d. nagenoeg 52 K. M<
in het uur, maar aangezien de linie-s ruiters, dia
op 25 knoop gebouwd zgn, tusscoend de 56 en 27
knoop kunnen loopen, rekent men op een kleine
30 knoop voor de Indefatigaole, d.w.z. een 55 K.M,
in het uur. En dat een zeeKasteel van 19,000
tonHet schip zal ongeveer 175 M. lang zgn.
Zaterdag is het nieuwe iimscüip Beüeropbon ia
dienst gesteld. Het meet 18,600 ren. het vormt
nu met de Dreadnougnt, de iuflexiole, de Indomi
table (de Invincible is nog niet in oiensi), de Lord
Nelson en Agamemnon (Umescnepen van 16,500
ton) de Nore-divisie van de kustvloot. De twee
linie-kruisers gaan naar het 5e eskader kruisen
over, zoodra de Temeraire en supero, zustersche
pen van de Beüeropnon, gereed z\jn.
Naar de „Globe" verneemt, 's de vloot-
'Kwec.ie nog geenszins definitief door het kabi.net
geregeld, waarin de minderheid, bestaande uit
Lloyd George, Harcourt, Churchill, Mor.ey en
Burns, voortgaat met McKenna'a vlootprogram
eu Jen houw van „Dreadnoughts" naar den twee-
mogendheden-standaard te bestrijden. Die minder
heid wordt gesteund door invloedrijke leden der
liberale partij. Gisteravond beraadslaagde het ka
binet-comité over de vlootkwestie.
FRANKRIJK.
De ministers van landbouw en van koophandel
zulten de commissie voor de douanerechten met
alle technische bedenkingen bekend maken betref
fende bovenal de verhooging van het douaneta
rief. f f
Dc minister van bdjtenlandsche zaken legt den
nadruk op do mogelijke internationale verwik
kelingen en tegenmaatregelen. Zekere door de
commissie voorgestelde maatregelen zouden met
name de entente cordiale in gevaar kunnen bren-
S^- i i
ENGELAND.
Volgens een ambtelijke statistiek van he« E«ge'-
sch leger over het jaar 1 October 1907 tot 30
September 1908 telde het staande leger in Enge-
ITALB. j j l
De candidatuur van den katholiek Radino t«
Napels is, na de publicatie van hei bekende artikel
in de «Osservatore Romano",, ingetrokken. Advo
caat Meda blijft zjjn candidatuur handhaven met
een beroep op de Encycliek «II fermo propos tito"
In Lombardjje, Venetië Piëmonl en elders zjja,
naar gemeld wordt, «onder gelijke omstandigheden"
als die, welke de candidatuur-Meda kenmerken nog
ongeveer een 25-tal katholieke candidaten gesteld.
Toch schgot er tnsscben deze candidaten een
werkelijk verschil te beslaan. De fout van Meda
bestoDd hierin, dat bg zgne candidatuur procla
meerde als een specifiek katnoheke,- u-rv jj|
anderen, vermoedelijk zich candidaat stellen zonder
nadere toevoeging De «Osservatore Romano" heeft
alleen het optreden van katholieke candidaten ale
zoodanig b streden.
CHINA.
Eenigen tgd geleden zgn de onderhandelingen
te Peking tu-schen Rusland en China op bet
doode punt gekomen. China beschuldigde her Rus-
sische bestuur en net gemeentebestuur van Cbarbin
van schending vaD het verdrag van Portsmouth.
Onlangs hebben nu Sir J. N. Jordan, de Eo
gelsche gezan<, en W. W. Rockbill, de Ameri
ka-n*che gezsnt te Peking, de Russische legatie
kennis gegeven, dat, terwgl Engeland en Amerika,
met in de betrekkingen tus-cben Rusland en
China wenschten tusscbenbeide te komen, zg zich
genoodzaakt zagen hun vroeger standpunt in deze
kwestie nogmaals onder de aandacht te brengen,
namelgk de noodzakelgkheid om de verplichtingen
van het verdrag in acht te nemen.
- Den 21 en dezer hebben de Rassen de Chi-
neesche winkels en magazgnen op de voornaamste
punten van het Spoorweggebied ten Westen ntt
