biads-en toewesteijjk Meuw».
Ingezonden.
Justitie gewend en op verschillende gronden vér-
zocht een onderzoek naar de vereeniging «Ons
Belang" in te stellen en zoo mogelijk de koninklijke
goedkeuring er aan te ontnemen.
Spoorwegtarieven.
Naar aanleiding van het verzoek van den minister
van waterstaat om de zienswijze te kennen der
handelsreizigerscorporaties omtrent de tariefover
eenkomst tusschen S. S. en H. IJ. S. M. heett
het uitvoerend Congres-comité eene vergadering
uitgeschreven op Zondag 2 Mei hier ter stede om
daar te bepalen het uniform antwoord, dat zoo
mogelijk alle bestaande handelsreizigers organisa
ties, hetzij ieder voor zich, hetzij en bloc, den
minister zullen geven. Op deze vergadering zal
van elke vereeniging een onbepaald aantal afge
vaardigden tegenwoordig kunnen zijn.
Examencommissies en Katholieken.
Om in 1909 't toelatings-examen. tot de Kon.
Mil. Ak. te Breda af te nemen, zjjn benoemd 37
leden. Op dit getal van zeven en dertig treffen
wq slechts één katholiek examinator aan. Men
zocht en vond behalve te Breda leden te Nijmegen,
Alkmaar, Amsterdam, Deventer, Kampen enz. doch
naar Katholieken werd zoo goed als tevergeefs ge
zocht.
De vraag, of het in 't belang is der schatkist
en der candidaten, dat er 37 onderzoekers aange
steld worden om 'n honderdtal candidaten te peilen
blijft hier onbesprokendoch tegen de uitsluitmg
der Katholieken sta een krachtig protest, dat, naar
wjj hopen in 's Lands Vergaderzaal zal herhaald wor
den. (Tijd).
Centraal bureau van advies voor eigen studie.
Na de opening van dit bureau van de Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen tot 1 April
kwamen reeds 37 aanvragen om advies in, welke
alle met bekwamen spoed werden behandeld.
Deze aanvragen betroffen de opleiding per cor
respondentie of adviezen omtrent den te volgen
weg en de te raadplegen studieboeken in de vol
gende vakken: boekhouden (8), handelscoirespon
dents Nederlandsch (1), Engeisch (1Duitseh (4),
Zweedsch (1), opleiding voor posterijen en telegra
fie (3), werktuigkunde (1), scheikunde (1), journa
listiek (1), politiewezen (1), staatsinrichting (1),
gemeente-administratie f4), gastabncage (1), bouw
kunde f4, technische vakken (2), bontvak (1),
waterbouwkunde (1), handelsaardrijkskunde en
handelsgeschiedenis (1).
Gemeentelijke Arbeidsbeurs.
Gevestigd in het Beursgebouw telefar. 244.
Geopend alle werkdagen van 9£ tot 11J
voormiddag. Maandag, Dinsdag en Vrijdag
van 8 tot 9 uur 's avonds.
Gevraagde Arbeidskrachten,
kleermakersleerling verver - behanger
halfwas oenanger halfwas verver loodgieter
Voor buiten de stad.
Metselaar
Aangeboden Arbeidskrachten.
Timmerman stokers bakker portier
koetsier huisknecnt paküuisknecht
letterzetter schipper bankwerker halfwas
bankwerker oppermanvuurwerker plaat
werker voorsiager —smidsjongen nikkelaar
tuinier loodgieter nalfwas loodgieter
fraiser meubelmaker schoenmaker
kurkensnijder bankwerkersleerling - machinist
gronawerkers distillateursknechts kan
toorbedienden personen voor lichte werkzaam
heden wasschen aan huis gevraagd naaiwerk
aan huis gevraagd schoonmaakster naaister
dagmeisje.
„Schiedam Vooruit."
De jaarvergadering van de vereeniging «Schie-
dam Vooruit", gister avond in het gebouw der
Spoelingvereemging gehouden, was, als gewoonlijk,
slecht bezocnt. Slechts een vgftal leden waren met
het bestuur vergaderd.
De voorzitter, de heer A. Gouka, deed na vast
stelling van de notulen der laatstgehouden verga
dering, door uen dlrecetur, den heer Loef de
Meijer, voorlezen het verslag over 1908, dat wjj
hieronder mededeelen
Verslag.
Ingevolge art. 7 van de statuten hebben wjj de
eer U de volgende mededeelingen te doen over
den gang van zaken in onze Vereeniging in het
jaar 1908.
Herinneren we in de eerste plaats even aan het
feit dat de Vereeniging in zóó bedenkelijke finan-
tiëele omstandigheden verkeerde dat ons Bestuur
zich verplicht voelde een voorstel te doen tot
ontbinding van de Vereeniging dat echter met
groote meerderheid door Uwe Vergadering ver
worpen werd, terwgl het Bestuur werd uitgenoo-
digd in onderhandeling te treden met het Gemeente
bestuur om zoo mogeijjk te geraken tot een
oplossing van die mosielgkheden. Ons Bestuur
vond het Gemeentebestuur er toe bereid onder
bepaalde voorwaarden, n.l. dat onze Directeur ook
als Secretaris en Agent van het Grondbedrijf zou
fungeeren en een gedelegeerde van het Gemeente
bestuur in dat van de Vereeniging zou worden
opgenomen, voorstellen aan den Raad te doen om
over 1908 en 1909 de gewone subsidie toe te
staan, welke voorstellen door den Raad met slechts
3 stemmen tegen werden aangenomen. OLchoon
het duidelijk is dat daarmede nog in 't geheel
niet was voorzien in het tekort aan middelen,
heeft ons Bestuur gemeend, waar inmiddels de
bijdragen van leden met circa f100.waren
toegenomen, niet verder op de ontbinding temogen
aandringen in het vertrouwen dat, indien het
Gemeentebestuur door bovengenoemden maatregel
meer dan tot nog toe het belang van het voort
bestaan van de Vereeniging inziet, het wel bereid
zal worden bevonden, de middelen toe te staan die
daartoe noodig zijn.
Het behoeft wel geen nader betoog dat onder
zulke pjjnljjke omstandigheden er geen belangrjjke
resultaten te verwachten warenimmers gebrek
aan middelen noodzaakte ons van alle reclame die
geld, kostte af te zien, ja erger nog wjj moesten
ook reiskosten en dergelijke tot het alleruiterste
beperken, wat natuurlijk het meest fatale gevolg
had voor ons werk. Daarbij nog in aanmerking
nemende de hevige malaise die het geheele vorige
jaar in zaken heerschte en die zjjn invloed ten
deze heeft doen gelden, zal men moeten toegeven
dat om gunstiger gevolg te kunnen melden, we
ons juist wat ruimer dan gewoonljjk hadden
moeien kunnen bewegen in plaats dat zooals nu,
wij ons moesten bekrimpen »a outrance".
Hopen we intusscben, dat het vorig jaar de
crisis in het bestaan van de Vereeniging was en
dat de gang van zaken over 't algemeen weer wat
beter wordt, dan zal bij iets meer fioantieele
belaegstelling van het publiek »Schiedam Vooruit"
de plaats weer met eere innemen die zjj zich
veroverde.
Voor de industrie konden we de volgende zaken
tot stand brengen
Fabriek van Isoleermateriaal van de fa A. J.
Lefeld Co; circa 900U M2 terrein voorden bouw
van de Sioombranderij van den heer Jakob Tak
Jr.Belangrijke Houtopslag van de fa K. J. Bos
Zoon, RotterdamRuïne van het pand »de
Adelaar" bestemming nog onbekend, terwjjl wij er
op kunnen wjjzen dat de vroeger hier door onze
tusscbenkomst gevestigde firma's Chem. fabr. Ter
Horst en Van Hasselt en Lakverffabriek «Ivormica"
hua bedrijven belangrijk hebben uitgebreid, eerst
genoemde firma zelfs zóó dat zjj daartoe drie
panden beeft aangekocht.
Gebouwd is er veel te weinig, ook al een gevolg
van de slechte tijdsomstandigheden, wat er intus-
schen bjjkwam, ging vlot weg en er bleef vraag
vooral van arbeiderswoningen en woningen van
f200.tot f300.Natuurlek beijverden we ons
steeds om voor allen die in Schiedamsche bedrjjven
werkzaam zijn, woningen te vinden.
Wjj werkten krachtig mede aan een poging om
trein 143 hier te doen stoppen met het gevolg
dat dat is toegezegd tegen de a.s. Zomerdienst-
regeling onder voorbehoud van de nadere goed
keuring van de RegeeriDg.
Op verzoek van een Londensch Reisbureau gaven
wij een artikel ovei Schiedam in een reclameuit
gaaf eu evenzoo voor een Gids van Schiedam,
Vlaardingen en Maassluis door een Haagsche firma
uitgegevenwaar het geen geld kostte waren we
er dus wel degelijk op uit reclame te maken voor
onze stad. Een afgevaardigde in de 2e Kamer, die
zich in een rede over Schiedam's industrie had
uitgelaten als achteruitgaande, gaven we eenige
gegevens en cijfers die hem wel tot een andere
zienswijze zullen hebben gebracht.
Wjj achten het van belang hier te constateeren,
dat zeer serieuse onderhandelingen over de vesti
ging van een belangrijke fabriek niet tot het
gewenschte resultaat hebben geleid.
De heer D. Ris is aan de beurt van aftreding
gene heer heeft ontslag genomen als bestuurslid
en als lid zoodat m ééne vacature is te voorzien.
Besluiten we met een herhaalde opwekking om
allen ten krachtigste mede te werken aan den
wederopbloei van de Vereeniging en met een
woord van dank voor Uwe welwillende belang
stelling.
Rekening.
Daarna volgde de rekening en verantwoording.
De penningmeester, de heer D. Ris, die ontslag
heeft genomen, zou toch hier zjjn geweest, ware
hij niet door ongesteldheid verhinderd, zoo deelde
de Voorzitter mede.
Uit de mededeeling van den Directeur bleek nu,
dat er aanvankelijk een nadeelig saldo was van
f 1661.60, dat echter, doordat de f 1300 subsidie
van de gemeente ten slotte toch inkwam, tot
f361.60 werd verminderd. Trekt men hiervan af
het nadeelig saldo van het vorig jaar f 251.48
dan bljjkt 't, dat dit jaar een nadeelig saldo
van f 110.12 heeft opgeleverd.
De Voorzitter voegde daaraan toe, dat als wjj
dit jaar even zuinig bljjven, met de f 1300 subsidie
der gemeente en ongeveer 1100 meer aan contri
butie, de exploitatie ditmaal geen groote offers
zal kosten. Desondanks is de toestand niet minder
ernstig dan die altjjd geweest is. Daarom zjjn
voorstellen van het bestuur te verwachten om op
een beter geschikter wjjze tot het beoogde doel
te geraken, daar mea zoo niet kan doorgaan.
Nogmaals deed voorzitter dan ook een beroep op
de Schiedamsche burgerjj om meer belangstellmg
in «Schiedam Vooruit" te betoonen door in grooter
aantal tot het lidmaatschap der vereeniging toe
te treden
Daarna de bestuurskeuze aau de orde stellend,
kon voorz. mededeelen, dat er niet één maar twee
vacaturen te vervullen waren, daar ook de heer
W. A. Beukers AJzn. bedankt had. Voorz. stelde
voor, uit bezuiniging nieuwe vergadering vermij
dend, en waar er toch geen gebruik wordt gemaakt
van de candidaatstelling, de beide vacaturen maar
in eens aan te vullen.
Na de mededeeling dat het bestuurslid» de heer
T. E. J. Kramers, door ongesteldheid verhinderd
was de vergadering bjj te wonen, deelde de voor
zitter mede, dat het bestuur, noode gebruik makend
van zjjn recht tot aanbeveling, voorstelde de heeren
G. W. van Bergen Walraven en P. Slavenburg tot
bestuursleden te benoemen.
Toen deze heeren met algemeene stemmen
gekozen bleken, sprak de voorzitter den wensch
uit, dat zjj zouden aannemen en huune verkiezing
het begin zou zjjn van een krachtiger, actiever
leven der vereeniging.
Nadat tot leden van de commissie van verifieurs
der rekening bjj acclamatie dezelfde heeren waren
benoemd, die daarvan het vorig jaar deel uitmaak
ten, sprak de voorzitter den wensch uit, er spoedig
meer leden zouden komen, ieder in zjjn kring
daarvoor zou jjvereD, aldus ook de keuze van
bestuursleden grooter zou worden en er gelegen
heid zou zjjn hem (voorz.) te ontlasten van de
functie die hjj slechts nocde vervult.
Bjj de rondvraag deelde de voorzitter den heer
A. Tieman in antwoord mede, dat de stjjfselfa-
briek hier niet kwam, omdat de fabrikant de
loonen bier wat te hoog en den grond al te duur
vond, hoewel voorz. meent, dat dit niet opgaat,
waar een prys van 112 per vierk. M. voor het
allerbeste stukje van den allerbesten grond werd
gevraagd in dit geval althans heeft het gemeente
bestuur geen schuld dat, zooals vroeger, getrai
neerd of de zaak op de lange baan geschoven werd.
De Directeur meende nog, dat men niet den
laatsten cent uit den grend moet willen halen,
die later toch wel rente opbrengt.
In antwoord aan den heer H. B. Heggelman,
deelde de Directeur nog mede, dat er thans uit
zicht is op de volgende nieuwe zaken: een Ame-
rikaansche firma Ueeft gemeentegrond aangevraagd
evenals een macninefabriek m Samarang voor een
kleine sigarenfabriek en voor een opslagplaats van
kolen werd eveneens grond gevraagdde laatste
neemt genoegen met den prjjs, mus er hier spoor-
wegaansluiting komt. Over bet geheel klaagt men,
dat de grondprijs bier exorbitant hoog is te Vlaar
dingen koopt men voor tl.— den vierk. Meter
grond direct aan spoor en water gelegen, wel niet
opgehoogd, maar zóo dat die gemakkelijk opgehoogd
kan worden.
De voorzitter sloot daarna met het gebruikelijk
dankwoord de vergadering.
Vereeniging tegen Bedelarij.
Wjj herinneren nog te dezer plaatse aan de
lezing door den heer Snoeck Henkemans morgen
(Vrgdag)-avond 8 ure in «Musis Sacrum" te
houden, die van zeer actueel belang moet worden
geacht.
Sociale Cursus.
Morgen- (Vrjjdag) avond laatste cursusavond.
Alsdan zal door het bestuur verslag worden uit
gebracht over het atgeloopen cursusjaar.
Aanbesteding.
Voor het werk van het herbouwen van het pand
aan den Dam no. 26 alhier tot mantelmagazijn
ten dienste van de firma Gebr. Bertels, en bqko
mende werken, werd beden ingeschreven als volgt
Slavenburg en Scheurkogel f 4650Wed. Th.
Govaart f4924.68; G. H. Mak Zonen 15100;
F. van Katwijk 15104; T. W. S. Ndring f5243
en J. Bokhorst f5520.
De gunning is nog aangehouden.
Door de politie'vaa hier is gister
avond te Rotterdam opgespoord de tweede ver-
dacnte ia zake den gisteren vermelden diefstal,
zekere A. J. C. D 17 jaar, varensgezel, aldaar wo
nende.
De beide verdachten zijn heden na verhoor ont
slagen.
Een der drie bekende oude ingeze-
tenen dezer gemeente, die onlangs nagenoeg tegelijk
hun 90sten verjaardag vierden, Corn, van Duyn,
wonende Broersveld, is thans overleden.
Voor het dienstjaar 1909—1910, der
plaatseljjken directe belasting voor het inkomen
zjjn door Burgemeester en Wethouders tot leden
der commissie van voorlichting benoemd de heeren,
D. Ris E. HZ., C. M. Knaap, G. W. Snel, Th.
Kudders Fzn., A. J. J. de Groot, P. C. van der
Pant Jr., G. Montfoort en W. F. H. Eckenhausen.
De Vrijzinnig e-D em ocratischeVer-
eeniging «Schiedam" zal voor het stellen van
candidaten voor de Tweede kamer en Gemeenteraad
een vergadering houden op Zaterdag 17 April a.s. in
het «Volkshuis".
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Van ingezonden stukken wordt de kopy niet teruggegeven.
De branderij-industrie.
Mijnheer de Redacteur,
Uit het ingezonden stuk van «Senior" voorko
mend in uw geacht blad vau den lOden d. m.,
bljjkt mjj, dat het idee als zouden de Schiedam
sche branderijen uit den tjjd zjjn, nog steeds bjj
velen voorzit en meen ik daarom een voor de ge
meente in het algemeen en voor onze industrie in
het bijzonder Duttig werk te doen door aan te
toonen dat zulks geenszins het geval is.
Om dit duidelijk te maken moet ik doen zien,
dat een Schiedamsche branderij onder geljjke
wetten even zoo goed kan werken als een
groote fabriek of beter, daar die nu meermalen
als voorbeeld is aangehaald geworden, even zoo
goed als de N. G. S. F. te Delft en ligt het op
den weg, dat, om tot een goede vergelijking
komen, men moet beooreeelen de producten der
onderscheiden fabrieken en de productiekosten.
Als hoofdproduct vergeleken wjj dus allereers
de waarde van den moutwjjn met den spiritus.
Het is duideljjk dat hier de moutwjjn de baas i®
en dat die zeer zeker duurder wordt betaald dan
de spiritus. Daarbjj moet niet uit het oog wor
den verloren, dat de Hollandsche jenever aan den
moutwjjn haar wereldvermaardheid heeft te dan
ken en dat het op die repntatie is dat, helaas?
onder valsche vlag, de spiritus als zoodanig niaar
al te vaak de wereld wordt ingezonden.
De gistproductie is niet zoo gemakkelijk te ver
gelijken. Neemt men echter ais basis de g1®'
zooals die e n in de branderijen e n door de N.
S. F. wordt Jfemaakt, de zoogenaamde »We®"
nergist" dan is het zeker dat een goed werkende
branderij een hooger percentage aan Weenergi®'
maakt dan een spiritusfabriekook in kwalitelt
kan de goede Schiedamsche gist gerust op teg®°
de Weenergist door de N. G. S. F. gefabriceerd.
Voor degenen die daarvan soms niet overtuig"
mocht wezen, verklaar ik mjj bereid zulks proef
ondervindelijk te bewjjzen.
Maar de N. G. S. F. maakt ook andere g'®'
o.m. ook «luchtgist" en die kunuen wjj in onz®
Scbiedam-che branderijen niet maken met omdat
de kennis daarvoor ontbreekt of de inrichting'
maar om de eenvoudige reden dat wjj hier ge
bonden zjjn aan een «minimum trek" en de N-^-
S. F. is daar vrjj van. Aangezien nu met bet
maken van luchtgist aanmerkelijk geringere hoe
veelheden gedistilleerd werden gefabriceerd, kun
nen wij ons de voordeelen die het maken vaD
luchtgist geeft, niet toeëigenen. Waren de bra®"
dtrjjen daarin even zoo vrjj als de N. G. S. F-?
dan is er geen enkele reden waarom wjj die me
thode in onze branderijen niet zouden toepassen.
Even zoo goed als de Weenermethode is ingevoerd
geworden en binnen zeer korten tjjd de beste
resultaten daarmede werden bereikt, even
goed zou men andere methoden kunnen toepassen
in onze branderjjen als de wenscheljjkheid daartoe
bleek, als de wetgeving het ons maar niet verhin
derde. Als wjj hier dus tekort schieten dan 1®
het niet onze schuld, doch die der wetgeving
welke aan bovenbedoelde fabriek voordeelen ge®ft
die wjj met hebben
Als derde product krjjgen wjj de spoeling. Hi®1"
over behoeft eveneens met veel te worden gezegd
het is iederen vakman en nog meer eiken veehou
der bekend hoeveel minderwaardig de spoeling i®
uit een kolonneapparaat verkregen.
Tegen deze voordeelen voor de branderjjen, di®
zeer aanmerkelijk zjjn, staan echter ook voordoo
ien voor de spiritusfabriek.
De oprichtingskosten stel ik ongeveer geljjk
per 100J kil. te verwerken graan, wanneer m®'
een branderjj nacht en dag mocht worden gewerkt?
wat echter aan de branderjjen verboden, aan de
N. G S. F. toegestaan is. Het onderhoud een®r
spiritusfabriek is eerder duurder dan goedkoop®'
per 1000 kil. verwerkt graan, daar in een bra®"
derjj alles geniaal eenvoudig is ingericht en ®r
bjj een spiritusfabriek altjjd meer ingewikkeld®
macbinefiën en apparaten worden gebruikt.
Het kolen verbruik is bjj een branderjj groote'
dan bjj een spiritusfabriek, zelfs eene waarbjj wordt
gerectificeerd, want zulk eene nemen wjj als bast®
aanruwe spiritus is geen afgewerkt product zoo
als in de branderjjen wordt verkregen. Ee®
groote spiritus-en gistfabriek gebruikt meest al
1 kil. kolen tegen 1 kil. graaneen Scbiedamscb®
branderjj gebruikt voor het stoken der ruw-en-dis-
tilleerketels circa 20 halve maten per 4 bak, bet*
geen wel is-waar iets minder is dan 1 kil kole®
op 1 kil. graan maar waarbjj nog moet worden
gevoegd het kolenverbruik voor de stoommachine?
hetgeen varieert tusschen 2 en 5 halve maten p®'
dag ofwel in geld uitgedrukt drukt tusschen fl. 0,70
en 1,80. Als wjj, om dit verschil in het kolen-
verbruik te compenseeren, daartegen stellen hetgee®
de spoeling onzer branderjjen meer opbrengt, dan
bljjft er nog een aanmerkeljjk voordeel voor d®
branderjjen over. i
Het arbeidsloon kan ook bjj een spiritusfabriek
goedkooper zjjn dan bjj een branderjj, hoewel zulk®
niet in zoo'n mate het geval is als velen meen®®'
want het meeste werkhet schoonmaken van bak
ken, vaten, enz., het scheppen en wasschen
persen der gist en dergeljjke arbeid moet in beid®
soort fabrieken op dezelfde wjjze geschieden all®eD
wordt er iets uitgespaard doordat men bjj e®®
kolonneapparaat minder bediening noodig beeft
dan voer het afstoken van een geljjke hoeveelbe'®
beslag in een gewone branderij vereischt wordt-
Men heeft daarentegen meer geschoold, dus duur
der personeel noodig. Op dit punt zjjn de klein®
spiritusfabrieken voordeeliger dan de groote, want
zooveel te grooter een gist- en spiritusfabriek,zooveel
te meer controle heeft men noodig, daar de gist'
fabricatie zoo uiterst zorgvuldig moet geschieden
dat een man door een kleine achteloosheid de g®'
beele fabriek in de war kan sturen. Ik vermee®
dan ook, zonder zulks echter met zekerheid te
kunnen zeggen, dat bjj de N. G. S. F. b®'
arbeidsloon per 1000 kil. graan ongeveer eve®
hoog zal zjjn als in een branderjj. Doen al war®
het arbeidsloon in een branderjj iets hooger, dan
staat daar toch tegenover, dat de moutwjjn m®®'
opbrengt dan spiritus en dat verschil is zeer zeker
groot genoeg om het eventueel lagere arbeidsloon
te compenseeren.
Alles dus bjj een genomen is het duidelijk dat,
ware de wet voor alien geljjk, de branderjjen ®'et
minder zouden werken dan de spiritusfabrieken-
Het is moeiljjk om al die bizonderheden ond®'
cjjfers te brengen, die trouwens niet absoluut juis'
kunnen zjjn, omdat de toestanden in verschillend®
fabrieken en branderjjen niet dezelfde zjjn. E"1
vakman zal echter moeten toegeven dat, in b®'
algemeen genomen, de door mjj gegeven appreciate
de ongeveer juiste is en is het dan ook klaar dat-
de Schiedamsche branderjjen minstens even z°°
goed zouden kunnen rendeeren als een groot®
gistfabriek als zjj niet door de wetgeving acht®''
uitgezet werden. Zjj hebben dos even zoo g°e
recht van bestaan als de spiritusfabrieken of eige'
ljjk een veel grooter rechtwant zjj representeer®®
een oude Hollandsche industrie die een wereldb®"
roemd artikel levert, terwijl de spiritusfabriek®®
daarentegen helpen om dien ouden roem te bede'"
ven.
Het is daarom geheel onverantwoord van
Regeering dat Zjj door een verkeerde wetgev'D"
kunstmatig een andere klasse van branderij i®
leven heett geroepen en die bevoordeelt en daar
door op een onverantwoordeljjke wjjze de bestaand
industrie heeft vernietigd of op het punt staa^
zulks te doen met al de treurige gevolgen daar-
-1-1 l
