i ij i. l ..i-U'J
Stads- ea Gewestelijk Nieuws.
j
Juliana van Stolberg.
Juliana van Stolberg werd den 15en Febr. 1506
geboren. Zjj was de dochter van graaf Bothos
van Stolberg en Wernigerode en Zijn Gemalin
Anna, onderscheidde zich reeds als jong meisje
door Haar rjjk begaafden geest. Zij huwde na
Haar eersten echtgenoot, Philipp van Hanau, in
1529 door den dood verloren te hebben, op 20
September 1531 met Willem graaf van Nassau,
Catzenelbogen, Vianden en Dietz.
Uit dit huweljjk sproten vjjf zoons, Willem, de
later beroemd geworden Prins Willem I van Oran
je, Jan de Oude, de stamvader der Friesche stad
houders uit het geslacht Nassau, Bodewijk, Adolf
en Hendrik, welke laatste drie allen in den strjjd
tegen SpaDje op het slagveld het leven lieten.
Gravin Juliana oefende op de vorming van het
karakter barer kinderen grooten invloed. Zjj ging
Hun voor in vromen zin en zorgde voor Hun ver
standelijke ontwikkeling. In Juni 1580 overleed
Zij. Haar stoffelijk overschot werd in de Stads
kerk te Dillenburg, naast dat van Haar reeds
overleden Gemaal, Willem Van Nassau, bijgezet.
Louise de Coligny
was een dochter van den bekenden Franschen
admiraal Gaspard te Ch&tillon, graaf de Coligny,
die één der eerste slachtoffers was van de gruwe
len in den beruchten Bartholomeusnacht, den nacht
van 24 op 25 Augustus 1572, onder de Hugenoten
aangericht. Zjj werd den 25sten September 1555
geboren en trad reeds op 16-jarigen leeftijd in
het huwelijk met Charles de Teligny. Daar zij
Hugenote was, nam ze tijdens de vervolging, tegen
Hare geloofsgenooten ingesteld, de wijk naar
Zwitserland*
Den Hen April 1583 huwde zjj te Delft met
Prins Willem van Oranje, wiens vierde echtge-
noote Zij was en schonk het jaar daarop het leven
aan een zoon, Prins Frederik Hendrik, die naden
dood van Prins Maurits, Zijn halfbroeder, stadhou
der van deze gewesten werd.
In hetzelfde jaar echter werd Haar Gemaal, de
ivader des vaderlands", door Balthazar Gerards
vermoord, en nu woonde Ze met haar vaderloos
kind eerst eenigen tjjd te Vlissingen, daarna eeni-
ge jaren in Frankrijk. In 1608 keerd Zij naar de
Nederlandsche gewesten terug, waar Prins Maurits
sedert den dood van Willem I het bewind voerde.
Kort daarna begonnen in deze streken de gods
diensttwisten te woeden, welke gedurend tal van
jaren zulk een jammerlijke verdeeldheid in het
kleine gemeenebest veroorzaakten, en nu brak
voor Louise de Coligny een zware tijd aan. Hoe
wel Zjj zich, evenals Maurits,aan het heerschende
geloot vasthield, stelde Zjj zich niet, als deze, vij
andig tegenover de tegenpartij, doch betoonde zich
uiterst verdraagzaam en afkeerig van de heerschen
de twisten. Hierdoor haalde Zjj zich echter den
haat der Contra-Remonstranten op den hals, die
vurig voor het oude geloof van Vader Willem op
kwamen. Te Delft werd Zjj zelfs door hen met
scheldwoorden overladen en met sljjk geworpen.
Den 13en November 1620 overleed Zjj te Fon-
tainebleauevenals Haar Gemaal, werd Zjj te
Delft begraven.
Renter seint d.d. 1 dezer uit Wiesbaden
De Koaamunallandtag (districtvertegenwoordiging)
van bet regeeringsdistrict Wiesbaden heeft aan de
Koninsin der Nederlnnden het volgende telegram
gezondenAan Hare Majesteit de Koningin der
Nederlanden. De Kommunallandtag van het regee
ringsdistrict Wiesbaden heeft als wetgevende ver
tegenwoordiging, van het oude gebied der Oranjes,
de bakermat van Uwer Majesteits voorvaderen, de
eer Uwe Majesteit bjj de geboorte der prinses zijn
eerbiedige gelukwenschen aan te bieden. God
behoede Uwe Majesteit en de jonge prinses.
Het telegram was geteekend door den voorzitter
van den Kommunallandtag in het regeeringdistrict
Wiesbaden, Dr. Humser, Wagnerbureau.
Otficieele bulletins.
Het gister- (Zondag)ochtend gepubliceerde offici-
eele bulletin luidde aldus:
>Het kraambed van H. M. verloopt naar wensch.
Prinses Juliana maakt het goed.
(get.) Prof. KOÜWER.
Dr. ROESSINGH."
Heden- (Maandag)ochtend verscheen het vol
gende officieele bulletin
»De toestand van H. M. de Koningin en van
prinses Juiiana laten niets te wenschen over.
(get Prof. KOUWER.
Dr. ROESSINGH."
Tweede Kamerverkiezingen.
De »Ned." ontving afschrift van de volgende
motie
Het districtsbestuur der Christ. Hist. Unie in
het district »Enkbuizen",
lettende op de gezindheid der bjj zjjn Kiesver-
eenigingen aangesloten kiezers,
gelezen hebbende de houding van het hoofdbe
stuur inzake de samenwerking met de andere
rechtsche partjjen,
acht samenwerking met de Antirevolutionairen
en behoud van den vrede in de Christ. Hist. Unie
zelve alleen mogeljjk als
le. al de districten der Christ. Hist, dus ook
Leiden aan hen bljjven, zonder eenig beding voor
eene latere verkiezing
2e. van de districten, die goede kans op winst
bieden, ook eenige aan de Chr. Hist, worden ge
laten, bjj voorkeur Kampen of Enkhuizen
3e. in Harlingen iemand gecandideerd wordt, die
vroeger tot de Friesche partjj behoorde
en het verklaart, dat het niet kan medegaan
met de alles opofferende houding van het hoofd
bestuur, waar zoo maar alles, wat de A.-R. in
1905 meenen te hebben verloren, aan hen wordt
afgestaan,
en het besluit, dat als de beide eerste eischen
niet zouden worden ingewilligd, de Christ. Hist,
in Enkhuizen met een eigen candidaat uitkomen
en alle samenwerking zullen weigeren, ook bjj de
herstemming,
en het verzoekt u, deze motie op de algemeene
vergadering voor te lezen.
1 J
De Centrale Antirevolutionaire Kiesvereeniging
in het district Tiel heeft candidaat gesteld voor
de Tweede Kamer den heer mr. A. baron Van
Heeckeren van Keil te Angerlo.
De nieuwe Fransche militaire attaché.
Reuter seint d. d. 1 dezer uit Parijs
De kapitein der infanterie Darny is aangewezen
om den post van militair attaché in Nederland en
België te bezetten.
Minister Kolkman.
»De Post" herinnert, dat het 30 April 25 jaren
was geleden, dat mr. M. J. C. Kolkman, thans
Minister van Financiën, als opvolger van wjjlen
jhr. mr. Karei Van Nispen, tot lid der Tweede
Kamer gekozen werd.
Vrijz.-Dem. Bond.
Uit Groningen meldt men
Zooals wjj hebben gemeld, wordt op 19 en 20
Mei a.s. hier de algemeene vergadering van den
Vrjjzinnig-Democratischen Bond gehouden. Des
Woensdagsmiddags te 1 uur begint de algemeene
vergadering in »De Harmonie" en duurt tot 5
uur, waarna een gemeenschappelijke maahjjd plaats
heeft, waaraan door ongeveer 150 personen zal
personen zal worden deelgenomen.
Vervolgens wordt des avonds te negen uur in
»De Harmonie" een gezellige bjjeenkomst gehouden.
Den volgenden dag wordt de algemeene verga
dering voortgezet.
De blijde gebeurtenis.
De Dankstonden.
De dankbare stemming van het Nederlandsche
volk, die zich allereerst richt tot den Gever van
alle goeds, heeft zich vooral gisteren geuit in de
Dankstonden die ook in ons Oranjelievend Schie
dam alom gehouden zjjn.
Na de Hoogmis in onze katholieke kerken, na
het Epistel en Evangelie vooral van dezen derden
Zondag na Paschen, zoo toepasselijk alsof ze ex-
presseljjk op deze heugeljjke gelegenheid moesten
doelen, volgde na het hartverheffend Domine,
salvam fac reginam nostram, in een enkele kerk
in heerlijken muziektoon gezongen, het jubelend
Te Deum Laudamus, de heerljjke lofzang van St.
Augustinus en Ambrosius, in ernstigen kerkzang
uitgevoerd, dat aller innigen dank in dit plechtig
uur vertolkte.
In de groote kerk was 't reeds Zaterdag-avond
dankstond, waarbjj de oudste predikant der Herv.
gemeente, ds. Van den Broek, voorgingin de
andere kerken der christelijke gezindten werden Zon
dag dankstonden gehouden en ook de Iraëlieten ver
gaten in hunne Sabathviering de heugljjke gebeurte
nis niet. Alom waren de bedehuizen goed bezet-
In den Volksbond.
De afd. Schiedam van den Ned. R. K. Volksbond
gaf gisteren den aangekondigden feestavond in de
Bondsgehoorzaal, die ten slotte vrjjwel bezet was
door leden en donateurs met hunne dames.
De voorzitter, de heer T. J. H. Mouwens, den
feestavond openend, getuigde dat er Vrjjdag een
trilling ging door heel de wereld. Geen land, hoe
ver af, of de inwoners deelden in de bljjdschap
der aldaar wonende Nederlanders.
Lang hebben wjj gebeden, dat aan ons vorsten
huis een troonopvolger zou', geschonken worden.
Gelukkig is die tjjd aangebroken. Door Gods zegen
kunnen wjj gerust de toekomst tegemoet gaan.
Na het vTe Deum" in onze kerk, gevoelt de
Volksbond, wiens devies is »Voor God en Kerk,
Vorstin en Land" behoefde zjjne vreugde te uiten
in een feestvergadering, die aller bljjdschap in
deze dagen moet vertolken. Moge God ons Koninklijk
Huis zegenen tot in lengte van dagen tot aller
heil I Het bestuur heeft te dezer gelegenheid een
telegram verzonden aan de gelukkige Koninklijke
ouders, waarop door de overstelping van de tele
graaf nog geen antwoord ontvangenis. Deze feest
avond is ingericht ook omdat de herinnering aan
aller bljjdschap lang bewaard bljjve. God geveder
kleine prinses gezondheid en leven en doe haar
deelen in de liefde die hare Koninkljjke Moeder
in Nederland zoo ruim ten deel viel. Dan zullen
zeker, met Haar en hare Koninkljjke ouders, wjj
allen wel tevreden zjjn.
Nadat de voorzitter nog de collecte voor het
busje »Hulp in Nood" aanbevolen had, den wel-
eerw. heer kapelaan Vink als feestredaar ingeleid
en het leedwezen van den hoogeerw. Deken ver
hinderd te zjjn door een plechtigheid te Rotter
dam, vertolkt had, voerde »St. Ambrosius", die
reeds de volksliederen had doen hooren, de ouver
tureZampa van Herold verdienstelijk uit. Daarna
werd door »St. Cecilia" gezongen het Vlaamsche
lied »Neêrlandsch bljj verwachten" van pastoor
Aug. Cuppens, waarvan het refrein op de wjjze van
Tollen's volkslied door allen met geestdrift werd
meegezongen, zoo zelfs dat het laatste couplet
moest gebiseerd worden. Toen volgde nog het
Domine salvam fac reginam nostram volgens de
toonzetting van GieseD, dat mede door een luid
hoera en krachtig applaas van de opgetogen me
nigte als bezegeld werd.
Daarna volgde de
Feestrede
van den weleerw. heer Vinck, kapelaan der O. L.
Vrouw Visitatiekerk.
Van aller meest feestelijke stemming getuigend
wilde bjj door zijn woord weergeven wat allen in
eigen hart gevoelen. Daartoe trad hij in een
terugblik op den toestand in Nederland van voor
bijna 19 jaren, toen na bet verscheiden van den
laatsten Oranjevorst van den ouden fleren stam
slechts overbleef de kleine teere bloesem, het tien
jarig dochtertje van koning Willem III, op wie
nu aller hoop gevestigd was, hoe het jonge blonde
kind na enkele jaren werd de gelukkige verloofde,
die haar naam verbond aan een oud roemrijk
geslachthoe de jonge frissche tak geënt werd op
den ouden Duitschen stam en men naar Vondels
woord reeds rookde geur en de sap van de
Oranjevrucht, waarnaar heel Nederland water
tandde. De heerljjke bloesem had echter door
tjjd en tegenspoed herhaaldelijk te ljjden en te
leurstelling op teleurstelling volgde, nadat men
Haar, die men als jonkvrouw zoo gaarne gehul
digd had bjj hare kroning en zoo geestdriftig
begroette bjj haar huweljjk, zoo zag ljjden en
telkens tevergeefs hopen totdat voor weinige
maanden 's Lands eerste minister mocht aankon
digen, dat men weer op goeden grond bljjde mocht
verwachten.
De bljjde verwachting bleek echter ook een
ernstige gebeurlijkheid. Wat is er in onze kerken
niet vurig gebeden zelfs door hem voor wie veelal
de bedetjjd al te lang blijkt I Wat is er met
spanning gewacht vooral in de laatste dagen voor
de deuren en vensters van dat bekende paleis I
Maar eindeljjk toch kwam de bljjde marede
geliefde Koningin schonk het leven aan eene wel
varende prinses. Onmiddellijk wuifde overal in
stad en land de vaderlandsche driekleurde
klokken jubelde het lied van Hollands zonende
oude stam in deze lage landen zoo diep geworteld,
was weer gaan bloeien, gaf nieuwen bloesem, nieuw
levende jubelkreten klonken te water en te
landhet oranje schitterde op aller borst. En
toen 't ging regenen en waaien, dachten we aan de
versregels, waarmede Vondel den Nederlandschen
leeuw bezingthij verhief zich trots en moedig
uit de baren en schudde het water van zjjn ouden
kop en de rook der kanonnen bjj de vreugdeschoten
was als het vreugde brieschen van zjjn adem. Maar
de traditioneele oranjezon verloochende zich ook
op dezen buiigen dag niet, zoo min als op een
van koningin Wilhelmina's andere gedenkwaardige
dagen.
Neêrlands bljj verwachten ging op in Hollands
bljjde tjjdingonze hoop werd niet beschaamd
het leven van de dierbare Vorstin bleef gespaard
en nieuwe hoop op het voortbestaan van ons
Vorstenhuis bezielt ons, waardoor heillooze twisten
over de troonopvolging worden vermeden en de
scepter in het huis van Oranje, bet huis onzer
koningen bljjft bestendigd. Dat de jonggeborene
een meisje is, deert ons niet, die nog een Victoria
zagen regeeren, een Emma besturen en een Wil-
helmina zacht leiden. Evengoed kan de zachte
hand eener koningin als de krachtige arm van
een vorst ons besturen. Voor alles geldt: »'t Is
Oranje en 't bljjft Oranje".
Zoo jubelen we dan met geestdrift, allereerst
dank brengend aan God, die onze bede niet be.
schaamde, ons verbljjdde met hetgeen vurig werd
afgebedenallen hebben voor den eenen waren
God, den Koning der koningen in de laatstver-
loopen uren de knie gebodende Katholieken in
hun »Te Deums"de Protestanten bij hun dank
stond de Joden in hun synagogezelfs in de
Tweede Kamer klonk bjj het vernemen der bljjde
mare door den juichtoon die dank aan Godniet
door de stuurlooze natuur is 't ons geworden,
maar door Gods goedheid is 't ons gegeven. Met
eerbiedigen oogslag zien we thans naar de vorste-
'jjke gelukkigen en verbeiden met spanning het
oogenblik dat de overgelukkige Moeder zich met
haar teergeliefd Kind aan het volk zal vertoonen.
Met de gelukkige Koninkljjke Moeder hul
digen wjj den verbljjden Koninklijken Vader,
Z. K. H. den Prins der Nederlanden, den
edelen loot van den roemrjjken Mecklen-
burgschen stam, die zjjn vaderland verliet om ons
geluk te brengenj die geheel opgaat in den roem
van het Nederlandsche volk, al zjjne nuttige instel
lingen steunt, redding en troost brengt waar
gevaar is, die mede reeds zooveel teleurstelling
leed, maar nu te meer met een gouden snoer van
liefde en gehechtheid aan Vorstin en Volk is ge
hecht, een snoer, waarvan de edele parel is de kleine
prinses Juliana, aan wie wjj onze lief en trouw
betuigen. Zelden is zeker een kind met meer
warmte en innigheid begroet dan deze nieuwe
jeugdige vorstentelg, waarin alle vorstenhuizen, die
het onze zoo hoog eeren, zich verblijdenaan het
sluimerende wicht onze liefde, trouw en aan
hankelijkheid Deelen zij met hare Koninkljjke
Moeder en Vader ruim in de liefde die het Neder
landsche volk beiden toedraagtBljjve die liefde
en trouw de3 volks Haar verzekerd al3 zij soms na
een veeljarige regeering harer Koninkljjke Moeder
tot den troon geroepen wordt, der partjj die orde
en gezag noch in God noch in Koning eert ten
spjjt 1 Leve onze Kroonprinsesleve het Oranje
buis 1 Leeren wjj die liefde en gehechtheid voor
God en Kerk, Vaderland en Koningshuis aan onze
kinderen en prenten wjj hun liefde in voor de
dierbare plek waar onze wieg stond, den grond
door onze heiligen besproeid met hun bloed I Met
eenige versregels bjj het omzetten van de bljjde
verwachting in de bljjde tjjding ïHet Geboorte*
klokje" (Tjjd) besloot spr. zjjne lezing, die door
een herhaald hoera en krachtig applaus als b®2®*
geld werd.
De voorzitter, den eerw. spreker dankend, deelde
een treffend mement uit zjjn leven mede: toen
hjj, 's koning wapenrok dragend, bjj de groot®
manoeuvres in 1891 in Gelre's dreven, de uitge"
putte manschappen als met nieuwe kracht b®2'®'
zag door de plotselinge verschjjning van de je"#*
dige Koningin als elfjarig meisje te paard gezeten*
Gewagend van de liefde en geestdrift die ook 10
dezen stonde hier allen bezielen, getuigde hjji d®*
het woord van den gewjjden spreker allen uit
hart was gesproken. Der kleine prinses gezondb®1
en voorspoed wenschend, verklaarde hjj, dat Ha»1
aller liefde verzekerd was.
Toen gaf, na de pauze, »St. Ambrosius" °B®
nog Fantasie-ballet" van L. Parès, waarmee
denkt naar het Pinksterconcours te Briell®
gaan, en vergastte »St. Cecilia" ons nog op be*
schoone »Te Deum" van Verhey, dat zeker 10
deze dankbare concertzaal 't best was te geniete"*
Naar veler wensch moest toen nog eens »Ne®r"
lands bljj verwachten" met het pakkend refre'B
gezongen worden. In hoogst geestdriftige stee®"
ming scheidde daarna allen van de plaats, waaf
de bljjde gebeurtenis zoo waardig, zoo opgewekt
was gevierd.
Hieronder laten wjj den tekst volgen van het i°°
begeesterend lied met een korte verklaring va°
zjjn ontstaan. Tekstdichter en toonzetter zjju
de heeren pastoor A. Cuppens, pastoor w
Loxbergen (België) en Louis de Vocht)
musicus. De eerste is de zoetVlaamsche die'1'
ter van »Verzekens" en »een Rooske van Overzee'
de laatste is een twintigjarige veeibeloovende co"0'
ponist. Beiden trachten het christeljjk lied ia
het gezin in eer te herstellen en bereizen daarto®
vaak België en Holland. Dezen winter, toen zjj 'B
den Katholieken kring" te Rotterdam het cbf'3'
teljjk lied zouden doen hooren, werden zjj do°"
een portret van H. M. de Koningin in hun bot®1'
kamer, aan Hollands bljj verwachten herinn®"^
en dichtten en componeerden zjj sponta®"
het bedoelde lied, dat zjj nog 's avonds bjj hu"
voordracht onder stormachtige toejuichingen voor'
droegen. De directeur van de »Msb." wist b®'
recht van uitgave te verkrjjgen en verschafte d"3
aan dit schoone lied een langer bestaan dan e®B
enkelen avond kon geven.
Nêerlands blij verwachten.
Wjj komen uit het broederland,
Wjj deelen 't vurig smachten
Dat hier in ieders harte brandt:
Heel Nêerlands bljj verwachten I
's Lauds kind, nog eer het zonne ziet,
't Oranjebloemeljjn
Begroet ons juichend Vlaamsche lied:
't Zal Hollands vreugde zjjn(bis)
Dra zullen op een lentedag,
Hier al de klokken luiden,
Dra wappert bljj d'Oranjevlag
Bjj groote en kleine luyden 1
Het moge zjjn een Willem fier,
Een Wilhelmina zoet
Dit is ons onverschillig schier,
Het is ons even goedl (bis)
iFiHJ
Het hart der Moeder ea dea Moed
Den heldenmoed van Vader,
Die erve 't Kind met beider bloed,
't Wees Hem en Haar te gader 1
Zoo geve God U, morgen friscb,
't Oranjebloemeljjn
Het moog zoo d'eed'le stengel is,
Heel Nêerlands liefde zjjn(bis)
Lichtstoet.
Men verzoekt ons nog eens te willen opmerkzaa"1
maken op de gelegenheid tot aangifte op bede"'
avond in het lokaal Bethel", Steenstraat, en Ver"
kooplokaal, Lange Haven, voor jongens boven d®
14 jaar tot het verkrjjgen van lampions voor d®"
lichtstoet, die gehouden zal worden op Donderd®#
13 Mei, 8j( uur des 's avonds. Alleen diegene, d'®
zich van avond aanmelden, kunnen tegen betali"É>
van 20 cents een kaart bekomen, en aan den toch4
deelnemen.
Het feestcomité heeft, om een mooi geheel 1®
verkrjjgen, de levering der lampions aan haar f5®'
houdenzjj worden tegen den kostenden prjjs v®z*
strekt. Tevens bestaat ook nog de gelegenheid voo"
Vereenigingen die alsnog wenschen deel te neno®B
zich aan te melden heden avond in bovengenoemd®
lokalen of tot uiterljjk Zaterdag 8 Mei bjj ie
heeren A. Papenhuyzen, Hoogstraat en A. Jurge"3'
Hoofdstraat. Daar de lampions tot een bep®®^
aantal verkrjjgbaar zjjn, wordt men verzocht z»ctl
tjjdig aan te melden.
In antwoord op het telegram van gelukwenscbi"#
aan Z. K. H. den Prins der Nederlanden door b®1
bestuur der Oranje-Vereeniging verzonden, is
volgende telegram ontvangen
Zjjne Koninkljjke Hoogheid laat u allen oprecb'
dank zeggen voor aangeboden gelukwenschen.
Van Suchtelën,
adjudant.
Verslag Kamer ran Koophandel en Fabriek®»*
(Vervolg.)
Steenkolenhandel.
De aanvoer van Engelsche gas- en stoomkol®»
per zeeboot bestond
in 1907 uit 92 ladingen en, bedroeg toen 16500?
ton
PT? V T' il
