Stads- en Gewestelijk Nieuws.
In onze Vroedschap.
Tweede Kamerverkiezingen.
De Minister van Binnenlandsche Zaken, over
wegende, dat de heer mr. Th. H. de Meester de
benoeming tot lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal voor het kiesdistrict Schoterland
niet heeft aangenomen, en dat mitsdien in dat
kiesdistrict eene verkiezing voor een lid van die
Kamer moet plaats hebben, heeft bepaald, dat die
verkiezing zal plaats hebben op Vrijdag 23 Juli
e.k. en de herstemming, zoo noodig, op Donderdag
12 Augustus e.k. JSt.-ct.)
Provinciale Staten-Verkiezing.
ROTTERDAM. Bjj acclamatie werd Dinsdag
avond door de vrjjz-democratische kiesvereeniging
te Rotterdam in district I candidaat gesteld mr.
H. P. Marchant, lid van de Tweede Kamer.
De S. D. A. P. stelde in Rotterdam I (vac.
Kley) candidaat den heer H. Spiekman.
Dr. Kuyper en de verkiezing
te Dordrecht.
De secretaris van de anti-revolutionnaire kies
vereeniging «Nederland en OraDje" te Dordrecht,
schrijft het volgende aan de «Nieuw Rott. Crt."
Eenigen tjjd geleden kwam in uw gëeerd blad
het bericht voor, dat dr. Kuyper aan den secreta
ris der anti-rev. kiesver. te Dordrecht een brief had
gezonden, waarin hij zich beklaagde over den uit
slag der Kamerverkiezing in het district Dordrecht,
Zoolang dit bericht een gerucht bleef, heb ik
het gelaten voor hetgeen het was.
Nu echter «De Vaderlander" dit bericht neemt
als grond voor een karakterbeoordeeling van dr.
Kuyper, meen ik, uw redactie te moeten mede-
deelen, dat het besuur der anti-rev. kiesver. te
Dordrecht nooit een brief van dr. Kuyper heeft
ontvangen, die over dit onderwerp handelde.
De Papendrechtsche politie.
In zake het onderzoek betreffende de Papen
drechtsche politie kunnen we mededeelen dat het
onderzoek, dat nog steeds loopende is, reeds van
den beginne at geleid werd door den raad-adviseur
bij het departement van justitie met den inspec
teur v.d. Poli van de Rotterdamsche politie, die
aan den heer Voormolen door den minister was
toegevoegd.
Reeds spoedig na zjjne benoeming toch (begin
Mei) was de heer Voormolen door een ernstige
herhaling van zjjn ziekte, die hem destjjds noopte
zjjn ontslag te nemen als hoofdcommissaris van
Rotterdam, niet in staat het verdere ouderzoek
te leiden dat toen door twee hoofdambtenaren van
het departement met den inspecteur werd voort
gezet.
Een groot aantal personen zjjn bjj het onder
zoek gehoord en ook andere gevallen van mishan
deling moeten den ambtenaar ter kennis gebracht
zjjn. Het uit te brengen rapport zal naar men
vermoedt een heel ander licht op de politiebe
standen te Papenderecht werpen dan de behan
deling dezer geruchtmakende strafzaak te Dor
drecht, Den Haag, en 's Hertogen bosch deed ver
moeden en de veroordeeling van Gerst teDgevolge
had, vooral wanneer bjj de behandeling te Arn
hem nieuwe getuigen worden opgeroepen, die thans
bjj bet laatste onderzoek zjjn gehoord.
i LL-
Kamer van Koophandel.
Bjj het Koninklijk besluit is bepaald, dan in de
gemeente Dongen met ingang van 1 Januari 1910,
eene Kamer van koophandel en fabrieken zal wor
den gevestigd, bestaande uit zeven leden.
Zesde Middenstandscongres.
Woensdag.
In de schouwburgzaal van het paleis van Volks
vlijt werd de algemeene vergadering gehouden.
Aanwezig waren o. m. minister Talma, de burge
meester van Amsterdam, mr. van Leeuwen, en
meerdere autoriteiten.
In zjjn welkomstgroet wees de heer G. Muller
in den breede op het belangrjjke vraagstuk, dat
aan de orde komt, n.l. het credietvraagstuk. Spr,
wekt de aanwezigen op bjj de beraadslagingen
spjjkers met koppen te slaan en al het mogeljjke
te doen dit vraagstuk tot een oplossing te brengen.
Vervolgens werd het woord gevoerd door den
heer Meuwsen, die in den breede de ontwikkeling
van den Middenstand schetste en van den Bond
sinds het feit van zjjn oprichting, en mede ook
een enkel woord wjjdde aan de Middenstandsten
toonstelling.
Het woord werd hierna gevoerd door minister
Talma. Z.Exc. zeide aanvankelijk te hebben ge
meend dat de Middenstandsbeweging op niets zou
uitloopeD. De feiten hadden hem echter tot andere
gedachten gebracht. Wil de Middenstand zich een
plaats in het economische leven verschaffen dan
moet de Middenstand ook economische diensten
aan het volk bewjjzen. Wil de Middenstand zich
handhaven dan zal zjj moeten zorgen leiding te
geven op haar eigen terrein. De Middenstand hier
ie lande gaat den goeden kant uit en men kan op
dien grond steun van de Regeering verwachte^
doch de Middenstand dient steeds leiding te geven
aan de zaak op eigen terrein. Hierna verklaarde
Z.Ex. het Congres voor geopend' Vervolgens deelde
Z.Ex. mede oat het H. M. de Koningin heelt be-
tiaagd de hter Meuwsen te bevorderen tot officier
in de orde van Oranje-Nassau en de heeren Frik
kers en Stahle tot ridder in de orde van Oraoje-
Na—au.
No. een korte pauze deelde de voorzitter mede
dat Mgkens gehouden stemming de heer Thjjs
Plet te Nijmegen tot Bondsbestuurslid was herkozen.
Een telegram van hulde werd aan H. M. de
Koningin verzonden.
|let jaarverslag werd goedgekeurd.
Bljjkens het financieel verslag bedroegen in 1908
de ontvangsten f 2457,28, de uitgaven f3051,13.
Het nadeelig saldo bedraagt dus f 593,85. De
penningmeester werd gedechargeerd. De begroo
ting voor 1909 werd hierna goedgekeurd. Hierna
werd de ochtendvergadering gesloten.
Des middags werd door de afgevaardigden en
aanwezigen een bezoek aan de. Middenstands-ten
toonstelling gebracht.
In den middag zaten de leden aan een offlcieelen
maaltjjd aan, terwjjl des avonds een feestconcert
plaats had in den verlichten tuin van het Paleis
voor Volksvljjt.
Diöndexda g.
Heden-morgen werd het Zesde Congres van
den Middenstandshond, dat evenals ,de algemee
ne Vergadering in .de Schouwburgzaal van het
Paleis voor Volksvlijt wordt gehouden, geopend
en begonnen de beraadslagingen over het
Credietvraagstuk van den ,Middeas tandsbond
Behandeld werd daarbij:
lo. Het Crediet, dat de Middenstand geeft,
2o. Het Crediet dat de Middenstand neemt en
3o. De middelen om verbetering aan te bren
gen. -
Hierbij kwamen tevens in bespreking de prae-
adviczen over dit voor den Middenstand uit so
ciaal-economisch zoo belangrijk .onderwerp .uit
gebracht door de heeren Mr. E. J. Korthals Al-
tes, advocaat en accountant te Amsterdam W. H.
Nederhoed, lid van het bestuur van den Bond
te Leeuwarden, Dr. J. Nouwens te Hees wijk, L. J.
G. y. d. Maesen, M. G. Th. Fiedeldij Dop en L.
B. J. Gorris te Amsterdam.
Hier laten wij eenige der conclusiën volgen:
Mr. E. J. Korthals Altes, noemt een bank, die
uitsluitend de belangen van den middenstand
behartigt, een onding, en handhaaft zijn con
clusiën, die hij voorlegde aan het congres voor
de ambachtsnijverheid in 1907
a. „Het oprichten, van bankinstellingen bijzon
derlijk bestemd om crediet te verschaffen aan
den nijveren ambachtsstand is noch noodzake
lijk, noch gewenscht.
b. Aaneensluiting der ambachtsnijveren ,tot ver-
eenigingen, die zich onder meer ten doel stel
len om als bemiddelaarster te dienen tusschen
credietnemers en ,solide bankinstellingen, is de
goedkoopste en veiligste wijze om in de behoefte
aan crediet te Voorzien.
c. De credieten aan jhandelsnijveren door be
middeling hunner vereeniging te verschaffen, moe
ten uitsluitend credieten zijn ojp korten termijn;
met dien verstande, dat een termijn van niet lan
ger dan drie maanden regel, eene eenmalige ver
lenging daarvan (tot zes .maanden uitzondering
zij." i i
Mr. B. J. Korthals Altes beziet in zijn prae-
advies in hoofdtrekken het credietvraagstuk, zoo
als 't zich voordoet in het maatschappelijk ver
keer. Alleen iemand die bekend is met de be
ginselen, waarop het credietvraagstuk is gegrond
vest, zal tot oordeelen bevoegd zijn, wanneer
't geldt de richting aan te geven, waarin dat
vraagstuk tot oplossing moet gebracht worden
tot handhaving en zop mogelijk tot versterking van
den Middenstand.
Wat is crediet?
De heer Altes gaat ter beantwoording dezer
vraag na, wat de wetenschap der staathuishoud
kunde, het ruilverkeer, de verkeersmiddelen, het
wezen, het doel en de beteefoenis van het crediet,
de rente, het bankwezen, de persoonlijke zekerheid
het blancocrediet hetgeen verstrekt wordt zonder
dat zakelijke of persoonlijke zekerheid gevorderd
wordt, omdat in de persoonlijkheid van den cre-
dietnemer, in diens credietwaardigheid voldoende
waarborgen worden aanwezig geacht, om ver
volgens tot de vermelde conclusies te komen.
De heer W. H. Nederhoed, kbmt, onder verwij
zing naar ,de statuten der Coöp. Leeuwarder Cre-
dietbank Voor den Middenstand ,en der Coöp1.
Centrale Credietbank te Groningen tot de volgen
de conclusies:
1. Het oprichten van Credietbanken vóór en
dóór den Middenstand is gebleken wenschelijk
en mogelijk te zijn
2. De wijze waarop in het Noorden wordt voor
zien in het verstrekken van Crediet aan Midden
standers verdient .de aandacht van alle bij den
Bond aangesloten Vereenigingen;
3. Het bevorderen van de oprichting van Mid-
denstands-Credietbanken is een dure plicht van
den Middenstandsbond.
De heer W. H. Nederhoed bespreekt alvorens
een antwoord te geven op de vraag„Is een cre
dietbank voor en door den Middenstand wel noo
dig" de contante betaling, waarbij de preaad-
viseur in overweging geeft voort te gaan met pro
paganda voor directe, althans spoedige betaling.
Op bovengenoemde vraag geeft de heer Ne
derhoed een bevestigend antwoord.
Hoe eigen banken op te richten?
Deze vraag kan worden beantwoord met: „niet
hoe het zou kunnen," maar, ook op grond van
ervaring, „hoe het kan."
Na medegedeeld te hebben wat de practijk
in deze voor den Middenstand hoogst belangrijke
zaak in het Noorden heeft bewezen geeft de
heer Nederhoed zijn reeds medegedeelde conclu
sies.
Dr. J. Nouwens concludeert aldus:
Het door den Middenstand te geven crediet moet
worden beperkt binnen de grenzen van het rede
lijke, en alleen bijl uitzondering mag een lang
crediet worden toegestaan.
Allen moeten samenwerken, maar vooral Mid
denstanders zelf, om aan de misbruiken van het
crediet geven ten spoedigste een einde te maken.
J)i'. J. Nouwens geeft in zijn prae-advies achter
eenvolgens aan: den aard van het te geven cre
diet; de redenen daarvan, zoowel van de zijde
der klanten als van den kant der winkeliers; de
gevolgen, die een lang crediet na zich sleept;
en de middelen, om ,in den verkeerden toestand
verbetering te brengen.
Een prae-advies beschouwt Dr. Nouwens slechts
als een leiddraad voor een vruchtbare bespre
king en als zoodanig het credietvraagstuk be
schouwend, stelt de prae-adviseur voorop dat hij
het onderwerp niet $lleen voor den winkelier
beschouwt, maar ook voor den industrieel en
Middenstander en den patroonambachtsman, want
cok zij moeten geld hebben om hun zaak te
drijven. Ook zij hebben crediet te geven en on
dervinden de nadeelen van een te lang crediet.
Voor iedereen, die koopen én verkoopen moet,
en de ambachtsman moet dit. doen zoowel als
de winkelier isi het te geven crediet van
belang. Wanneer dus gesproken wordt van han
del, dan wordt bedoeld de handel, die in elk
klein-bedrijf zoowel in den kleinhandel ais in
de klein-industrie, te pas komt. En daarvan is
geld de ziel. Zonder geld handel drijven, gaat
nu eenmaal niet. Ten slotte gaat de heer Nouwens
na, door welke middelen het kwaad van lang
crediet geven kan worden bestreden om einde
lijk tot zijn reeds vermelde conclusies te ko
men.
De heer L. J. ,G. van der Maesen geeft de vol
gende conclusiën:
1. De oprichting van Credietinstellingen voor
den Handeldrijvenden- en Industrieelen Midden
stand, ter verstrekking van tijdelijke credieten
is beslist nopdzakelijk.
2. Daar het oprichten van Credietinstellingen
voor den Middenstand een levensvoorwaarde is,
is de Regeering verplicht het initiatief tot op
richting te steunen.
3. Op plaatsen (waar de Middenstand niet bij
machte is het benoodigde kapitaal geheel of in
voldoende mate bijeen te brengen, dient het Rijk
tegen lage rente kapitaal beschikbaar te stellen.
De he ei' L. J. G. Van der Maesen geeft ter toe
lichting zijner conclusies een categorische be
antwoording der vplgende vragen
Na afloop der beraadslagingen werd het be
zoek van gisteren aan de Tentoonstelling voort
gezet, terwijl de dag besloten wordt met een
avondfeest in de daarvoor schitterend te verlich
ten tuinen van het Tolhuis aan de overzijde
van het IJ. ij i j j j j
Kiesrecht is Kiesplicht.
Voor zoover nog noodig, wjjzen wjj er nog te
dezer plaatse op, dat allen die het gemeentelijk
kiesrecht bezitten, ook zij die geen oproepings-
kaart ontvingen, behooren te gaan stemmen. Als
men verklaart geen oproepingskaart te hebben
ontvangen, wordt die door den voorzitter van het
stembureau uitgereikt.
Op het stembiljet dat men in ruil voor de op
roepingskaart ontvangt, make men alleen de witte
cirkeltjes in het zwarte blokje voor onze candidaten
zwart.
Bedenken al onze kiezers, allen die de onbe
smette vaan onzer christelijke beginselen ook in
het staatkundig en maatschappelijk leven hoog
willen houden, dat kiesrecht is kiesplicht, dan zal
zeker geen hunner verzuime, morgen (Vrijdag) te
komen stemmen op de candidaten der samenwer
kende christelijke partjjen
District II.
J. van der Meer,
N. van der Yelden.
District III.
H. van der Drift,
J. van der Meer.
Propagandisten
Blijkens achterstaande advertentie worden pro
pagandisten van de rechterzijde, allen die willen
medewerken aan de verspreiding van een belang
rijk strooibiljet, verzocht heden (Donderdag) avond
8 ure in het Bondsgebouw aan de Lange Haven
te willen komen.
Wjj vertrouwen, dat aan dit verzoek in ruime
mate zal worden voldaan, 't Geldt hier een ge
wichtige zaak: 'tgaat er om, nog in de laatste
uren voor stemming, al de overredingsmiddelen te
gebruiken die ons ten dienste staan. Laten dan
onze volijverige propagandisten zich niet onbe
tuigd, maar komen zij dezen avond in grooten
getale in den Volksbond, waar inderdaad «werk
aan den winkel" is.
Vocaal» en Instrumentaal concert.
't Was de eerste zomeravond, althans de eerste
avond die daarop iets geleek, en het concert der
Zangvereniging «St. Cecilia" en het Stedelijk
Muziekkorps kon dus in den tuin der Officieren-
Vereeniging worden gegeven. Aanvankelijk was er
weinig publiek, maar allengs kwam er toch meer,
zoodat de tuin redeljjk bezet was. Onder de ver
anda's was 't wel te houden, maar daar buiten
was 't toch nog vrij kil.
De keurige uitvoering van «St Cecilia", nadat het
Stedelijk Muziekkorps ons eerst den «Schiedam Voor-
uitmarsch" van den directeur, den heer Burgdorffer,
en na Necke's «Kaiserouverture" de «Luna-walzer"
van P. Lincke bad doen booren, bracht er
warmte wel in. Wat klonk dat treffend mooi in
den stillen avondstond, juist bjj het luiden der
stadsklok, dat lied »De Avondklok" van een onbe
kenden componist met trio, kwartet en bariton
solo en daarna «Scbafers Abendlied" van Kreutzer
met het zoo schoone pianissimo, daarna het heer
lijke in-devote «Ave Maria" van J. D. van RaW'
horsi, (fubbel kwartetten) en ten slotte, voor de
pauze, Eyken's bekende «Hymne"De liederen
werden over het geheel zuiver gezongen en de
samenzang ook van koor en solist viel te roemen.
Het stil luisterend publiek deed dan ook telkens
na afloop der nummerijes bljjken, hoezeer 't
daarbjj had genoten.
Na de pauze gaf de meer vrooljjke muziek ons
na den ernst de luim, blijkbaar tot veler genoegen-
Na het lieve, naive «Sandmiinnchen" van Ernst
Schmidt bracht Claessens' aardige «Jansen-cantate'
niet weinig vroolijkbeid evenals het koddige lied
«De Apotheker" (dubbel kwartetten) van G. Kahnt.
De wals «Lustige Brüfer" van Robert Vollstedt,
met het eigenaardige hanengekraai, voor velen geen
onbekende, werd toch weder met genoegen ge
hoord, getuige het dankbaar applaus dat dit num
mer, evenals de vorige, mocht oogsten. Tot be'
bjjzonder succes dezer zangnummers heeft zeker
ook de verdienstelijke, juiste begeleiding van den
pianist, den heer H. Veugelers, veel bijgedragen.
Tot sloten gaven Burgdorffer's muzikanten ons
nog «Fantaisie un jour d' été en Norvège" van
Wilmers en «Die beide kleine linken" (polka voor
twee fluiten) van H. Kling, waarna het publiek
onder de tonen van den slotmarsch wel voldaan
den tuin verliet.
Het Stedeljjk Muziekkorps, onder leiding van den
heer Burgdorffer, en de Zangvereeniging «St. Ce
cilia", ook nu door den heer Den Draak weer zoo
voortreffelijk geleid, nebben het Schiedamscbe
publiek weer een recht genotvollen avond doen
doorbrengen op de plaats van uitspanning en ver
maak bjj uitnemendheid. Moge zjj er zich nog
tallooze malen doen hooren 1 Worde ook die plaatSi
welke ons in ieder seizoen zooveel te genieten
geeft, meer nog gewaardeerd door het .Schiedamscbe
pubiek 1 Bljjve 't in toenemende mate zjjne Offi
cieren-Vereeniging, die ook Schiedams naam in den
vreemde hoog houdt, door abonnement op de beide
afdeelingen steunen
Het aantal ingeschrevenen voorde
Nationale Militie bedraagt 367, waarvan een in
den loop van dit jaar overleed, zoodat aan de
tusschen 7 Aug. en 7 September a.s. te houden
loting 366 jongelieden zullen deelnemen.
Tot gemeente-secretaris der ge-
meente Haarlem is benoemd onze oud-stadgenoot
mr. dr. J. Wjjtema, thans hoofdcommies ter Pro
vinciale Griffie van Noord-Holland.
Lang verbeide zitting. Woorden-
zifterjj. Ziekenhuiskwestie. Werk-
loozenfonds. OraBje-Vereeniging.
Grond verkoop. Leugen-ontmaskering
De Raadszitting op 1.1. Dinsdag na verloop van
vier weken sedert de vorige zitting gehouden)
stond in het teeken van den vacantietjjd en der
aanhangige Raadsverkiezing de gewone voorzitter
vervangen door den oudsten wethouder, die 's bur
gemeesters functiën waarneemt, en de publieke
tribune bezet door eene dichte menigte, nauwlet
tend de handelingen van den Raad en de uitla
tingen onzer vroeden in 't licht der aanstaande
herstemmingen volgend.
Velen hadden een langdurige zitting verwacht
en toch was 't met een niet al te lange vergade
ring ruim vier ure afgeloopen, een unicum waar
meerdere nummers op de agenda stonden die
eene langdurige discussie deden verwachten. De
flinke, coulante wijze waarop de tjjdcljjke voor
zitter de nog langwjjlige discussiën leidde, heeft tot
het betrekkelijk kort verloop zeker veel bijgedragen*
De aanvang der vergadering kenmerkte zich
reeds door eene discussie, die zeer goed vermeden
had kunnen worden. De heer De Groot achtte
bjj de notulen onjuist, dat de heer Smit in de
vorige vergadering verklaard had, bjj de bespre
king der Hanze-cursus, te handelen in opdracht
van de vereeniging «De Hanze"een opdracht had
een Raadslid niet te aanvaarden; bjj moest alleen
stemmen naar gewetenintusschen zou 't wel niet
zoo letterlijk bedoeld zjjn. De heer Smit, inmid
dels ter vergadering komend, zei dat hem de uit
lating van den heer De Groot verwonderde. Hjj
herinnerde er aan, hoe de heer Van Gent voor
vele jaren bjj de étiquetten-kwestie zeide, te han
delen in opdracht van de Vereeniging van Distil
lateurs, en hoe menig lid spreekt hier namens de
een of andere partjj en bepleit hier privé of alge
meene belangen 1 Handelt ook spr. hier niet meer:
malen in opdracht van de Oranje-Vereeniging?
Toen de heer De Groot zjjne meening bleef
handhaven, bewerend dat een Raadslid, anders
handelend dan door hem bedoeld, inconstitutio
neel en tegen zjjn eed zou handelen, noemde de
heer Smit dat woordenzifterjj, eene uitdrukking
die de heer De Groot zich zou getroosten. Hier
mede liep dit geheel onnoodig incidentje ten einde.
Nadat aan mr. Jansen de toezegging was ge
daan hem na afwerking der agenda gelegenheid
zou worden gegeven de bedoelde vraag te stellen
en de heer C. J. van der Waal te Rotterdam
met 15 stemmen tot leeraar in de wis- natuur- en
werktuigkunde aan de Hoogere Burgerschool was
benoemd, kwam de veelbesproken ziekenhuis
kwestie weder aan de orde. Zooals te verwachten
was, nam vroede De Bruin met het door bet
