Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
32ste Jaargang.
Dinsdag 14 September 1909.
No. 9513.
Officicele berichten.
AANGIFTE
BEVOLKINGSREGISTER.
Openbare Herhalingsscliool
Openbare Herhalingsschool
Buitenlandsch Nieuws.
Verspreide berichten»
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
8traat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 15 cent. t
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
GEMEENTEBESTUUR vao Schiedam
ermnert de ingezetenen aan hunne verplichting
10 steeds tjjdig aangifte te doen voor het be
volkingsregister.
Bedoelde aangifte moet worden gedaan
lo- wanneer men de Gemeente gaat verlaten
alsdan moet een getuigschrift van woonplaats-
®r*ndering (verhuisbiljet) worden gevraagd en
eegenomen naar de Gemeente waar men zich
at vestigen, ten einde uiterlijk binnen één
a^nd te worden ingeleverd;
tigt wanneer men zich in de Gemeente ves-
va^'sdan moet men overleggen een getuigschrift
in jWoonPlaatsveranc'eriDg (verhuisbiljet),afgegeven
de vorige woonplaats
ft°; wanneer men binnen de Gemeente van
verandert
aan 's ^et hoofd van een huisgezin verplicht
tin te ^oen> ^och tevens wanneer in dat ge-
je een'ge verandering plaats grjjpt, b v. wanneer
We komt inwonen en ook wanneer dienst- en
Y doden komen of vertrekken.
mB(er.zu'm van aangifte kan worden gestraft
met HECHTENIS of GELDBOETE.
g °or zooveel noodig wordt medegedeeld, dat het
S('R6aU Van ^et Bevolkingsregister gevestigd is
bouvïjktraat (voormalig Kantongerechtsge-
VOOR
JONGENS.
Aanmelding van leerlingen, die gewoon lager
nderwijs genoten hebben, voor den a.s. cursus,
aarop land- en tuinbouwkundig onderwijs kan
erkregen worden, moet geschieden op werkdagen,
^ehalve des Zaterdags, voor den 16 September
•s« bjj het hootd dier school aan de Broersvest,
8 avonds tusschen 7 en 9 uur.
B. VAN BOCHOVE.
VOOR
MEISJES.
oud acn?.e^'n& van leerlingen, die gewoon lager
moeT quoten hebben, voor den a.s. cursus
terd ®>eschieden op werkdagen, behalve des Za-
der v°°r den 16 September a.s., bjj het hoofd
Uur halingsschool, des avonds tusschen 6£ en 8
aan de school Lange Nieuwstraat.
J. A. VAN DER POEL.
ZWEDEN.
regeering heeft besloten, bemiddelend op te
l»a 6n 'n staking, en Cederborg als bemidde-
aangewezen.
rin e?e'Öhertb"d werd de vroeger door de regee-
^erk 'n^este^c'e commissie, die voorstellen zou uit-
de k° betreffende wettelijke bepalingen in zake
(jj- e'dsovereenkomsten, ontbonden, en aan het
,je s er'e van Justitie opgedragen, op grond van
*0orhereidende werkzaamheden dezer commis-
ken een desbetreffend wetsontwerp uit te wer-
Wor'a at ^e' vo'gende jaar aan den Rijksdag moet
n voorgelegd.
j ENGELAND.
jj0 Hngelsche pers verluidt, dat het Engelsche
ter^6r 8 waarschijnlijk de begrooting niet zal
de re^*>e,^ maar de beraadslaging schorsen om
°°rd *\6er'ng gelegenheid te geven de kiezers hun
Sou 6 'aten zeg8en' Volgens de liberale Nation
de 'n 'Gn verhiezing aldus in November valt,
i UWe kiezerslijst, die anders eerst in Ianuari
«"oierstflsi, aie anaers eerst in ianuari
Verw rac'lt wordt, reeds voor November gelden,
ze t er^>t ^et Hoogerhuis de begrooting, dan gaat
heen U j Daar ^8t Hagerhuis, wordt er snel door
Verw ^e^reven en homt bij het Hoogerhuis terug.
Janna61-'31 opiieuw, dan volgt de verkiezing in
««an of Februari.
onderd^1^613^6 ^a<^en vaBen Rosebeiy op allerlei
de C i V8n Z^D toesPr*ak aan- No°it hebben
Vouh;° 8 200 laag gestaan7 zeide bij o.a. Een-
a'g een onjuistheid,
DUITSCHLAND.
der bijeenkomst op gister van het congres
de j sociaal'democratische partij in Duitschland
--Ome Singer, de voorzitter, gister mede, dat het
partijbestuur besloten heeft, behalve de reeds ver
strekte 20.000 mark nog 30,000 mark uit de par
tijkas ter beschikking van de stakers in Zweden te
stellen.
Molkenbuhr, de secretaris der partij, deelde
mede, dat ook de opstandelingen in Spanje door
de partij geldelijk ondersteund zijn geworden.
De partij fel' thans 033,000 leden.
De landdagafvaardigde Liebknecht hield daarop
een redevoering, waarin bjj betoogde, dat bet
noodzakelijk is de agitatie onder de jeugd krach
tiger aan te vatten.
Vervolgens beraadslaagde het congres in de
eerste plaats over de agitatie onder de arbeiders
jeugd en nam daarna met algemeene stemmen het
besluit de arbeiders uit te noodigen het gebruik
van sterkedrank te mijden.
Verder besloot het congres, afgevaardigden te
zenden naar het internationale socialistencon
gres, dat in 1910 te Kopenhagen zal worden ge
houden.
Ten slotte heeft het congres aangenomen het
voorstel om het internationale bureau te Brussel
op te dragen het ledental der sociaal-democrati
sche kiezers in alle beschaafde landen vast te
stellen.
FRANKRIJK.
De gewezen Fransche Minister van Buitenland-
sche Zaken Hanotaux, heeft zich in de Pai'ijsche
«Journal" zeer beslist ten gunste van een onlangs
in de «Matin" geopperd denkbeeld uitgesproken
om de zwarte inwoners der Fransche koloniën in
Afrika dienstplichtig te maken.
Frankrijk zou, aldus Hanotaux, in Afrika een
leger van 300.000 uitstekende, trouwe soldaten
kunnen lichten, die eventueel ook iedere Afri-
kaansche macht het hoofd zou kunnen bieden.
Hanotaux zeide hiermede niet slechts het be
lang van Frankrijk zelf maar ook van Afrika op
het oog te hebben.
Afrika is vervolgens Hanotaux slechts dan voor
de beschaving te winnen, indien men het disci
pline leert.
Volgens de Figaro is de schoonzoon van
Fallières Lanes, directeur van Financiën in het
departement Oise, voor bet vervallen van een fi-
nancieele opdracht naar Turkije vertrokken.
Lanes zal eenige maanden afwezig blijven.
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
Wekerlé vertrok gister uit Budapest naar Weenen
om een audiëntie te vragen bjj den souverein, wien
hjj voorstellen zal doen em de crisis op te lossen-
Volgens de «Pesther Lloyd" wenscht de Hon-
gaarsche Minister tot 1917 uit te stellen een op
lossing van de Bankkwestie. De Bank hervat de
betalingen in munt.
In de militaire kwestie meent het Kabinet geen
belangrijke aanvragen voor leger en vloot aan de
Kamer te kunnen voorstellen, tenzij de militaire
autoriteiten zekere concessies doen over het bezigen
van de Hongaarsche taal in het leger.
Wat de kiesrechtshervorming betreft, geeft het
Kabinet het meervoudig stemrecht prjjs en breidt
dit uit tot de ongestudeerden.
MAROKKO.
De eigenlijke veldtocht der Spanjaarden in het
Rifgebied schjjnt nu toch binnenkort een aanvang
te zullen nemen. De minister van Buitenlandsche
Zaken, Salazar, heeft althans verklaard, dat de
operatie te Melilla binnenkort zou beginnen. De
oorlog zou volgens zjjn voorspelling einde Septem
ber reeds geëindigd zjjn. Zal dit inderdaad het
geval zjjn, dan mogen de Spanjaarden zich in dit
korte tijdsbestek ,wel danig weren, daar nog een
groot gebied van vijanden gezuiverd dient te wor
den. De senator Tomas Maestre schrijft over den
Spaansch-Moorschen oorlog in de «El Mundo"
«Pessimisten schijnen te meenen, dat w|j den
oorlog zullen staken zoodra Seluan eenmaal in
ons bezit is. Zij vergissen zich. Het zou een dwaas
heid z|jn geweest hiervoor alleen 40.000 man naar
Marokko te zenden. Ons staan belangrijker dingen
te doen onze dapperen kunnen vertrouwen in de
toekomst hebbenze zullen Afrika niet verlaten
alvorens wij de vaderlandsche vlag geplant hebben
op de muren van Tetuan, Larache en Taza."
Een draadberiebt uit Melill% bevat
de volgende berichten uit Marokko: Een
Spaansch detachement is naar Eckmaiit ge
gaan, waar 't een kamp vestigde. Men versterkt
den weg naar Selouan. Een colonDe onder bevel
van den brigade-generaal San Martin is naar de
nieuwe Spaansche post van Al-yenis gegaan. De
Kabylen van Kedana zeggen dat slechts weinigen
hunner Spanje vijandig gezind zijn. Ook z|j die
zich verzetten tegen den invloed van een met
Spanje bevriend hoofd zoeken toch de Spaansche
vriendschap uit commercieel oogpunt.
CHINA.
Het blad «L'Echo de China" bericht, dat ge
weldige regens den Sungari-stroom 28 voet deden
wassen. De ringmuur rondom de stad Kirin staat
geheel onder water.
Men meent, dat honderden personen den dood
hebben gevonden. Duizenden huizen werden door
het water meegesleurd en de schade wordt op ver
scheidene millioenen yen geraamd.
Voorts bevat genoemd blad uit Kiang-Sou,
d.d. 24 Augustus het volgende bericht: De
onlusten duren nog steeds voort in Kiang—Sou.
Gedurende de beweging in de stad TanfYang
Hien, veroorzaakte door de bewoners van dat land,
z|jn twee gerechtsgebouwen vernield. De gouver
neur van KouangSou heeft zich gehaast ver
sterking van troepen ter plaatse te zenden om de
orde te herstellen-
Onder voorzitterschap van prins Heinrich heeft
zich gister te Berlijn een commissie gevormd,
welke zal optreden als comité van actie voor de
Duitsche Poolexpedities per luchtschip. In die
commissie hebben naast prins Heinrich nog zitting
graaf Zeppelin, professor Hergesell, geheimraad
Lewald, en de geh. handelsraad Friedl&nder-Fuld.
Het plan voor de onderneming is reeds in hoofd
trekken vastgesteld. Het doel van de expedities
per luchtschip zal z|jn, de wetenschappelijke explo
ratie van nog onbekende gedeelten van de Pooizee|
en de verbetering van de luchtschepen om die
geschikt te maken ten dienste van wetenschappe
lijke nasporingen.
Gister zqn te Rochester dertig Hollanders
gearriveerd voor het onttakelen van het oude oor
logsschip «Anson", dat dooreen Hollandsche firma
is aangekocht en thans te Upnoi ligt. Het drijvend
droogdok «Presniting" is door de sleepboot «Oost
zee" er heen gesleept en is naast de «Anson" ge
meerd.
Het «Journal de St, Pétersbourg" beweert,
dat er tusschen Rusland, Engeland en Frankrijk
een overeenkomst is getroffen om Denemarken te
beschermen als het grondgebied van dat land
wordt aangetast. Wat is daarvan aan vraagt
men. Vroeger geloofde men algemeen, dat dat blad
in nauwe verbinding stond tot het Russische
ministerie van buitenlandsche zaken, maar in de
laatste jaren is dat herhaaldelijk en met nadruk
ontkend.
De evenredige vertegenwoordiging heeft mede
in Bulgarije toepassing gevonden. Voor de eerste
maal hebben gisteren in zeven gemeenteraden de
verkiezingen plaats gehad volgens het proprottioneel
stelsel in de laatste zitting van het parlement
goedgekeurd. De partjjen en de kiezers hebben
het levendigste belang getoond in deze wjjze van
verkiezing. De meest ongestoorde kalmte bleef
alom heerschen.
Prins Hendrik.
Z. K. H. de Prins der Nederlanden is gister
voormiddag te 11 u. 17 min. per Staatsspoor in
Den Haag aangekomen, om, zooals gemeld, aldaar
te vertoeven tot a.s. Donderdagmorgen.
Heden heeft de Prins van 9 12 uur de zit
ting van het Veeartsenijkundig Congres bijge
woond.
Hedennamiddag om 1 u. 36 min. zou de Prins
met z|jn adjudant, kapitein jhr. v. Suchtelen van
de Haare, per Holl. Spoor naar IJnauiden ver
trekken, alwaar Z. K. H. 3 u. 6 min. aankomt,
ten einde te openen het wjjkgebouw der Verple-
gingsinrichting voor schipbreukelingen en dren
kelingen van de afdeeling Velsen van het Witte
Kruis.
De Prins vertrekt uit IJmuiden te 4 u. 45 min.
Woensdag zal Z. K. II. ter jicht gaan op de
goederen Raaphorst, Ter Horst en Eikenhorst.
Naar men verneemt, zal Z. K. H. de Prins zich
29sten dezer voor eeoiging t|jd naar Mecklenburg
begeven. Adjudant jhr. Van Suchtelen zal den
Prins vergezellen.
Staten-Generaal.
De vereenigde vergadering der Staten-Generaaj
is Dinsdag 21 September om kwart voor één bij
eengeroepen.
Kamerlid-kleermaker.
Men weet, dat het den heer Van Manen, den
kleermaker te Veenendaal, die zich liet verkiezen
tot Kamerlid voor Ede, naar eigen verklaring alleen
om de «schadeloosstelling" te doen was.
Hoe groot zal deze nu z|jn
Het antwoord hierop wordt bepaald door de
vraag wanneer het Kamerlidmaatschap van den
heer v. Manen is ingegaan. Volgens Oppenheim,
De Savornin Lohman, De Hartog, Fokker e.a.
gaat het Kamerlidmaatschap in met de verkiezing
of aanneming door den verkoiene. Hiertegenover
staan echter Buys, Heemskerk Sr., Borgesius, die
van meening z|jn, dat het lidmaatschap eerst
ingaat met de toelating.
Nu wil het ongeluk voor den heer v. Manen,
dat de praktijk in ons land laatstgenoemde mee
ning toegedaan is, zoodat de heer v. M. nog geen
Kamerlid is. Aldus werd aan den Haagschen cor
respondent van het «H'old." verzekerd.
Dat de heer Van Manen reeds de Kamerstukken
ontvangt is vermoedelijk slechts een daad van
hoffelijkheid van de griffie, waarmee omtrent 't
lidmaatschap niets is beslist. Nieuwgekoren Kamer
leden plegen zelfs wel te worden toegelaten tot
da openingsvergadering van de Staten-Generaal,
terwijl hun geloofsbrieven dan toch nog niet z|jn
onderzocht.
Begeeft de heer Van Manen zich dus den 16en
dezer naar Den Haag, gaat de vergadering door,
worden zjjn geloofsbrieven nog dien zelfden dag
onderzocht en wordt h|j ook nog toegelaten op
dien dag (wat niet ongebruikelijk zou z|jn) dan
krjjgt hij, behalve vergoeding van reiskosten heen
en weer, de kapitale som van f2000: 365 is f5.41.
Of hoogstens, als ook nog Vrijdag den 17en en
Zaterdag den 18en (des morgens) wordt verga
derd, f 16.28.
Maar het is ook mogelijk, dat de Kamer niet
geneigd is om dadelijk rapport te doen uitbrengen
over 's heeren Van Manen's geloofsbrieven. Dan
krijgt de heer v. Manen Diets, zelfs geen vergoe
ding van 'reiskosten en ,zal hem z|jn Kamerlid
maatschap" dus nog geld kosten I
Ook is mogelijk dat de Kamer a.s. Donderdag
niet voltallig is en dus niet vergaderen kan. Ook
in dit geval zal de heer v. Manen niets dan ver
driet hebben van zjjn zetel. Tenzjj hg, zich be
roepend op Oppenheim c.s., kaartjes liet drukken
met «Van Manen, mr. Kleermaker, oud-lid van de
Tweede Kamer", waardoor hg, als »oud-lid" van
de Tweede, zelfs verkiesbaar werd voor de Eerste
Kamer I
De »Resb." wijst op art. 89 der Grondwet. Dit
artikel spreekt zich, na de reiskosten eens heen
en terug voor elke zitting te hebben toegekend,
aldus uit
«Als verdere schadeloosstelling wordt hun toe
gelegd eene som van 2000 gulden 's jaars."
Nu vraagt het blad, hoe men iemand een scha
deloosstelling kan toekennen voor een schade, die
hij nog niet heeft kunnen lijden. «Want vóór
het Kamerlid beësdigd is, kan hjj zjjn functie niet
vervullen, dat verbiedt de Grondwet. En zoolang
bjj die functie niet vervullen kan, is er, dunkt
ons, vau schadeloosstelling geen sprake.
«Zeu art. 89 in zjjn tweede alinea gezegd heb
ben «een traktement van 2000 gulden", dan ware
het een ander geval en ware er wellicht gerede
neerd kunnen worden over de vraag of het lid
maatschap niet vóór de beëediging ingaat."
Waarschuwing.
Blijkens van den consul-generaal te Hamburg
ontvangen inlichtingen, zyu in de laatste maanden
tal van Nederlanders naar Hamburg, Altona en
Harburg gekomen om werk te zoeken, zonder dat
zij voorzien waren van voldoende geldmiddelen of
een bewijs van Nederlanderschap. Dientengevolge
kwamen zij vaak, na gedurende eenige dagen te
vergeefs naar werk gezocht te hebben, de tusschen-
komst van het consulaat-generaal inroepen, om op
suatkosten naar Nederland te kunnen terugkeeren.
VOOR HET
v» 8®RrfiV6n f»n lrnmf Kn LT1a.