Binnenland.
8tads- en öewestel|jk Nieuws.
Iéna zjjn gehouden, tot de slotsom zjjn gekomen,
dat de Fransche Dreadnoughts in de toekomst
overal een pantser van geljjk weerstandsvermogen,
een pantserbescherming voor alle groote stukken,
groote schietvoorraden en een inhoud Van
22,000—23,000 ton moeten hebben. De kosten
van xulk een linieschip zullen ten minste 65
millioen frs. beloopen. De linie-schepen, die op
het oogenblik de voltooiing naderen, kosten 48
millioen frs.
Het «Berliner Tageblatt" verneemt uit
Weenen, dat de vier beschermende mogendheden
van Creta den Griekschen officieren hebben laten
weten, dat zjj, indien er plannen bestonden, Koning
George tot aftreden te dwingen, ten gunste van
het Koningshuis tusschenbeide zouden komen.
Nederland en Venezuela.
Na de mededeelingen in het Oranjeboek omtrent
Venezuela meende men in de afdeelingen der
Tweede Kamer algemeen zich van diepgaande
beschouwingen over deze aangelegenheid te moeten
onthouden.
Aan sommigen scheen het herstel der diploma
tieke betrekkingen niet te kunnen plaats hebben,
jndien het protocol van 19 April 1909 door dè
Venezolaansche Regeering niet wordt bekrachtigd.
Men verwachtte, dat de Regeering bjj dén eisch
van afschaffing der 30 pCt. additionneele rechten,
zoo belangrijk voor onzen handel, zal blijven vol
harden. De vraag werd gesteld, of de berichten
juist zjjn, volgens welke de Venezolaansche Regee
ring een voorstel afschaffing dier rechten aan het
Congres heeft overgelegd. Gaarne zou men verne
men of aan de Regeering bekend was geworden,
dat de nieuwe Venezolaansche gezant, die naar
Europa was gezonden, ook de opdracht zou hebben
gekregen tot het aanknoopen van onderhandelin
gen met de Nederlandsche Regeering.
De lintjes-kwestie.
Blijkens het voorloopig verslag over Hoofdstuk I
der Staatsbegrooting 1910, zijn en in alle afdee
lingen gedachtenwisselingen gevoerd ter zake van
de in 1903 aan den heer R. Lehmann verleende
decoratie en hetgeen verder omtrent deze zaak
bekend werd.
Deze beschouwingen bevatten niet minder dan
een drietal kolommen.
Aan de regeering werden in verband met deze
zaak de volgende inlichtingen gevraagd
lo. Welke zjjn de regels, welke bjj 't verleenen
van decoraties aan ingezetenen plegen gevolgd te
worden Van welke autoriteiten worden daarbjj
informaties gevraagd Is bjj de decoraties van
den heer R. Lehmann de gebruikeljjk weg gevolgd
Gaarne zou men de ter zake daarvan uitgebrachte
ambtelijke adviezen aan dejiamer overgelegd zien.
2o. Welke regels gelden ten aanzien van de
vraag, tot het ressort van welken Minister de
voordracht tot toekenning eener decoratie be
hoort
3o. Komt het meer voor en acht de Regeering
het oorbaar, dat door een Minister de weg wordt
aangewezen, door bet volgen waarvan iemand aan
spraak zal kunnen maken op eene ridderorde
4o. Acht de Regeering het in overeenstemming
met goede politieke zeden, dat een Minister geld
aanneemt voor eene partjjkas en op de in verkla
ringen van dr. Kuyper vermelde wjjze over Regee-
ringsaangelegenheden correspondentie voert met
iemand, die geenerlei officieele positie bezit?
5o. In verband met de verklaring van dr. Kuy
per, dat de heer E. A. Lehmann niet op eene ljjst
betreffende het verleenen van decoraties kon ge
plaatst zjjn omdat zoodanige ljjst door het Kabinet,
dat aftrad, niet «gearresteerd" was, werd verder
de vraag gesteld, of vo'ór dat affreden een voor-
loopige ljjst werd opgemaak en zoo ja, of de naam
van genoemden persoon daarop voorkwam.
Eerste Kamer-verkiezing.
In de gister gehouden buitengewone vergade
ring der Provinciale Staten van Drenthe was aan
de orde de verkiezing van een lid der Eerste Ka
mer, noodig geworden door het aftreden van mr,
E. Pelinck, die de betrekking van vice-president
der arrondissements-rechtbank te Assen heeft aan
genomen.
De uitslag der stemming is, dat mr. E. PELINCK
herkozen is met 29 stemmen. Twee stemmen wa
ren blanco uitgebracht.
Het Ned. Roode Kruis.
In een 3 November te houden vergadering van
het hoofdcomité van het Ned. Roode Kruis, zal
Prins Hendrik der Nederlanden de nieuwbenoemde
leden van het hoofdcomité installeeren.
Gister was het 10 jaar geleden, dat de eerste
Nederlandsche Roode Kruis-ambulance naar de
slagvelden in Zuid Afrika vertrok.
Consulaire Vertegenwoordiging.
Reuter seint uit Parjjs
Het «Journal Officiel" meldt, dat de heer Nayna,
Fransch vice con«ul te Amsterdam, benoemd is tot
consul te Bahia. Da heer De Livio, consul gene
raal te Amsterdam, is naar Rotterdam overge
plaatst en de heer Menant, vice consul te Hono
loeloe, is tot vice consul te Amsterdam, benoemd.
Postzegel-automaten.
Vóór het postkantoor te 's-Gravenhage worden
een drietal automaten opgesteld voor den verkoop
van postzegels en briefkaarten. Over een paar
dagen zullen ze op proef in dienst worden gesteld.
Wel wijzen" de automaten, die thans gesteld wor
den, aan, dat er postzegels van 1 en van$5,cent
en stadsbriefkaarten verkrijgbaar zjjn, maar daar
omtrent is nog niets met zekerheid bepaald.
Middenstandsbond.
Het hoofdbestuur van den den Middenstandsbond
heeft dezer dagen in American-hotel, te Amster
dam, vergaderd, onder voorzitterschap van den heer
J. S. Meuwsen.
De voorzitter deelde mede, dat de secretaris, de
heer W. Nieuwenhuizen, in de laatste zes maan
den verschillende voordrachten gehouden had, om
ongeorganiseerde middenstanders op hun verzoek
voor te lichten omtrent het nut van vereeniging.
Bovendien verstrekt genoemde heer tallooze advie
zen inzake de oprichting van verschillende afdee
lingen met economische doeleinden, waarvoor hem
namens de vergadering, dank werd gebracht.
Als leden van den Middenstandsbond werden
wederom vier vereenigingen aangenomen, nl.de
Ned. Stalhoudersbond, de Ned. Bond van Boekbin
derspatroons, de Ned. Grossiersbond te Utrecht,
en de Vereeniging de Hanze, te Alkmaar.
Alsnu was aan de orde het aanwijzen der plaats
voor het volgend congres en voor de daaraan
voorafgaande 7e algemeene vergadering. Met alge-
meene stemmen werd besloten, daarvoor Arnhem
te kiezen, en de voorbereiding voor de ontvangst
enz. op te dragen aan de «Arnhemsche Vereeni
ging van Handel en Nijverheid".
Voorts werd besloten, voor het in 1910 te
Arnhem te houden 7e nationaal bonds-congres,
wederom slechts één onderwerp op de agenda te
plaatsen, en daarvoor 1£ dag beschikbaar te stellen,
opdat er nog meer, dan bjj het vorig congres
gelegenheid zal bestaan, uitvoerige besprekingen
over dit belangrjjke onderwerp te houden.
Het onderwerp zal zjjn
«De wettelijke bestrjjding van oneerlijke prak
tijken in handel en bedrjjf.
Daar dit onderwerp zeer veel omvat, zullen door
het bondsbestuur voor de volgende onderdeelen
prae-adviseurs uitgenoodigd worden 'n inleiding te
schrijven.
Oneerlijke concurrentie,vervalsching van levens
middelen en andere handelswaren, verkoop onder
valsche voorgevens, knoeierijen bjj aanbestedingen
en leveranties, concurrentie door ambtenaren.
Deze prae-adviezen zullen reeds tegen het einde
van dit jaar aan de aangesloten vereenigingen in
druk worden toegezonden.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 29 October 1909, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 769.2 te Seydisfjord.
Laagste barometerstand 747.3 te Vlissingen.
Verwachting tot den avond van 30 October
afnemende westeljjke, daarna toenemende zuidelijke
wind, meest betrokken, waarschjjnljjk regen,
zelfde temperatuur.
Branderjj-industrie.
Door de afd. Schiedam van den Algem. Nederl.
Bond van werklieden in alcoholhoudende en alco
holvrije dranken is het volgende schrjjven aan den
«Brandersbond" gericht.
Mijne Heeren
Reeds eenigen tjjd volgen wjj met groote be
langstelling de gunstige prjjzen van Moutwijn enz.
Daarom is het dat ons college zich tot Uwe orga
nisatie wend, om met haar de mogeljjkheid te
bespreken, dat ook de brandersknechten van deze
gunstige conjunctuur kunnen profiteeren.
Wjj meenen er U op te mogen wjjzen, dat in
de laatste jaren de loonen dezelfde zjjn gebleven,
terwjjl alles, zoowel woninghuur als levensmid
delen in eene niet geringe mate zjjn gestegen.
In alle andere vakken hielden de loonen vrjjwel
geljjken tred met de stijging der levensvoorwaar
den, doch de brandersknechten bleven van alle
loonsverhooging verstoken, zoodat in zeer vele
gezinnen diepe armoede moet worden geconsta
teerd.
Nu de toestand in zooverre veranderd is, dat
de markt van Moutwjja enz. naar boven is ge
gaan, meent ons Bestuur een bespreking met Uw
College te kunnen houden, waar een verhooging
van loon of vergoeding door ons nader uiteen kan
worden gezet.
Vertrouwende dat U ons over dit actueele
vraagstuk zult willen hooren, of in deze aanlei
ding vindt, dit zonder nadere bespreking toe te
staan.
Wering drankgelegenheden in Frankeland.
B. en W. zeggen in een schrjjven aan den
Raad
«Al is dit nimmer zoo opzettelijk uitgesproken,
toch staat het in de praktjjk vrijwel vast, dat
het zoogenaamde Frankeland tot woonwjjk is
bestemd, waartoe het zich dan ook bjj uitstek
leent.
Zoo wordt in de verkoopvoorwaarden van grond
aldaar geregeld de bepaling opgenomen, dat cp
den grond aldaar geregeld de bepaling opgenomen,
dat op den grond geen fabriéken worden opge
richt.
Doch' wil men werkeljjk daar een goede woon
wjjk zien verrjjzen, dan moeten naar ons oordeel
niet alleen de fabrieken maar ook de vergunning-
localiteiten worden geweerd.
Ook dit bjj de verkoopvoorwaarden te bepalen,
gaat bezwaarljjk.
Trouwens art. 7, le lid, 10 der Drankwet geeft
in dezen alles wat men kan verlangen. Het geeft
de bevoegdheid, de oprichting van drankgelegen
heden in bepaalde wjjken te verbieden.
Wjj zouden dezen maatregel willen zien toege
past op het achter de Nieuwe Haven, gedeelte
tusschen West Frankelandschej laan en Wester
haven.
Wjj merken op dat de maatregel alleen geldt
voor het vervolg en dat verleende vergunningen
onaangetast blijven.
Ook kan er op worden gewezen, dat voor zoo
ver het nog niet bebouwd gedeelte aangaat, de
maatregel voor bet overgroote deel den grond van
de Gemeente zelve treft en slechts vcor een klein
gedeelte dien van de Vincentius-Vereeniging, de
Bouwmaatschappij «Kortland" en een enkele be
zitter van grond in den Diefhoek.
Op bovenstaande gronden stellen wjj U derhalve
voor de verordering vast te stellen welke in ontwerp
hierbjj gaat."
Bij de gister te Rotterdam ge-
houden examen vrjje- en ordeoefeningen der gym
nastiek slaagde o.ro. de heer J. C. Hoogendam al
hier.
D o o r d e p o 1 i t i e is aangehouden de
rondventende koopman D. O., gesignaleerd voor
f 1 boete, subs. 4 dag hechtenis.
De man betaalde de boete.
UIT ROTTERDAM.
Verkeersweg Rotterdam-Schiedam.
De Rotterdamsche gemeenteraad heeft gisteren
middag het voorstel tot verbetering van den ver
keersweg met Schiedam door het maken van een
breede brug over de Albrechtskolk te Delfshaven
en tot straataanleg in den Boschpolder (kosten
f 504.800) aangenomen.
De wethouder en de directeur van Gemeente
werken te Rotterdam treden af.
Naar men verneemt, zal de wethouder J. Hudig
tegen Februari 1910 ontslag nemen als lid van
den gemeenteraad van Rotterdam.
De heer G. J. de Jongh, directeur der gemeen
tewerken te Rotterdam, heeft gisteren aan de
leden van de commissie voor de plaatseljjke wer
ken medegedeeld, dat het zjju voornemen is, met
Augustus 1910, na het bereiken van den 65 jari
gen leeftjjd, den dienst der gemeente te verlaten.
Voortgezette Vergadering van den Raad der
gemeente Schiedam op Donderdag 28 Octo
ber 1909, des avonds 8 uur.
Voorzitter de Burgemeester, de heer dr. M. A.
Brants.
Tegenwoordig 14 leden.
Afwezig de heeren mr. Jansen, Van der Drift,
Smit, Nolet, Gouka, mr. von Briel Sasse en Van
der Schalk, de vier laatstgenoemde met kennis
geving.
Gemeente-begrooting.
InkomsteD.
De Voorzitter geeft eenige nadere inlich
ting omtrent den post voor den reinigingsdienst,
waaruit bljjkt, dat bjj het aanschaffen van een
bak en elevator als besproken een mogeljjk voor
deel van f5 tegenover een waarschjjnljjk nadeel
van f 365 zou staan.
De heer Koopmans meent toch, dat bjj de
gehouden bespreking gerekend was op inkomsten
door huur van andere gemeenten.
De heer Van der Velden merkt op, dat
Vlaardingen en Maassluis dat werk uitbesteden.
Schiedam zou dus moeten concurreeren.
De Voorzitter verzekert, dat het voordeel
door huur van andere gemeente problematisch is.
Bjj volgn. 3: huur of pacht van landerijen,
wraakt de heer De Bruin, dat het Exercitiveld
kosteloos werd afgestaan aan eene vereeniging, die
er zelf door huur van anderen winst van trok.
De Voorzitter meent, dat hier geen sprake
is van winst, maar van mindere uitgave.
De heer De Bruin bljjft de zaak niet in orde
achten.
De heer G o s 1 i n g a merkt op, dat de Oranje-
Vereeniging het terrein zoo niet gebruiken kon
er moesten kosten van afrastering worden gemaakt,
om die eenigszins te dekken, hief zjj een kleine
retributie.
De Voorzitter bevestigt dat en betoogt,
dat B. en W. het terrein in gebruik hebben ge
geven volgens de gestelde voorwaarden.
Bjj art. 14, de post ook van het
Havengeld
vraagt de heer G o s 1 i n g a waarom het haven
geld zoo is achteruitgegaanverleden jaar bracht
t op f42000 en nu f37000 en dat, terwjjl
brug en sluisgeld stegen 't eene met 1600, 't
andere met f2000.
De V o o r z i 11 e r, opmerkend dat de vraag niet
in de afdeeling is gesteld, laat het woord aan de
wethouder van Financiën.
De wethouder, de heer Lagerwey, de min
dere ontvangst op den post in vergeljjking met
de beide laatste vorige jaren erkennend, antwoordt,
dat 't hoofdzakelijk komt doordat er minder
zeestoombooten met kolen kwamenverleden jaar
tot 10 Oct. 69, nu tot 27 Oct. 48; dat scheelt per
k?0* 80 A f90 en maakt aldus een groot bedrag,
VVeth. merkt op, dat de aanvoer van Engelsche
ko>en, die via Schiedam naar den Bovenrjjn en
verschillende binnenlandsche gasfabrieken vervoerd
werden, dit jaar veel minder was. In 't geheel
is echter de post door het samengaan met brug
en sluisgeld niet zoozeer achteruit gegaan.
heer Goslinga repliceert, dat die toch
f 1700 lager wordt voorgedragen.
De heer L a g e r w e y meent, dat 't toch niet van
wjjs beleid getuigt het maximum der opbrengst
tot basis te nemen en ontraadt den post te ver-
hoogen.
De heer Koopmans vraagt of de mindere
aanvoer van Engelsche kolen een algemeen ver-
schjjnsel is of dat dit alleen Schiedam geldt.
De heer Lagerwey kan als betrokken vak
man wel mededeelen, dat er een algemeen terug
gang in den aanvoer van Engelsche kolen isde
Duitscbe worden meer geëxporteerd en de Engel
sche bljjken minder noodzakeljjk.
De wethouder, de heer Van Westendorp»
dat de mindere aanvoer ook in verband zit met
de premiën der Ongevallenwet een consortium
wil de betrokken risico wel dragen in Rotterdam»
niet hier. Weth. merkt nog op, dat verleden taar
wel f56700 geraamd werd, maar er slechts f 54000
werd ontvangen; men kon dus niet hooger ramen-
Bjj volgn. 15: Marktgelden enz., brengt de beer
Klein ter sprake de
Zaterdagavondmarkt.
De betrokken bewoners in den omtrek ljjden
daardoor een schade van f5 per week 's Zater
dags avonds wordt 't meest verkocht door de lui»
die daar voor een dubbeltje per avond staan en
de heele week is dan voor de bedoelde winkeliers
slecht. Spr. besluitlaat die kooplui hier komeu
maar niet stilstaan, loopende verkoopen, dan gaan
ze de heele stad en komen niet vlak voor den
neus der betrokken winkeliersminstens moesten
zjj een staangeld van f3 per avond betalen.
De Voorzitter wjjst op de zonderlinge
geschiedenis der Zaterdagavondmarkteerst wordt
er op aangedrongen dat zjj zal komen en nu ztf
er is, zegt men beft ze maar weer op. Een veror
dening op het venten die het stilstaan verbiedt, i®
er. Intusschen erkennen B. en W. dat de markt
meer schade aan de njjveren brengt dan voordeel
er is dan ook een voorstel tot opheffing te wachten-
De heer Koopmans meent, dat men hier
niet Rotterdam tot voorbeeld moet aanhalen, wjj-
zend op de Zaterdag avondmarkt aan den Goudschen
Singel.
De Voorzitter herhaalt, dat het rondventen
hier altjjd is geweest en men dat niet gaarne zou
verboden zien.
Bjj volgn. 18
Schoolgelden
merkt de wethouder van onderwjjs, de heer H o n-
nerlage Grete, op dat na indiening der begroo
ting door stijging van het aantal leerlingen aan de
H. B. S. is geblekeD, dat de post met f500 kan
worden verhoogd en dus op f10200 gebracht.
De heer Goslinga vraagt of het schoolgeld
aan de H. B. S. niet kan worden verhoogd, ook
in verband met de bjjdrage volgens den wenk van
de Minister van Binnenl. zaken van de buitenge
meenten te vragen.
De Voorzitter zegt, dat zjj daaromtrent
zjjn aangeschreven en er reeds van twee antwoord
is ontvangeD.
De heer Goslinga meent, dat men bjj de
buitengemeenten meer succes zal hebben als het
verschil tusschen het geheven schoolgeld en den
kostenden schoolprjjs wat kleiner wordt gemaakt.
Voor 40 jaar is het schoolgeld op f60 bepaald,
maar alles is in dien tjjd gestegenalleen het
schoolgeld niet. Spr. vraagt hoe het College over
een verhooging van schoolgeld denkt.
De heer De Bruin merkt op, dat hjj verleden
jaar eene herziening van het minerval van het
gymnasium heeft gevraagd. Waar nu elk school
geld wordt herzien, meent hjj daarop te meer te
moeten aandringen.
De wethouder van Onderwjjs, de heer H o n n e r-
1 aeg e Grete, antwoordt, dat er te dezer zake
ge an voorstel is gedaan, wel besprekingen hebben
plagts gehad. Nu wjj bezig zjjn, zoo eenigszins
mo eljjk de H. B. S. door het rjjk te doen over
nemen, meent hjj in die kwestie niet te moeten
ingrijpen door eene wjjziging der schoolgelden
en ligt 't meer voor de hand den weg door den
Minister voor de buitengemeenten gewezen te
volgen. En de commissie voor het M. O. èn het
college van curatoren adviseerden, dat eene ver
hooging der schoolgelden zeer ongewenscht was.
Ziet men de ljjst van de leerlingen der H. B. S.
in en let men op den stand waartoe ze behooren,
dan komt men tot het besluit 't zeer moeiljjk is
het schoolgeld te verhoogen. B. en W. zjjn hui
verig daartoe over te gaan, alleen als er van de
overname der H. B. S. door het rjjk of de sub
sidie der buitengemeenten niets zou komen, zou
den zij met eenig voorstel moeten komen.
De beer De Groot meent, dat het schoolgeld
zóo geheven moet worden, dat althans de breede
zoom der burgerjj er van kan gebruik maken,
wellicht door een progressieve heffing.
De heer G o s 1 i n ga bepleit, dat een hoogere
schoolgeldheffing zou bewerken, dat de stroom van
leerlingen van de H. B. S. afgeleid en meer in de
richting van het meer uitgebreid lager onderwjjs
zou komeD, waar vele jongelieden beter thuis
behooren.
De heer Kranen merkt op, dat de heer Gos
linga twee punten in overweging heeft gevende
bijdrage van de buiten-gemeenten te heffen en het
schoolgeld te verhoogen. Waar die spr. betoogde
dat het schoolgeld van f60 voor 40 jaar was
bepaald en alles duurder werd, meent spr., dat
men nu voor f60 meer wetenschap bekomt dan
voor 40 jaar.
Den heer Honnerlage Grete spjjt't, de
heer Goslinga niet in de vorige zitting is geweest,
dan had hjj van de tafel van B. en W. dezelfde
meening hooren verkondigen. Een ontwerp tot
verlaging der schoolgelden met proportioneele
heffing aan de scholen voor M. U. L. O. is reeds
klaar, maar wacht op het lot dat het aanhangige
ontwerp van den Minister op dat onderwjjs in de
Kamer zal ervaren. Of daardoor het schoolgeld aan
de II. B. S. moet verhoogd worden is een tweede.
Eerst tracht men nu bjjdragen van de buitenge
meenten te krjjgen zoo niet dan is er nog een
tweede voorafgaand middelvan de buitenleerlin
gen den kostenden prjjs van het onderwjjs, circa
f 140, te vragen. Leidt 't er toe, dat de vreemde
leerlingen dan de school verlaten, dan komt er een
voorstel tot reorganisatie en kan men 't voor Schie-
damsche leerlingen alleen met een kleine hoogere
burgerschool doen en vervallen de geplitste klassen.
Maar men zal zich nog wel tweemaal bedenkeD,
hoe het schoolgeld te regelen, waar er zooveel
belangen bjj betrokken zjjn.
De heer Goslinga verklaart zich onder dank
voldaan.
De heer De Bruin is nog niet zoo voldaan.
Aan het Gymnasium is de toestand nog erger dan
aan de H. B. S. Daar zou men als kostenden prjjs
voor de vele vreemde leerlingen 1200 moeten
vragen. Spr. wjjst op de schrille tegenstelling v«n
het schoolgeld aan school A en het minerval aan
het Gymnasium. Wat hjj verleden jaar reeds in
uitzicht heeft gesteld, geeft hjj nu beslist in over-
weginghet minerval te herzien.
De Voorzitter meent als preisident-curator
vaa het gymnasium te moeten opmerken, dat men
in de eerste plaats moet bespreken de belangen
van het onderwjjs en in de tweede de financiën-
Voorz. meent, dat bjj een verhooging van bet
minerval de resultaten, gedeeld door rjjk en
gemeente, voor de gemeente de winst gering
