Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
32ste Jaargang.
Zaterdag 20 November 1909.
No. 9570.
EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit twee
Bladen en een Geïllusireerd Zon
dagsblad.
Officieele berichten.
Kennisgeving.
Buitenlandsch .Nieuws.
Verspreide berichten.
Binnenland,
PARIJSCHE KRONIEK.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bjj alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTISN:
Van 16 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer,
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 pent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
lgke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
brengen ter algemeene kennis
dat behoudens door Burgemeester en Wet
houders te verleeueu ontheffing de TUINLAAN
'oor het verkeer daarover ruet molen-, spoeling-,
'erhuis- en sleepers wagens en door paarden getrok
ben hout- en gistwagens gesloten zal zjjn.
Zijode deze bepaling gesteld krachtens art. 13
der Verordening op het rijden te Schiedam.
Er is hiervan atkondigmg geschied, waar het
behoort, den 20.sten November 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. S1CKENGA.
RUSLAND,
Bjj besluit van den tsaar van Rusland is, zooals
Ketneld is de Finsche Landdag ontbonden verklaard,
"elk besluit te beschouwen is als antwoord op de
VVeigering van den Finschen Landdag om lOmilli-
0eh roebel bjj te dragen voor de Russische leger
hegrooting. Het is duidelijk, dat Rusland zich
gereed maakt tot een beshssenden aanslag op
^inland's autonomie. De campagne, door de Rus-
s'scbe pers tegen Finland gevoerd, wordt bjj den
heviger. In Finland houdt men zich kalm.
Men is er intusschen op gewichtige gebeurtenissen
'oorbereid, wat bljjken kan uit het feit, dat de
f'nsche senaat deze week een verordening omwierp
hoe te handelen voor het geval in Finland de staat
*&o beleg wordt afgekondigd. Een Russische staat
beleg beteekent opheffing van alle vrijheden
gouverneur-generaal kan alle ambtenaren, recb-
'ers> gemeenteraadsleden ontslaan; de burgerlijke
rechtbanken worden door krijgsraden vervangen en
militaire bestuur kan gedwongen leeningen
bitschiijven.
In een correspondentie aan het »Berl. Tagebl."
|ezen wij voorts nog, dat dezer dagen te Peters-
ÖUrg de Russisch Franscbe commissie voor het
°otwerpeuvan nregelingen betreffende een rijkswet
geving" voor de tweede maal vergaderde. De
^'Qsche leden der commissie kwamen met eea
*°orstel, waarbjj van Finsche zijde ruime conces
sion werden gedaan, maar de grondbeginselen van
het Finsche recht gehandhaatd bleven. De Russi-
Sche leden antwoordden daarop echter in redevoe-
r'ügeD, die de grenzen der gematigdheid verre
°Terschreden. en een vau heo, geheimraad Deut-
J'*ch, bestreed zelfs, dat er een Finsche constitutie
hestond.
Be zoogenaamde rijkswetgeving is slechts een
Phrase, waarmee niets anders bedoeld wordt dan
1,1 het tot dusverre autonome Finland Russische
betten in te voeren.
De onthuller der Russische politieschandalen
Urtzeff beelt weer een ontdekking gedaan en een
Vr°Uw, behoorende tot de revolutionnaire partij,
als geheim agent der Russische regeering aange
zien. Deze vrouw is Anna Stefanowna Sereh-
die gedurende 25 jaar in de revolutionnaire
eweging is en wier beiden zoons ook revolution
aa'ren zjjn. In haar huis hadden talrijke verga-
buigen van partjjgenooten en geestverwanten
p aats. Zij ontving meermalen vertrouweljjken
j^ededeelingen, welke zij dan aanstonds aan de
P°litie overbracht. Anne was volgens Burtzeff
Ooriaak, dat verschillende aanslagen mislukten.
Oflzefi heeft nog meer onthulling en in petto en
®elt dat 2]yn inüchtingen heeft van den voor-
^allgen chef der geheime politie, Kowalenski, die
°rt geleden zelfmoord pleegde.
ENGELAND,
o den politieken toestand, in het leven geroe-
Q door het dreigement van het Hooger, om de
^grooting te verwerpen, is geen verandering ge-
ortien. Ofschoon het Lagerhuis den 23en Nov.
homt, verwacht men niet dat het nota zal
^men van de actie van het Hoogerhuis, vóórdat
Ito mot'e van 'ord Landsdowne werkelijk aange-
Men verwacht, dat des avonds, als de begroo
ting door het Hoogerbuis verworpen wordt, in de
buurt van de parlementsgebouwen 'n groote de
monstratie zal plaats hebben, en ook loopt het
gerucht, dat de liberale partjj een meeting zal
houden, om den tegenwoordigen toestand te be
spreken.
Er is intusschen nog niets definitiefs bekend
omtrent de fiaancieele gevolgen van de ac'ie van
bet Hoogerhuis of omtrent de stappan, welke de
regeering'in de huidige omstandigheden denkt te
nemen.
FRANKRIJK.
In den loop der beraadslaging over de begroo,
ting heeft de minister van financiën gister gezegd
dat hij niet zjjn toevlucht kan nemen tot obliga
ties op korten termijn om het even wicht in de be
grooting te herstellen. De regeering zal er wellicht
binnenkort toe komen zich bezig te houden met
de assurantie- en alcoholmonopolies. Verder zeide
de minister, dat bjj de noodige middelen moest
vragen aan de producten van weelde, na raadple
ging der belanghebbenden. De voorstellen van den
minister hebben niets duisters. In overeenstem
ming met de begrootingscommissie heeft de re
geering een oprechte begrooting willen samen
stellen. De minister eindigde met te zeggen Als
de meerderheid voor de kiezers verschijnt, zal zij
kunnen zeggenZiehier de Kamer van de natio
nale verdediging, de sociale hervormingen en de
werkliedenpensioenen.
Van vele banken klonken toejuichingen.
Van onzen Parijschen correspondent.)
Paijjs, 28 Oct.20 Nov. 1109.
Het ministerieBriand heeft maar kort van
zijn slechts in schijn verzoenend programma pro
fijt getrokken. De verschillende toen uitgespro
ken gevoelens, welke hem bij zijn optreden een
sympatieke cortege vormden, verdwijnen dage
lijks de eenen na de anderen. De staatkunde
leeft niet lang op' beloften en gevoel. De onge
ëvenaarde insolenties van een Ciemenceau en een
langdurig lijden door de handelingen van het
grofste en meest eigenmatige gouvernement wat
er ooit bestaan heeft, waren noodig om aan
de politieke slaven den meester geheel ondraag
lijk te maken en toen hij dan ook bij toeval
en door zijn eigen schuld onder de slagen van
een Delcassé viel, scheen elke verandering eene
welkome oplossing aan de ontevreden geworden
meerderheid. Vandaar het onverwachte succes van
de nieuwe combinatie—Briand, die aan zijn goed
gesternte geloofde en dacht dat na die drie ja
ren dictatuur hij juist van pas kwam om van de
aanstaande algemoene verkiezingen in 191.0 eer
en voordeel te trekken. Na de rede van Peru-
gueux begonnen de oude leiders van het radicale
bloc reeds aan de wijsheid van hun onvoor
zichtige favoró te" twijfelen. Ook in de meer be
houdenden Senaat werd men ontevreden en on
gerust en sprak men van niets minder dan om
den zoo gevaarlijken mooie beloften doenden her
vormer te doen vallen. Zij konden hem de on
verbloemde critiek der begane fouten, tekortko
mingen en ondeugd der Republiek in eigen partij
niet vergeven. Er hadden onderhandelingen in
de couloirs der Kamer1 ch van den Senaat plaats,
waarbij het aan bittere woorden en klachten niet
ontbrak, doch de aanval werd uitgesteld: de wit-
tenbroodsweken waren voor Briand echter voor
goed verstreken.
De voor de radicalen zoo langdurige en ver
nederende debatten betreffende de evenredige ver
tegenwoordiging waren niet in staat de reeds
verwarde zaken in orde te brengen. De laatste
dag van de behandeling der kieswethervormingen
was voor de leden van het radical^ bloc inderdaad
bedroevend, toen zij, niet vierkant weg tegen die
hervormingen durvende stemmen, ze toch aanna
men om ze bij de eindstemming weder te ver
werpen. Woedend hunne populariteit verloren te
hebben, zullen zij Briand nooit vergeven hun zoo
slecht of liever zoo laat uit de benauwdheid
verlost te hebben. Zonder de vrees eener nood
lottige regeeringsverwisseling, juist op het oogen-
blik dat de algemeene verkiezingen in Mei 1910
moeten plaats hebben, en de kiezers dus moe
ten geraadpleegt worden, zoude Briand waar
schijnlijk reeds getuimeld zijn. Niettegenstaande
de angst van gen crisis ia 't volle van den strijd
loopt het ministerieBriand buitendien gevaar
bij de begrooting van financien door de verhoogde
belastingvoorstellen ten bedrage van 200 mil-
lioen francs, op de tabak, alcohol, petroleum
essences, wijn en successierechten eene meer
derheid tegenover zich te vinden, welke deze
verzwaarde belastingen, vooral met het oog op
de aanstaande verkiezingen, zal verwerpen, ten
einde tegenover hun kiezers niet den naam te
hebben dat zij, die zelf als afgevaardigden fr. 15000
per jaar uit 's lands ruif trekken, niets beters
vonden te doen dan de natie dagelijks meer lasten
op te leggen en daar de vrees het begin der
wisheid is, zoo zullen vele radicalen deze voor
stellen met alle kracht bestrijden. Zoo Briand
er een kwestie van vertrouwen van maakt, zal
hij er wellicht door moeten aftreden, wel te ver
staan indien, zooals de Italianen zeggen, er geen
"andere combinazone op gevonden wordt.
De Vriendenbond der Onderwijzers van Frank
rijk heeft een aanklacht ingediend hij de ver
schillende rechtbanken tegen de bisschoppen van
Frankrijk, tengevolge van hun brief van 14 Sep
tember, waarin de rechten en plichten der ouders,
met het oog op de openbare scholen, behandeld
werden. De gestelde eisch is eene schadever
goeding van 5000 francs door iederen bisschop'
te betalen. Als grond der dagvaardingen geven
de onderwijzers voor dat die brief der bisschop
pen hun materieel en zedelijk nadeel zoude be
rokkenen. Zij beweren verder, dat die brief, door
in alle dagbladen te zijn opgenomen, de grootst
mogelijke openbaarheid heeft genoten, waarin
iedereen lezen kon dat de leekunonderwijzers het
zij rechtstreeks of zijdelings den katholieken gods
dienst aanvallen en dat de volgende beschuldi
gingen tegen hen worden ingebracht: de leeke-
school voor het kind een naderend gevaar van
zedelijk bederf te doen zijn; de moraal, alvorens
ze te onderwijzen, niet in praktijk te brengen;
een onderwijs in strijd met de goede zeden en
het algemeen welzijn te geven; een der voor
naamste oorzaken van het kwaad, dat tegelijk
de familie, de zedelijkheid en de vaderlands
liefde benadeelt, te zijn; boeken aan de leer
lingen te geven waardoor den geest van liegen
en belakken verspreid wordt; gevaren voor het
geloof en de deugd van het kind te scheppen
enz. enz. Dat men eindelijk de onderwijzers
op ernstige wijze beschuldigt tegen den tekst
en den geest, der wetten, reglementen en circu
lairs in, de neutraliteit op de openbare scholen
te schenden, het geloof hunner leerlingen geweld
aan te doen en te beleedigen, en dit schandelijk
misbruik van vertrouwen, hetzij door schoolboe
ken of woorden en op honderden andere wijze
welke hun godsdiensthaat hun ingeven, te ple
gen. Zij geven verder voor, dat deze aantijgingen
tegen het geheel onderwijzerscorps der openbare
scholen gericht, de onderwijzers, door het ont
volken dier scholen, stoffelijk en zedelijk bena-
deelen, waarvoor zij een schadevergoeding
eischen.
De pretentie dezer een proces zoekende leer
meesters zal zeker door ieder welgeaard huisvader
meer dan buitensporig genoemd worden. Hun
hoofddoel is aan de Kerk een slag toe te bren
gen, doch de Onderwijzersbond begaat onbetwist
baar een groote onvoorzichtigheid. Het opent er
een openbaar debat mede waar geheel Frankrijk
eindelijk in al zijn bizonderheden zal hooren wat
er op de openbare leekenscholen onderwezen
wordt en wat er van die fameus© neutraliteit,
waarvan de legende alleen nog bestaat, is over
gebleven. Het ontbreekt helaas in Frankrijk aan
geen schandalen welke de leekenschool te aan-
ischouwen gaf; doch nog nooit heeft men al de
afzonderlijke gevallen in één groep1 verzameld;
nimmer werden de bewijzen van den inval der
socialistische leer met al haar atheïstische onver
draagzaamheid, zoo noodlottig voor den geest
der kinderen op school, in een enkel requisitoir
vereenigd. Eindelijk zal dit requisitoir met zulk
een kracht openbaar worden gemaakt dat nie
mand in Frankrijk er onkundig van kan blijven.
Indien dit proces inderdaad doorgaat, waaraan
nog door velen getwijfeld wordt ën voor het ge
rechtshof bepleit, 'dan zullen de bewijzen der
beschuldigingen tegen de neutrale school door
de bisschoppen ingebracht in het openbaar en
in het helder laglicht behandeld en geleverd wor
den. De onderwijzers; daartoe gedwongen, zullen
deze publieke discussie niet kunnen ontvluchten
en of zij willen of niet daar moeten hooren
dat zij met recht de schuldigen zijn. Zoodoende
bereiden zij een triomf aan de bisschoppen die
zij vervolgen.
De bisschop van Grenoble, mgr. Henry, een
congres voor de neutraliteit op de scholen presi-
deerende, sprak over de dagvaardingen der onder
wijzers en zeide: „Zeker, wij1 zullen voor de
„rechtheven verschijnen. Ik voor mij zal daar
„mijn eigen verdediger zijn en de boeken welke
„wij aan de katholieke kinderen verboden heb-
„ben medebrengen en er die chapiters uit voor
lezen waarin de waarheden welke het mijn
„plicht is te verdedigen en ongeschonden te be-
waren, worden aangevallen. Zoude er eei^ Fran-
„sche rechtbank te vinden zijn die mij daarvoor
„kan veroordeelen? Mocht dit echter toch het
„geval zijn, dan zal ik de boete betalen, maar ik
„geef u de verzekering ik den volgenden dag
„opnieuw zal protesteeren."
Parijs, 17 Nov. 1909.
Fidelius,
SPANJE.
Volgens een bericht uit Madrid, heeft het minis
terie Moret besloten, het Spaansche leger te ver
sterken, zoodat het in vredestijd 160 000 man zal
tellen, niet alleen op papier, maar in werkelijk
heid. Het ministerie acht die sterkte noodig voor
eeD volk van de beteekenis van het Spaansche, en
voor de rol die het in de toekomst zal spelen.
Naar 't heet, zijn de bladen met besluit der regee-
riDg ingenomen. Het was noodig zeggen zjj.
Voor de afdeeling strafzaken van de arrondisse
mentsrechtbank te Petersburg trad gister voor het
eerst een vrouwelijke advocaat op. De ambtenaar
van het openbaar ministerie teekende vezet aan
tegen de toelating van een vrouw als verdediger
voor de rechtbank.
De rechtbank sloeg geen acht op het protest.
De ambtenaar van bet openbaar ministerie verliet
daarop de zaal en de voorzitter sloot toen de
zitting.
Alle Portugeesche garde officieren, die zich
elders met verlof bevinden, hebben bevel gekregen*
onmiddellijk naar Petersburg terug te keeren, daar
men voor verwikkelingen in Finland vreest.
Uit marinekringen te Davonport komt het
bericht, dat admiraal sir Artur Wilson is uitver
koren om sir John. Fisher op te volgen als eersten
lord der Engelsche admiraliteit.
De der ontvanger belastingen in de haven van
New-York heeft de verwijdering bevolen van 73
ambtenaren bjj den douanedienst, beschuldigd van
fraude bjj het wegen ten gunste van de American
Sugar Refining Company.
Verscheidene leden van de Confederatie van
den Arbeid zijn gisteren voor het paleis van jas-
titie te Parjjs gaan betoogen tegen de gevangen
houding van Bracquet, veroordeeld een revolver
schot te hebben gelost op een politieagent en nog
in hechtenis gelaten na de betrekkelijke amnestie
te Vigneux. De betjogers liepen door de wandel
gangen en deelden daar strooibiljetten uit, maar
gingen uiteen voor de politie tusschenbeide kwam.
Eene beweging voor de herziening van het pro
cesFerrer is in Spanje ontstaan. De president
van den ministerraad ontving de volgende depeche:
De werklieden-organisaties te .Valencia ten getale
van 9000 leden vragen de regeering het proces-
Ferrer te doen herzieü en het beslag op zjjne
goederen gelegd te doen opheffen.
Verhooging van invoerrechten.
Thans is ingediend het in de nota betreffende
den toestand van 's lands financiën bedoelde ont
werp van wet, aangaande de verhooging met der
tig ten honderd van het invoerrecht. Die verhoo
ging wordt toegepast op het volgens de op 31 Dec.
1909 van kracht zjjnde wettelijke bepalingen gehe
ven invoerrecht, behoudens na te noemen uitzonde
ringen.
Aan de verhooging is nl. niet onderworpen
a. het invoerrecht, dat geheven wordt volgens
de krachtens art. 89 der wet van 29 Januari 4897
uitgevaardigde algemeene maatregelen van bestuur,
