Stads- en Gewestelijk Nieuws.
De Papendrechtsche zaak.
moveerde daar in 1875 op proefschrift: Eenige
beschouwingen over kopierecht, en maakt daarna
al spoedig deel uit van het openbaar ministerie,
en wel sinds 1877 bq het kantongerecht te Tiel,
waarna hq resp. benoemd werd in 1883 tot sub
stituut-officier van justitie te Winschoten, in 1885
tot substituut te Utrecht, in 1893 tot officier van
justitie te Tiel, waarvan hq injl897 in dezelfde quali-
teit naar Groningen overging. In 1903 werd bq
vervolgens benoemd tot burgemeester van Leiden
en het volgend jaar tot curator der universiteit al
daar.
De overledene, behoorend tot de anti-revolutio
naire partq, werd 9 October 1901 tot lid der
Tweede Kamer gekozen voor Wqk-bq-Duurstede,
dat hem telkenmale herkoos en maakte voorts
van 1893 1897 deel uit der Prov. Staten van
Utrecht van 1887 tot 1893 van den gemeenteraad
aldaar, en later van den gemeenteraad van Gro
ningen.
Na zqn lange rechterlqke loopbaan werd wel
eens gevraagd of bq zich spoedig zou|kunnen inwerken
in de gemeenteadministratie en zqn taak om den
algemeen geachten en populairen mr. Was te
Leiden te vervangen was niet gemakkelqk.
Hq was echter spoedig met het gemeentelqk
raderwerk op de hoogte, toonde zich een uitne
mend voorzitter van den gemeenteraad en wist
zich boven de partqen te stellen.
Directeur-Generaal ran den Landbouw.
Wjj kunnen met zekerheid mededeelen, dat
het in de bedoeling van de regeering ligt, den
post van directeur-generaal van den landbouw
binnenkort opnieuw te bezetten. Het gerucht,
dat aan den heer Lovink geen opvolger gegeven
zou worden, is dus ongegrond.
De benoeming van een inspecteur van den vee-
artsenqkundigen dienst wacht op de vervulling
van directeur-generaalschap. (N. v. d. D.)
Kamerverkiezing Gulpen.
In de »Limb. K." verklaart de heer P. Brouwers,
de tegencandidaat van jhr. Ruys de Beerenbrouck
bq de laatste verkiezing in dit district dat hq geen
nieuwe candidatuur aanvaarden zal. Hij schrqft o.a.
«Mjjne gedragslijn in deze zoude ongetwqfeld
eene geheel andere zqn geweest, indien de ver
kiezing na eene instelde justitieele en
quête ware vernietigd geworden wegens corruptie,
pressie of intimidatie, hetgeen echter niet ge
bleken is.
«Nu de meerderheid der kiezers in uw district
bq de jongste stemming hun mandaat andermaal
hebben toevertrouwd aan jhr. mr. Ruys de Bee-
renbrouk, en de verkiezing alleen wegens formeele
onregelmatigheden is vernietigd geworden, acht ik
mq verplicht de uitspraak der meerderheid te
eerbiedigen."
Nederlandsch-Italiaansch Arbitrageverdrag.
Reuter seint d.d. 20 dezer uit Rome
Tittoni, de minister van buitenlandsche zaken,
en de Nederlandsche gezant hebben hedenmorgen
het algemeene Italiaansch-Nederlandsch arbitrage-
verdrag onderteekend.
Pompilj, de onderstaatssecretaris van buitenland
sche zaken, is bq de onderteekening tegenwoordig
geweest.
Onze vloot.
De divisie de «Ruyter", de «Tromp" en de
«Koningin Regentes" is den 20en dezer van Hon-
kong vertrokken.
Arbeidswet.
Door den Nationalen Vrouwenraad is aan de
Tweede Kamer een adres gezonden, met verzoek,
de uitbreiding der beschermende voorschriften in
de te behandelen wqziging van de arbeidswet,
alleen van toepassing te verklaren op vrouwen
beneden de 21 jaar en daar binnen niet te be-
trekken, de groep van meerderjarige vrouwen.
Hofleverancier van Z. H. den Paus.
Men schrqft uit Rome aan het «Centr.":
Dezer dagen werd de heer C. J. L. van der
Meer, bloembollenkweeker te Noordwqk, benoemd
tot Hofleverancier van Z. H. den Paus, met toe
kenning van het recht, 's Pausen wapen te voeren.
De onderscheiding is, volgens het door den Kar
dinaal-Staatssecretaris Merry del Val geteekend
document, door den H. Vader verleend als «bewqs
van Zqn Souvereine Pauselqke welwillendheid aan
den heer Cornelius van der Meer".
Wel vereerend voor den begunstigde en tevens
voor de bq uitstek Hollandsche bloembollencultuur,
die zelfs in de fraaie Vaticaansche tuinen aldus
gewaardeerd en geprezen wordt.
Ramp in Loemadjang.
Bq de Internationale Crediet- en Handels Ver-
eeniging Rotterdam, te Rotterdam, is ten behoeve
der slachtoffers van de ramp in Loemadjang aan
giften binnengekomen een totaal bedrag van
f3978.50, welke som aan het Comité in Indië za'
worden afgedragen.
Bestuurdersboud van Middenstandsvereeu.
Aan «De Middenstandsbond" wordt gemeld, dat
te 's-Gravenhage op initiatief van de 's-Gravenhaag-
sche winkeliers-vereeniging ernstige pogingen wor
den aangewend om te komen tot de oprichting
van een bestuurdersbond van alle Middenstands-
vereenigingen aldaar. Namens genoemde vereeni-
ging zqn ongeveer 30 vereenigingen en afdeelingen
van bonden tot medewerking aangezocht, waarvan
reeds meer dan 20 haar adhaesie met het doel be
tuigd hebben, zoodat de oprichting er van spoedig
kan worden tegemoet gezien.
Vergunninghouder-Wethouder.
Men meldt uit Heerenveen
De minister van Binnenlandsche Zaken heeft
uitgemaakt, dat een vergunninghouder-wethouder
niet in strqd met de drankwet is. De heer Hou
wen, vergunninghouder te Drachten kan dus wet
houder blqven. Op diens ontslagname was aange
drongen.
Op de Internationale hondenten,
toonstelling te Utrecht behaalde gister de heer
D. Slavenburg alhier, met een black-and-tan-terrier
twee eerste prqzen.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 22 November 1909, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 769.2 te Thorshavn.
Laagste barometerstand 745.8 te Nice.
Verwachting tot den avond van 23 November:
meest matige noordelijke tot noord-oostelqke wind,
zwaarbewolkt, waarschqnlqk sneeuwbuien, kouder.
Nieuwe reizigerstarieven der spoorwegen.
Nadat op verzoek van de regeering de Neder
landsche spoorweg maatschappijen eenige wijzi
gingen hadden gebracht in de door haar ontwor-
nieuwe reizigerstarieven, heeft de minister van
waterstaat aan deze thans zqne goedkeuring ge
hecht.
De dag van invoering staat nog niet vast.
Sociale Cursus.
Vrqdag 19 November hield de heer Th. J. H.
Mouwens eene inleiding over het onderwerp
«Wet op de Kamers van Arbeid."
Inleider betoogde juist dit onderwerp gekozen te
hebben, omdat daaromtrent zooveel onwetendheid
heerscht en velen niet eens weten wat of de Ka
mer van Arbeid is.
De wet op de K. v. A. is aangenomen in 1898
en na dien tqd zqn er in de meeste gemeenten
van eenige beteekenis Kamers van Arbeid opge
richt voor de verschillende vakken en bedrqven.
Zq zqn samengesteld uit eeu evenredig aantal
patroons en werklieden, zoodat wq in deze licha
men het Roomsche beginsel gehuldigd zien, door
de gemeenschappelijke samenwerking van patroons
en arbeiders.
De K. v. A. heeft tot taak de belangen van
beide partqea die zq vertegenwoordigt, onpartijdig
te behartigen, zoodat zq bij eventueele geschillen
als bemiddalaar moet optreden. Ook geeft zq
inlichtingen en adviezen aan de regeering over te
nemen maatregelen in het belang van de vakken
die zq vertegenwoordigt.
De personen die deze K. v. A. vormen, worden
gekozen door die kiezers, die, gedurende een jaar
werkzaam bq een patroon, of gedurende een jaar
in betzelfde vak zqn werkzaam geweest, en den
ouderdom van 25 jaar bereikt hebben-
De kiezerslijsten worden opgemaakt door B. en
W. naar de gegevens der patroons, die de namen
der werklieden moeten opgeven, die gedurende
dat jaar bq hen zqn werkzaam geweest. Hier
omtrent bestaat een zeer groote achteloosheid,
daar men zich de moeite niet geeft te informee-
ren of men werkelijk op de kiezerslijst geplaatst is.
Bq de verkiezing voor de leden van de K. v. A.
heeft men nog de ouderwetsche wqze van stem
men, nl. dat men zelf de candidaten op de stem
briefjes moet schrijvenhierdoor ontstaan een
massa ongeldige briefjes.
De leden der K. v. A. kiezen voor het bestuur
twee voorzitters, een patroons- en een werkmans
lid, welke personen hun functies periodiek waar
nemen.
De secretaris wordt gewoonlijk gekozen buiten
de leden der K. v. A., omdat aan deze functie
veel administratief werk verbonden is en meestal
de leden der Kamer daarvoor geen gelegenheid
hebben.
Bq geschillen die er ontstaan tusschen patroons
en arbeiders benoemt de K. v. A. uit haar mid
den een verzoeningsraad, welke de moeilijkheden
uitzoekt en daarna uitspraak doet. Neemt een
van de partqen deze uitspraak niet aan, dan staat
de K. v. A. als het ware machteloos daar tegen
over vandaar de meening die er heerscht, dat de
K. v. A. rechtsmacht moesten hebben, om daar
door de verongelijkte partq te dwingen de onpar
tijdige uitspraak van de K. v. A. aan te nemen.
Voor het bq wonen der vergaderingen ontvangen
de leden eenige vergoeding, welke kosten door de
regeering gedragen wordende gemeente moet
zorgen voor een localiteit en het benoodigd druk
werk.
In geen geval mag de Kamer van Arbeid als
zoodanig op politiek terrein komen.
Met eenige voorbeelden omtrent de wqze van
werken en het succes daarmede bereikt, welke
voorbeelden inleider ontleende aan de offlcieele ver
slagen der K. v. A. eindigde hij deze belangrijke
lezing, welke zeer zeker een grootere opkomst
waardig was.
De bazar ten behoeve van het
bouwfonds der afd. Schiedam van den Ned. Pro
testantenbond heeft, na aftrek der onkosten, totaal
£4852.70^ opgebracht.
Wq verwijzen onze lezers naar de
in dit blad voorkomende kennisgeving der Politie,
waarin de ingezetenen worden gewezen op de
verplichting om, wanneer de straten glad zqn, het
pad of trottoir voor de huizen, met zand of asch
te bestrooien.
Dinsdagmiddag om 1£ uur zal in
«Musis Sacrum" de Bazar worden geopend, ten
behoeve der O. K. VereenigiDg «Tabitha" (Armen
zorg). Deze bazar zal voor het publiek geopend
zqn op Dinsdag, Woensdag en Donderdag a.s. van
2—5 en van 710 uur.
Vanaf Dinsdag 2 3 N o v. zaldeBreed.
straat, tot nadere aankondiging, voor het verkeer
met rq- en voertuigen zqn afgesloten.
Zaterdag is een 15-jarige jongen
in kennelqken staat van beschonkenheid door de
politie naar huis gebracht.
Inde beide laatst e^n achten is door
de politie tegen niet minder dan 7 personen we
gens rumoer maken proces-verbaal opgemaakt.
H e d e n-m orgen half negen geraakte
bq het zwaaien de motorboot «Albatros II", ko
mende uit de Binnensluis, beklemd, tengevolge
waarvan een stuk rollaag van circa 9 meter van
den walkant in de Schie viel.
Dadelqk werden pogingen in 't werk gesteld om
den walkant te herstellen.
Bereden korpsen.
De lotelingen, zoowel van de lichting 1909, die
nog moeten worden ingeljjfd, als die van de lich
ting 1910, die voor indeeling bq een der bereden
korpsen zouden wenschen in aanmerking te komen,
worden er aan herinnerd dat zq zich daarvoor
vóór 30 November, a.s. aan de afdeeling Militie
behooren aan te melden of te doen opgeven.
DERDË DAG.
{Vervolg der zitting van Zaterdag
PresidentDe beoordeeling der betrouwbaar
heid van getuige is aan de rechters, niet aan de
verdediging. Om de betrouwbaarheid van Le Grand
te controleeren, verzocht de verdediger daaromtrent
getuige Van der Pol te hooren.
De Mey en Van den Berg, die volgens Le Grand
er bq geweest zouden zijn, toen deze het bloed
zag liggen, worden weer voorgeroepen.
Van den Berg zegtAls Le Grand dat ver
klaart, dan heeft hij beslist gelogen. Hq is er niet
eens bq geweest.
J. Visser Gzn., aannemer en gemeenteraadslid
te Papendrecht, geeft daarna inlichtingen omtrent
de inrichting van het Raadhuis en de ligging.
Op een vraag van raadsheer Van de Koppel,
omtrent de gehoorigheid in het Raadhuis deelt
getuige mee, dat hq van zqn plaats in de Raads
zaal, de waterleiding kon hooren loopen en ook
de naaimachine kan hooren in de woning van De
Mey, die in het Raadhuis woont. De plaats waar
getuige in den Raad, zit is ongeveer boven het
cachot. Daarna wordt de getuige ondervraagd
omtrent de politiemishandeling.
J. Chr. Reiziger, machinist van het stoomge
maal te Papendrecht, verklaart op den bewusten
morgen Garsthagen gezien te hebben voor negen
uur, toen deze naar het Raadhuis ging. Garstha
gen was toen «nuchter en ongeschonden". Later
zag getuige hem weer en toen was Garsthagen
vol bloed en zei tot hem «dat hebben Bouterse
en De Mey gedaan". Maar getuige kan dat ook
wel verkeerd verstaan hebben. Garsthagen had
zich bq getuige verscholen, voor hq naar het Raad
huis ging.
Teunis Punt, qzerwerker te Papendrecht, ver
klaart eveneens Garsthagen na de verwonding
gezien te hebben. Getuige heelt hem later ont
moet, toen hq met zqn vader naar Dordrecht ging,
om een klacht bq de Justitie te doeu. Den juis-
ten tqd waarop hq Garsthagen gewond heeft ge
zien, weet hq niet.
Jacob Kwakernaat, machinedrqver te Papen
drecht, verklaart de bekende gevallen der vissche-
rqovertreding. Het inslaan der ruit was zoo
hq zeide een ongeluk geweest. Hq wilde alleen
aankloppen om zqn in beslag genomen vischtuig
terug te vragen. Garsthagen was daarbjj op den
djjk blqven staan. Vervolgens verhaalt getuige
de reeds bekende wqze, waarop hq werd gearres
teerd denzelfden nacht. Hq was 's nachts in het
cachot flink afgeranseld door Van den Berg en De
Mey en naar hq verneemt ook door Bouterse,
maar dat laatste weet hq niet zeker en den vol
genden morgen is bq door Burgemeester Bonten
uitgescholden voor al wat leelqk was.
Vervolgens verklaart getuige in bet cachot ge
hoord te hebben, dat boven iemand kermde en
tevens hoorde hq roepen«Draai om". Boven
gekomen zag bq overal bloeddruppels liggen en
aan het eind der gang stond een emmer water,
welk water ook bloederig was. Er lag een doek
in, doorweekt van bloed. Het was Garsthagen,
die zoo bloedde. Hq had nog een tweede doek in
de hand, óók vol bloed.
Gevraagd wordt getuige naar de gehoorproef.
Of de toestand bq het nemen dier proef precies
zoo was als als toen getuige er zat, weet hq niet,
want hq werd toen zoo mishandeld, dat hq op
dien toestand niet heeft gelet; alleen weet hq'dat
de deur vau het cachot dicht was. Of het raampjs
open of dicht was, weet hq niet.
De Mey voorgeroepen, bestrijdt de verklaring
van Kwakernaat, zegt dat Kwakernaat op bloote
voeten en in Dachtgewaad zqn huis uit is geko
men en toen is gearresteerd. De velwachters
wilden hem gelegenheid geven om zich aan te
kleeden, maar dat wilde hq niet.
Kwakernaat Ais men blootsvoets is en in
onderkleeren en men moet dan een half uur loo
pen en wil zich niet aankleeden, dan moet men
wel stapelgek zqn.
PresidentU was onder den invloed van ster
ken drank
Kwakernaat: Ik had een glaasje te veel, maar
dronken en dronken zqn twee.
De Mey ontkent pertinent Kwakernaat gesla
gen te hebben en in het cachot is Kwakernaat
zoover getuige weet ook niet mishandeld.
Van den Berg verklaart in denzelfden geest als
De Mey. Ook hq ontkent pertinent, dat er is
mishandeld, noch door hem noch door Bouterse.
Kwakernaat ontkent tegen iemand gezegd te heb
ben «we zoeken Bouterse",
De verdediger laat Kwakernaat nog eens pre
cies vertellen, wat er in het cachot met hem is
gebeurd. Daarna verklaart Kwakernaat, dat het
voor de Dordtsche rechtbank Bouterse was, die
voordeed hoe Garsthagen is gevallen.
Bouterse weer voorgeroepen weerspreekt de
verklaringen van Kwakernaat en geeft zqn lezing
van het gebeurde overeenkomstig de verklaringen
van Van den Berg en De Meyslechts met deze
afwijking, dat volgens eerstgehoorden getuige-veld-
wachters Kwakernaat zich mocht gaan kleeden,
terwql Bouterse zegt, dat zq daaraan de voor
waarden verbonden, dat zq veldwachters
dan mee naar binnen moesten.
Van den Berg zegt, dat het mogelqk is dat
Bouterse dat zeide. Hq heeft het niet gehoord en
blqft bq zqn verklaring. De beschrijving, door
Kwakernaat op verzoek der verdediging van zqn
mishandeling in het cachot gegeven, verklaart
Bouterse voor beslist onwaar. Kwakernaat is
dien nacht tweemaal verhoord over het inslaan
van het ruitje doch hq bleef ontkennen. Had hq
bekend, dan had men hem er uit gelaten.
Op een vraag van den verdediger, mr. Van Ha
mel, antwoordt Bouterse, dat hq Kwakernaat vóór
de arrestatie al gevraagd heeft of hq de ruit had
ingeslagen en toen ontkende hq.
De verdediger verklaart daarop, zich niet te
kunnen begrijpen met welk recht de veldwachters
Kwakernaat hebben gear»esteerd.
Gehoord wordt Adriaan Bonten, vader van den
burgemeester, die zelf gedurende 34 jaren burge
meester van Papendrecht is geweest. Getuige
geeft een be-chrjjving van de Papendrechtsche
toestanden.
Pb. Veth, melkboer te Papendrecht, heeft Kwa
kernaat door de veldwachters zien opbrengen
's avonds tegen 11 uur ongeveer. Hq was in onder
broek, hemd, blootsvoets en blootshoofds. Dat de
veldwachters hem sloegen, heeft getuige niet gezien,
wel dat Kwakernaat geboeid was.
H. Radema, gemeente-veldwachter te Papendrecht
sinds 19 Januari 1907, heeft te Papendrecht wel
eens iemand opgebracht en ook de rqksveldwach-
ters dit wel zien doen, maar nooit zien mishande
len. Get. heeft tegenover den Veerdam Kwaker
naat overgenomen van Van den Berg. Kwakernaat
was geboeid, maar verzette zich niet en beklaag-;
de zich ook niet over mishandeling.
Radema verklaarde thans voor de eerste maal
dat hq, toen Kwakernaat Zondagsavonds in het
cachot zat, heeft hooren roepen«Jongens, schei
uit". Hq heeft den indruk gekregen dat Kwaker
naat dat riep omdat hq moe was van het verhoor,
niet omdat hq mishandeld was. Tqd ens het ver
hoor is getuige naar den djjk gegaan om te zien
of er ook publiek was. Dat was er niet, maar toch
bleef get. ongeveer 20 minuten buiten.
Gevraagd naar de gebeurtenissen van Maandags
ochtend zegt hq, ongeveer haldrie op het stadhuis
te zqn gekomen. Toen heeft Le Grand hem verteld,
dat Garsthagen gevallen was en een bloedneus
had. Ilq heeft den indruk gekregen, dat dit
geschied was tegen den deurpost van de secretarie.
Le Grand herinnert zich niets van dit gesprek,
maar spreekt het ook niet tegen.
A. Markesteyn, qzerwerker te Papendrecht, heeft
's namiddags Kwakernaat gezien met blauwe plek
ken op zqn hoofd, het gezicht blauw en met een
bloedbuil. Kwakernaat toonde hem ook een schram
aan zqn been. Hq zei den getuige mishandeld te
zqn op het gemeentehuis.
De gewezen nachtwaker J. D. van den Esch is
zeventien jaren lang nachtwaker op Papendrecht
geweest.
PresidentU weet van de politietoestanden op
Papendrecht veel af?
Van den Esch Och neen, ik heb mq altqd maar
op een distantie gehouden.
PresidentHeeft u wel eens wat gezien van
handtastelijkheden der politie?
Van den Esch dat gaat nogalZe deden het
altqd, als ik er niet bq was 1 Ja, vervolgt hq, één
keer gingen Maarsman en Bouterse iemand met
een fiets achterop en Maarsman sloeg iemand om
zqn hoofd. Ik moest de fiets vasthouden.
PiesidentHeeft u wel eens gezien dat de veld
wachters werden mishandeld?
Getuige heeft gehoord, dat Bouterse met fles-
schen op zjjn hoofd was geslagen.
VraagKent u meneer Van Elk
GetuigeNou, wel zoowat. Vóór dit geval kende
hq de heeren Van Elk en Dicke niet. Hq heeft
hun echter de waarheid gezegd, in hoofdzaak
