Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
32ste Jaargang.
Woensdag 8 December 1909.
No. 9585.
Officieele berichten.
Kennisgeving.
Kennisgeving.
Buitenlandsch Nieuws.
Verspreide berichten.
Staten-Generaal.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bjj alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer,
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voorherhaaldeljjk adverteeren worden uiterst bib
1 jj k e overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Oproeping onder de wapenen van een
verlofganger der Militie.
De Burgemeester van Schiedam,
toept bij deze op den milicien-verlofganger
K0RNELIS GllilJAMSE,
J°teling der gemeente Rotterdam, van de lichting
1904, behoorende tot het 3de Regiment Infanterie,
0m op grond van art. 124 der Militiewet 1901,
^egens bet niet naleven van bet bepaalde bjj art.
120 dier Wet, op den 3den Januari 1910 voor
aen tüd van veertien dagen in werkelijken
"ienst te komen.
Genoemde verlofganger moet mitsdien op dien
des namiddags voor vier uur, bij zjjn korps
le Bergen-op-Zoom tegenwoordig zijn, gekleed in
buiform en zoorzien van al de voorwerpen van
feeding en uitrusting door hem bjj zijn vertrek
toet groot verlof medegenomen, alsmede van ver-
'Pas en zakboekje.
Sschiedam, den 8sten December 1909.
De Burgemeester voornoemd,
M. A. BRANTS.
lof.
T-
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
j^ögen, ingevolge art. 12, le lid der Drankwet,
r openbare kennis dat bij hen een verzoek is
togekomen van, J. BEXTERMAN, kastelein, wo
nende Nieuwe Haven no, 283., om vergunning
toor den verkoop van sterken drank in het klein voor
Sebruik ter plaatse van verkoop in de 4 lokalen
ton het door hem bewoonde gebouw »de Vriend
®ohap'', benevens voor den daarbjj behoorenden tuin.
®n herinneren, dat, ingevolge het 3e lid van
?rt- 12 der Drankwet, binnen 2 weken na deze
ekendmaking, tegen het verleenen van de ver
dunning schriftelijk bij hun College bezwaren kunnen
borden ingebracht.
Schiedam, 7 December 1909.
iBurgemeester en Wethouders voornoemd,
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
De boodschap van president Taft.
Aan de boodschap aan het congres van Pre
sent Taft ontleenen wij o.m. het volgende
Go betrekkingen met de buitenlandscho Mo-
ëeiuïheden blijven steeds van vriendschappel'ij-
ke« aadd.
Jaft besprak de groote wreedheid en het fé-
§irtio van onderdrukking, welke aan President
elaya van Nicaragua worden toegeschreven. De
Gve© onlangs terechtgestelde Amerikanen waren
gieken regelmatig' aangestelde officieren te zijn,
le de revolutie hadden georganiseerd.
Ge strijdmacht, welke bezig is den gejwpnen
gestand te herstellen, heeft nu het bewind over
aIf Nicaragua in handen.
Gi verband met den toestand in het verre
esten herhaalde Taft, dat Amerika vast blijft
uden aan een gelijke bevoorrechting en aan
nauwlettend ontzien van de integriteit van
Ghina.
Ge boodschap maakt melding van de hartelijke
trekkingen met Japan, welkis verzekeringen in
China-overeenkomst van 4 April geen betrek-
'ng hadden op de mijnen in Mandsjoerije.
'Ge Amerikaansche suikerraffinaderij was het
toeest voordeelig voor de ontduiking der mvoer-
rochten, maar Taft ried het congres af deze zaak
het oogenblik te onderzoeken. Wat de „T,a-
Gofwet". aangaat, hoopte en geloofde Taft, dat
s^en tarief het resultaat zijn zou van een machts-
"evoegdheid aan de uitvoerende macht verleend
de woorden „unduly, discriminatory."
raft was van meening, dat do bevoegdheid bij
president was, maar hoopte, dat hij daarvan
0lt gebruik zou behoeven fe maken. Hij hoopte,
het werk van de nlietfwte tariefcommissie
n groot nut zou zijn. Een ernstige w,aarschu-
ln£ deed hij hooren tegen overhaaste tarief-
hervorming.
Voorts beval de President den aanleg van een
htetmatiig eiland aan den mond van do Chesa-
pakebaai aan voor den bouw vau een fort om
een vijandige vlooi te kunnen beletten een stra
tegische operatiebasis te na-deren. Dan beveelt
Taft een aantal voorzieningen voor de binnen-
landlsche wetgeving' aan, de verleening van scheep-
vaartsubsid'ies, de toelating van New-Mexico en
Arizona (beide territoria) als Staten, de oprich
ting van een Federaal g'ezondheidisbureau enz.,
enz.
'Aan bet slot van zijn boodschap vestigt Taft
do aandacht -op de groote welvaart, van het land,
dat aan den vooravond van een subslan tioneele
uitbreiding van den handel staat.
Na de voorlezing van Taft's boodschap werd
bet congres tot Vrijdag verdaagd.
De boodschap van Taft heeft een zeer g'oedön
indruk 'gemaakt.
ENGELAND.
Minister Churchill heeft gisteravond te Manches
ter -een redevoering gehouden en daarin, voor
uitloopend op de publicatie van de cijfers be
treffende de Britsche handelsbeweging in Novem
ber van dit jaar, medegedeeld, dat de uitvoer
in die maand den uitvoer in dezelfde maand van
verleden jaar met 4 Imilioen pond overtroffen
heeft, waarvan anderhalf millioen uit de katoen.
DUITS CHL AND.
In' den Rijksdag is gister de bespreking van
de 'interpellatie in zake de toestanden aan de
werf te Kiel den einde gebracht.
Van vrijzinnige en sociaal-democratische zijde
werden 'in scherpen vorm de verwijten tegen
het^ bestuur der werf herhaald en deelneming
uitgedrukt biet het ontslag aan de zich beklagende
arbeiders gegeven.
De staatssecretaris antwoordde, dat het ma-
rinebestuur kich niet ongerust maakt over de
gezindheid der arbeiders; het dujdt geen socia
listische geestdrijvers in de takken van bedrijf
der "werf.
iLegien, 'afgevaardigde voor Kiel, socialist, viel
minister Tirpitz allerheftigst aan. De minister
zeide hij is den Rijksdag rekenschap ver
schuldigd Voor de verspilling der door de ar
beidende bevolking opgebrachte rijksmiddelen.
ZUID-AFRIKA.
Er komen in Transvaal twee staats-'zuivelfa-
hriefcen, een te Standerton en een te Middel
burg. Verder vinden wij vermeld, dat er porto
culiere fabrieken worden opgericht te Ermelo en
te Carolina. Te Ermel'o waren de pogingen om
een coöperatieve zuivelfabriek tot stand te bren
gen mislukt. Ook te B-oelawajo zal er een par
ticuliere fabriek verrijzen. Onze ,oud landgenoot
Pape, staatszuiveldesikundige in Transvaal, heeft
voor de inrichting van de fabriek te B-oelawajo
raad gegeven.
De correspondent van de „Daily Telegraphs
te New-York seint dat 100,000 beambten van 32
spoorwegmaatschappijen in de oostelijke Staten
dreigen het werk te zullen staken, iwdnnöer ze
niet onverwijld 10 pet. loonsVerboo-ging krijgen.
De correspondent seint voorts, dat men in wel
ingelichte kringen overtuigd is', dat de besturen
der spoorwegmaatschappijen den eisch zullen in
willigen, omdat een staking van zoo gro-oten om
vang het spoorwegverkeer in een periode van
grooten handelsbloei zou verlammen.
Het personeel der maatschappijen meent, dat
een l-oousverhooging van 10 pet. niet meer dan
billijk is, omdat daardoor slechts hersteld zou
worden de verlaging der lob-nen met 10 pet., die in
tijden van crisis is ingevoerd. Bovendien zijn
sedert de levensmiddelen algemeen duurder ge
worden.
De toestand van de Tsaritsa is, volgens
d-en 'correspondent van d-e Times te Petersburg,
vooruitgaande. Het keizerlijke paar wordt daar
een 'week voor de Russische Kerstmis verwacht.
Aan'de „Evening Sun" wordt uit Puerto Li mon
geseind, 'dat er nabij Rama een gevecht is ge
leverd, Het leger van ZeLaya werd verslagen
door Estrada en liet meer dan 100 dooden en
gewonden 'liggen.
Volgens een telegram uit St. Petersburg
aan de „Frankfurter Zoitung" was de Japansche
kanonneerboot, die een kruistocht langs de kusten
van Koms-chatka heeft gemaakt, in bezit van een
vergunning van het Russische bestuur, dat de
bemanning zelfs had veroorloofd aan wal te gaan
om zich den benoodigd-en mondkost te verschaf
fen.
Irt politieke kringen in Berlijn ziet men in
dit bericht een aanwijzing, dat Rusland en Japan
tot een overeenkomst willen geraken om aan!
bun wedijver in Mandsjoerije een einde te maken.
Men vermoedt, dat deze overeenkomst zuiver tech
nisch zal zijn, maar dat zij niettemin belangrijke
politiek© gevolgen zal hebben, doordat Rusland
dan in Europa meer de handen vrij krijgt.
j. TWEEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag 7 Dec.
Marinebegrooting.
De heer Duymaer van Twist betreurde
dat van den Minister blijkbaar geen krachtige in
grijpende maatregelen tot keering van den ver
keerden geest onder het personeel zijn te ver
wachten. Wel schijnt de Minister hier en daar
kleine partieele herzieningen te willen aanbrengen,
maar voor 't overige laat hjj alles bjj oude.
Motie:
Mede namens de heeren Van der Voort van
Zjjp, Ankerman, Oosterbaan en Coljjn stelde
spreker een motie voor, waarbjj de wenscheljjk-
heid wordt uitgesproken, dat aan gehuwde onder
officieren on mindere schepelingen gelegenheid
zal worden gegeven den maaltijd in het gezin te
gebruiken en hun in dat geval de toelage behoort
te worden uitgereikt.
Besloten werd deze motie dadelijk te behande
len.
De heer Van der Voort van Zjjp ont
kende, dat hjj den godsdienst als een tuchtmiddel
bjj de vloot zou hebben aanbevolendaarvoor
staat ook bjj hem de religie te hoog. Spr. wilde
geen Staatspopaganda voor geloof, maar een Chris-
lijke regeering mag met het oog op de volks
historie aan de mannen der vloot geen humani-
teits-evangelie geven, maar alleen een evangelie
van Christus. Spreker verklaarde zich volgaarne
bereid den minister de daartoe te volgen weg aan
te wjjzen. Spreker drong voorts bjj den Minister
er op aan aan om meer rekening te houden met
de wenschen der groepsvertegenwoordiging bjj de
werven.
De heer Hugenholtz drong nader aan op
opruiming^ van oud materiaal, bepleitte betere
huisvesting dan aan boord van logementschepen
en verdedigde het streven en werken van den Ma-
rinebond, die terecht pogingen aanwendt om de
schepelingen uit de cantines te houden, waar al
lerlei vuilheden gebeuren. Spr. noemde de artike
len »schepen en menschen" in »Het Vaderland"
in dit verband tendentieus.
De heer Van Wassenaer van C a t-
Wijck drong nader aan op aanmaak van torpe
do 's, mjjnen enz. hier te lande. Wat de voor
gestelde motie van den heer Duymaer betreft
meende spreker, dat de dienst zoo kan worden
ingericht, dat het thuis gaan eten mogelijk zal
zjjn. Tegen de formuleerling der motie opperde
spreker bedenkingen. Er wordt nl. in gezegd,
dat de gelegenheid tot het thuis gaan eten moet
worden gegeven zoover de belangen van den dienst
dit toelaten. Dit wil de Minister ook. Dus bjj
zal zich met de motie wel wel kunnen vereeni
gen, maar te vreezen is een onzuivere stemming
over de motie.
De heer L ohm an verklaarde tegen de voor
gestelde motie te zullen stemmen, omdat deze
motie hem onoprecht voortkomt; want zooals de
motie daar ligt met de zinsnede nvoor zoover niet
in strijd met de belangen van den dienst" kan
ieder er mede meegaaD, aangezien zjj niets betee-
kent. Maar de bedoeling der voorstellers is
blijkbaar een andere. Bedoeld wordt blijkbaar
dat de Kamer eigenlijk zal uitmaken, dat de sche
pelingen thuis moeten gaan eten. Maar de Kamer
beeft niet den moed dit te zeggen en terecht.
Want 't gaat niet aan, dat de Kamer zich bemoeit
met huishoudelijke aangelegenheden van den dienst.
Maar door de motie stelt de Kamer zich feitelijk
stilletjes aan de zjjde van de ontevreden schepelin
gen. Spreker echter stelt de eischen van den
dienst voorop. Wil men een motie, dan
moet men er een voorstellen, waarbjj de Regee
ring in overweging wordt gegeven, hare zienswijze
in overeenstemming te brengen met de belangen
der schepelingen.
De heer De Visser gaf den Minister, ten einde
orde te brengen in de zaak van het gebruik van
preeken bundels bjj de vloot, in overweging, zich
om advies te wenden tot de erkende Kerkgenoot
schappen.
De Minister verdedigde zich nader tegen
over den heer Thomson, die z. i. zich schul
dig maakte aan geheel scheeve voorstellingen in
zake de verwapening der »Kortenaeas", en met
betrekking tot de quaestie van het rookvrjj bus
kruit. De Minister herhaalde, dat Krupp niet is
geraadpleegd over bedoelde verwapening. Wat de
preeken bundels aangaat, hield de Minister zich
aanbevolen voor inlichtingen in zjjn kabinet van
den heer Van der Voort van Zjjp. Van het zich
om advies wenden tot de Kerkgenootschappen
vreesde de Minister, dat de adviezen niet eenstem
mig zouden luiden, 't Best ware dus voorlichting
van een deskundige. Het vraagstuk van diepgang
der torpedojagers beloofde de Minister nog eens
te zullen overwegen. Hoewel voorshands daarvan
de noodzakelijkheid niet inziende, verklaarde de
Minister zich bereid, te zjjner tjjd te zullen over
wegen of verduidelijking van de redactie der door
den heer Thomson bedoelde censuur-circulaire wen-
seheljjk is.
De Minister opperde verschillende bedenkin
gen tegen het stelsel om de voeding aan boord
om te zetten in het geven van voedinggeld. 't
Schept ongelijkheid tusschen varende schepelingen.
Het is ten nadeele van voor de gezinnen zoo zeer
gewenschte stabiliteit van inkomsten.
Minister Heemskerk verdedigde het Re-
geeringsbeleid in zake de behartiging der geeste
lijke belangen van het marine-personeel. Roeping
van de Regeering is het contract tusschen de
Kerk en het scheepsvolk niet te belemmeren. De
preekenbundel dient om in de plaats te treden
als bedoeld contract indirect is verbroken. Is die
preekenbundel thans onvoldoende en heeft de Kerk
klachten, dan bad de Kerk bjj de overheid moe
ten klagen. Nu de Kerk dit niet heeft gedaan, is
zjj in verzuim en niet deze Minister van Marine.
De heer Duymaer van Twist wijzigde de
motie in dien zin, dat daarbjj de wenscheljjkheid
wordt uitgesproken, om voor zoover de dienst dit
toelaat, aan gehuwde onderofficieren en ook zoo
veel mogeljjk mindere schepelingen gelegenheid
te geven thuis te gaan eten. Tevens spreekt de
motie den wensch uit, dat de Minister zich niet
door geldelijke bezwaren zal laten weerhouden tot
de indiening van een voorstel betreffende deze zaak.
De Minister zeide dat deze motie hem hoogst
onaangenaam aandoet, omdat hjj zich bewust is
zooveel mogeljjk de belangen van het personeel te
behartigen. Nogmaals stelde de Minister in het
licht, dat door het geven van voedingsgeld de ge
zinnen van varende schepelingen in slechter finan-
cieele positie zouden komen.
Na de pauze werd de heer Ruys de Beerenbrouck
beëenigd en nam hij zitting.
Bjj de voortzetting van het marine-debat be
toogde de heer Lobman, dat de Minister de
motie onjuist opvat.
De heer L i e f t i n c k bestreed de motie, vree-
zende dat het huisgezin van het voedingsgeld niet
zal profiteeren doch de schepeling het tot andere
doeleinden zal aanwenden, bjjv. voor drank.
De heer Hugenholtz kwam hiertegen op.
De motie werd aangenomen met 41 tegen 34
stemmen.
Hierna ging de vergadering over in comité-gene
raal.
Geheime vergadering.
De geheime vergadering, die om half 3 begon,
duurde tot half 5. Toen werd voort gegaan met de
Arondzitting.
Marinebegrooting.
Bjj art. 9 zegt de heer Jansen (Den Haag)
dat hjj de toelage voor een brandkast aan den
griffier van den commandant te Willemsoord on-
noodig acht, wat door den Minister wordt
bestreden.
Bjj art. 16 verdedigt de heer Jansen (Den
Haag) een amendement, om dit artikel en art. 17
te verminderen met totaal 23 ton. De bedoeling
van het amendement is niet over te gaan
tot den bouw der twee torpedojagers,
die de minister aanvraagt. Spr- zet hetoncoodige
van dien bouw breedvoerig uiteen en betuigt zjjn
verwondering, dat de het vorig jaar toegestane
torpedojager pas in het begin van 1910 zal gereed
Minister Wentholt: In het laatst van 1910.
De heer J a n s e n uit zjjn verwondering nog eens.
In Engeland bouwt men pantserscbepen in veel
korter tjjd. Het gaat bjj ons al zeer langzaam.
De Minister: Dat is een verwjjt aan de Ko
ninklijke maatschappij »De Schelde".
De heer Jansen: Dat kan wel, maar langzaam
is het toch.
De Minister zet uiteen, dat hij de twee
torpedojagers noodig heeft. Hjj kan de verant
woordelijkheid zonder die jagers niet dragen.
Het amendement is onaannemelijk.
Het amendement-Jansen (om de twee torpedo
jagers niet toe te staan) wordt met 41 tegen
25 stemmen verworpen.
Bjj art. 19 protesteert de Thomson tegen de
gevoerde administratie, inzake de ketelinstallaties
en de daarbjj gebleken onregelmatigheden.
De Minister verdedigt de zaak. Hjj heeft
indertijd reeds excuses voor de zaak aangeboden.
Bjj art. 20 dringt de heer Helsdingen er
op aan, de groepsvertegenwoordiging bet recht te
geven, in werktjjd te vergaderen. Overigens voelt
hjj voor die vertegenwoordiging niet veel. Zjj wordt
den arbeiders opgedrongen.
De Minister betoogt, dat de groepsvertegen
woordiging het gebeele arbeiderskorps vertegen-
i AMüTRrK'
zjjD.
