Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
33ste Jaargang.
Zaterdag 19 Februari 1910
No. 9645
EERgTE BLAD.
£u™VVSSS —-<•
bl u/,i. "UIMI,,er bestaat uit twee
Offleieele berichten.
Kennisgeving.
lez^ .rSergeTeggdemeente 660
K e nnisgevi n g.
juitenlandschJjieuwH
Verspreide berichten.
ABONNEMENTSPRIJS:
tost voor SGWed^n^rd38emaandTng/Zl°35er(i Zon\e° ^estdagen, en
WW^Sgke™^rsP°? cent' *ed«ls"^2,-perkwlrtaï'
Bureau
BOTERSTRAAT 50
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer,
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil-
Ipke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39»
ek
Kohier No V?n de in§ezetenen, dat hei
«aar het i„knmder p aalsdlJke directe' belasting
^meemeraÏTatÏT 19°9/19,°' door de»
den 8 Feoruan fq?n Zljn vergader»ng van
v°lRende door W™ den 14 daarann-
Ptovincie goedgekeurd g ,?Uteerde Staten dezer
«neente ter m! keuld> aan den ontvanger der ge
gedurende vijf 'S Ultgere,kte«in afschrift
de secretarie der te rekenen van heden, op
®anslag op w** 'eder aan8emaand zijnen
straffe vtm vervoltnn termijnen te voldoen, op
En is h ervolglng volgens de wet. F
waar he'
De Secretaris,
V. SICKENGA.
sch>,i<'
mnaer kunnen veroorzaken.
vu Schiedam,
hengen tlbT Bgm der Hinderwet,
8an G van ^™eene.kenn's, dat op heden
,erRunoing isvpHo i*"1 Z1Jae re«*t'<"*rpgenden
'luchtplaats, Z 061 °Pnchlln^an een
kerij in de' panden !i stalllDg eD e«n roo-
P°°rt no. 4 _ïn I slaaode aat> de Schotsche
?nder intrekking Zd*steT Sectie B- n°-, 481-484,
S C°"etv, dia wXÏTt iom
'«dam, den 18 Februari 1910
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
-V. SICKENGA.
f«dUïooErMnem!^ Z Wethouders Van Schiedam"
8 ^middags 2 uur Doiyler(,aK Maart a.s.,
den de levering van'- 0 RaadDuue aan ,e b«ste
Gep?tandiZ„erZ,,.'?tt,>ir- Ptraatkolkeii,
«inschreven in „1 meerP»len, nader
Hingen. e stek en 4 typeteeke-
e" eïkbderekiVDeii0'25 ^fra,,co per P°st f 0.30)
ter Getneentè sl, nms'n a fU'10 verktggraj
De becretane (afdeel,ng A).
Uur van^'dbm^d^11611 moelen vnor 's middags
^erd^ d'en dag ten Raadhuize zpn ingele-
u BELGIë.
gedeeld «v* hebben inlichtingen mede-
ha veo, die Z00gezegde beweging aan de
eene stakin eljeerstdaa8s z°« kunnen leiden tot
Deze 8 onder °nze dokwerkers.
spreid8 flrUCïten Z'n 00k in het buitenland ver
geworden
dat rii va"00?,11 °P de stelligste wiize verzekeren,
kleine e a en 8r°nd ontbloot zpo. Buiten eenige
tnneiIrjkhedeT13 l vereffeoing z<icde
d°kken h met ertslossers aan de Noorder-
d*t tot' aal er in 0nze baven geen enkel geschil,
eene werkstaking zou kunnen leiden.
de §e arÜs is met internationale deelneming
be°ogt ri Marocaine 0Pgericht. Deze Maatschappij
^*Uterl« rf60 aan'eg van bavens, wegen, spoorwegen,
^Ün Jen eQ electrriche installaties. Aan
HetXP'°itatie ZS^ ecbter n'et worden gedaan.
80 pQ °Pr'cbtingskapitaal, 2 millioen frcs., is voor
gebra h °°r ^ransc^e en ^uitsche tirma's bqeen-
»onrk en Za^ voorloopig slechts dienen voor
ereidende studiën.
PARIJSCHE KRONIEK.
an onzen Parijschen correspondent.)
Na Parijs, 18 Februari 1910.
aan in ed-'ks begon men •zich hier langzaam
de geleden rampen en verliezen door
FRANKRIJK.
den watersnood en zijn ernstige gevolgen onder
vonden en welke zich voor velen nog lang zul
len doen gevoelen, te schikken, iedereen zijn
best doende er zoo goed mogelijk door te komen
toen Zaterdag 12 dezer het bericht van een
nieuwe ramp het vergaan met man en muis
van de Trans-Atlantische stoomboot „Général
Chanzy" van Marseille, naar Algiers tegen een
rots geworpen, opnieuw de gemoederen met ont
zetting vervulden. Slechts een der passagiers
Marcel Rodet, ambtenaar bij de clouane, is gered
geworden, terwijl de overige passagiers, 87 in
getal, met de geheele bemanning den dood in
de golven vonden.
Onder deze gedrukte omstandigheden had
men in Frankrijk genoeg met zich-zelven te
doen en bemoeide men zich weinig met het
geen daarbuiten voorviel, wat echter wel de al-
gemeene aandacht verdiende. In de eerste
plaats de verkiezing van een nieuw Engelseh
Parlement, waarbij de liberalen slechts een zeer
magere meerderheid behielden. Dezemomen-
teeele overwinning der liberale reformisten,
welke aan de imperialistische conservatieyen
de gegronde hoop liet, spoedig een mooie revan
che te kunnen nemen, moet onvermijdelijk, dooi
de voortdurende verwikkelingen daardoor ont
staan, op de algemeene staatkunde terugwer
ken en ook hier van invloed zijn.
De geruchtmakende verklaringen van den
Duitschen Rijkskanselier Von Bethmann Hol-
weg, de vorige week in de Pruisische Kamer
afgelegd, zijn niet van minder beteekeniszij
vormen een karakteristiek programma en de
j-icliting voor het keizerrijk bij de zoogenaamde
verzwakking van de macht der regeering aan
geduid, kan niemand ontgaan zijn. De man die
thans het vertrouwen van Wilhelm II bezit,
was verplicht zijn opinie over een dier vraag
punten, welke sedert honderd jaren voor Europa
de moeilijkste en de gevaarlijkste zijn, uit te
spreken. In welke mate kan een welvarende
en goedgeordende Staatde rechten van de
opinie beperken of vermeerderen Welk recht
matig, redelijk deel moet men in de uitoefening
der souvereiniteit aan de nationale vertegen
woordiging laten? Bijna overal heeft de parle
mentaire sphinx zijn bewonderaars en beteu-
gejaars verslonden.. Het keizerrijk heeft weer
stand geboden en al de Duitsche staten hebben
medegewerkt om onder den Keizer de Duitsche
eenheid te handhaven met Pruisen aan 't 'hoofd
omdat liet, zooals Bismarck zijn bloedige daden
uitvoerende zeide, in den grond monarchiek is
en zijn opvolger na zoovele jaren herhaalde
„Wij moeten de democratisatie van den Bonds
raad beletten, welke aan het keizerrijk en de
parlementaire regeering noodlottig zoude wor
den en de ruine van den Pruisischen Staat be
werken „Pruisen zal zich nooit in de wate
„ren van het parlementisme laten lokken, zoo-
„lang de macht van zijn Koninkrijk niet ver-
„woest zal zijn". Niemand zal na zulk eene
verklaring durven volhouden dat de binnen-
landsche staatkunde van het Duitsche Rijk kan
verzwakkenhet zal zich de kracht welke liet
noodig heeft,niet latenjontnemen Hierdoor behoudt
het imperialisme zijn overmacht naar buiten en
zal daarbij de wetten der offensive economie,
welke het gebruik van al de oorlogsmiddelen
eischen, volgen._ Op hetzelfde oogenblik dat
Engeland zich verzwakt door verdeeling en in
conflicten waarvan men het einde niet ziet. is
het wel waard op te merken, dat onder de
hand der mannen, die met de leiding belast
zijn, Duitschland in zich-zelven keert en ijver-
zuchtiger dan ooit de wapenen bewaart zonder
de welken er duurzame invloed, noch ware
macht bestaan kunnen.
In Frankrijk blijft het regime du bon plaisir,
niettegenstaande al de treurige gevolgen welke
men er dagelijks van moet constateeren, helaas
maar voortduren. Vrijdag 11 dezer is in de
Kamer het „wetsontwerp betreffende het lagere
onderwijs in de vrije" scholen door den minister
van Onderwijs op het bureau gedeponeerd Het
beeft, zooals men verwachten kon twee facies,
een voor de vrijzinnigen en een voor de Jaco
bijnen. De president van den ministerraad aan
de meeideiheid het ondarwjsmonopolie gewei
geid hebbende, was het niet moegelijk te voor
zien, dat Briand haar zonder uitstel eenige
schadeloosstelling zoude toestaan. Nu, de
nieuwe waarborgen en eischen en de daarbij
gevoegde voorzorgsmaatregelen zijn overvloedig
in dit wetsontwwerp aanwezig. Zij hebben tot
doel de wantrouwenden tot bedaardheid te
stemmen en de toestemming der fanatieken, wier
eenige politiek altijd daarin bestond hunne
tegenstanders te verpletteren of alle burgerlijke
rechten te ontzeggen, te winnen Maar daar
entegen sluit de nieuwe wet in een band van
strenge en kleingeestige voorwaarden diegenen
op, die verplicht zullen worden haar te onder
gaan. Het vrije onderwijs is nog niet afge
schaft, doch men mag zich wel afvragen of men
door de opgelegde verplichtingen er geen be
spotting van heeft willen maken. In de kleinste
bijzonderneden komen de innige gedachten van
den opsteller duidelijk uit. Zoo is de tijd
om tegen het oprichten van een vrije school in
oppositie te komen van één maand, op twee
maanden gebracht, alleen met het doel om een
wapen ;in handen van de kwade trouw en sys-
tematischen tegenstand te geven. En zoo
heeft eene perfide en handige geest mede ge.
hoipen, om deze soort van moeilijkheden in de
verschillende wetsartikels, zelf de onschuldigste
in schijn, te zaaien. Wat niet wegneemt dat
Briand, deze wet als repliek op de hevige de
batten der Kamer aanbiedende, haar als een
sympathieke en welwillende zal verdedigen.
Ongelukkigerwijze kan veel van den geest
afhangen waarop de artikels zullen worden uit
gelegd en waardoor het lot der vrije school
geheel aan de willekeur van het gezag zal zijn
overgeleverd.
Deze nieuwe wet geeft de regeering het recht
van toezicht over de boeken en prijzen op de
vrije scholen gebezigd en de bevoegdheid elk
werk tegen de zeden, de constitutie en de wetten
strijdende, ,te verbieden. Dit is aan te nemen
doch dan moet de Staat ook de leerlingen der
leekescholen beschermen tegen de gevaarlijke
en soms schadelijke boeken op die scholen ge
bruikt, welke door de bisschoppen met zoo veel
recht zijn aangewezen en veroordeeld Doch
wie zal de Katholieken tegen hun zoogenaamde
beschermers beschermen Onder de belangrijk
ste voorgestelde wijzigingen is het art 2 bij
zonder merkwaardig en zal tot hevige discussie
aanleiding geven het luidt als volgt„Niemand
„mag een vrije school voor lager pnderwijs be
sturen, indien hij niet, behalve de eenvoudige
„acte van bekwaamheid, tevens in 't bezit van
„een bewijs is de noodig e aanleg te hebben om
„de opvoeding te kunnen leiden. Echter zal aan
„de onderwijzers een uitstel van twee jaren, te
„dateeren vanaf de afkondiging dezer wet, wor-
„den toegestaan om zich daarvan te voorzien."
Wat moet met die vage, tot alle uitleggingen
vatbare zinden noodigen aanleg hebben om de
opvoeding te kunnen leiden, verstaan worden
In welken geest zal die worden uitgelegd Hoe
en waarom, op welke inlichtingen en proeven
zal de definitieve uitspraak moeten plaats
hebben
Men behoeft geen diepe opmerker te zijn om
al het gevaar te zien wat dit artikel in een
land waar de partijdigheid zulk een groote rol
speelt, voor de vrije school en hare onderwij
zers bevat.
De schoolwetten geven echter niet alleen in
Frankrijk, doch ook elders maar al te vaak tot
verschillen en tegenstrijdige uitleggingen aan
leiding en wat in de laatste weken over de
neutraliteit der openbare scholeri in Nederland
geschreven werd, bewijst dat ook daar de socia
listische geest in vele onderwijzers gevaren is
die de neutraliteit zoo zouden willen opvatten
en doordrijven dat er op school niet meer over
God, noch over 't Vaderland en zijn geschiedenis,
noch over de Koningin en haar huis gesproken
mag worden, met het doel de jeugd onverschil
lig te doen worden voor hetgeen haar in 't
leven' het noodigst en onmisbaarst zal zijn om
goede menschen en oprechte Nederlanders te
worden en te «lijven.
Een geluk is 't echter dat de sociaal demo
craten die deze republikeinsche nieuwigheden
zouden wenschen, in Nederland nog te onbedui
dend in getal zijn en bij geen der andere staat
kundige partijen in dit streven steun vinden
om Frankrijks noodlottig voorbeeld in het-onder
wijs na te volgen. Fideliüs
OOSTENRIJK-HONGARIJE.
De »Lokal-Anzeiger" verne mt uit Weenen,dat
de onderhandelingen tusschen Oostenrijk-Hongarpe
en Rusland op een dood punt zpn gekomen, zoo
dat maar weinig kans bestaat, dat zp vooreerst
tot een schikking over de Balkan-staatkunde zul
len leiden.
SPANJE.
Volgens het blad »A. B.J C.", zal het Kon,
besluit tot ontbinding van de Spaansche Cortes,
in den loop van de volgende week worden bekend
gemaakt.
TURKIJë.
Volgens de sYem Gazeta", zjjn de Turksche
vertegenwoordigers te Weenen, Parps, Petersburg
en Sufia naar Constanunopel ontboden.
De »Lokal Anzeiger" verneemt uit Constau-
linopel, dat de Gnek-che vloot tot muiterp is
overgegaan en de Piraeus verlaten heeft. Typaldos
zou zich aan boord van een der schepen bevinden.
GRIEKENLAND.
De Koning heeft het besluit tot terugroeping
der gezanten van Griekenland in den vreemde,
behalve van die ie Koostantinopel en te Washing
ton, geteekend.
De kroonprins van Griekenland is gister van
Frankfurt a d. Mam, vertrokken.
riet doel zpner reis is onbekend.
MAROKKO.
Het departement van ouuenlandsche zaken wei
gert aan te geven de voorwaarden, waarop de
regeering besloten heeft eea antwoord van Moelai
Hafid betreffende de te Parps onderteekende over
eenkomsten te verkrpgen. lmusschen heeft het
kabinet besloten, den sultan met toe te staan, zpn
betalingen nog laDger uit te stellen.
De Fransche Regeering heeft de Porte in
kennis gesteld van de benoeming van de Fransche
leden voor de gemengde commissie, die de Turksch -
Tunesifche grens zal vaststellen.
De Turksche leden zullen midden Maart naar
Tunis vertrekken.
Gistermorgen, zoo wordt uit Kanea geseind,
haeft er een hevige vertikale en golvende aard
schok, 14 seconden aanhoudend, plaats gehad.
De punt van eeu minaret is gevallen, met het
gevolg das de koepel der moskee is ingestort.
Vele muren zpn ingestort en gebouwen bescha
digd.
Ook uit de omliggende streek komen berichten
van schade.
Te Varipetro is men bezig met de redding van
6 dorpelingen, die onder het puin van een buis
bedolven zpn.
Geheel Pruisen, voor zoover het ten minste
niet overwegend agrarisch gezind is, verkeert in
heftige beroering, die tot in het Berlpnsche Raad-
buis doordrong. De Gemeenteraad nam met al
gemeene stemmen een motie-Gassal aan, die het
Huis van Afgevaardigden in overweging geeft, het
algemeen stemrecht in te voeren. Gedurende de
debatten beweerde een socialistisch Raadslid, dat
een politieluitenant zich met tien agenten in de
vestibule bevond. De »Herr Oberburgermeister"
oordeelde bet terecht gewenscht, zich persoonlpk
van deze ongehoorde, om niet te zeggen brutale
bewaking te gaan overtuigen. Eb inderdaad, de
Heilige Hermandad was er. De burgervader ver
zocht vriendelijk, maar zeer beslist, dat de luite
nant met zpn mannen zou heengaan. Hetgeen
geschiedde.
Het was dan ook wel wat heel kras 1
Uit New-York komen nadere berichten over
de redding van de 88 menschen van boord van de
»Lia>a", die tien dagen geleden bp het eiland Huam-
blin gestrand was. De Chileensche kruiser »Minist.ro"
Zenteno heelt het klaar gespeeld. De achtergeble
ven schipbreukelingen moeten in den baogen wacht
tijd,die verstreken is sedert het stoomschip» Hatumet'>
op 9 dezer 205 opvarenden had gered, verschrikke.
Ipke ontberingen geleden hebben. Dinsdagmiddag
begon de Cnileeasche kruiser met de redding,
maar pas tegen het invallen van de duisternis was
hp ermee gereed. De men-ch-a waren te ui geput*
om zichzelven te kunnen helpen en moesten door