Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
tweede blad
33ste Jaargang.
Zaterdag 26 Februari 1910.
gCheel ^eSSïï/a.-PÏS.SS
■"«««■IE'k'van zgn
°°k het stembur a. ön dat 101 dle Ultreiking
Officieele berichten.
Kennisgeving.
da' art m r°e6d 18
ttemeiigd Me uw».
dea Gemeenterad8 ler benoeming *an een lid van
'lng van de tusscnemhd'eSdlstricl ter vervul-
bel overihaen van ^gevallen plaats'door
kouden u, ÖHer A.. GOUKA zal up
U u«r vanrmrngdag!enRmaheD VÓÓf '8 m°rgenS
Hoog water.
j,. ABONNEMENTSPRIJS;
kost voor Schred^n^rdT3maanden8n°35erd Z°n" Feestdagen> en
PRIJS DER ADVERTENTISN:
Van 16 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer,
Elke regel daarboven lö cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.;
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bit
ljjk e overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
w"R°EMEESTER van Schiedam,
dat 0Peobare kennis
baande TaTdes °VP0 WNSDAU 8 aan-
da8s vijf uur ov.r n ldua^ acht oes namid
J' uur' over de candiaaten
ür. J. ENDTZ,
J- H. EVERS,
J. H. M. DE URAAFF,
D. C. KOK,
dat tot h Dr' J" VAN LeeUWEN,
da° die voIkÜTs^1 kg ale",ana worai toegelaten,
keuze mede tn w Zdrslflst bevoegd is tot de
b« art. 55 der k7p e" en ,n bel bezit ls van de
6ene oproeping soorZ Vermelüe kaart> bevattende
dat stemming
re», ota wieneL^eler 1116 Zyu kaart heeft verlo-
aauvraag door rl IS loege^ondeD, op zijne
UldtHg die onlpt1! ik!' wefboek van strafrecht
gevende, aaD eene tr^h Z1Cb V°°r een aBder uit-
dttgeschreven v^rk 8 WeUelQk voorschrift
0181 gevangenisstraT^108 deelDeemt> wordi gestraft
Schiertn teB hoogste een jaar.
m> den 26nen Februari 1910.
De Burgemeester voornoemd.
M. A. BRANTS.
?«bUvoorUn!EnS^R Wkxhoudehs-^^;
8 bamiddags 2 uur ,Douderda& Maart a.s.,
dea de levering van'; KaaUuuue aaa te beste-
GeSrand1enrenh.Hr0lt0ir" °n straatkolken,
5 Perceulp'n bdl.U!,lers eu meerpalen, in
stek met 5 't ddf «mschreven in een be-
Het n type-teekeniugen.
®Q elk Qe^ 18 a *9.25 franco per post f 0.30)
ler Gemeente s BD'ngcn a 1 verk.ggoaar
Ge insen reUne Reeling A). Uë
a Raaohuize zgu ingeleverd.
Iu aanol VaU ministftr Regout aau Friesland.
de tttmister" »«g he' benChl van gieren, dat
kkddrans va„ waterstaat, de hoer Regout, op
Vau Weideren V8rscblllende zfld*n, o.a. den heer
biesland RenSer*. Eerste Kamerlid vour
Gor»bchem I d6r Tweede Kamer ™or
«loten heS, rd6D ed Tle^rksteraaeel be-
taovankelhJ ^°e8er Daar Frleslaad te gaan, dan
de° medela V00rnemen wa«. kan thans wor-
«tftndighede &<a d3t' beboadeDS onvoorziene om-
lahdbouw 60 ministers vaa waterstaat en van
da8 2 Maarten"11610 60 haadel reeds a-s- Woens
0°geschouw n Watertoestanden in Friesland i
Van 8aan nemen
de
an"we" ZU"en gaan nemen-
Qe reis w!8! h6t dePartenueot van waterstaat zal
Gecaar in 60 meegemaakt door den heer A. A.
sPecteur generaal van den waterstaat,
f^aken van onzen handelsbloei in de
In *'de eeuw.
Wt glsteravond door de -Lit. Faculteit van
^aderinff g1 amscb studentenkorps gehouden ver-
van 1 de ^eer Rendr- G. Difereé, assis-
Vat°r Va de universiteitsbibliotheek en conser-
Vo°rdracFi Von'ld"nlus<;um te Amsterdam, een
°nzen h Snhouden over: „De oorzaken van
gez,.„d anddsbl°ei in de 17de eeuw", anders
^dperk''1) Je^r gesobdsibel pnlitiek-economisch
steunt61 ^^rlnndsche historie. Spr. onder-
prof pr' C tban3 algemeen erkende stelling1 van
bl°ej a|Uffnaans, dat onze natie haar tocnmaligen
der 0v ÖGtl bereiken door de achterlijkheid
hing h°nge Enropeesche natiën. Maar de erken-
de ke,ilerVan ons bijna uitsluitend gebracht
Zich teiUli ^6r neëa|ievc oorzaken. Spr. steldei
^eeift p1 °e'' de positieve te ontvouwen. Terecht
1 a i s s nij," °Pgemerkt, dat het wijzen op het
beden a n' e-systeein van de overige moigend-
Qft8en met v°ldoende is tot verklaring van
ttndelsbloci. „De fouten van anderen ko
men slechts ten goede aan hen, die in staat zijn
om er partij van te trekken, en die hun eigen
belangen met beter verstand behartigen", zeide
Fruin ergens. Doch dan no-g blijft de'vraag over,
door welke factoren dat inzicht geworden is,
en welke omstandigheden dat beter inzicht mbn
gelijk hebben gemaakt.
De positieve oorzaken zijn van tweeërlei aard
en houden nauw verhand met de hoogte, waarop
wij stonden op elk ander gebied. Immers, onze
natie maakte in de zestiende eeuw ^twee pro
cessen door, die noodwendig groote gevolgen na
zich moesten sleepen, eii dan pok van bijzonderen
invloed geweest zijn op onze wording als han-
deJsmogendheid. Het eerste was een eenheidspro
ces onder de heerschappij der Bourgondisch-Oos-
tenrijksche vorsten; het tweede een psychisch
proces, dat de geestelijke spankracht en den drang
naar vrijheid hij onze natte verhoogde. 'Waarbij
dan nog deze bijzonderheid moet worden gevoegd,
dat, hoe vreemd, dit ook moge schijnen, in ver
hand met het eerste proces, het tweede niét
alleen een conservatieven, maar ook een philo-
logischen ondergrond heeft.
Spr. lichtte het laatste punt in het bijzonder
toe. Hij wees op het feit, dat mie't het optreden
van het. Bourgoudisch-Oostenrijksche huis hier
te lande het oudere Dietsch met tal van Bour-
gondismen vermengd werd, zoodat een uitheemsch
taaleigen in de eigen taal werd opgenomen (om
streeks 1658 werd het Nederlandsch hiervan voor
goed gezuiverd) en een tijd lang zeer groote
gevaren voor het behoud van onze taal opleverde.
Aan den anderen kant kwam dit echter de uit
breiding onzer ha,ndelsrelatiën van dien tijd ge
ducht ten goede, daar deze betrekkingen toen
nog niet op kennis van talen, doch op taalver
wantschap berustten. Met eene vergelijking' tus-
schen het Dietsch, het Fransch en het Portugeesch
van dien tijd werd dit aangetoond.
(Daarbij kwam in de 17e eeuw, vooral na de-
ontdekking van Indië, een uitgebreide practische
studie der handelswetenschappen op, die zoowel
ons meer intensief handelsverkeer als onzen han
delsbloei ten go-ede is giekomen. Dat daarbij de
studie der aardrijkskundige en administratieve we
tenschappen niet verwaarloosd werd, toonde spr.
door tal van voorbeeld-en aan. En -ook, dat deze
meer intensieve ontwikkeling der handelsweten
schappen en handelstechniek in hoofdzaak het
gevolg was van de verschillende immigraties,
die in het laatst der 16e eeuw in Noord-Nederland,
hadden plaats gevonden. Voeg' daarbij' de handels
vrijheid, de lage belastingen en de groote alge-
meehe zorg der regeering voor alles wat den
handel e-n het verkeer betrof, ,en men hééft in
het k-ort de positieve oorzaken, die -onzen han
delsbloei in het algemeen hebben bevorderd.
Aan he-t slot stipte spr. ook aan den toestand
van de ons omringende staten, welke hun een
hooge vlucht op handels- en economisch gebied
in de 17e eeuw onmogelijk maakte, althans ge
durende de eerste helft dier eeuwj èn waardoor
eigenlijk alle doeltreffende mededinging, behalve
van de zijde van Engeland, .was uitgesloten.
Ook positief is dus het schitterend politiek-
ec-onomisch tijdperk d-e-r 17de eeuw te verklaren.
Economisch, om-dat in dat tijdperk onze econo
mische belangen, zij het dan pok hoofdzakelijk
van commercieel standpunt bezien, overal en
altijd op den voorgrond werden gesteld; p-olitiek-
eeoriomisch omdat de regeering dezer gewesten
in geheel haar beleid en bestuur mze- bélangen
als het groote doel eener g-m-ue politiek op dén
voorgrond plaatste.
Donderdag bracht de commissaris der Koningin
in de provincie Overqsel, graaf Van Rechteren
Limburg, een bezoek aan Giethoorn en omstreken
om, ovenals de vorige week te Blokzjjl, de onhei
len, door het water veroorzaakt, in oogenschouw
te nemen. Van Meppel ging met met een rg'tuig
naar Wannepervéen, waar op 't gemeentehuis
audiëntie verleend werd. Vandaar werd verder
naar Giethoorn gereden. Op de grens dezer ge
meente was de burgemeester, de heer Besier, aan
wezig, om de commissaris te begroeten. Met een
motorbootje werd van een brug af een tocht om
en door Giethoorn gemaak. Op het gemeentehuis
werd weder audiëntie verleend, warna men bjj den
burgemeester de lunch gebruikte. Nadat men een
wandeling door Giethoorn gemaakt had keerde
men per rgtuig terug naar Steenwjjk en vandaar
per trein naar Zwolle. Overal werd druk gevlagd.
De heer J. C. van Aalst, hoofdingenieur, verge
zelde ook thans weder den commissaris.
C. Ratelt.
Een zeer bekend politieman, de heer C. Batelt,
chef van de Amsterdamsche recherche, gaat eer
lang den dienst met pensioen verlaten.
(N. v. d. D.)
Gebruik van trekhonden.
Het bestuur der Arnbemsche Vereeniging tot
bescherming van dieren heeft in een verzoekschrift
aau den minister van binnenlandscbe zaken in-
-temming betuigd met het verzoek van het hoofd
bestuur der Nederlandsche Vereeniging tot bescher
ming tan dieren, om het ingediende wetsontwerp
betreffende het gebruik van trekhonden in dien
geest te wijzigen, dat aan gemeenten, waar het
gebruik van trekhonden verboden is, toegelaten
worde, dat verbod te handhaven.
Adr. acht de gevraagde wfjziging voor de ge
meente Arnhem van groot belang, waarbfj verboden
*s honden op eenigerlei wjjze als trekdieren te
bezigen, welke bepaling gemaakt is met het oog
op de groote hellingen, die op de meeste wegen
voorkomen, hetgeen vóórdien steeds tot mishande
ling der honden aanleiding gaf, waartegen geen
maximum gewicht voor vrachten baat.
De vermiste Zeister jongen. We
kunnen met zekerheid mededeelen, dat de persooD,
die te Beverwijk was gezien en die in verband
met den vermisten knaap werd genoemd, niet het
minste met deze zaak te maken heelt. De woon
plaats van dezen man is bij de politie bekend.
Omtrent den bjj Baarn gevonden city-bag, aan
welke vondst waarde werd gehecht, te meer waar
zich daarin een adres zou hebben bevonden, kan
gemeld worden, dat deze tasch niet de gesignaleerde
kan zijn. Het z.g.n. adres was een reclamepapier.
De onder Hilversum gevonden kleederen bleken
Diet van den knaap te zijp.
In verband met het bericht, dat in Apeldoorn
en Barneveld een jongen is gezien, wiens signale
ment overeen zou komen met dat van den vermis
ten knaap kunnen we meiden, dat uit een door
de Zeister politie ingesteld onderzoek bleek, dat
ook deze aanwijzing geen licht heeft gebracht in
de zaak van den misten J. v. d. Wiel. (U. D.)
Inbraak in een kerk. Door den koster
van de Gereformeerde Kerk onder het Kruis, aan
den Boezemsingel te Rotterdam, werd Vrijdagnacht
onraad ontdekt. Hij maakte alam, waarop hg drie
inbrekers bet kerkgebouw zag verlaten. Bij onder
zoek bleek, dat zg zich met valsche sleutels had
den toegang verschaft en het deurpaneel van de
consistoriekamer verbrgreld. Door het leven dat
zij maakten, werd de koster A. J. Saalberg gewekt.
De dieven hadden niets medegenomen, doch
achtergelaten een nijptang, een valschen sleutel
en een schroevedraaier.
De roodvonk te Katwgk. Nu de goede
werking gebleken is van de bestrijdingsmaatrege
len tegen de roodvonk aan het Willibordm-college
te Katwgk, zullen de gestaakte lessen, naar men
aan »De Tgd" meldt, spoedig worden hervat.
De doodslag te Geleen. Door de mare
chaussees te Sittart werd gisterochtend naar de
gevangenis te Maastricht overgebracht de jonge
ling L. Plum, mijnwerker te Legenbroek, als ver
dacht medeplichtig te zgn aan den doodslag op
W. Damoiseaux.
Geschorst. De brievenbesteller H, v. d W.
te Oostwold (Oldambt) is gister in zijn betrekking
geschorst, verdacht van verduistering van brieven
en poststukken. Deze postbeambte, die gehuwd
en vader van twee kleine kinderen is maakte in
den laatsten tgd veel misbruik van sterkedrank.
arbeiders te Alten die bg de ziekenfondsen aan
gesloten zjjn evenals voor de bekende kwestie big
voorkomende gevallen. De derde blgft echter tot
nu toe weigeren.
Een ongewone diefstal wordt uit Cba-
lons-sur-Saóne gemeld. Dieven zgn in de kerk
van La Loyère binnengedrongen en hebben er een
groote bronzen klok van 250 K.G. los weten te
maken en op een wagen weggevoerd.
Vergiftigings zaak. Men zal zich her
inneren dat er in November van het afgeloopen
Jaar te Verdun een onderofficier van de huzaren
in hechtenis is genomen, omdat hg getracht had
zgn geheele compagnie te vergiftigen. Hjj had
daartoe cyaankali m de soep gedaan, alleen zoo
veel te veel, dat de soep stonk toen ze op tafel
kwam, zoodat niemand er een mond aanzette. De
onderofficier, Faraco geheeten, had een soldaat van
wien hg 300 frank geleend had en die hem om
atdoen van zgn schuld gemaand had, uit den weg
willen ruimen.
De krggsraad te CbÊUons-sar-Marine heeft giste
ren Haraco lot twintig jaar dwangarbeid en degra-
tie voroordeeld.
Groeten. Men weet: 'tonderwerp groeten,
of door t afnemen van den hoed, óf door 'i brengen
van 't militair saluut 't is actueel.
Men scnrgfi aau »De Kampioen
«Met den hoed in de band, komt men door het
gansche land". Dit oude Nederlandsche spreek
woord heb ik altgd in prakigk gebracht, doch,
meer dan eens is 't mg overkomen, dat ik, te
fiets zittend, tengevolge van het hoed- of pet-af
nemen (vooral eens, bg 't omslaan van een hoek)
gevaar liep van m'n nek te breken, of iemand
anders een ongeluk te berokkenen.
Sedert dien ben ik zoo vrg geweest, de ge
woonte aan te nemen te fiets zgnde mili-
tairement te groeten. En, om niemand aanstoot
te geven, heb ik die gewoonte sedert een paar
jaar ook verder doorgevoerd, hetzg ik te fiets of
te voet mgu groet moest brengen met dit on
derscheid, dat wanneer ik, te voet zgnde, mgn
hoed op heb, met dezen den gewonen groet breng
heb ik mgn pet op, dan groet ik, (te fiets of te
voet), uitsluitend militairement.
Ik heb mg verder verheugd, in deze niet alleen
te staan, daar ik in hooge kringen «bepette" hee-
ren het militaire saluut zag brengen, zelfs tegen
over dames. En waarom ook niet? 't Is immers
niets anders dan een gewoome, 'n mode, en een
mode, waar niemand iets tegen kan hebben, óók
niet de dames. Want behelst de militaire groet
minder goede bedoelingen dan de burgerlijke
Resumeerendete fiets, uitsluitend het militaire
salutte voet, mits »bepet" zgnde, het dito dito-
De dames mogen daarbg meedoen, voor zoover
zg 'n pet dragen. (Ik voor mg heb bet altgd zoo
snoezig leuk gevonden, wanneer ik een dame op
haar typisch eigenaardige manier het militair saluut
zag bezigen.) En zg mogen daarbg nog gerust
haar spoeperig salu'tje van haar sopranerig snoezig
«daiag" doen vergezellen".
Inderdaad't is 'n snoezige aanbeveling voor 't
militaire saluut I
Busdokters. De doctoren van Leuwen en
Metzger, behandelen nu de Bocholtsche fabrieks-
Practisch In plaats van het gebruikelijke
afroepen der treinen door beambten wordt sedert
kort in Duitschland gebruik gemaakt van electri-
sche aanwjjzers, die in een raam zooveel vakken
met aanwijzingen bevatten als er treinrichtingen
en treinsoorten in aanmerking komen. Het raam
vormt de voordeur van een vlak kasije, dat aan
den muur van de wachtkamer op een goede plaats
wordt bevestigd en de aanwijzingsvakken bestaan
uit door gloeilampen van achteren belichte trans
paranten. De aard van den trein blgkt uit de
kleur van het transparant, voor bommeltreinen is
zwart schrifi op witten grond, voor sneltreinen wit
schrift op blauwen grond, voor expresse treinen
wit schrift op rooden grond gebruikelijk. Iedere
afdeeling van het kaartje bevat 6 gloeilampen.
Het afroepen van een trem ge-cbie.it aldus, dat
bet vereisctne vak zichtbaar wordttegelgk klinkt
er een klok.
