Dagblad mor Schiedam en Omstreken.
A b b h t s c r t op de
Mieüwe Scmedamscne Courant
met palis IMastnrd MapBlad
orii! 10 c. B.iffil. 0.45 j. ml f 1.35 b.
33ste Jaargang.
Donder fa*r 28 April 1910.
No. 9701.
feuilleton.
«a misdaad vergelding.
Ufficieele berichten.
Kennisgeving.
Kennisgeving.
Pius X en de Gewijde Muziek.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau BOTKBSTBAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels ƒ0.92 met inbegrip van bewijsnummer,
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil
1 qke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
brengen, ingevolge artikel 12, le lid der Drank
wet ter openbare kennis, dat bij hen een verzoek
is ingekomen van M. J. M. BGLiULK, van be
roep los werkman, wonende Broersveld no. 182
alhier, om verlof voor den verkoop van uitsluitend
alcoholvrijen drank voor gebruik ter plaatse van
verkoop in den winkel van liet perceel Broersveld
no. 182 alhier
en herinneren, dat ingevolge het 3de lid van
artikel '12 der Drankwet, binnen 2 weken na deze
bekendmaking tegeii het verleenen van het ver
lof schriftelijk bij hun College bezwaren kunnen
Worden ingebracht.
Schiedam, 28 April 1910.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. A. BRANTS.
De Secretaris,
VSICKEN GA.
Inrichtingen welke gevaar, schade of
hinder kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
Gelet op de bepalingen der Hinderwet,
Brengen ter algemeene kennis, dat op heden
aan J. A. M. Jansen en zijne rechtverkrijgenden
voor een proeftyd, eindigende den talen Juli
1911 vergunning is verleend tot uitbreiding' van
rijn stooiumuien „Nederland" staande aan de
Nieuwe Haven no. 1Ü5/1U7, kadaster Sectie M,
Ho. 930, door het plaatsen van verschillende
diachines bestemd voor de vervaardiging van
Veekoeken en de daarmede in verband staande
uitwinning van olie, doch uitsluitend ter ver
werking van lijn-, raap- en maanzaad.
Schiedam, den 28 April 1910.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. A. BKANTb.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
bi de „N. Ven.1. Ct."' schrijft „Vedelaar" het
volgende
Onder de vele geschriften en brieven, die de
thans regeerende Paus, Pius'X, deed verschijnen,
tr.ok
zeer zeker niet het minst de aandacht zijn
belangrijk werk over de gewijde muziek, het veel
esproken „Motu Propria", dat vertaald in schier
abe talen, over de geheel e wereld verspreid wérd.
Ofschoon dit herderlijk schrijven een duidelijk
inzicht geeft in de gevoelens, die de Heilige Va
der
omtrent de kerkmuziek 'koestert en de voor-
^hrrften betreffende het gebruik en do samen-
®tellin:g der kerkelijke zangen, voorzien van aan-
C(-*keriingen uit het Kanonieke recht ten de Heilige
85)
Scbi'ift'an° z°e^en v'el haar aandacht op een op-
te sbwee kleine kamers te huur, dadelijk
c ^aanvaarden."
1-5 ^et huis er zeer eenvoudig uitzag, zeide
e^ne m zichzelf:
Gat zal niet duur zijn.
donker mS- onder een gewelf door, kwam op eene
de beJj. bjnnenplaats, ging naar het huisje, waar
en vroeg ter bez'o was eene soep te bereiden
Oij hebt kamers te huur, juffrouw
a' juffrouw, twee op de zesde verdieping,
«teveel is de huur
Gonderd en veertig frank.
Mag ik ze even zien?
h iïiPri„e zÜn onbewoond. Ik zal met
^ledegaan.
^lde'flp3!6011 sJeute' genomen te hebben, verge-
Hio .ewaabster Jeanne naar de zolderkamers.
telintrP iamers bevallen mij zeide de vluch-
^Uiten pn a ze Seziea te hebben. Ik kom van
no» h PariJs wonen. Ik wil ze van-
nog betrekken.... Ik zal spoedig deze
Liturgie, klaar en helder daarin zijn uitgedrukt,
is het toch interessant nogmaals de persoonlijke
meaning en het uitdrukkelijk verlangen van Pius
X hieromtrent te vernomen, door Z. H. den Paus
in een persoonlijk onderhoud mot Eng. d'Har-
ooert, den hekenden Belgischen schrijver over mu
ziek, medegedeeld.
In zijn jongste werk „La Musiqu© actuelle en
Italië" vertelt d'Harcourt, het volgende over l'opi-
nion de Sa Sainteté Pie X.
Van alle verschillende takken der hedendaagsche
toonkunst in Italië, waarvoor ik een studiereis
naar Rome maakte, interesseerde mij het aller
meest de kerkmuziek, zooals die daar beoefend en
uitgevoerd wordt naar het voorschrift en de be
velen van het Opperhoofd der H, Iverk.
Alvorens de brug van den Engelenburcht te
overschrijden en het Vaticaan binnen te treden,
zoo verhaalt d'Harcourt, had ik de stof en de
emoties van de profane muziek totaal van me
afgeschud om me geheel te wijden aan de kennis
der religieuze toonkunst, die toen in muzikale
katholieke kringen de 'gewichtige bespreking van
den dag uitmaakte. Sedert de verschijning van
het „Motu Proprio" dat Z. II. den 22 November
1903, ter gelegenheid van |het feest der H. Caecilia
het licht deed zien, was de belangstelling voor
de gewijde muziek aanmerkelijk levendiger ge
worden >en voelde men algemeen dat men stond
voor een reactie, die terug zou voeren naar de
authentieke kerkzangen cler vroeger eeuwen. In
bet eerst veroorzaakte de openbaarmaking van
<iit werk onder de katholieke kerkzangers der
geheel© wereld een diepe emotie, diè nog ver
sterkt weid door de meest dwaze veronderstel
lingen, die men daaraan toevoegde, en die het
deden voorkomen of alle muziek in de kerken
verboden zou worden en slechts de eenstemmige
k eik zang zou worden toegelaten.
Zelfs zeer achtenswaardige koordirigenten kon
den zich die verbanning niet verklaren en waren
al's door eein oleetrischen schok getroffen door het
vermeende feit, dat de gewijde muziek, die zij
gewoon waren aan de .geloovigen te doen hooren,
nu uit den booze zou zijn.
Andere musici, van een dweepzieke partij', die
hield van verandering en een strenge toepassing
fier -oude zangen toegedaan was, doch die te gauw
en tot een kortzichtige gevolgtrekking kwam, rie
pen reeds luide, doch lo voorbarig victorie.
Z. II. Paus Pius X, die onderricht was van
mijne muziek-studiereis naar Rome, nam tevens
welwillend kennis van een schrijven van Mgr.
Bisleti, waarin de verschillende punten waren
opgeteekend, waarvan ik zoo gaarne de waarde
volle opheldering verlangde te bekomen.
De Paus ontving mij met groot© goedheid en
begon al zeer spoedig met mij over de muziek
te spreken. Hij drukte zich langzaam doch zeer
duidelijk in het Italiaansch uit. Zijne Heiligheid
beval voor het dagelijksdh gebruik den Grego-
kamers van meubels voorzien.
Zooals gij wilt, juffrouw... Gij weet zeker
wel, dat het de gewoonte is, drie maanden voor
uit te betalen
Ik zal u dadelijk het bedrag geven.
Best. De eigenaar heeft mij volmacht
gegeven in zijn naam te teekenen.
Ik zal uwe kwitantie klaar maken...
De twee vrouwen gingen weder naar beneden.
Jeanne betaalde vijf-eu-dertig frank en ontving
eene kwitantie, waarop de door haar opgegeven
naam, Lize Perrin, voorkwam.
Als handgeld gaf zij de bewaakster een vijf
frankstuk, iets, wat haar oogenblikkelijk de
genegenheid der vrouw verschafte.
Haast u met te koopen, wat gij noodig hebt...
zeide deze tot haar, dan zal ik u een handje
helpen.
Waar kan ik een winkel van oude meube-
lan vinden
Hier dichtbij, in de Jakobstraat, het vierde
huis links...
De voortvluchtige ging naar het aangewezen
adres en werd voor eene geringe som eigenares
van de meest noodzakelijke meubelen.
De koopman beloofde, dat het gekochte binnen
een uur bezorgd zou zijn.
Terwijl Jeanne naar huis ging, kocht zij in een
magazijn een weinig linnen en kleedingstukken
voor geringen prijs en ging daarna den koopman
afwachten.
Nog voor vier uur waren de eenvoudige meu-
riaanschen zang in het algemeen aan, maar Zij
voegde er onmiddellijk eenige muziekmissen aan
toe, te zingen hij gtroote kerkelijke feesten, met
begeleiding van bepaalde instrumenten en had
daarbij meer speciaal de missen van Cherub ini
op het oog. Missen, zoo.afs die van Verdi, zoo
zeide mij Z. H., zijn meer geschikt en gecompo
neerd voor religieuse concerten. De Paus verwierp
echter onvoorwaardelijk de kerkzangen, die op
motieven van Rossini zijn getoonzet en citeerde
noot voor noot een „Tantum Ergo" die op deze
manier was samengesteld en. voegde er bij: „Ros
sini zou stellig zoo'n oneerbiedigheid niet hebben
toegestaan."
'Op mijn opmerking, dat het vaak moeilijk zal
zijn om te weten welke de werken zijn, die Hare
goedkeuring wegdragen, antwoordde mij Zijne Hei
ligheid, dat Zij zich beijvert om de voornaamste
werken kenbaar te maken, waarvan Zij de uit
voering gedurende de Heilige Diensten berec'htigt,
doch vóór alles wenscht Zij, dat de muziek, die
men in de keiken uitvoert, van een streng religieus
karakter is en dat zij vrij zal zijn van elk thea
traal accent.
'Men moet eveneens alle instrumenten vermijden,
die ©en groot gedruis maken. Ik haastte mij den
Heiligen V,aider op te merken de pauken, „timpani"
waarvan sprake is in het Evangelie; maar Z. H.
hernam spoedig: „No, non noil' Evangelie, ma
nei salmi; cos,a tuta differente." „Neen, niet
in het Evangelie, do-ch in de psalmen, dat is een
groot verschil. D.at was toen een Hebreeuwsche
gewoonte. David zel'f, danste hij niet voor de
heilige ark? De tijden zijn wel veranderd! 't Is
nutteloos om ze terug te verlangen, i"
Wat betreft de toevoeging van vrouwen aan de
kerkkoren was Pius X onverbiddelijk. Tevergeefs
sprak ik Z. II. over 'de plaatsing van een tribune
die aan de vrouwen de gelegenheid zou bieden
om mede te zingen, en ten einde ze aan het
gezicht te onttrekken, een voorhang aan te bren
gen; Z. H. was niet te bewegen om in deze
aangelegenheid iets toe te geven. Vruchteloos
trachtte ik den Paus te overtuigen van het nut
om vrouwenstemmen aan de koren te verbinden;
ik kon den Heiligen Vader niet mijn gevoelen
doen doelen: Hij wil uitsluitend dat de kerkkoren
zijn samengesteld uit mannen- en kinderstemmen.
„De opleiding en de repetities der knapen vra
gen wat meerderen arbeid en t-ijid dan die der
vrouwen, doch ziedaar alles: dat kan toch geen
groot bezwaar zijn," hernam Z. H.
„Dat de vrouwen in de kerk zingen met geheel
het volk, dat zal de mooiste muziek zijn," sprak
de Opperpriester: „Cantoranno con tutto il populo
e sara ia diu bella musical"
In dit laatste ligt tegelijkertijd een program
opgesloten van een religieuse en sociale muziek.
Om U in het kort te vertellen, wat de hoofd
inhoud van de mij zoo goedgunstig toegestane
audiëntie bij den Heiligen Vader was, ze komt
beien op hun plaats gezet en brandde een lustig
vuurtje in de een weinig verroeste, kleine kachel.
Jeanne dankte God en vroeg Hem haar te be
schermen, te ondersteunen en te leiden.
Door het gebed gesterkt en nauwkeurig willende
weten hoe groot haar rijkdom nog was ledigde
zij haar beursje en zag, dat dit niet veel meer
bevatte...
Als ik niet binnenkort van honger wil ster
ven. zeide zij, moet ik zoo spoedig mogelijk werk
zoeken.,.
Daar /ij door de ontroeringen en de verschil
lende tochten, die zij voor de inkoopen had moe
ten doen, uitgeput was van vermoeidheid, gevoelde
zij gi'oote behoefte aan eenigen uren rüst.
Zij ging uit om een weinig voedsel te zoeken
en daarna onmiddelijk naar bed te gaan.
Ongeveer vijftig passen van haar huis zag zij
eene restaurant, op welker uithangbord geschil
derd was
»In de bijeenkomst der bakkers.
Zij ging binnen.
Sedert den dag, waarop Lucien van zijn vriend
George Darier het briefje had ontvangen waarin
de gunstige uitslag van diens bezoek in het huis
der Muriilostraat vermeld was en tevens dat de
heer Paul Harmint den tweeden der volgende
maand zou terugkomen, was de hoop in het hart
van den jongen man teruggekeerd.
hier op neer. Het Hoofd der Katholieke Kerk
verlangt den Gregroria.anschen zang of unison-
zang voor het gewone dagelijksche Officie en
wil de religieuze muziek in den stijl van Cherubini
voor de feestdagen gereserveerd zien.
Hij verbiedt aan de vrouwen om in de kerken
te zingen anders dan in vereeniging met de ge
loovigen.
De Heilige Vader wil absoluut geen ingrijpende
hervormingen, zooals enkele dweepzieke kerkzan
gers veronderstelden, doch slechts de afgedwaal-
den, die zich geheel op het terrein der profane
muziek bewogen en die kunst in de Kerk wilden
toepassen, naar de wegen der katholieke kerk
muziek terug voeren en hun het te bewandelen
kerkelijk pad der kunst liefdevol wijzen.
Deze bevelen van den Paus hadden mij bijzonder
getroffen en toen ik daarna in België een genre
kerkmuziek hoorde uitvoeren, dat me veel beiang
inboezemde, leek mij die muziek geheel te beant
woorden aan de inzichten van Z. H.
Het was te Antwerpen in de Kathedraal onder
leiding van den bekenden koordirigent Emile Wam-
bach. Zijn repertoire is beslist internationaal en
bevat alle religieuse muziek, het beste dat ge
schreven is op muzikaal gebied en van een stren
gen stijil en godsdienstige stemming. -
Zonder te rekenen de vier of vijf groote jaar-
lijksche feestdagen, wanneer de muzikale krach
ten aanmerkelijk versterkt zijin, heeft men op de
gewone Zondagen op het koor 18 kinderen (10
sopranen en 8 alten) 6 tenoren en 6 bassen, be
geleid door ©en driedubbel kwartet met contra
bas, één fluit, twee clarinettes, twee hoorns en
groot orgel, dit geheel is van een voortreffelijke
sonoriteit, van een aangrijpende godvruchtige
stemming.
'De strijd te Rome over de kwestie, welke school
de beste is, die van Solesmes met Dom Pothier
aan het hoofd of die .van Regensburg ondter bestuur
van Francois Habeft is nog niet beslist, ondanks
de stroomen inkt, d.ie daarover vloeiden.
In hoofdzaak ijvert Solesmes voor den poly-
phonen of éénstemmige» Gregoriaanscben zang,
terwijl de andere school de schoonheid en het
gebruik der meerstemmige muziek, b.v. die van
Pales trina, bepleit. Stellig is het, dat deze laatste
bij kerkelijke feesten meer indruk maakt en plech
tiger en rijker klinkt dan de Gregoriaansche een
stemmige of unisonzang, welke zich voor de ge
wone kerkelijke diensten meer eigent.
In elk geval, bet Opperhoofd van Petrus' Kerk
heeft in dezte gesproken; beide inzichten kan en
mag men echter volgen.
Aan de hand van het „Motu Proprio" kan en
moet men den waren weg in deze vinden en
bewandelen.
Hij wachtte, steeds vlijtig doorwerkende, op het
tijdstip, waarop hij, voorzien van een aanbeveling
van George, zich zou mogen voorstellen aan den
millioenen rijken industrieel, die ziju advocaat
niets zou kunnen weigeren.
Bij de eerste ontmoeting der vrienden, vertelde
George aan Lucien wat er tusschen hem en juf
frouw Marie, op wie hij veel voor den goeden
uitslag rekende, was besproken.
Lucien twijfelde niet aan dien uitslag.
Hij had. gehoor gevende aan de aanbeveling van
den schoolmakker, met niemand wie dan ook,
over zijne inzichten gesproken, natuurlijk Lucie
uitgezonderd, en toch had hij haar den naam niet
gezegd van den man bij wien hij zeker was in
betrekking te komen en zoodoende eene vaste en
schitterende plaats te verkrijgen.
Lucie was trouwens volstrekt niet nieuwsgierig
om dien naam te kennen.
Het voornaamste voor haar was, dat Lucien
spoedig die betrekking kreeg, want dit zou het
tijdstip van hun huwelijk vervroegen.
Nu haar verloofde zoo vroolijk gestemd was,
had het jonge meisje ook steeds een opgeruimd
humeur en werkte zij nog vlijtiger dan voorheen.
Op het oogenblik, dat wij Lucie weder in haar
kamertje op de Bourboukade ontmoeten, had zij
liet moeilijk werk, dat juffrouw Augustine haar
had toevertrouwd, half af.
Wordt vervolgd.]
BB