Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
33ste Jaargang.
Zaterdag 4 Juni 1910.
No. 9/30.
TWEEDE BLAD
Staten- (jeu eraal.
FEUILLETON.
Een moeilijk onderzoek.
Gemengd Nieuw».
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen en
S/in01 S®h£dani 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en'per
week 10 cent Franco per post door geheel Nederland 2.- per kwartaal
Afzonderlijke nummers 2 cent
g. t!ZnemK"ten T'd!LX aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bq alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
BureauROTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
.Jf,n 1 3 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel!
y°or herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil
lïjke overeenkomsten aangegaan.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 3 Juni.
'Beurs voor den Diamanthande 1".
De lieer Vliegen bestreed dit ontwerp, om
dat de^ hier bedoelde »Beurs voor den Diamant
handel" niet vertegenwoordigt den Amsterdam-
schen diamanthandel, doch slechts een kleinhandel
is, waarmede de groote diamanthandel weinig of
niets te maken heeft, zoodat de bedoelde »Beurs"
het terrein, waarop het Arsenaal staat, niet nood
zakelijk noodig heeft en het, beroep op de nood
zakelijkheid van den eigendom in het belang van
den algemeenen Amsterdamschen diamanthandel
niet kan opgaan. Spreker betwistte, ook in ver
band met een daartoe door hem ingesteld onder
zoek, het argument dat de diamanthandel, zich
naar het buitenland zou verplaatsen, wanneer
het Arsenaal niet in handen van bovenbedoelde
beurs kwam
Bovendien bestreed spreker het ontwerp van
het standpunt van belang om het uit oudheidkun
dig oogpunt belangrijke Arsenaalgebouw voor den
Staat te behouden.
De heer Hub recht verdedigde het ontwerp
de verkoop van het Arsenaal is eensdeels voor
den Staat van belang omdat dit gebouw voor het
tegenwoordige doel berging en opslag, ten eenen-
male ongeschikt is, zoowel wat bergruimte als
brandgevaar betreft, terwijl anderdeels de ver
koop aanbeveling verdient, omdat daarmede ge
baat wordt de meergenoemde Beurs voor den
Diamanthandel, een instelling die èn door haar
wijze van optreden een eervolle plaats inneemt
onder de Amsterdamsche middenstandsvereeni-
gingen en die behoefte heeft aan een vereenigings-
lokaal, ten einde aan den diamanthandel in kof
fiehuizen enz. een einde te maken.
De heer De Stuers bestreed uitvoerig het
ontwerp om drie redenen le dat een monument
van geschiedenis en kunst wordt prijsgegeven
2e. het contract financieel nadeelig is voor de
schatkist en 3e. tegen over deze bezwaren geen
ander overwegend belang staat.
De heer Goeman Borgesius protesteerde
ernstig tegen de wijze waarop de heer Stuers
zich had uitgelaten over in deze Kamer niet te
genwoordige ambtenaren die zich op de beschul
digingen van kwade trouw niet kunnen verdedi-
gen ter plaatse waar ze geuit zijn.
De heer De Stuers meende hiertegenover
zijn plicht te hebben gedaan om op het door
iem beweerde euvel de aandacht te vestigen en
was overtuigd hiermede een dienst te hebben be
wezen aan Kamer en Regeering.
De Minister van Oorlog, generaal Cool,
sloot zich namens de Regeering met volle over-
uiging aan bij het protest van een der veteranen
ezer Kamer, den heer Borgesius. De ambtenaar
jc den Minister voorlichtte is een onzer ver-
lenstelijkste officieren, wiens goede trouw boven
elke verdenking staat. Er kunnen fouten zijn
gepleegd, onwillenser kunnen beweegredenen
nebben gegolden, welke zullen blijken, bij het
onderzoek dat de Minister naar aanleiding der
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
beschuldiging van den heer de Stuers zal instel
len, maar reeds nu wenschte de Minister te
yeiklaren dat elke gedachte aan kwade trouw
by den ambtenaar buitengesloten dient te wor
den.
Het incident was hiermede geëindigd.
De heeren De VI u g t en S n o e c k Henke-
M a n s verdedigden het ontwerp, eerstgenoemde,
omdat hut Arsenaalgebouw te oud is en niet
bruikbaar wegens gebrek aan lichtlaatstbedoelde
omdat hij de Beurs voor den diamanthandel, in
tegenstelling met den heer Vliegen, wel degelijk
een belangrijke vereeniging voor den diamanthandel
acht.
De heer Van Lennep bestreed het ont
werp, omdat de Kamer niet bevoegd is tot beoor
deeling van de kunst- en historische waarde van
het Arsenaal-gebouw.
De heer Van Hamel verdedigde den ver
koop, zich niet kunnende begrijpen dat nu eens
klaps de aesthetici uit den hoek komen en zich
aangorden om het Arsenaal als oudheidkundig
monument te behouden.
Dinsdag voortzetting.
Naar het Engelsch.)
bebt Igelijk", zei Norwvl, een opmerking
©antwoordend door vriend Bol son gemaiakt,
0 ^dadigers kunnen zooveel yoorzoa'gen ne-
111011 a's ZÜ willen, zij veronachtzamen altijd
fen zÜde, die ons politie-'mannen op het spoor
Herinner u b.v. de misdaad van Edi-
riik are' 0011 Iia,ar jaar geledien: een oude,
Bod kWn' Zijtl hu'S verrno,°rcl' zijn dienst-
0 d geworgd en geheel zijn vermogen
,et <iaor den vrek bijeengeschraapte goud
da Triec'k'0U0lnen) spoorloos verdwenen, {n die
fh^L;^ ik ülsPecteur in Scotland Yard
liet 7 llroau van politie te Londen) en men
te d 116 °ntbi0rJien' om de eerste nasporingen
van °|011' Dö m<J01'(1 was gepleegd in het salon
tnan \rijkaard' Jack T.Urcly zo° heeitte de
in /hvm °P een verb'orëen Plaats zijn goud
vomi 'I n ^g^sinpeld. Die bergplaats be
was achter de piano, en de moordenaar
mag'strAten ter plaatse
soon geleidde men ons eerst naar een
Tuwlv ertr6k' Waar men het Hj,k van
7 had neergelegd. Ik stelde een onder-
Militaire rechtspleging.
De minister van Justitie a. i. van Marine en
van Oorlog, hebben aan de Tweede Kamer eene
nota ingezonden, over het wetsontwerp tot wijzi
ging van de rechtspleging bij de landmacht, en
van die bij de zeemacht, alsmede van de provisi-
oneele instructie voor bet Hoog Militair Gerechts
hof, waarover de vroegere stukken reeds gewisseld
zijn in de zittingen 1903 1904 en 1904-1905.
Uit eene breede toelichting van de geschiedenis
der regeling van bet formeel militair strafrecht
blijkt, dat het in het voornemen der regeering ligt
om de herziening van het burgelijke strafproces
ter hand te doen nemen, en, zoo mogelijk, daar
mede die van de militaire rechtspleging te doen
gepaard gaan. Dientengevolge moest met betrek
king tov deze laatste thans een andere weg wor
den ingeslagen, en het was onder deze omstandig
heden met meer dan natuurlijk, dat in de eerste
plaats werd teruggekomen op het nog steeds bij
i e Kamer aanhangige wetsontwerp, waarvan hier-
Sf" inm u„rS afgedrukt. Met de laatstelijk
(zitting 1 JOt-1 JOo) in dit wetsontwerp voorgestelde
wijzigingen kunnen de ministers zich in hoofdzaak
yereenigen. Behalve eenige wijzigingen van redac-
tioneelen of ondergeschikten aard zijn nog eenige
andere veranderingen aangebracht, die meer in
net wezen der rechtspleging ingrijpen,
a do e®rste plaats betreffen zij het beginsel,
dat de officieren-commissarissen, wier functies tot
op zekere hoogte tevergelijken zijn met die van den
lech ter-commissaris, voor het onderzoek der bur
gerlijke strafzaken, ambtshalve in de krijgsraden
zitting hebben. JO
De legeering meeent, dat de commandeerende
o I, op grond van wiens voorloopig onderzoek
van een gepleegd delict rapport aan de bevoegde
autoriteiten en verwijzing naar den militairen
rechter volgde, terwille van een onpartijdige
rechtspraak met els rechter in de zaak moet wor
den betrokken. Voorts is aan de functie van den
officier-commissaris een meer permament karakter
k' ,erwiJ1 ook de krijgsraden bij de zeemacht
lil f". Ult een voor een jaar aangewezen
officieren buiten het rijk in Europa, voor zoover
aten van practischen aard dit niet beletten.
De regeering komt voorts tot de conclusie dat
een officier-commissaris voldoende is, mits deze
voor de functie opgeleid zij.
Voor den zeekrijgsraad op een schip, dat zich
alicen bevindt buiten het rijk in Europa, wordt
het aantal leden tot 4 teruggebracht, omdat niet
altijd vijf officieren beschikbaar zijn.
Wijders bestaat het voornemen, het aantal
knjgsraden voor de landmacht tot drie terug te
brengen, en de mogelijkheid te openen, dat ook
bij de zeemacht in het rijk in Europa, het aantal
krijgsraden zou kunnen worden verminderd.
Een belangrijke wijziging, thans voorgesteld,
betieft het voorzitterschap van de krijgsraden.
De regeering wenscht aan het hoofd (als presi
dent) der krijgsraden te land (in Nederland)
burger-rechtsgeleerden te zien optreden. Dat
beginsel is vastgelegd zoowel bij de krijgsraden
voor de landmacht, als voor den krijgraad die te
Amsterdam, in de strafzaken bij de zeemacht zal
rechtspreken. In de eerste plaats zullen voor den
presidium in aanmerking moeten komen actief
dienende officieren, die zich den titel van doctor
in de rechtswetenschap verwierven.
Nog is het noodzakelijk voorgekomen in de wet
vast te leggen, het beginsel, reeds meermalen ter
spi ake gebi acht en ontworpen, dat voor het ver
vullen door officieren van militair-rechterlijke
functiën bij voorkeur in aanmerking belmoren te
komen, zij die met goeden uitslag eene rechtsge
leerde studie hebben voltooid.
De regeering spreekt ten slotte den wensch uit,
dat deze aangelegenheid spoedig in beraadslaging
worde gebracht, opdat daardoor haar bedoeling
worde bevorderd om liet wetsontwerp gelijk dit
thans gewijzigd is, na de bovenomschreven begin
selen zoodra mogelijk tot stand te doen komen.
Niettegenstaande nog Donderdagavond werk
volk, enz. van dè R. T. M. verscheen om den
weg vrij te maken, was hij gistermorgen nog
versperd. Donderdagavond moesten de reizigers
naar Goudswaard te Oud-Beierland uitstappen;
zij moesten maar zien, hoe zij de plaats hunner
bestemming zouden bereiken.
'Vreesetijk moet de schok geweest zijn. De eene
personenwagen is haast geheel versplinterd en
bijna rechtstandig tegen den dijk geworpen. Met
geweld moesten dc reizigers zich uit den wagen
Bevrijden.
Deerniswekkende toon celen speelden er zich
af, de moeder kermend den wagen volgend, waar
op haar zoon dood lag uitgestrekt. Een der ge
dood© stokers m(aakte de rdis voor zijn pteizier
mee.
zoek in. De dood was veroorzaakt door wor
ging, daaraan viel niet te twijfelen, wiant de
nok van den vermoorde vertoonde blauwachtige
vlokken. Maar die misdadiger had het vomzich-
tig jgeootidteeld het lijk in de hards treek te
doorhoren, waar ik een wonde vond, blijkbaar
afkomstig van een dolk. Het bloed was over
de kleeren van den rentenier gevloeid, en had
het tapijt der kalmer bevlekt.
Ik meende me gerechtigd tot de veronderstel
ling, dat hier verscheidene misdadigers, al
thans ministens twee, aan. het werk waren ge
weest. Naar 'het salon teruggekeerd, onderzocht
ik het links en rechts. De twee dienstboden
vergezelden ons. Marie, de oude keukenmeid,
half veisuft door de nachtelijke gebeurtenis,
had in ihJaar kamertje, op de derde verdieping,
niets gehoord. En hetzelfde was het geval met
den kamerknecht, Joe Bird, zeer bleek en wan
kelend, nog niet hekomen van de poging ook
hem te worgen. Nu en dan kermde hij, dat zijn
meester zoo goed voor hem was geweest.
„O, mijnheer zei hij, toen ik hem onder
vroeg, „'mijnheer Turdy behandelde me meer
als een vriend dan als ondergeschikte. Ik was
al elf jaren in zijn dienst."
,/Wien ontving de heer Turdy?"
„Bijna niemand... neven, die te Dover wonen,
doch die slechts zelden te Londen kwamen.
Een uur geleden is hun door Marie kennis ge
geven van het gebeurde. Binnen eenige oogen-
blikken zullen zo het telegram ontvangen en
Het ernstig tram w ego nge luk. Om
trent het tramwegen gel uk, dat Donderdagavond
plaats had mot de stoomtram der Rotterdamsch©
Tramivegmaatschappij, ter hoogte van Gouds
waard, kan nog gemeld worden, dat de zwaar
gekwetste machinist De Vroedt, die per zieken
automobiel naar het ziekenhuis te Rotterdam werd
vervoerd, aldaar gistermorgen half 5 aa:n de ge
volgen is overleden, zoodat het aantal dooiden
thans drie bedraagt.
Men meldt ons
Ook de conducteur G. Wisse van de Rotter-
d&msche Tramwegmaatschappij, die Donderdag
avond bij het tramwegongeluk bij Goudswaard,
een heen brak en inwendig gekwetst wierd, is
Vrijdag te Rotterdam aan het station Rozestraat
aangebracht en per ambulancewagen «aar het
ziekenhuis vervoerd.
'Omtrent hot tramongeluk bij Oud-Beierland, dat
Donderdagavond heeft plaats gehad, meldt men
nadter aan de „N. R. CL":
'Men moet zich verhazen, dat de passagiers er
zoo goed zijn afgekomen. De conducteur is let
terlijk uitgegraven geworden; hij heeft een ge
broken been.
ongetwijfeld zullen zij aanstonds hierheen ver
trekken."
„En behalve die neven?"-
„Niemand, mijnheer, mijn meester leefde ge
heel teruggetrokken."
Ik zweeïg en dacht ernstig na. Wie kan dan
Jack Turdy gedood hebben? Blijkbaar w,as het
iemand1, volkomen op de hoogte van de minste
gewoonten van den vrek, wijl hem' de geheime
bergplaats van het geld bekend was. Naar
mijn persoonlijke waarnemingen moest zich de
zaak aldus hebben toegedragenin het mid
den van den nacht is Jack Turdy wakker ge
worden, door ongewone geluiden, komende uit
het salon. Hij1 siddert, staat stil op, denkende
aan zijn fortuin, haast zich sluipend naar het
salon en door de glazen daarvan, zie die grijs
aard alles wat er geschiedt... De dieven zijn
daar bezig, ze hebben de piano weggetrokken,
den wand ontbloot, de plankon van den vloer
weggenomen cn maken zich meester van het
goud.
De oude, diep ontstelde vTek, is niet in staat
zich te bewegen, zijn oogen 'kunnen zich niet
afwenden van het schouwspel, dat ze zien
Evenwel doet hij een poging en deinst terug
naar een schellekoord, dat daar hangt, bij de
deur der kamer, om Joe Bird te waarschuwen.
'Ongelukkig heeft hij echter eenig gerucht
gemaakt, d© inbrekers hebben het gehooid, zij
springen toe en Jac Turdy wordt nu achter de
glazen deur geworgd. De oude man heeft in
De aangespoelde walvisch. Omtrent
dein walvisch, die te Burgsluis is aangespoeld,
en waarvan liet skelet aangekocht is door prof.
di. J. I. van Bemmelen, te Groningen, voor het
zoölogisch laboratorium der rijksuniversiteit al-
da,ar, meldt men aan de „N. Ct.", dat de naam
van dezen visch is Balaenoptera Physalus, en
dat hij behoort tot bet mannelijk geslacht. Het
dier is lang 18.GO M., deze soort wordt hoogstens
21 M. lang.
Deze soort is kenbaar aan de betrekkelijk korte
vinnen (1/9 der lichaamslengte), de witte buik
en de witte rechterzijde, terwijl het overige van
het dier grauw is. Deze diersoort komt o. a.
voor in het Noorden van den Atlantiscben Oceaan.
Het skelet wordt dezer dagen van Vrouwe-
polder, waar het dier op strand is schoon ge
maakt en ontleed, naar Groningen verzonden.
Een versieringskwestie. We lezen in
„Haarlem's Dagblad"
Door de Groote Houtstraatvereeniging te Haar
lem was .een bedrag van f1865 voor de vernie
ling der straat uitgetrokken. Daar echter de aan
gebrachte versiering te zeer van de teekening
afweek, weigerde de vereeniging1 te betalen. Dé
leverancier der versiering wilde nu f125 op zijn
rekening laten vallen; maar tde vereeniging' wil
niet meer dan f 1100 betalen, waarmede geien
genoegen werd genomen.
Intusschen begon het groen 'gevaar voor 't ver
keer dp te leveren, zoodat de politie de G. H.-
veireeniging gelastte de versiering te doen weg
nemen. Uit het feit, dat deze daaraan voldeedj,
blijkt, volgens den raadsman van den leverancier,
dat de vereeniging de versiering aanvaard heeft!
Het bestuur betoogt echter, dat de leverancier
het wegnemen op zich had genomen; door'dit
in zijn plaats te doen, en de slingers in een
zijn schrik het schellekoord in de hand gehou
den en op den grond vallende, het krampach
tig omklemd. Het koord is door den schok en
te groote spanning afgebroken.
Dat koord' doet de misdadigers op hun hoede
zijn. Zij weten, dat de kalmerknecht zal ver
schijnen, zij wachten hom af en bij zijn komst
werpen zij zich verraderlijk op hem, duwen
hem icon prop in dien mond en worgen hem.
Ten minste zij' meenen hem te hebben gewoed
e-n lateii hem voor dood in de 'donkere gang
achter. Joe heeft zijn aanvallers zelfs niet ge
zien! D® moordenaars kéeren alsdan naar het
lijk van Turdy terug; waarschijnlijk heeft het
hun toegeschenen, dat oog eenig spoot van le
ven in het oiengevns al verstijfde lichaam Was
overgebleven; zij sleepten het lijk tot op het
tapijt van het salon en doorsteken het lafhar-
'g met een dolk ter plaatse van het hart.
Laairóa volvoeren zij' den diefstal en gaan be
daard heen, door het venster van de keuken,
uitziende op den tuin voor de woning. Door
dut venster zijn ze ook binnengekomen.
Ik ben zeer voldaan, ik heb het drama in el
kaar gezet, er rest nog slechts de schuldigen
op te sporen... ik ga do bergplaats van het geld
eens bekijken, en terloops merk ik op, dat de
piano openstaat... Wat zie ik? mijn geheela
combinatie ineengestort als een kaartenhuis
mijn spoor was verkeerd. Ik vermoed thans
voor een gedeelte, de waarheid. De twee dienst
boden gelastende, zich te verwijderen, wijs ik
