Dagblad voor Schiedam\jen Omstreken.
33ste Jaargang.
Zaterdag 2 Juli 1910.
No. 9753.
DERDE BLAD.
Staten-Generaal.
Gemengd Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dn blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd "Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTISNj
Van 16 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer,.
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend,
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bit
1 ijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
EERSTE KAMER.
Zitting van Vrijdag i Juli.
Hieronder volgt een uitvoerig verslag aangaan
de het gister reeds kortelings vermelde debat over
De kwestie van Heec keren.
Minister De Marees, zich aansluitende bij
hetgeen de Voorzitter Dinsdagavond heeft gezegd
omtrent de wijze van handelen van den heer Van
Heeckeren betoogde, dat hij nu wel gedwongen
lsi dit abnormale parlementaire gebruik te vol-
£en. Spreker deed dit m'et zeer gemengde ge
voelens. Over den vorm van Van Heeckeren's
a°ta moest hij eigenlijk het zwijgen bewaren. De
111 de nota gebruikte termen toch zijn niet dus
danige als behooren gebruikt te worden tussclien
Kamerleden en de Regeering. Scherp critiseerde
de minister die verschillende termen. Voorts
kwam hij er tegen op, dat hij zich bij zijn ver
klaring van Februari j 1. van de quaestie der
oordzee-entente zou hebben afgemaakt.
Wat de heer VJfti Heekeren in zijn nota zegt
omtrent de wordingsgeschiedenis daarvan is ge
heel onjuist. Zijn roekelooze beschuldigingen aan
sprekers adres kunnen den toets der critiek niet
doorstaan. Wat de staatkundige geschiedenis van
ons land van 1903 en 1104 aangaat is de minister
Seen vreemdeling. Hij spreekt uit beter bronnen
dan aan den heer v. Heekeren ook ten diensten
stonden. Ook kent de minister het rapport van
v- Heeckeren van 1904maar daaraan was slechts
e®n zeer problematische waarde te hechten. Want
vapport—v. Heeckeren van 1905 wierp de conclu
sion van eerstbedoeld rapport onderstboven. Wat
ln. het dagblad »De Telegraaf" voorkwam omtrent
zijn verklaring van 10 Februari noemde de mi
nister een perfide leugen.
Hoewel diep gegriefd door de beweringen van
Jen heer V. Heeckeren, zal de minister zijn zelf-
escherming bewaren, overtuigd, dat het brevet
van wantrouwen, door den heer Van Heeckeren
aa,i hem uitgekeerd, geen verdere handteeke-
nmgen zal vinden. De minister verklaart zijne
klaringen van 10 Februari in haar vollen om-
e handhaven en het verschaft hem voldoening
r® kunnen zeggen, dat de minister-president van
04 niet de minste bedenking heeft, die verkla
ag als juist te aanvaarden. "Wat is er van te
eggen, vervolgde de minister, indien, als in de
ota is geschied, een Kamerlid terzake van han-
mgen, die hij slechts uit zijn betrekking van
'Plomatiek agent kan weten, aan een vroegere
geering krenkende verwijten doet
af e minister keurde, scherp dergelijk handelen
te 1 rkeei'd Is het in het debat details mede
bet-L le-n' d'e een ^'d slechts bekend zijn uit zijn
a le.king van diplomatiek agent. De eenige
tj„ 01'heit, die hem daartoe had kunnen macli-
ecft* 'S -de m'nistei' van Buitenl. Zaken. Dit is
hjk
"van
niet geschied. Te bedenkelijker is derge-
öptreden, indien dit leiden kan tot schade
an 1 vr'enclschappelijke verhoudingen met
ere mogendheden. (Eenige bravo's).
zaalf 'leer 0 v y wenschte, waar het hier een
verH ge'd!a "waarby het op één woord aankomt,
vo 6re discussie uit te stellen totdat de rede-
schene^ V&n den m'n*ster 'n druk za' zÜn ver"
rej9e heer Van Heeckeren verklaarde be-
hlijven, met de.noodige bewijsstukken zijn
enngen te staven.
(„„i.0 '10e.r Stork was tegen uitsel. Wat be
ent uitstel Nieuwe nota's
2al 'Ulst,er 1-*e Marees verklaarde, dat hij zich
dat i6^- ?<=en kij he beslissing der Kamer," maar
als r'^i Z1C^ recht voorbehoudt, de discussie
hin,i* 0(:en te beschouwen. De minister
ver-
antwom-'d^ ^us £even vaa vei'der
me^r heeri R 6 n g e r s wenschte, dat geen nota's
Verdoi-Z°U P worden gewisseld, maar de zaak
De zou worden behandeld.
Waardo'861 ^eekers stelde, onder die voor
naderen '^'SCUi'sle ult te stellen tot een
®en ein f6'10 r oorheelde, dat aan de zaak
Van don rnt wordea gemaakt. De houding
geerimr j Van. Heeckeren tegenover de Re
is metO'"0emde buiten a"e critiek spreker
s ministers verklaring tevreden.
jj veiKimmg revrecien.
toogendelnd-Stter h,erhaalde zi> opmerking, be-
zaat 1 een kunstmatige verlenging der
zaak tegen 's lands belang is.
den teo-ineLtRenge,r s verklaart na deze woor-
Do f voorstel—Reekers te zullen stemmen.
n leer van den Biesen sluit zich hierbij
D«' v111 S t 0 n d .8 r 0 0 t rumoer,
mino- oorzitter; ik breng het voorstel in stem-
geroep; Neen, neen 1
tegen ,i f' V a,n Heeckeren protesteert er
waarhom men..her" de gelegenheid ontneemt de
arheid van zijn beweringen aan te toonen.
Be heer Staal: Doet het dan nu I
aan
E
De heer Van Heeckeren: Ik heb de stuk
ken niet bij mij. (Donderend gelach.)
Stemmen: Ach, ach
De heer Van Heeckeren vraagt dan co
mité-generaal om mededeelingen te doen omtrent
de houding van een vreemden sou\erein. (Rumoer.)
Stemmen: Neen, het moet uit zijn I
De V o o r z i 11 e r U kunt uw stukken over-
leggen.
De heer Van Heeckeren: Dan stel ik voor
een commissie te benoemen om mijn stukken te
onderzoeken. (Rumoer.)
De heer Reng'ers stelt nu een motie voor om
het debat te sluiten.
De heer 't Ho oft protesteert hiertegen. Wil
de regeering het debat sluiten, dat moet ze zelf
weten, maar de Kamer kan het niet doen. Nu de
rede des ministers nog niet eens gedrukt is. Voor
de eer der Kamer hoopt spr., dat de motie-Ren-
gers verworpen wordt.
De heer Stork meent, dat het belang van
ons land sluiting van het debat eischt. Laat de
regeering hierbij volharden.
De heer R e e k e r s bestrijdt dit. De zaak is
in een phase, dat het debat later dient te worden
voortgezet. Hij handhaaft zijn voorstel.
De heer H ovy betoogt eveneens, dat uitstel
der discussie gewcnscht is na de ernstige verkla
ring des ministers. Men mag den heer Van Heec
keren niet den mond snoeren. De aangevallene
heeft recht op verdediging.
De heer Van Heeckeren zegt, dat hij zijn stuk
ken eenige dagen geleden heeft gesteld in handen
van vier anti-revolutionnaire vrienden en dat deze
zich hebben overtuigd, dat zijn mededeelingen
volkomen juist zijn
Hei voorstel-Reekers, om het debat uit te stel
len tot later, wordt met 26 tegen 19 stemmen
verworpen.
Voor: Van der Does, van Fisenne, Barge, Van
Basten Batenburg, Hovy, Reekers, Van Voorst,
Fransen, Van Waterschoot, Van Loben Seis, Wal
ler, Van Heeckeren, 't Hooft, Van Velzen, Michiels,
Van Wassenaar.
De Voorzitter: in stemming komt de motle-
Rengers.
De heer Van Lams weerde: Ik vraag het
woord
Geroep: stemmen
De Voorzitter: het debat is gesloten.
De heer Van Lams weer de: Ik wil de
motie splitsen. Ik kan zoo niet stemmen, onder
groot rumoer, laat de voorzitter stemmen.
De motie-Rengers luidt»Gehoord de door
den minister van Buitenlaudsche Zaken gegeven
inlichtingen ten opzichte van de nota-Van Heec
keren van 12 Mei, betuigt Zijn Excelentie dank
en besluit, zich voldoende ingelicht achtende, over
te gaan tot de orde van den dag wordt met 27
tegen 16 stemmen aangenomen.
Voor: Sickenga, Röell, Bosch, Verheyen, v. Leeu
wen, v. d. Biesen, Rengers, Stork, Bloembergen,
Franssen, v. d. Maessen, v. d. Feltz, De Jong,
Merkelbach, Raymaker, Dojes, Laan, Fruin, Bree
baart, Halffman, Pelinck, Staal, Kist, v. Wassenaar
en de voorzitter.
Als de naam van den heer Van Lamsweerde
wordt afgeroepen, roept deze»Ik stem niet."
De Voorzitter: Stemt u niet
De heer Van Lamsweerde: Neen, mijn
recht als Kamerlid is geknot. Ik weet nu niet,
hoe ik stemmen moet. Ik weiger te stemmen.
Ik had de motie willen splitsen.
Te midden van groote beroering, en terwijl de
M i n i s t e r en de heer Van Heeckeren in
heftige woordenwisseling geraken, wordt de ver
gadering geschorst.
Nadat verschillende ontwerpen zonder stem
ming of debat werden goedgekeurd kwam in
behandeling het ontwerp betreffende de'17e predi
kantsplaats bij de Ned. Herv. Kerk te Rotterdam.
De heer Fransen ontwikkelde uitvoerig zijn
bezwaren en ging de heele geschiedenis van dit
voorstel na, waarna hij concludeerde dat aange
zien de exceptioneele noodzakelijkheid van dit
voorstel niet is aangetoond ook niet voldoende
gegevens zijn om het te beoordeelen, dit wets
ontwerp moet verworpen worden.
De heer v. d. P e 11 z ontwikkelde juridische
bezwaren, daar het wetsontwerp z. i. in strijd is
met de 2e al. van art. 171 van de Grondwet.
Ook- wees hij op de slechte gevolgen, die deze
wet na zich zal sleepen. Het particulier initia
tief zal in zijn ijver verslappen om voor de eigen
leeraars te zorgen en de Staat zal ten slotte gaan
uitmaken, of ergens een predikant noodig is. Spr.
zal om deze redenen tegenstemmen.
Ook de heer Van Welde ren Rengers
was tegen het ontwerp. Hij achtte het ongewenscht
uit een oogpunt van billijkheid tegenover anderen
en als antecedent bezwaarlijk voor 's lands finan
ciën..
De heer II o v y had wel bezwaren, maar vond
geen vrijheid tot tegenstemmen.
De Minister van fin ancien het ontwerp
verdedigende, bestreed voornamelijk dat in casu
strijd met de Grondwet aanwezig is, en betoogde
uat de omstandigheden te Rotterdam deze aan
vrage volkomen wettigen.
De vergadering wordt verdaagd tot Maandag
avond 11 Juli.
Het, aantal studenten in de genees
kunde in Frankrijk gaat in zulk een mate
crescendo, 'dat de Semaine Médical e er zich zeer
over verontrust. „Le métier ne nourrit plus son
hommel" roept zij uit. Het aantal geneeskundi
gen ,is in Frankrijk reeds zoo groot, en hunne
maatschappelijke en economische: verhoudingen
zoo ongunstig, dat moeilijk is te voorzien, boe
de volgende geneeskundige generatie voldoende
inkomen in de praktijk zal kunnen vinden. Reeds
is de kwade kiem in jongere geneeskundige lagen
gistende, waarbij de eer en de plichten van ons
beroep ernstig in het gedrang komen. Eene zoo
revolutio-nnaire strooming' .is in sommige onzer
kringen gaande, dat zelfs een geneeskundig syn
dicaat 'zich bij het algemeen arbeids verbond is
gaan aansluiten. Onder deze omstandigheden, zegt
bet blad, kan de vermeerdering in aantal der
medische studenten in Frankrijk niet beschouwd
worden als een gelukkige gebeurtenis.
■Op 15 Januari 1910 waren 8615 Fi'ansche en
1143 buitenlands che studenten bij de Fransche
scholen en faculteiten voor geneeskunde' inge
schreven. In 1905 bedroegen deze cijfers onder
scheidenlijk 6763 en 613.
,De belangrijke vermeerdering der buitenliand-
sche studenten in Frankrijk begroet bet genoem
de blad me,t voldoening, te meër omdat het bij
de ervergropte meerderheid .hunner uitsluitend te
dóen is om het onderwijs en niet om het diplo
ma, dat hier recht zou geven tot uitoefening der
praktijk in "Frankrijk. Het ligt in de bedoeling der
regeering om door ruime 'subsidietering van het
Office national des étudi,ants étrangiars den toe
vloed van buitenlandsche studenten mar Frank
rijk te bevorderen. !(Meid. W.)
"Warmtegraad der lava van den V e
suvius. D-e natuurkundig^ Frank Perret, die tij
dens de laatste uitbarsting van den Vesuvius, met
prof. Martencci verscheidene dagen in het obser
vatorium op den berg doorbracht, waar hij aan
al'le zijden omringd was door versch uitgeworpen
lava, heeft nu in eene korte verhandeling eenige
wetenswaardige bjj'zonderheden medegedeeld om
trent den vulkaan en zijn werking. Hij1 zegt 'daarin,
dat men zeer duidelijk kan waarnemen, hoe "bet
nieuwe gedeelte van den Vesuvius," gevormd' door
opeenvolgende uitbarstingen, meer en meer het
oudere gedeelte overdekt, waar het observato
rium geplaatst is. Er is thans betrekkelijk weinig
meer over van die case in de wildernis der
opeengestapelde lavamassa, en bij is van meening,
dat zij' na een paar nieuwe uitba.rstings-perioden,
die zich hoogstens over een zestig jaren kunnen
uitstrekken, geheel verdwenen zal zijn. Door de
laatste uitbarsting werd niet alleen de vorm Van
den kratermond, map,r ook het inwendige van'den
krater aanmerkelijk veranderd. Voorheen geleek
deze n.l. op een trechter met tamelijk steile wan
den, terwijl hij nu meer de gedaante van een
wijden, platten kom vertoont. De 'gemiddelde hoog
te der binnenwanden bedraagt omstreeks 125 Voet,
en de wijdte 310 voet.
Bij zijn onderzoek der massa's lava, afkomstig
van verschillende uitbarstingen, ontdekte bij' tot
zijn Verrassing, dat die, welke uitgeworpen waren
in de jaren 18813 en 18856, nog warm Waren,
al was ook de warmtegraad reeds zoo verminderd,
dat zij voor een meer gedetailleerd onderzoek
ongeschikt was. De lava echter van de jaren
1891.4 en 18956 wds nog zoo lxeet, dat, toen
Perret zijn wandelstok in een der spleten stak,
déze ér door geschroeid werd.
He lava van 1905--6 is zeer langzaphi afgekoeld;
want twee jaren later ontdekte Mercali dat lood
er nog door tot smelten gebracht weidzink
smolt echter niet, z-oodat men een temperatuur kon
vaststellen van 'tusschen 3g5 en 412 gr. C. Den
3en September 1908 was de-ze temperatuur gedaald
tot 140 gr.en wederom tien maanden later
tot 65 gr. Een andere, veel dikkere lavastroom,
afkomstig van dezelfde uitbarsting, bleek een tem
peratuur van 176 gr. C. te bezitten.
Perret houdt het voor zeker, dat de werking
van den 'vulkaan in de eerstvolgende jaren gaande
weg zal toenemen, en gepaard zal gaan met in
kracht en aantal geleidelijk toenemende aardbevin
gen, gevolgd door een nieuwe periodë van uit
barstingen.
'Hetrechtop'Jennaam. De rechtbank deed
uitspraak in de zaak, waarbij een in Bremen
wonende apoihekeT tegen een daar ter stede ge
vestigde fabriek van verbandmiddelen een vor
dering had ingesteld tot schadevergoeding, omdat
dezo fabriek brandwindsels had in den handel
gebracht, die den naam hadden „von Bardelebens
brandwindsels", terwijl de apotheker beweerde,
dat hij alleen het recht had dien naam voor zijn
artikelen te gebruiken, daar hy dit recht van dr.
von Baixleleben gekregen had.
De Rechtbank besliste, dat eischer geen af
doende gronden had aangevoeld, waaruit bleek,
dat gedaagde onrechtmatig had gehandeld, en
eischer alleen het recht had die brandwindsels
onder dien naam in den handel te brengen.
En waar onze wet niet zooals het recht op
handels- en fabrieksmerken het recht kent op
den naam, werd de eischer niet-ontvankelijk in
zijn vordering verklaard.
'Brandkast voor radium. Een Engelsche
fabriek heeft een brandkast van bijizonderen aard
moeten -maken. Ze moest niet alleen tegen het
gevaar de vlammen en inbrekers van builen be
schutting geven, maar ook tegen het brand- en
uitbraakgevaar van binneneen brandkast n.i. ter
bewaring van radiu'in. Een brandkast van het
hardste en dikste staal kan tegen het gevaar van
binnen niet dienen. De warmtestralen van het
radium boren door het zwaarste stalen pantser.
Nu heeft men echter bevonden, dat de uitstra
lingen van radium niet door lood gaan. Maar
i-ood is weer -niet tegen het gevaar van buiten
bestand. Dus bedacht men, twee brandkasten in
elkaar te maken, een stalen van buiten en een
lo'oden van binnen. Maar nu was de moeilijkheid
de looiden kast zoo dicht te laten sluiten, dat er
geen reet overbleef, waardoor de radiumstralen
kunnen doordringen. Dat kunststuk schijnt de
Engelsche -fabriek verricht, te- h'ehben. Bleef de
moeilijikh-eid om te beletten, dat bij het openen
de verzamelde uitwasemingen van het radium
verloren gaan. Daartoe zijn er in de deur twee
veiligheidskleppen gemaakt, waardoor, vóór het
openen, buizen met kwik worden gestoken om die
uitwasemingen of hoe men he-t noemen wil, op "te
vangen.
AVij kunnen begrijpen, schrijft de „N. R. Ct."
dat het moeite heeft gekost om zoó'n brandkast
te maken. Het is alleen nog moeilijker om het
radium te winnen. Volgens het Engelsche blad,
waaraan wij de beschrijving van de brandkast
hebben ontleend, is eir in heel Engeland op het
oogenbiik nog geen gram radium, en de helft
daarvan is nog mlakr van de Oostenrijksche re
geering te leen. Het milligram kost tegenwoordig
f240, het gram is dus f240.000 waard; een K.G.
f240.000.000. Het zal dus ook de moeite zijln een
radiumbrandkast open te breken. Alleen is het
lastig met -het goedje- om te gaan. Het beste zal
wezen voor de gelegenheid een miniatuur stalen-
looden brandkastje mee te nemen.
Vlinderkweekerjj. Een eigenaardige ma
nier om geld te verdienen, is zeker wel een vlin-
derkweekerij. Zulk een inrichting in grooten stijl,
vindt men in een oostelijke voorstad van 'Londen.
In de lente kan de bezoeker 40 tot 50.000
rupsen en poppen zien in den zomer veel vlin
ders van allerlei soort in de voor hen geplaat
ste inrichtingen. In ruime glazen kannen wordt
een massa bloemen en planten van allerlei soort
gebracht, waarop de rupsen en vlinders hun voed
sel kunnen zoeken. De producten der kweekerij
worden verkocht aan verzamelaars.
Nieuwe kogels. Volgens „Pall Mafl Ga-
zette zal het Engelsche lager met een nieuw ge
weer bewapend worden, dat een kleineren spitsen
kogel met groo-tere snelheid op verderen afstand,
dan met het tegenwoordige geweer mogelijk is, kan
afschieten e» dat ook lichter is. De kogel heeft
een grootere vernielingskracht.
Z1CI1 Hllo m a+
Ti i o
