Alosneert op ie
feuilleton.
misdaad vergelding.
Kiem ScMeiaitscle Corat
met iratis Mustreri.MaislM
prijs 10 c. p. wet, f 0.45 p. mi, fl.35 p. 3 mt
Zaterdag 27 Aug. 1910
Telefoon 110. 85.
TWEEDE BLAD.
No. 9S00,
Uit de Uers.
Gemengd Nieuws.
Koloniën.
Het ontwerp omtrent de
kustverdediging.
Uit een artikel van liet Kamerlid Van V 1 ij-
Hen in «de Tijd"
Ons doel is thans aan te dringen op de ver
betering van de kustverdediging, vermits wij vol
komen instemmen met de denkbeelden der Re
geering.
Wat zij voorstelt, is rationeel en doelmatig.
Dies gelooven wij, dat het niet vaderlandlievend
zou wezen, indien de Staten-Generaal hare me
dewerking niet zou willen verleenen om die plan
nen te verwezenlijken.
Men moge al of niet geneigd zijn het te er
kennen, de toestand op het wereldtooneel is thans
van dien aard, dat waarlijk elk volk, hetzij dan
groot of klein, maar in 't bijzonder een zooge
naamde koloniale mogendheid, in de noodzakelij-
keid kan geraken om (zooals Keizer Wilhelm II
bet vóór eenige jaren uitdrukte) zijne heiligste
goederen te beschermen.
Ons heiligst goed is ons zelfstandig volksbe
staan, dat onze voorouders met hun zweet en
bloed hebben gekocht en met verschillende mid
delen, misschien niet altijd even lofwaardig, heb
ben gehandhaafd, totdat lieillooze partijschappen,
gevolgen van ongebonden baatzucht en eerzucht
der aanzienlijken, gepaard aan de miskenning
Van den volksgeest en van het volksbelang, het
bederf brachten in de eertijds krachtige Repu
bliek.
Nederland heeft in 1913 zijn zelfstandig be
staan herkregen, meer door den loop der wereld
gebeurtenissen, dan door eigen kracht.
Als koninkrijk is het herboren en getreden in
de rij der Staten. Ging onverhoopt het zelfstandig
Volksbestaan een tweeden keer te loor terecht
ls onlangs in «De Nederlander" er op gewezen
de slag zou hoogst waarschijnlijk onherstelbaar
Wijken.
»Het Centrum" schrijft o.m. het volgende
Tweeërlei vraag rijst nu bij de beschouwing
Van dit zwaarwichtige wets-ontwerp lo. beant
woordt het voorstel aan de eischen, welke van
Elitair standpunt gesteld moeten worden, en
Verlangt de regeering eenerzijds niet te veel, ter-
zij anderzijds een te groot vertrouwen heeft
°P den duur der aan te brengen versterkingen
°- is de ünancieele toestand van dien aard, dat
gevraagde millioenen zijn bijeen te brengen
tonder dat daardoor gewichtige belangen, en met
na®e de sociale wetgeving, wordt verwaarloosd
PlJ de eerste vraag is het antwoord aan de des-
'Undigen en zou bet minstens oppervlakkig zijn,
a's leek zoo maar een oordeel, of nog erger, een
tonnis neer te schrijven. Een onzer militaire me-
ewerkers zal het wetsontwerp eerlang van dezen
aat bezien. Wat intusschen te constateeren valt
|si dat het ontwerp, gelijk wij reeds mededeelden,
e beschouwen is als de vrucht van de werk-
Zaa®heid eener commissie, die de zaak lang en
®rastig heeft bestudeerd, terwijl de regeering
voordracht wordt door alle leden van het Ka-
behalve die van Buitenlandsche Zaken, Ko-
j^'bn en Landbouw onderteekend met nadruk
verzekering geeft van de urgentie en de duur-
a®heid der gevraagde versterkingen. Die ur
gent!
e wordt trouwens ook door tegenstanders
als* ontwerP beaamd. In een orgaan, dat zich
zoodanig deed kennen, lazen wij «dat er aan
kustverdediging te verbeteren valt, willen
J grif toegeven". De aangevraagde sommen vond
et blad echter te hoog. Voor een kleiner bedrag
het derhalve wel te vinden zijn. Een vraag
®eer of minder dus. Of de regeering van een
angrijke vermindering zal willen weten, lijkt
'shands twijfelachtig, nu zij een zóó afgewerkt
aanbood, waarvan de uitvoering voor zulk
een
jjj.. se reeks van jaren moet dienen. Toch
vai1 den anderen kant de mogelijkheid van
173)
- g''00t is bet nauwkeurig bedrag?
'Jna twee duizend francs.
het goe(T{elSalS eenmaal begint, doet
ïtr!heeiA,het is die ellendige vrouw,
talen urhjk- En h°e denkt gij die te be
échten06 schuldeischers hebben mij beloofd te
he heer den een of anderen dag, evenals
- tl- Uean, het wachten moede zijn.
- zL t ^lj gedeelten afbetalen.
'k zal n n'-et zu'ke dwaasheden. Luister
baarde s V+an die ™enschen ontslaan op voor-
dien ik' ge niij hen dienst bewijzen zult,
van u verlang...
yendW ,op mij' mijnheer... Het is mijn le
t°onen. eiiangen, u mijne dankbaarheid te
Dan kunt gij...
UP welke wijze
-. 0n XLVII.
p welke wÜze herhaalde Soliveau, dat
een behoorlijke verdediging met verlaagde kos
ten, ook met het nu te volgen stelsel open. Op
merking verdient daarbij, dat, terwijl de Raad
van Defensie zijn teleurstelling uitspreekt over
het voornemen van den Minister van Marine om
't minimum van het aantal schepen voor de ver
dediging van Nederland te stellen op 4 in stede
van op 6, gelijk de Commisste inzake de samen-
wei king van Zee- en Landmacht verlangde, de
Minister als zijn oordeel te kennen geeft, dat al
kan men zeker met zes schepen meer uitrichten,
vier toch aan de eischen eener goede defensie
zullen voldoen. Ditzelfde kan wellicht ook gelden
voor andere uitgaven. En te meer reden bestaat
er om niet al te veel op deze ééne kaart te zet
ten, wijl de techniek en de wijze van oorlogvoe
ren door nieuwe vindingen telkens verandering
ondergaan en in de toekomst ook met de lucht
scheepvaart ernstig rekening zal zijn te houden.
De regeering zinspelt zelve eenigermate hierop,
waar zij, den gebruiksduur der aan te brengen
vestingwerken op een kwart eeuw stellende daarbij
wil hebben «afgezien van een volkomen omwen
teling in de wijze van oorlog voeren, tengevolge
van in het geheel niet te voorziene uitvindingen".
Kunnen de kosten worden vermindert, dan zal
men zich en dit betreft de tweede hierboven
genoemde vraag ten aanzien van andere dan
militaire zaken, weer ruimer kunnen bewegen.
Maar dat het, hoe dit ook zij, niet in de bedoe
ling der regeering ligt, de sociale wetgeving uit
te stellen of af te stellen ter wille der beveiliging
van 'slands neutraliteit, mag wel als zeker worden
aangenomen.
Onweer. Gisternamiddag is de werkman
Dubbelman, uit Lage-Zwaluwe, op de Amer werk
zaam, door den bliksem gedood.
Te Almkerk is gisternamiddag de bliksem
in een door drie gezinnen bewoond huis geslagen.
Een begin van brand werd spoedig door een spuit
gebluscht.
Op de drukkerij van H. P. M. Verlinden,
te Bergen op Zoom, is gisternamiddag een zetter,
die een raam wilde sluiten, door den bliksem ge
troffen, waardoor hij geheel blind werd.
Ongelukken. Een man, die gister aan een
huis op de Prins Hendrikkade te Amsterdam
bezig was met4 het stellen van glazen, viel met
den rechterarm door een ruit, waardoor hem de
polsslagader werd doorgesneden. Hij is, nadat een
voorloopig verband is aangelegd, naar het Binnen
gasthuis vervoerd.
Vogels in bosschen. Een duidelijk
bewijs van den grooten invloed ten goede, dien
de vogels ook op de houtcultuur oefenen, is o. m.
in de Staatsbosschen te Kootwijk waargenomen.
In die streken toch, waar, gebrek aan water,
vroeger bijna geen vogels werden aangetroffen,
hadden de verschillende houtsoorten telkens veel
van de rupsenplaag te lijden. Enkele jaren geleden
echter heeft de houtvester bij het Staatsbosch-
beheer op een tweetal plaatsen in de bosschen
cementen drinkbakken van één meter middellijn
en ter diepte van 35 c M. doen aanbrengen, welke
bakken steeds met water gevuld zijn, terwijl ook
op tal van plaatsen nestkastjes zijn aangebracht.
Dank zij deze maatregelen, is het aantal spreeu
wen en andere vogels bijzonder toegenomen,
welke beesten zulk een opruiming onder de rupsen
gehouden hebben, dat het loofhout thans geheel
van bovengenoemde plaag verschoond blijft.
iPetrole-ummotoren. De Engelsche bladen
houden zich druk bezig met het vraagstuk van
oorlogsschepen met machines, met olie gestookt.
Het bericht, dat de admiraliteit besloten heeft,
aanstonds een groot linieschip te bouwen met
zal ik u zeggen... Het is nu twee en-twintig
jareu geleden, dat ik het kind van een bloed
verwant uitbesteedde bij juffrouw Frémy te
Joigny lk was verplicht Frankrijk voorgeruimen
tijd te verlaten... Toen ik terugkwam, was de
vrouw verdwenen... het kind had zij', als het
tenminste waar is, wat men mij gezégd heeft,
in het vondelingengesticht gebracht... Ik wil
het terug hebben en gij moet mij helpen.
Van ganscher harte, mijnheer!... riep Du-
chemin uit Zeg maar, wat ik doen moet.
Het schijnt, dat, als zulk een vrouw niet
meer betaald wordt en zij niet weet, wat er
van de ouders is geworden, die haar het kind
toevertrouwden, het recht heeft haar voedster
ling in het gesticht te brengen, na eene ver-
klaiing op het raadhuis te hebben afgelegd en
wel eene beschrevene en tot in de minste on
derdeden juiste verklaring.
Ja, antwoorddede jonge man. Die verklaring,
wordt overgeschreven op een register en blijft
in het archief.
Bevat dat proces-verbaal behalve naam
en datum, niet eene opgave en beschrijving der
kleederen, die het kind droeg
Ja, mijnheer en eveneens de merken van
het linnengoed en de bijzondere kenteekenen,
als die bestaan.
Welnu, in ruil voor den dienst, dien ik u
bewezen heb en voor dien, welke ik u nog
pewyzen zul, moet gij mij een nauwkeurig
aischint van de verklaring of beter gezegd van
olie als drijfkracht, is reeds tegengesproken. Zoo
ver is Zij nog niet. Maar zij gaat proeven nemen
met een klein schip. Dat is echter reeds een
stap van In leek ems. In Duitschlaijd is men al
met proefnemingen op groote schaal .bezig. De
Hamburg'sch-Amerikaansche heeft, zco meldden
dezer dagen cLe bladen, bij Blohm en Voss te
Hamburg een stoomschip van 9000 ton besteld,
voorzien van de nieuwe olie-machines. Een zus
terschip wordt, met de oude machines toegerust,
zoodat er gemakkelijk verge!ijkingeti zijn te trek
ken.
Dit zijn proefnemingen van groot gewicht,
schrijft een Engelsch blad; en leiden ze tot den
bouw van dreadnoughts met olie als stooikse],
dan zal de heele vioolbouw, in Engeland zooWel
als elders, een omwenteling ondergaan zoo groot,
als er na de vervanging vain zeilschepen door
stoomschepen geen is geweest. Want. de olie-ma
chines zullen een groot deel van het machineka
mer-personeel overbodig maken, de stookruimte
en haar bevolking en de groote 'bergplaats voor
steenkolen opheffen. Een klein troepje motor
gasten zal een groot linieschip over de zeeën
voereh.
(De machines 'voor het nieuwe schip van de
Hamburgseh-Amerikaansche worden van 3000 P.K.
Maar er wordt nu reeds in een machinefabriek te
Ne uren burg een Dieselmachine met vier cylinders
voor 10,000 P.K. gemaakt. Twee zulke machines
zouden samen al een linieschip kunnen voort
bewegen. De Diesel-machine, een Duitsche uit
vinding, gebruikt zware olie of petroleum-bezink-
sel, ondier hooge temperatuur op verschillende
wijze verdampt. Sedert eenigen tijd leggen ver
scheiden Engelsche fabrieken zich op het ma
ken van Diesels toe.
|Wat zouden nu voor eèn oorlogsschip de voor
doeken zijn van olie-machines? Deze machines
zouden veel zuiniger in het gebruik zijn dan die
met steenkolen worden gestookt. Het gewicht van
de vloeibare brandstof zou slechts ©en vierde
van dat van steenkolen bedragen. Wat er aan
ruimte zou worden uitgespaard is enorm. Geen
rijen stoomketels meer, geen fornuizen, geen ko-
lenruimen. De olie kan in 'bakken onder in het.
schip worden meegevoerd, en daar tegelijk als
ballast dienen. Geen tr,emmers zouden er meer
noodig zijn om de steenkool gelijk verdeeld te
houden en aan te voeren. Een pomp in beweging
gesteld zou voldoende we-zen om de vloeibare
brandstof bij de machine te brengen. Eindelijk,
de |Olie geeft geen róók, 'die de tegenwoordigheid
van ©en schip aan dien vijand verraadt.
(Een schip, met de ol'ieonachines toegerust, zou
duis roet dezelfde tonnenmaat meer of zwaarder
kanonnen kunnen voeren, aan'gezieh er .op brahd-
stof en machines veel gewicht is uitgespaard.
Geen schoors'feenen belemmeren de kanonnen.
Tusschendeks zal er veel meer ruimte voor de
bemanning zijn. De hel van de Stookplaats is
verdwenen. Er zullen de helft meer mannen be
schikbaar zijn voor het gevecht, of, indien er geen
kanonniers en matrozen meer noodig zijn, kan
de bemanning verminderd worden. Gebeurt cr
een ongeluk in het gevecht, dan is het aantal
mannen, dat ten doode gedoemd is, veel kleiner
dan nu. De schepen zullen niet minderwaardig
worden do.ocr het verlies van schoorsteenen, als
nu, wanneer ze weggeschoten zijn. D,e schepen
zullen een kleiner trefvlak bieden, en de machines
zoo diep liggen, dat de kans pp vernieling' door
een granaat veel minder wordt.
'Een voordeel is 't ook, dat .het langdurige en
vuile kolen laden vervalt. De brandstof wordt
kalm ingepompt. Een tankstoomschip kan een
heele vloot van brandstof voorzien, en kan een
schip helpen, terwijl het met volle kracht blijft
stoomen. De schepen hoeven niet, om ten allen
tijde zee te kunnen kiezen, weken lang' onder
stoom te liggen. Enkele minuten zullen voldoende
het bewuste proces-verbaal geven.
-- Wat gij mij daar vraagt, mijnheer, is zeer
onregelmatig, maar ik ben u te veel verschul
digd, dan dat ik een oogenblik zou aarzelen Ik
zal doen, wat gij verlangt... Ik heb echter eenige
aanwijzingen noodig, die mij in mijn zoeken
behulpzaam zijn
Ik zal u zeggen, wat ik weet.,.
Duchemin haalde een zakboekje uit den zak,
nam een potlood en maakte zich tot schrijven
gereed.
Vooreerst het jaar, waarin het kind be
steed werd.
1861 of 1862.
Hoe oud was het kind
Ongeveer éèn jaar.
- Gij hebt, meen ik, gezegd, dat het een
meisje was.
Ja.
Haar naam
Lucie.
De naam der moeder
Jeanne Fortier.
Duchemin trilde eensklaps zoo hevig, dat zijn
potlood uit de vingers gleed en op tafel viel.
Wat scheelt u? vroeg Soliveau.
Janne Fortierherhaalde de jonge man.
Maar dat is de naam van eene vrouw, die tot
levenslange gevangenisstraf is veroordeeld we
gens de misdaden diefstal, brandstichting en
moord... Het is de naam van de ontvluchte uit
Clermont, wier signalement gezonden werd naar
zijn om de no-odig-è stuwkracht te verwekken.
En het is best mogelijk dat er veel grootere
snelheid wordt bereikt dan nu.
]üit is nog wel alles toekomstdroom, maar de
ode-machines hebben reeds groote vorderingen
gemaakt. Eenige maanden geleden had nog het
jacht Lady Evelyn de olie-machine met het hoog
ste aantal paardekrachten, nl. 500. Sedert heeft
echter de Gentscbe firma Carel een vr'achlboot
met een olie-machine van 10Ö0 P.K. in de vaart
gebracht. Bij de Engelsche vloot zijn er al tor
pedo-booten, die alle olie stoken, en in de koop-
motieven, die er door voortbewogen worden,
vaardijvloiot al menig schip, Reeds zijn er loco-
De toekomst is aan de olie als brandstof. Geen
vlees dan meer, dat de steenkool uitgeput zal
raekn, want de olievoorraad in de aarde is nog
nauwelijks aangesproken. Een bedenking is er
voor Engeland: tot nog too had het door de
hoeveelheid en de hoedanigheid van zijn steen
kool een voorsprong. Die vervalt als de olie de
steenkool verdringt. Maar, dat zal eerst zeer' ge
leidelijk gaan.
De «prachtige" dorst aan 't afzak-
k e n. Nadat in de eerste en grootste helft dei-
vorige eeuw het bierverbruik in München per
hoofd tot 500 liter was gestegen daarbij ge
rekend de hoofden zoowel van vrouwen als kin
deren begint bet verbruik in 1886 binnen de
stad terug te zinken tot 487 liter, om aldaar terug
te gaan tot in 1903 op 339 liter.
Er is geen ontkennen noch maskeeren meer
aan, de prachtige, wijd beroemde Münchener
dorst is aan bet sterven.
Toch behoeven de afschaffers zich er niet te
vroegtijdig over te verheugen.
Want hoe meer de dorst in München zelf af
neemt, de officieele statistieken wijzen liet uit
hoe meer het export van bier toeneemt.
Brouwden nog in 1908 de 26 brouwerijen van
Miichen 3,270.966 hectoliter bier, waarvan alleen
'n München 1.475.495 hectoliter vertapt werd, en
i.545.450 hectoliter, werd uitgevoerd, zoo bedraagt
in 1909 de uitvoer reeds 1.608.089 hectoliter en
heeft daarmede het stedelijk gebruik reeds over
vleugeld. (»N. Ct."j
Een r ij s t-t r u s t te Indramajo e.
Naar Brabantio uit Cheribon aan het «Soer. Hbl.''
schrijft, is er te Indramajoe een kongsi van
Europeesche en Chineescherijsthandelaarsgevormd,
waaraan, naar verluidt, groote bankinstellingen
mede doen, om de rijstprijzen te drukken nu de
Zaansche pellers voldoenden voorraad hebben.
De resident van een en ander kennis genomen
hebbend, richtte een schrijven aan de hoofden van
plaatselijk bestuur om de bevolking op haar belang
te wijzen en er o. a. aan te herinneren, dat3jaar
geleden een overeenkomstige »akalder opkoopers
afgestuit is op een unaniem weigeren door de
bevolking om rijst te verkoopen.
Hierdoor waren de rijsthandelaren, die groote
rijstleveringen voor den groothandel loopende
hadden, gedwongen hun bod te verhoogen.
De nieuwe waterleidin g-— Men seint
d.d. 29 Juli aan de «Java Bode
Volgens den ingenieur Koster, belast met den
aanleg der Oenarang-waterleiding, zullen de kosten
bedragen f 1,317.000.
Waren huis in I n d i Volgens «Mata-
mar" heeft een kapitaalkrachtige firma te Amster
dam het plan opgevat om te Batavia, Djokjakarta en
Soerabaja groote filialen op te richten in den
vorm van prachtige toko's, waar van alles te koop
zal zijn.
liet parket en het gemeentehuis...
Het is de naam van een onschuldige, die
onrechtvaardig veroordeeld werd, antwoordde
Ovide... Wat gaan u de veroordeeling en de
ontvluchting van deze ongelukkige aan
Nog eens, ik aarzel niet... Wanneer moet
gij het afschrift van het proces-verbaal hebben
Zoo spoedig mogelijk.
Het register, dat het werkelijk proces-ver
baal en het afschrift daarvan bevat, is zeer
zeker in het archief... Morgenochtend zal ik vroeg
naar mijn bureel gaan. Ik zal van liet oogenblik,
dat de bedienden ontbijten, gebruik maken, om
het register te zoeken en aan uw verlangen
voldoen Hoe laat zal ik u het stuk, dat gij
noodig hebt, ter hand kunnen stellen
Ik zal u hier te elf uur wachten om te
ontbijten...
Ik zal op tijd zijn.
Ik reken daarop... en in ruil voor het be
wuste stuk zal ik u het noodige geld geven,
om uwe schulden te betalen. Ik hoop, dat gij
u in het vervolg niet meer door dwaze ver-
liefdheden zult laten beetnemen.
Ah mijnheer, ik zweer het u
Was dat meisje schoon?
Zij was bruin, had schitterend zwarte oogen,
Amanda was eene Parijsche, die hier in een
modemagazijn werkzaam was.
Wordt vervolgd
m
