Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Kerknieuws.
Gemengd Nieuws.
O. D. WesselrngJ. H M.a-ury en C, A. Gerri.t-
sen Jr.
De priesters en de leenbanken.
De kerkelijke overheid van de bisdommen Den
Bosch en Bredra is van oordeel, dat 't schrijven
van Z. H. den Pans over geldinstituten met be
trekking tot de geestelijkheid zóó moeten ver
staan worden, dat de priesters behooren op te
treden als geestelijke adviseur van boerenleen
banken, maar geen zitting mogen nemen in het
bestuur noch in den raad van toezicht.
Door geestelijke adviseurs verstaan zij adviseurs
in geestelijke zaken, die de organisatie begunsti
gen en bevorderen en vooral optreden als vrede
stichters, niet alleen door eventueele geschillen
bij te leggen maar ook door ze te voorkomen.
Ziedaar de officieele verklaring teekent het
«Weekblad v. d. Nbr. Chr. Boerenbond" hierbij
aan waarop wij wachtten en waaraan wij ons
natuurlijk onvoorwaardelijk onderwerpen, al heb
ben wij vroeger een ander advies gegeven. Ook
Z. H. de Paus wil dat de geestelijken de leen
banken helpen en begunstigen, maar hij wil niet,
dat zij in het bestuur zitten. Nu is het niet
tegen te spreken dat de Raad van Toezicht vol
gens de statuten der leenbanken, gelijk zij hier
te lande zijn ingevoerd, aan het bestuur deel
neemt, dewijl hij niet alleen toezicht houdt, maar
ook beslist over voorschotten, die een groote som
bedragen of van langen duur zijn of die aan be
stuursleden gegeven worden. Het was dus wel
te verwachten, dat onze Bisschoppen het verbod
ook op den Raad van Toezicht zouden toepassen.
zijn ppfpxpffl&n, b^had ia make.n met hftn ver
plichtingen betreffende de Ongevallenwet.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
jn den morgen van 9 Januari 4914, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 780.0 te Clermont.
Laagste barometerstand 742.6 te Seydisfjord.
Verwachting tot den volgenden dagzwakke
tot matigen zuidwestelijken tot zuidelijken wind,
meest betrokken en nevelig, weinig regen, zelfde
temperatuur.
Gevonden voorwerpen.
Aanwezig aan het Commissariaat van Politie:
sleutel, ijsmuts, medaille, ceintuur, rozenkrans,
tabakspijp, kinderzak met inhoud, koperen roe
de, bontje.
Aan de wacht aan hel Hoofd: ijzeren ketting.
Terug te bekomen aan de volgende adressen
broche, Schlatmann, Gr. Markt 17; kinderlaarsje,
Verhaekx, Steenstr. 7rozenkrans, Zuidgeest, N.
Haven 1631; zilv, dames-horloge, Remise Schie-
damsehe tram; gouden manchetknoopen, kan
toor Gem.-Reiniging.
Kegelwedstryd.
De uitreiking der prijzen bij den kegelwedstrijd
in de S. O. V. behaald, zal morgen (Dinsdag)
avond aldaar plaats hebben.
Z a t e r d a g-a vond zijn door de poli-
tie naar het bureau gebracht twee personen, die
op de Hoogstraat met elkaar vechtend waren en
zich niet wilden verwijderen uit den daardoor
ontstanen volksoploop.
Een van de twee had een der handen bloedend
verwond. Dat was gebeurd, naar hij verklaarde,
doordat hij in een tapperij waaruit zij verwijderd
waren, «voor de aardigheid" met de hand een
bierglas had stuk geslagen.
Proces-verbaal is tegen bedoelden persoon op
gemaakt.
DIT DELFT.
Het gemeente-archief van Delft is door aankoop
in het bezit gekomen van een boek der gaven in
de Oude Kerk te Delft, van 13571420 on een van
1619—1642; bovendien van een rentenboek van
de Oude Kerk van pl.'m. 1420.
Eerstgenoemd is een perkamenten exemplaar.
Merkwaardig hoe de overlevering dingen doet
voortleven, waarvan men soms den oorsprong
niet kent. Te Delft is een straat, officieel Harmen
Coxlaan, doch in den volksmond Koekelaan, ge-
heieten. Men weet niet wiie Harmen Cox geweest
is. Thans heeft' eerstgenoemd grafboek opheldering
gebracht en den volksmond in het gelijk gesteld.
Er heeft zekere Harmen Koek© geleefd. Gok do
namen Molslaan en Jacob Gerritstraat worden
door het oudste grafboek verklaard.
De gemeente-archivaris mr. L. G. N. Bouricius
acht de aanwinst van zeer veel belang voor de
kennis der topografie en genealogie.
AGENDA TAN VERGADERINGEN ENZ.
Schiedam.
Maandag 9 Jan. 8 u. S. O. V. Weldadigheids-
concert.
Dinsdag 10 Jan. 2 u. Gemeenteraad.
Woensdag 11 Jan. 2—4 u. Stedelijk Museum.
•(Dodeplein).
Vrijdag 13 Janj, 8 u„ S. O. 'V. Concert „Orphéus".
Rotterdam.
Maandag) 9 Jan. 8 u. Doele. Zangver. Jacob Kwast
uit Wognum.
Woensdag 11 Jan. 8 u. Doele. Concertgebouw
orkest.
Donderdag 12 Jan. 8 u. Doele. Eruditio Musicia.
3e Avondconcert.
Vrijdag 13 Jan. 8Va u. Rem. Kerk. Orgelconcert
Ger. Bunk.
De H Missie-Vernieuwing.
De eerw. paters Conventueelen (Franciscanen),
die het vorig jaar met zooveel succes de H. Missie
in de Singelkerk gepredikt hebben, zijn deze thans
komen vernieuwen, volgens het gebruik dat bij
enkele Missie-gevende orden bestaat. Als de in
druk dien het verheven woord der Missie-predikers
gemaakt heeft nog niet geheel, is uitgewischt,
maar «de vogelen des hemels" althans een deel
van het zaad dat gestrooid is, hebben doen ver
loren, gaan, dan wordt de akker des Heeren op
nieuw bearbeid, dan wordt er nieuw zaad ge
worpen in de oude voren en het geheel nog eens
verfrischt en vernieuwd.
Dit verheven werk hebben de volijverige Missie
predikers, de eerw. paters Conventueelen, uit
België, die het vorig jaar in de kerk O. L. Vrouw
van den A.H. Rozenkrans de H. Missie predikten,
thans weder ondernomen. Daartoe zijn dezelfde
eerw. paters, die men het vorig jaar de eer had
te leeren kennen met uitzondering van den
weleerw. pater Alfonsus (Volmar), die met eene
zending namens zijne Orde belast, naar Amerika
vertrok en door den weleerw. pater Theodorus
(Matthei) vervangen werd. Zaterdag 1.1. alhier
aangekomen. Reeds onder de H H. Missen ten 6,
8 en 10 ure Zondag-ochtend bereidden zij in
indrukwekkende predikatiën de geloovigen voor op
de heropening der H. Missie, welke plechtigheid
Zondag-avond onder het Lof plaats had„ De zaer-
eerw. patoor Langewen met zijn weleerw. paters
kapelaans celebreerde het plechtig Lof, waaronder
de inleidende rede werd gehouden door den wel
eerw. pater Venantius (Eickholt), die in treffende
bewoordingen de groote beteekenis van het ver
nieuwingswerk, gelegen in de bestriding der zonde,
uiteenzette. De kerk was ook nu, evenals onder
de Hoogmis, door eene dichte menigte geheel
bezet. De predikatiën tijdens de vernieuwing
zullen bij de H.H. Missen ten 6 en 9 en's avonds
onder het Lof ten half acht worden gehouden.
Moge deze H. Missie-Vernieuwing minstens
even rijke vruchten voor het heil der zielen af
werpen als die welke de H. Missie het vorig jaar
gegeven, heeft doen zien 1 Worde het nieuwe
zaad door St. Franciscus' geestelijke zonen te
werpen, vruchtbaar in een rijken oogst van zielen
voor de hemelsche voorraadschuren te vergaren
Tragisch. Zekere C. te Leiden bracht eergis
teravond eenige uren in de woning van zijn
meisje do«r ©n ging toen met haar op straat.
Nog geen "tien huizen van de woning van z'n
verloofde verwijderd, zakte hij aan haar arm
ineen. De ontboden geneesheer constateerde dén
dood, vermoedelijk tengevolge van hartverlam
ming.-
Gevaarlijke lading. Uit het onderzoek,
ingesteld door de politie te Haarlemmermeer, is
gebleken, dat de kisten met benzine, die een
schipper aan den ringdijk bij Oude-Wetering had
gelost en aldaar onbeheerd hieven staan, ver
zonden waren door de Mijl de Automaat, te Rót-
terdam, aan haar depót te Hoofddorp. De motór-
schippor Zegveld, van Oudshoorn, had de kisten
vervoerd en aldaar geïost. Hij had echter ver
geten, hiervan kennis te geven aan den houder
van het depot. De kisten benzine zijn thans op
een veiliger pliaa'ts opgeslagen, waar de recht
hebbende ze in ontvangst kan nemen tegen be
taling van loplslagloon. Tegen den schipper zal
proces-verbaal worden opgemaakt.
Brand St. Agneskerk te VHage. De
brandweer in de Dagucrrestraat te Den Haag,
werd Zaterdagochtend gealarmeerd voor een zwa-
ren binnenbrand in een bijgebouw van de R. K.
Kerk aan de Beeklaan. Onder dit bijgebouw is
gelegen eene inrichting' voor verwarming van het
Kerkgebouw door middel van heete lucht. En
nu was de houten vloer van bedoeld bijgebouw
in brand geraakt, die in vlammen stond toen de
brandweer verscheen. Het gebouw was zóó gevuld
met rook, dat de brandweermannen niet anders
dan met rookmaskers konden binnentreden. Dóór
middel van twee stralen uit de waterleiding was
het vuur spoedig gebluscht. Daar ook het kerk
gebouw zelf, dat slechts door een deur van be
doeld bijgebouw is afgescheiden, vol rook en
hoetelucht stond, konden de ochtend-godsdienst
oefeningen niet doorgaan. De brandweer uit het
centraalstation Prinsestraat was mede spoedig ter
plaatse, doch behoefde geen dienst te doen. Het
blusschingswerk geschiedde onder leiding van den
commandant der brandweer. "De schade is vrij
aanzienlijk.
Landverhuizers. Men meldt ons uit 01-
denzaal, dd. 6 Januari:
Den geheelen dag was 't zeer rumoerig en be
drijvig aan het station vanwege de ruim 800
teruggezonden landverhuizers. Er werd veel ge
vergd van bet spoorwegpersoneel, te meer daar
iedere trein binnengeloodst moest worden óm
eventueele ongelukken te voorkomen, daar de
landverhuizers over het geheele station en em
placement verspreid waren. Hun werd gedurende
den nacht onderdak verleend in de rijtuigen, waar
mede zij van Rotterdam alhier aangebracht wa-
rert en voor de verwarming daarvoor had men een
extra machine gerequireerd. Gisteravond per laat-
sten trein van Holland passeerde hier de directie
der North Western Transport Line, benevens een
inspecteur van politie van Rotterdam en route
naar Bentheim, om aldaar bij de desbetreffen-
de autoriteiten deze aangelegenheid reeds vroeg
te kunnen regelen.
Tegen 3 uur kreeg men 'tijding, dat de land
verhuizers stationsgcwijzie gesorteerd moesten
worden, hetwelk natuurlijk een ontzaglijk werk
bleek te zijn, daar de ruimte op het station
voor een dergelijk werk zeer beknopt was.
Tevens werd eveneens een oogenblik laler ver
nomen, dat de Russische landverhuizers niet door
gelaten zouden worden, zoodat men weder ge
noodzaakt was de Bussen van de Oostenrijkers
te scheiden.
Te ongeveer 7,30 hedenavond vertrok dan een
extra trein met ongeveer 600 passagiers in dc
richting Bentheim.
Met den laatsten trein van Bentheim arriveer
den alhier wederom 26 passagiers, beboerende
tot die van den extra-trein, die niet aan de gestelde
voorwaarden konden voldóen, zóódat nóg 'n 300-
tal Russische landverhuizers op doorlating na,ar
Duitschland alhier wachten.
De politie werd hedenavond versterkt met 4
manschappen der Kon. Marechaussee va;n Hen
gelo. De kapitein der Kon. Marechaussee uit
Zutpbem is alhier aanwezig om zoo noödig ver
dere instructies te geven. 1
Fran s c li p h p, v e r g ,a a n. Het mar,netbe
stuur te Lorient, bevestigt het vergaan, in de
huturt van Dundee-, van do „Hugo du Port Estel",
die met zes zeelieden bemand was.
Wolven. Dat er in Frankrijk nog wolven
voorkomen is bekend, in strenge winter's trekken
zij ook wel eens over de grenzen naar de Bel
gische Ardennen of de Eifel toe1.
Reit Ministerie van Landbouw trekt jaarlijks
oen bepaalde som uit voor premies voor het
doolden van scliadelijke dieren, waaronder 6000
francs alle n voor wolven. De bedragen zijn 20
francs voor een welp, 50 voor een volwassen
wolf óf wolvin, 75 voor een drachtige wolvin
on 100 ViOiOir een woll', Ui© een mensch aangevallen
heeft. In het afgieloopen jaar zijn 2135 fr. aan
premies uitbetaald. Gedood werden 68 wolven.
S m a k e 1 ij k eten. Te Winschoten werd een
zware, vette koe wegens tuberculose afgekeurd
voor de consumptie. Het cadaver werd vernie
tigd en onder den mest op de gemeeutelijike
mestvaalt gestopt. De hoele koe is later heimelijk
onder den mest weggehaald en spoorloos ver
dwenen
Een hoogst belangrijke ui tv iind-i n g.
Volgens een telegram uit New-York aan de „Ma
tin" ie majoor Squier er in geslaagd ©én toestel
uit te vindon waardoor mien met 10 personen
teigelijk over één enkelen telefoondraad' kan spre
ken.
De vlootbouw. In het jaar 1910 liepen
op de Duitsche werven slechts twee oorlogssche
pen van stapel: de pantserkruiser «Moltke" en
het slagschip «Oldenburg".
Dat zijn er heel wat minder dan in 1909.
Toen waren het er 8 namelijk de pantserkrui
ser «Yon der Tann" de drie slagschepen «Oost-
Friesland", «Helgoland" en «Thüringen"de drie
kleine kruisers »Mainz", «Koln" en »Augsburg"
ten slotte nog de rivier-kanoneerboot j>Otter".
In Engeland konden in 'tjaar 1910 te water
worden gelatende 3 slagschepen i>Colossus")
«Hercules" en sArion"de pantserkruiser «Lion"
en de vier kleine kruisers «Lion" en de vier kleine
kruisers «Blonde", Bristol", Weymouth" en
«Falmouth".
Frankrijk beperkte zich tot het doen affoopen
van één schip het pantserschip «Vergniaud".
Evenzoo de Vereenigde Staten met het slagschip
«Florida" Italië met het slagschip «Aligheri"
Japan met het slagschip «Kawachi", Oostenrijk-
Hongarije met het slagschip «Zrinyi" en Grie
kenland met den panterkruiser «Averrofï".
Reeds bij den aanvang van het nieuwe jaar
kan gezegd worden, dat in het jaar 1911 heel
wat meer oorlogsschepen van stapel zullen loo-
pen dan in het jaar 1910.
Be moving. Naar het huis van bewaring in
Dein' Haag zijn twee personen overgebracht, die
zich aan berooving ten nadeele van een veekoo-
per uit een der omliggende kleine gemeente héb
ben schuldig gemaakt. Deze buitenman was door
een vrouw gelokt in een hui,s aan de Naald-
wijkschie straat in D;en Haag. Daar hadden de
twee aangehouden kerels hem aangegrepen en
helm zijn portefeuille met f 105 aan bankpapier
ontroofd.
Na de portefeuille te hebben leeggeschud, ga-
ven zij déze aan den bestolene terug, waarna zij
hem de deur uitzetten. Het geld werd daarop
door hen beiden gedeeld. Toen zij echter bemerk
ten, dat de politie op 'hen lette, hebben zij,
volgeins hun bewering, de buit weggeworpen; aan
del waarheid van deze bewering twijfelt do politie.
Overigens hebben de aangehoudenen een volledige
bekentenis afgelegd.
Vergeten po st,jubilarissen. Onopge
merkt is den len Januari een drievoudig jubilee
bij de post voorbijgegaan, schrijft het „Hbld."
En toch hebben die jubilarissen beter verdiend.
Vooral de eerste, nog wel een jubilaresse, die in
haar veertigjarige dienstvervulling talloos velen
aan zich verplicht heeft. En de tweede heeft
den nfenscben geld uitgespaard, alsmede een ver-
dienste, die toch zeker op' erkenning aanspraak
geeft. De derde daarentegen heeft Wel eens aan
leiding gieigevqn tot minder vro-olijk gezichten.
Waartegenover toch weer gesteld moet worden,
dat deze jubilaris aan dén Staat ruimschoots
vergoed lieeft, wat men hem te kort wilde doen...
De briefkaart, liet uniformtarief van 5 cent en
het strafport hebben 1 Januari 1911 hu'n veer
tigjarig jubilee kunnen vieren. Want met ingiang
op 1 Januari 1871 werd dei nieuwe postwet van
1870 ingevoerd, waarbij de briefkaart in Nederland
haar intrede deed, voor het geheele land een
umiforintarief van 5 cent werd vastgesteld en het
strafport in zijp tegenwoordige gedaante ver
scheen.
't Is wel eens aardig om in herinnering te bren
gen, hoe de briefkaart in den aanvang met g'root
wantiouwen begroet werd, hoe velen weigerden
zich er van te bedienen omdat al te nieuwsgierige
postambtenaren en beambten, mitsgaders huisge-
nooten en dienstboden van den inhoud zouden
kunnen kennis nemen. Een wantrouwen, dat ha
veertig jaar toch wel als overwonnen mag worden
beschouwd
Onze kustverdediging.
Reuter seint uit Brussel
In ©en onderbond met een medewerker van
d© „Soir" verklaarde generaal jhr. d'en Beer Po-or-
tugael, dat het ontWerp-Kustverdediging niet te
gen Engeland of cenig ander land gericht is,
maar tegen hen, die onze neutraliteit niet zullen
eerbiedigen. Daarom willen wiji d'e beschikking
hebben over alle mogelijke defensiemidde'.en. Wij
welen, dat de nieutraliteiit -noodt geëerbiedigd zoo
lang zijl zwak en nooit -geschonden is zoolang' zij
krachtig is verdedigd. Indien onze havens goed
bewaakt wordiein, hebben wij geen landing o-p de
kust tie; vreezen. Dank zij een leger van 200,000
man zouden vijanden, die op: een goeden dag
misschien bij duizendtallen waren komen aan
zetten, zelfs niet bij' tientallen naar huis terug-
keieirem. Bij ©en politieke verrassing kunnen wij
nog andere tegenstanders hebben dan onze En-
gelscliie en Duitsche vrienden, waar het een aanval
op die kust geldt. Maar daarom verwaarlo,o.zem
wij onze Oostgrens niet, waarvoor wij 47,700,000
gulden hebben uitgegeven. Het zou in het belang
vam Engeland kunnen zijin, dat Nederland in staat
is zijn 'neutraliteit te- handhaven, want Duitsch
land zou door kaapvaart den toe-voer vain 'levens
middelen naar Engeland kunnen afsnijden, dat
niet. zonder de hulp van neutrale koopvaardiji-
schepen zou kunnen uitkomen. Nederland is beter
dan welk andieir land ook in staat Engeland te
verschaffen waaraan het gebrek zou hebben.
D-a pressie van Duitschland en van den Duit-
scbletn Keizer is een puur verzinsel.
Del generaal herinnert voorts aató het reglement
op -die vrije- scheepvaart op rivieren zoioals dat
is toegevoegd aan he£ verdrag va.if Weemeh, en
dat bepaalt, dat die gehieel vrijie vaart in han-
delsopzicht aan niemand geweigerd kan worden.
D© uitdrukking „in handels-opzicht" is echter niet
in het verdrag van Parijs van 1814 opgein-omen.
Oorlogsschepen profiteeren dus niet van dit artikel
en du-s ook niet van vrije vaart.
«Truth" schrijft, sprekende over de critiek van
de «Times" op het ontwerp-wet voor de Neder-
landsche kustverdediging:
«Door die critiek geeft de «Times" opnieuw een
bewijs van zijn ongelukkige anti-Duitsche gezind
heid. Maar door te beweren, dat Nederland
handelt onder pressie van Berlijn, wijl het de
kustverdediging wenscht te versterken, rekent het
leidende blad te veel op de lichtgeloovigheid van
zijn lezers. Geen volk zooals de «Times''
behoorde te weten hecht sterker aan, heeft
grooter liefde voor zijn zelfbestuur, dan de Hol
landers, en daar is geen man, noch vrouw of
kind in Holland, die niet den laatsten droppel
bloed zouden geven voor het behoud der nationale
onafhankelijkheid tegen allen, die haar zouden
willen aanranden.
«Waarom zou Nederland zich aan de zeezijde
niet evengoed verdedigen als aan de landgrenzen
De Hollanders kunnen evengoed opkomen tegen
onze plannen tot het aanleggen van een maritieme
basis te Rosyth, als wij tegen hun versterking van
Vlissingen. Evenals de Belgen moeten zij hun
neutraliteit beschermen, in geval van een oorlog
tusschen Frankrijk en Duitschlanden als een
Fransche of Duitsche macht den mond der Schelde
bezette, zouden wij de eersten zijn, om te klagen
over de Nederlandsche zorgeloosheid.
«Wat de «Times" voorbijziet, is dat de belan
gen van België en Nederland dezelfde, of gelijk
soortig, zijn en dat, hoe sterker de verdedigings
werken van Nederland zijn, des te beter de
Belgische neutrrliteit kan worden beschermd."
Ongevallenwet.
In -de visschersplaatsien wordt deze week zit
ting gehouden Jio-or een ambtenaar, der Rijks
verzekeringsbank, om de visschers, die daartoe
