Dagblad mor Schiedam Omstreken.
EERSTE BLAD.
33sf.fi Jaargang.
Zaterdag 4 Februari 1911.
No 9935
wttïST? Mgr' °abrière' Zijn -up
turn intrekkende, waren nog alleen mrg. Bau-
Officieele berichten.
Gemeente-Gasfabriek.
De nieuwe kiezerslijsten.
Boitenlandsch Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en'per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2 per kwartaa.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
Straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau HOTKRSTRAA.T 'lis
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Van 16 regels 0.92 met inbegrip van bewijsnummer,
Elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel.
Voorherhaaideljjk adverteeren worden uiterst bil-
i y k e overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer Sa-
l)it nummer bestaat uit twee
bladen en een Geïllustreerd
Zondagsblad.
Verlaging van cokespryzen.
Grove cokes 47 Cents,
ur Geklopte cokes 50 cents,
Per ri.L. afgehaald aan de fabriek.
Thuisbrengen 5 Cents extra.
Schiedam, 4 Februari 1911;
De Directeur.
De herhaalde opwekkingen en vermaningen
vooial in de dagen die volgens wettelijk voor-
sc uift meer bijzonder voor den kweek der nieuwe
."lezeis zÜn aangewezen, haseeren zich terecht op
et zeker onomstootelijk vaststaand feit dat het
e>ewic t en het zwaartepunt van het verkiezings-
61 v meei nog in de meer verwijderde voorbe-
w' I-"" ff'1 'n bet recbtstreeksche verkiezings-
ze &e'egen is. Niet in de dagen dat het
vprl-'eZ'n^SUUU brandt en iedereen het woord
al- °P ''PPen beeft, rnaar veel vroeger,
„V, Vei'biezmgen nog ver in uitzicht zijn, als
c,e vlezerslijsten samengesteld worden, be-
loort het eigenlijke verkiezirigswerk begonnen
'e worden.
Vooral voor dit jaar geldt die opmerking. Dit
jaar zuiien toch de periodieke Raadsverkiezingen,
vermoedelijk nog een nasleep van enkele na-
de' (!,0Zlngen' worden gehouden, 't Zal dus voor
hristelijke partijen meer dan ooit er op aan-
t ien, al hunne kiezers, al wie maar op eenigen
6 het kiesrecht aanspraak kunnen maken,
P de lijsten te brengen, opdat straks het groote
ei bonden leger der anti-liberale fractiën slag-
ar ig, op volle getalsterkte gebracht zij.
jTndu8 al,len n°S eens op de hoogte te stellen
te bepalingen der Kieswet, ook zij die dit
kun/00'' i 6erSt °P h6t kiesrecht inspraak
bunnen maken, geven we de hoofdbepalingen hier
nog eens beknopt weder
15Am gij 2f jaar °Ud ^of wordt) voor of op
lo Mei a.s. kunt ge kiezer worden.
srfnS1 gij Pe/S0Ueeele belasting, minstens fl
gr ,6 aSt!Dg. f vei™°gens- of bedrijfsbelasting
hebt gij tijdig uw belasting voldaan, dan be-
gij u niet aan te geven. Alleen bij verhui-
z>ng uit een andere gemeente, moet ge u aange
ven en uw afbetaalde belastingbiletten overleggen
In alle andere gevallen moet gij om kiezer te
worden, aangifte doen op een formulier dat,
kosteloos aan de betrokken afdeelingder gemeen-
te-secretane (bevolkingsbureau Schoolstraat) te
verkrijgen is. De aangifte zelf moet ook ge
schieden ter gemeente-secretarie, en wel tusschen 1
en lo Februari.
Gjj kunt u aangeven
Als Huurkiezer. Daartoe moet ge tus
schen 1 Augustus van het vorig jaar en 31 Ja
nuari 11. in niet meer dan twee woningen binnen
dezelfde gemeente hebben gewoond en in elke
Woning een wekelijkschen huurprijs verwoond
lebben van minstens een zeker bedrag. De huur-
Ptijs moet aldus ten minste bedragen voor Schie
dam 11./5, Ylaardingen fl.50, Overschie en Vlaar-
^ingei Ambacht f 1.15, Kethel en Schiebroek f 1.
°ok schippers, die een vaartuig van minstens 24
M- iuhoud of 24000 kg. laadvermogen bewo
nen, worden als huur of woningkiezers be
schouwd.
Als Loonkiezer. Daartoe moet men tus
schen 1 Januari 1910 en 31 Januari 1911 bij niet
tneer dan twee patroons in dienst zijn geweest
en in elke betrekking een loon hebben genoten
Voor Schiedam f450, Ylaardingen f400, Overschie
en Vlaardinger-Ambacht f350, Kethel en Schie
broek f325 met inbegrip van het in de wet aan
gegeven bedrag voor vrije woning of inwoning en
vrije kost of inwoning. Ook zij die op grond
van pensioen alleen of pensioen en loon bij
elkaar geteld, bovenbedoeld bedrag bereiken,
kuimen zich als kiezer aangeven.
Als Spaar kiezer. Daartoe moet men van
af 1 Februari 1910 tot 1 Februari 1911 nooit
minder dan f 50 achtereen op de spaarbank
hebben staan gehad. Men moet dat bedrag heb
ben staan op een spaarbank die aan de wettelijke
vereischten voldoet. Aan bedoelde spaarbank moet
men dan een bewijs vragen en dit op de secretarie
bij de aangifte overleggen Ook zij die een
inschrijving van minstens f'100 op de grootboeken
der Nationale Schuld hebben, kunnen onder deze
categorie van kiezers vallen.
Als Exam en kiezer Onderwijzers, geeste
lijken, ambtenaren bij de belastingen, beambten
bij het spoorwegwezen enz., die examen hebben
afgelegd, kunnen door overlegging van hun di
ploma het kiesrecht bekomen.
Is men eenmaal spaarbank of examenkiezer,
clan behoeft men zich zoolang men in de zelfde ge
meente blijft wonen, niet meer opnieuw aan te
geven.
Waar dus blijkt, dat men op zoo onderscheidene
wijzen en langs verschillende wegen betrekkelijk
gemakkelijk kiezer kan zijn,vertrouwen wij,dat velen
van het medegedeelde een vruchtbaar gebruik
zullen maken om op de kiezerslijsten te b 1 ij v e n
en te komen. Laten zij die op eenigen titel
die doorloopend recht op het kiesrecht geeft
het kiesrecht bezitten, zorgen, dat de voor
waarden blijven bestaan waaronder zij het
kiesrecht erlangden. Zorgen de belasting-
kiezers, dat hun belasting tijdig is betaald en
beijveren de aangifte kiezers zich om hunne aan
gifte voor den fatalen termijn 15 Februari
te doen, opdat niemand op de lijsten ontbreke die
daar maar eventjes op had kunnen komen.
Denken allen er wel aan van heden af is er
nog slechts een tiental dagen tijd
om er zorg voor te dragen op de kiezerslijsten te
komen. Na den fatalen termijn van 15 Februari
is voor de meesten de gelegenheid om het kies
recht te bekomen, onherroepelijk uitgesloten en
hebben zij dat recht weer voor een jaar verbeurd.
FRANKRIJK.
PARIJSCHE KRONIEK.
Van onzen Parijschen correspondent.)
Het was Donderdag 26 Januari eene belang
wekkende zitting onder de koepel van het
Palais Mazarin, eene zitting waarvoor de toe-
gancsbiljetten zeer gezocht waren, daar Tout-
Paris er zich reeds lang over bezig hield om
den opvolger van kardinaal Mathieu, mgr. Du
chesne, zijn intrede als lid der Fransche Aca
demie te zien doen en de gebruikelijke redevoe
ringen te hooren uitsproken. Ook de zetels der
leden van het Instituut waren allen bezet en
deze belangstelling was wel begrijpelijk. Twee
maal heeft de Academie de stemming voor de
vei kiezing van den opvolger van kardinaal Ma
thieu moeten hervatten. Achttien maanden
geleden waren mgr. Cabrière, mgr. Mignot en
mgr. Baudnllart de concurreerende candidaten
en niettegenstaande de twee laatsten zich tegen-
mei ingi. Cabrière hadden teruggetrokken, kon
de illustere en vereerde prelaat de vereischte
stemmen met op zich vereenigeu. een échec
wat zyn onvoorzichtige vrienden hem hadden
611 mgr- Duchesne overgebleven, wat
rein d.® overminning üen laatsten in Mei
1910 eindigde.
Voor de verkiezing waren in de pers
hevige aanvallen tegen mgr. Duchesne
gericht geworden en onder het publiek was de
overwinning meer besproken dan gekend. Hij
was aangevallen en niet zonder kwade trouw
behandeld, met zijne geschriften eenvoudig door
valsche aanhalingen te dénatureeren. In de
zitting van Donderdag waren de redevoeringen
van den heer Etienne Lamy en van het nieuwe
Academielid zelf de beste rechtvaardiging.
loen iedereen gezeten was verklaarde de heer
Lamy, directeur, de zitting geopend en gaf hij
mgi. Duchesne het woord. Deze droeg het cos-
tuuin van Romeinsch prelaat, zwarte soutane
paars gezoomd" en paarsche mantel. Op de
borst de cravate en het commendeurskruis van
het Legioen van Eer. Van middelmatige groote,
met hoog en gewelfd voorhoofd van den denker,
las hij zijn rede vol gelukkige zinnen, scherpe
bemerkiugen en hier en daar treffende punten.
„Ik ben, zoo ving hij aan, maar een zeer klein
geostelijk personnage om aan twee kardinalen
op te volgen. Buitendien waren er nog andere
rsdeden om mij niet te kiezen, doch het is
mijn rol niet ze hier aan te roeren en het zoude
nu te laat zijn. Na deze korte inleiding bracht
hij hulde aan zijn voorganger en verkondigde hij
den lof van kardinaal Mathieu. Van af zijn ge
boorte begroette hij het leven met een glim
lach van voldoening; hij was altijd optimist en
bleef glimlachen. Hij volgde nu de abbé Ma
thieu in de verschillende seminaries waar hij
gedurende 20 jaren professor in de geschiedenis
was en zijn leerlingen door zijn opgewektheid
bekoorde en zijn kennis verbaasde. In 1878 werd
hij dokter met de thesis: „Het oude regiem en
Lotharingen," een werk waarmede hij den twee
den prijs Gebert behaalde en wat zijn eerste
aanraking met de Academie was.
Mr. Duchesne volgde zijn held in 't pensionnaat
der Dominicanessen, in de pastorie te Mont a
Mouson en 't bisschoppelijk paleis te Angers.
Met welk eene fijne bonhomie toonde hij ons den
zwaren post door mgr. Freppel te Angers ach
tergelaten. Voor enkele beleefde woorden tot de
moeder van den hertog van Monpensier gericht,
werd hij door de sectarissen dier dagen aan
gevallen en verwekte een parlementairen storm.
Doch de minister, verre van hem te blameeren
wees hem voor aartsbisschop van Toulouse aan,
wat een niet mindere moeilijke opvolging was.
Zijn voorganger, kardinaal Desprez, had een
groot en eerbied voorde etiquetten. In die strenge
omgeving maakte de komst van mgr. Mathieu
den indruk van een windvlaag. Een aartsbisschop
die alleen en zondere de merkbare teekenen van
zijn hoog ambt, gekleed uitging en door de
straten trok, de winkels binnen trad en daar
op familiairen toon sprak, een paar schoenen
kocht en met de ouden onder zijn arm in een
krant gewikkeld naar zijn paleis wandelde. Wat
een schandaalDe genegenheid der armen
schonk hem echter eene kostbare schadevergoe
ding. Eene werkster, die niet tegenstaande ha
ren zwaren arbeid toch nog den tijd vond om
armeren dan zij te bezoeken, kwam eens bij eene
oude gebrekkige vrouw aan wie zij dikwerf wat
onderstand bracht. Zij zag daar den ouden versle
ten leuningstoel met zoogenaamde paarsche lin
ten getooid. Wat beteekent dat vroeg zij. „Ah
antwoordde arme vrouw, gister heb ik bezoek
van mgr. den aartsbisschop gehad. Hij heeft in
dien stoel gezetenik heb hem daarom met
paars versierd niemand zal er meer op zitten".
Zulke bezoeken behoorden tot zijn gewoonten.
Op een regenachtigen dag kwam hem een zijner
hevigste anti-clericale diocesanen op den trottoir
tegen hij verschool zich onder eenen enormen
licht groenen parapluie even oud van vorm als
grootte. De gewoonten van zijn aartsbisschop niet
kennende, wierp onze man eerst een onrustigen
blik op liet huis, waaruit hij hem had zien ko
men en volgde toen de parapluie tot aan 't
aartsbisschoppelijk paleis. Zoo was hij zeker
zich niet bedrogen te hebben. Naar het huis
teruggekeerd, nam hij inlichtingen en eindigde
bij een bejaarde kankerlijderes te komen, waar
uit de armoedige kamer hem een walgelijke lucht
tegemoet stroomde. Hij vroeg haar wie die pas
toor was die met zijn groote parapluie gewa
pend haar zoo juist verlaten had. Dat weet ik
niet, zeide de zieke, doch ik weet wel dat hij
mij van tijd tot tijd bezoekt zeer goed en edel
moedig voor mij is en dat geeft mij, die zeer
verlaten hier lijdt, veel troost en verzachting
in mijn pijnen. Die parapluie is de mijne die
ik hem leende om naar huis te kunnen gaan.
Hij zal hem je wel teruggeven, beste vrouw,
die pastoor is de aartsbisschop van Toulouse.
Van Toulouse ging mgr. Mathieu naar Rome,
waar hij kardinaal van de Curie werd. Hier gaf
mgr. Duchesne interressante inlichtingen over
de kardinalen, het college der kardinalen en
het leven van kardinaal Mathien in Rome, al
waar hij zich niet veel eerbiediger voor de éti-
quetten en de ceremoniën aan het hof van Rome
toonde als hij elders gedaan had;
Of deze houding er zyn invloed benadeelde
Hij had toch onmogelijk den storm welke over de
Kerk van Frankrijk woedde, kunnen bezweren.
Zijn laatste vreugde is zijne benoeming in de
Academie geweest. Hoewel reeds lijaendende,
kon hij toch aan het verlangen niet weerstaan
om het katholiek Frankrijk nog op het religieuse
congres te Londen te gaan vertegenwoordigen,
't Was daar dat hij sterven moest, nadat hij
nog even de hoop gekoesterd had, van zijn
kwaal te zullen genezen. Alvorens te sterven,
had hij nog de kracht een laatsten aanval der
étiquette af te weren. De priester, welke aan
zijn ziekbed geroepen was, scheen te gelooven,
dat de hooge waardigheid van den zieke hem
eene speciale houding oplegae, aoch hy werd
spoedig tot den werkeiijken toestand terug ge
roepen met de woorden„Behandel mij als
„een zondaar en niet als een kardinaal."
Het antwoord op aeze reae van mgr. Duchesne
door den heer Etienne Lamy gegeven, was een
waar meesterwerk. Niemand kan beter dan hij
een tijdperk, een eeuw geschiedenis aer Kerx
schilderen en er de in 't oog springende punten
evenals het karakter wat ze kenschetst, doen
uitkomen. Met vastheid en kracnt resmueerde
hij eerst de redevoering van mgr. Ducnesne en
gaf op zijn beurt, ha portret van kardinaal
Mathieu. Over zyne familiare wijze van doen
en zyn afschuw der étiquette zeide hij zeer
juist. De meuschen uit het volk hebben ook
hun protocolte veel beleefdheid komt hun
veroacht voormet hun moet men ae woorden
niet te veel polijsten, of goedheid opdringen.
Een ferm kort woord maakt bij hun den mees
ten indruk
Een exquise schildering gaf hij van de wereld
in het Vaticaan. Om daar te slagen moet men
den toonder Kerk en die van het Hof kennen,
dus beiden begrijpen, want het Vaticaan is te
gelijk een klooster en een paleis. De bizondere
eigensctiappeii van kardinaal Mathieu waren
eigenlij k niet geschikt om in zulk eene omge
ving onopgemerkt te blijven, doch ook hier
hadden les défauts leurs quahtés, daar zij het
geluk ondervonden aan den vorst te behagen.
De aartsbisschop van Toulouse was in den geest
van Leo XIII gevallen. Als medehelper en be
vorderaar der gedroomde eendracht tusschen de
Fransche republiek en de Kerk van Rome heeft
hij helaas alleen nog getuige van haar breuk
kunnen zijn.
Van kardinaal Mathieu tot mgr. Duchesne
overgaande, maakte hij een paralel tusschen
hun beiden. De kardinaal is door de geschie
denis heengetrokken, doch heeft er niet in ge
woond. Gy, monsieur, gij leeft er in en hebt er
U eene voortdurende woning in gevestigd. De
kardinaal trok van land tot land en steeg in
rang en titels. Gy zijt de man van een enkele
taak en reisde slechts van de bibliotheek naai
de studeerkamer en het eenige geraas wat gij
maakte en hoorde was dat der doorzochte pa
pieren, geschrifteh en boeken. Ook uw wijze van
spreken verschilt niet minder. Het zout van den
kardinaal, soms wat grof, werd vaak piquant,
het uwe, altijd fijn, bevat in al zijn deeltjes
evenveel smaak eii soms wat bitterheid. Het
vuur van den kardinaal was heviger en van
langer duurhet uwe bezit meer gedachten en
wat minder onschuld. De vroolijkheid des kar
dinaals was een speeltuig, de uwe meermalen
een wapenHij lachte met open mond en
schaterend uw woorden vliegen als uit een ge
spannen boog van uw dunne lippen tusschen
twee stilzwygenden glimlachjes door. De goede
luim van den kardinaal draaide om de vraag
stukken en personen heen uw tronie week in
den grond der zaken te dringen, de personen te
meten en hun de afstanden aan te wijzen. De
geest van den kardinaal heeft hem slechts
vrienden doen winnen de uwe bezorgde U
eenige vyanden en verdiende ze misschien, in
dien U niet bijtijds er aan dacht, dat de priester
tot zachtmoedigheid veroordeeld is.
Het werk dat mgr. Duchesne onder de mees
ters verhief was zijn Liber Pontificaliawaarin
hij bewees dat het zware niet by de soliditeit
der besluiten noodig is. Zijn vrienden waren
verwonderd de waarheid zoo bevattelijk en zyne
tegenstanders haar zoo gewapend te vinden.
Na zijn werk breedvoerig en nauwkeurig be-
--.I(lli. -i'j'
