Dagblad voor Schiedam en
TWEEDE BLAD.
34ste Jaargang.
Zaterdag 18 Maart 1911.
9971
Sta ten-Generaal.
Het beleg vanBerlijn.
Gemengd Nieuws.
Officieele berichten
Aanbesteding bouw gemeenteschool
met 13 lokalen te Schiedam.
ABONNEMENTSPRIJS
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2 per kwartaal
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
strast 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders
BureauBOTERSTRAAT 50.
PRIJS OER ADVERTENTIêNt
Van 1 6 regels f 0.92 met inbegrip van bewijsnummer.
Elke regel daarboven 16 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 25 cent per regel!
Voorherhaaldelykadrertéeron wo'rden uiterst bi;
Igke overeenkomsten aangegaan
Telefoonnummer 85. Postbus nu. 39.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
zullen op 30 Maart a.s., 's middags 2 uur, aanbe-
besteden den Opbouw van een Openbare school
met 13 leerlokalen op een terrein aan den Singel
te Schiedam.
Bestek met drie teekeningen zijn van 15 dezer
ter Gemeente-Secretarie verkrijgbaar tegen 11.50.
Aanwijzing alle werkdagen na 17 dezer van
f12 in de Directiekeet West-Frankelandsche
laan.
Inschrijvingsbiljetten moeten 2 uur voor de
uanbesteding in de daarvoor bestemde bus zijn
gedeponeerd.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Vrijdag 17 Maart.
Arbeidswet.
De alg. beschouwingen over de Arbeidswet
gorden voortgezet door den heer De Klerk,
me er op wijst, hoe de heer Aalberse bij zijn
instemming met het ontwerp de 10-urenniotie
Wegwerkt, evenals de actie der katholieke arbei
ders voor den 10-urendag.
Spr. klaagt, dat het ontwerp te veel geeft,
Waar 't verder gaat dan de Berner Conventie,
doch te weinig, waar het zich niet inlaat met
("'-n arbeid by land-, tuin- en boschbouw en bij
veenderij. Het zal nu jaren duren eer de arbeiders,
bij de bedrijven werkzaam, geholpen zijn. Spr.
vraagt althans opneming van den arbeid in veen
derijen in het wetsontwerp.
Niet-opneming van den arbeid van winkelper
soneel is ook een fout van het ontwerp. Dit zou
een vereenvoudiging geweest zijn voor het vraag
stuk der winkelsluiting.
Spr. wijst nog eens op de urgentie van kinder
bescherming bij den landbouw. Spr. beschuldigt
den Min. in zijn ontwerp den 10-urendag wegge-
aten te hebben ter wille van de groote werkge
vers. Het ontwerp verzwakt bovendien de aanspra
kelijkheid der werkgevers.
Spr. mits voorts in het ontwerp regeling van
(e huisindustrie. Hij zou terugneming van het
°ntwerp wenschen.
Be heer De Visser verdedigt de werkge-
v'ers tegen de op hen gerichte aanvallen. Hij her-
bert er aan, dat een wettelijke '10-uren dag in
geen land van Europa bestaat. Spr. verwacht,°dat
de thans voor vrouwen en kinderen voorgestelde
legeling ook den mannen ten goede zal strekken.
Be ontwerpen-Kuyper en -Talma vergelijkende,
P'ijst spr. in het laatste ontwerp de verhooging
yan den leeftijdsgrens bij het arbeidsverbod voor
mderen tot 13 jaar, doch betreurt hij het niet
egelen van den arbeid in veenderijen en de toe-
uting van het bloemenbinden op Zondag.
Het was in 't jaar 1871.
W© wandelden met dokter Vauban naar de
mmps-ElisêeB. De door granaten doorschoten
bmren, hjeit gescheurde en gerafelde asphalt der
mtoirs, herinnerden ons nog rauw èh wteed
amr de sombere dagen van het belegerd Parijs.
Voor heit ronde Sterrepten bleef de dokter
sta,aii en wees naar .een der links en rechts
Van den Triomfboog zich .pronkerig verheffende
'bekhuizen.
„Ziet ge die vier gesloten vensters; daarbo-
G'n; niet dat balkon?" vroeg hij mij. Een der
vi'ste dagen van die verschrikkelijke Augustus-
briand van Ihet vorige jaar, die voor ons zoo
r ellendig was, werd ik daarheen geroepen;
'J den overste Jouvé. Hij had een zware beroerte
Stih.ad. 't Was een kurassier van het eerste kei-
'Hlh, een bruisende snorrebaard, vol eerzucht
lo. VbBiotismie. Bij het uitbreken van den oor-
8 huurde hij die ba Ikon wooing, raad eens
daarom?
De heer Van Vliet juicht het ontwerp toe.
De 10-uren dag acht hij bij dit ontwerp niet
j aan de orde. Voor invoering van den 10-urendag
wil spr. geen spoed, maar groote voorzichtigheid.
Ook hij verwacht van de regeling van den arbeids-
I duur voor vrouwen en kinderen een goeden in
vloed voor de werktijden der mannen.
Spr. keurt het goed, dat de huisindustrie thans
mat geregeld wordt, maar vraagt eenigen spoed.
Hij wil de veenderij in het ontwerp opgenomen
zien en is overigens zeer voldaan over de verbe
ringen, die het ontwerp brengt.
De Minister van Landbouw, Nij-
verheid en Handel (de heer Tal ma) wijst
op de vele wetsontwerpen, die zijn departement
verlieten en bespreekt het niet opnemen van den
arbeid in veenderijen in zijn ontwerp Arbeidswet.
Die niet-opneming hield verband met een onder
zoek en met 's ministers landbouw-plannen, doch
thans is de Min. bereid het amendement der so
cialisten tot opneming der veenderij over te ne
men. Opneming van den landbouw in de Arbeids
wet acht de Min. verkeerd, daar landbouwarbeid
niet gelijk te stellen is met den arbeid in fabrie
ken en werkplaatsen. Afzonderlijke regeling voor
den landbouw zal geen jaren vergenhet ontwerp
is besteld.
Een 10-urendag voor volwassen mannen kan
met in de Arbeidswet worden opgenomen. De
Min. verwijst dienaangaande naar het buitenland.
Spr. komt op tegen het verwijt, dat hij de
werkgevers begunstigen zou, en klaagt, dat de
arbeiders worden opgezet tot ontevredenheid.
De Min. bespreekt het verband tusschen dit
ontwerp en de Leerplichtwet en betoogt, dat die
wet, hoe ook gewijzigd, altijd steun vindt in het
ontworpen arbeidsverbod voor kinderen.
Het bioernenbinden op Zondag is onvermijdelijk
en daarom in het ontwerp toegelaten
Het amendement-Aalberse (verbod van geregel-
den arbeid in fabrieken en werkplaatsen voor ge
huwde vrouwen i wordt door den Min. bestreden.
Van het amendement-Drucker vroegere beëin
diging van den arbeid voor jeugdige personen)
verwacht de Min. niet veel zonder raden, waarin
men een tegenzin heeft
De Min. ontraadt ingrijpende amendementen
door te drijven, zonder hem de gelegenheid voor
onderzoek en overleg te laten.
De heer Schaper is dankbaar voor de over
neming van het amendement der socialisten, doch
had liever gezien, dat de Min. zelf de veenderij
in zijn ontwerp gebracht had. Spr is er tegen
het ontwerp te beperken tot de wijzigingen, die
de Berner Conventie vereischt Wel was een
noodwetje voor die wijzigingen beter geweest, om
dan over te gaan tot alg. herziening der arbeids
wet. Het niet opnemen van den 10-uren-dag
betreurt spr. en hij laakt den heer Aalberse, dat
hij zijn invloed niet op den Min. gebruikte, doch
instede daarvan draaide.
Hij verwijt dat lid verraad aan de arbeiders.
Spr. bestrijdt dan de heeren De Visser en Van
Vliet.
Den Min. houdt spr. voor, dat in Arbeidswet,
door dr. Kuyper ontworpen, de arbeidsduur wel
geregeld werd, en de 10-urendag dus ook wel in
dit aanhangig ontwerp opgenomen had kunnen
worden. Spr. verdedigt zich tegen het verwijt dat
spr. en de zijnen de arbeiders opzetten.
ons
Om dean feestelijken intocht van
overwinnend léger beter te kunnen zien...
l:a a U'S'" na' hoorde de arme oude de neder-
I J'S van Wciszenburg'. Toen hij Napoleons naam
d© 'n 6:011 bericht van een ne|iei'laag trof hem
Beroerte. Tk vond den ouden kurassier be-
la bgmtis, als door een knotMag neergebeukt,
z'jn eetkamer op het tapijt liggen. Maakte hij
and© reteds een fors'ch figuur, liggend leek
hij een reuk... Een fijln besneden gezicht, prach
tig witte landen, voilé witte krulharen. Hij1 was
tachtig jaar, doch hij lejek maar zestig.
Snikkend knielde naast hem zijn kleindochter,
die hem sprekend geleek. Hen ziende, dacht je
aan Iwe© Grieksche medaillons m,et de-nzelfden
Hjnigen kop...... maar het eeine roestig-oud en
verweerd, het andere versdh van de munt, glan
zend en glinsterend van nieuwheid
Diep trof mij de diepe smart van dat kind.
Haar vadier en grootvader waren soldaat. De
eerste hoorde bij den staf van Mac Mabom, en
nu vóór haar 'het tragisch gezicht van dien wreed
neerges lagen grijsaard. Zooveel mogelijk stelde
ik haar geirust, al had ik ook maar heel schrale
hoep. Want er was een algéheele verlamming
aan een kant, wat bij een tachtigjarige w;at zeg
gen wil.
Drie dagen lang- lag de zieke bewegingloos,
zondier bewustzijn.
Ondertusscben kwam het bericht van den slag
bijl V örth, zooals ge weet, gdhieel' verminkt en
verhaspeld, te1 Parij's en een paar uren lang,
gr dep ons de vreugdekoorts aan 'over de schit
terende overwinning... Twintig duizend Pruisen
door, do Kroonprins krijgsgevangten
Ik begrijp- nóg niet, door welk wonder of mag-
netischen krachtstroom, een echo van onze natio
nale vreugderoes doorklonk tot onzen armen doof
stomme en licht dieed flitsen in de donkerte zijner
bewusteloosheid. Maar zeker is, toen ik dien avond
bij zijn bed kwam, vond ik een ander mensch...
Spr. houdt vol dat de minister een klein stuk
werk leverde.
De heer Borgesius komt er tegen op, dat
de minister de Liberale Unie aansprakelijk stelde
voor de uitingen van den heer De Klerk en
verdedigt een afzonderlijke arbeidsbescherming
voor vrouwen.
Voorts verdedigt hij de meening, dat de ar
beidsbescherming voor kinderen zoo ver mogelijk
moet worden uitgestrekt.
De heer Ketelaar constateerde hij zijn re
pliek met voldoening, dat uit het debat gebleken
is, dat over het beginsel en de wenschelijkheid
van uitbreiding van den leerplichtigen leeftijd geen
verschil van meening bestaat.
De heer Aalberse, repliceerende, geloofde
niet dat, invoeging in het ontwerp van de veen
derijen intrekking van spreker's amendement
betredende arbeidsverbod voor de gehuwde vrouw
tengevolge zal behoeven te hebben, gelijk door
den Minister daarop is aangedrongen.
Van de verwijten van den heer Schaper trekt
spreker zich niet veel aan, wegens de onnoodig
scherpe en hatelijke wijze, waarop deze heer
spreker heeft aangevallen, en waardoor de heer
Schaper zijn zaak meer schaadt dan baat.
Overigens oordeelt spreker, dat de heer Schaper
te kert geschoten is in de beantwoording van de
vraag wat spreker dan wèl had moeten doen om
te ontkomen aan het verwijt dat hij verraad aan
den tien-uren-dag heeft gepleegd, en herhaalt
spreker, dat als er van verraad sprake is, de
sociaal-democraten evenzeer verraad aan de tien
uurs-regeling hebben gepleegd, ten eerste door
te verzuimen zelf met een motie tot invoering van
den tien-uren-dag te komen, ten tweede door
svóór de begrooting van Landbouw, Nijverheid
en Handel te stemmen."
De heer Troelstra achtte zich in dit debat
betrokken door de heeren Borgesius en Aalberse.
Sj... eker komt er in de eerste plaats tegen op, dat
de heer Borgesius, met den Minister, van meening
blijkt, dat de sociaal-democraten in hun streven
om den arbeidenden stand te verheffen, daarbij
verketterend optreden tegen de werkgevers. Maar
tegenover het meer en meer toenemende streven
van de werkgevers om zich te verzetten tegen
pogingen tot verbetering der arbeiders-toestanden,
een streven, waartegen van regeeringszyde ook
wel eens mocht worden opgekomen, is het de
plicht der sociaal-democratie die werkgevers in
hun ware gedaante af te schilderen.
Verder richtte spreker zich breedvoerig tegen
den heer Aalberse, dien hij zijnerzijds verweet
zijn motie voor den tien-uren-dag te hebben ver
doezeld en ontzield en die, als hij werkelijk de
arbeiderszaak had willen dienen, die motie, in-
plaats van haar in den steek te laten, krachtig
had moeten blijven handhaven als een zaak waar
aan de arbeiders een flinken houvast hadden kunnen
hebben, gegeven de invloedrijke positie, waarin
de heer Aalberse zich ter rechterzijde bevindt.
Thans hebben de Christelijken arbeiders het volste
recht tot ontevredenheid over den heer Aalberse
en de zijnen.
Spreker verdedigde ten slotte krachtig de so
ciaal democratische partij tegen de insinuatie dat
zij van de motie-Aalbere een politiek wapen maakt
tegen Minister Talma om dezen een beentje te
lichten. Het gaat om de zaak niet om personen.
Na een korte repliek van den heer V a n V 1 i e t
en dupliek van Minister Talma, werd het
algemeen debat gesloten en de vergadering ver
daagd tot Dinsdag elf uur.
Minna S e i f e r 1, de reeds eemige keer-en we
gens het onbevoegd uitoef-enen der gteineeskunde
veroordeelde homoeopath© te Winschoten, is Don
derdagavond gearresteerd en gisteren naar Nieu-
weschans getransporteerd, om daarna te Woener
aan da Duitsche politie te worden overgeleverd.
In zijn oogen flikkerde weer licht en de tong
was veel leniger. Hij! lachte me tegen en stot
terde tweemaal: „ge ge wonnen!"...
„Ja. overste, een prachtige overwinning1." En
terwijl ik wat. breeder berichtte over Mac Ma-
hons geluk, zag ik aT meer zijn oogen schit
teren, zijn stramme en verstijfde trekken zich
ontstrakkén.
Toen ik wegging, stand zijn kléindoehter snik
kend aan de deur...
„Hij is ten minste gered!:" zei ik en drukte
haar troostend de hand.
Het arm,e kind durfde haast niet te antwoor
den. Want zoo juist had men 'de rauwe en ijse-
l'ijke waarheid over den slag bij Reidhshofen gé
hoord.
Mae Mahion op de vluchtZijn liegér ver
pletterd1
Haar folterde de gedachte aan haar vader...
ik vneesdte voor den ouden overste, want zijn
herstellende veerkracht zou bij- een nieuwen schok
ineenzinken.
Wat zouden we dioen? Zouden we hem zijn
levensreddende vro-ugde, zijn 'mooie illusie la
ten? Dan moesten we liegen...
„Nu dan zal ik liegen,steunde -het gemar
telde kind en droogde moedig haar tranen.
Wat eeri verpletterend zwaren last nam zij
op zichDe eerste dagen ging' het nog' al. Als
een kind liet de goede oude met zich sollen,
geloofde alles. Maar met zijn opbloei end e ge
zondheid, werd ook de geest weer monter en
W i t te Kr uis-l'o t e,n. Het „Administratiekan
toor van Aandeelen in Vennootschappen en in
Binnen- en Buitenlandsche Leeningen" vestigt er
de aandacht op dat op 31 Maart a.s. verjaart
eten prijs van f25.000 gevallen op het Witte Kruis-
lot, serie 6826, no. 40. De houder van bedoeld
lot zal zich dus moetien haasten, wil hij de
prijs niet voor zic.h verloren zien -gaan.
Een café van overheidswege! De
gemeenteraad te Vrijhoeve Capelie besloot een
aan de gemeente toebehoorend pand in publieke
veiling te brengen en daaraan de voorwaarde te
verbinden, dat de kooper daarop eeo café moet
bouwen en exploiteeren
De raad is tot dit besluit gekomen, wijl in de
gemeente geen enkel café of uitspanning is.
Onregelmatigheden in de Leeuwar
der gevangenis. Het onderzoek, dat voer
ruim ten half jaar is geopend in verband met
gepleegde diefstallen en verduisteringen in de
Leeuwarder gevangenis, duurt nog steeds voort.
Zo-oals we reeds mededeelden, werd een bewaar
der vobr diefstal van goederen veroordeeld.
Locih velé collega's, die -ook bij dit misdrijf
schijnen betrokken te zijn, werden op- andere
wijze gestraft.. Zoo werd aan eenigen een week
gegeven om ontslag te vragen; dezen werden
gepensionneerd. Weer anderen werden overge
plaatst, o.w. twee' majoors. Dezen waren echter
niet met die verplaatsing tevreden en vroegen
-en kregen eervol ontslag. Een andere bewaarder
werd overgeplaatst naar Rotterdam. Ook tegen
zijn zin. Toen hij daar die Ontevredenheid toonde
door bedreiging-en te uiten, werd hij1 onmiddellijk
ontslagen. i
Thans is weer aan een 5-taT bewaarders aan
zegging gedaan, dat zij zullen worden verplaatst.
Zoodat eerstdaags haast al de bewaarders met
10 -en moer dienstjaren, door anderen zullen zijn
vervangen,
D© gevangene, die deze zaak pan het "rollen
frisch. Toen vroeg hij, met de bewegingen van
het leger voortdurend op de hoogte te blijven
en moest men oorlogsberichten voor hem ver
zinnen.
Dag en nacht zat nu het wakkere meisje ge
bogen over een kaart van Duitschlandstak hier
en daar spe-ldie-n met kleine Fransche vlaggetjes
en zette zoo voor hem een roesmvolién veldtocht
ineen.. Bazaine in stormmarschen op weg naar
Berlijn, Frossard voortrukkend in Beieren en
Mac Mahon aan de O-ostzee... Natuurlijk werd
ik daarbij- om raad gevraagd en hielp mee zoo
veel ik kon. De- grootvader zelf gaf ons nog
het incest de richting aan vain die denkbeeldigé
tochten do-or Duitschland, M-et Nap'oiteon I was
hij in D-uitscfaltend geweest en kon nu vooruit
alles reeds regelen en voorzeggen;.,, „nu zullen
za daarheen trekken, dan moet dat gebeuren -"U
Spoedig was hij er dan wat tro-tsch op, dat
al zijn voorspellingen zoo- prachtig uitkwamen.
We kondien nóg zoovele steden nemen en veld
slagen winnen, het ging hèm nooit vlug genoeg.
De oude leek niet te verzadigen. Telkens als
ik hem bezocht hoorde ik een nieuwe -overwin
ning...
„Dokter, we hebben Mainz al genomen riep
mij het meisje eens toe met een pijnlijk ver
wrongen lachje e-n binnen boorde ik een vr-oo-
1 ijk o. stem: „nou- gaat het goed: i mooi! mooi!
binnen acht dag-en staan we voor Berlijn
Werkelijk... de Pruisen stonden nog maar acht
dagmarschen van Parijs!.,.
