Btafls- en Gewestelijk Nieuws.
Gemengd Nieuws.
Kruishonden is eene regeling getroffen betreffende
hunne onderlinge verhouding, waarbij laatstge
noemde vereeniging rechtstreeks staat onder het
hoofdcomité en zicht verbindt ten allen tijde
hare honden ter 'beschikking te stellen van het
hoofdcomité.
Killinger.
Door militairen per sloep aan boord ge
bracht, is Killinger 19 April per ss. »Prins Mau-
rits" naar Nederland vertrokken. (De West-)
Invoerrechten op graan.
Bij het Centraal-comité tot bestrijding van in
voerrechten op graanproducten is de mededeeling
ontvangen, dat op het congres van de Millers Na
tional Federation te Chicago de volgende resolutie
is aangenomen
Het congres enz.,
overwegende, dat in de tariefwet in Nederland
wordt voorgesteld, een invoerrecht op meel van
16 cent per 100 Kg,,
overwegende, dat dit invoerrecht elke mogelijk
heid tot export van Amerikaansch meel naar Hol
land zal uitschakelen.
overwegende, dat een zoodanig invoerrecht, in
aanmerking nemond het overwicht van Ameri
kaansch meel in dit land, als kenmerkend moet
worden beschouwd bezien in het licht der
edelmoedige handelwijze ten opzichte van
Hollandsche bloembollen, in onze laatste (Ameri-
kaansche) tariefwet,
besluit, ingeval bovengenoemd voorgesteld tarief
op Amerikaansch meel zal worden goedgekeurd,
bij het Congres ten krachtigste aan te dringen op
aanneming van een wet, waarin een invoerrecht
wordt vastgesteld op bloembollen en andere bol
gewassen van 100% boven het Dingley-tarief.
Tentoonstelling te Dordrecht in 1912.
Men meldt ons d.d. 9 Mei uit Dordrecht:
Er heeft zich hier ter stede een vereeniging
gevormd onder den naam van »Tentoonstelling-
Dordrecht en Omstreken", welke bedoelt in 1912
een groote 2 a 3 maanden durende tentoonstelling
te houden. Deze vereeniging hield gisteravond in
hotel Ponsen een openbare vergadering, waartoe
velen waren uitgenoodigd en waaraan velen ge
hoor hadden gegeven.
De voorzitter, de heer H, de Graaf, deelde
mede, hoe in 1909 bij gelegenheid der Amster-
damsche Middenstandstentoonstelling, 't denk
beeld ontstaan was, iets dergelijks hier te doen.
En die plannen hebben allengs vasteren vorm
aangenomen, al zal er niet van een middenstands
tentoonstelling sprake zijn. Het zal er een zijn
van handel, industrie, nijverheid, scheepsbouw,
'andbouw, onderwijs, verkeerswezen enz. enz. te
Dordrecht en omliggende dorpen-De burgemeester
van Dordrecht en ook die van omliggende ge
meenten zijn het plan sympathiek gezind. Toen
het zoover was, dat een begrooting was gemaakt,
bleken verschillende heeren van naam gereid een
commissie te vormen voor 't waarborgfonds. Dit
zal f25.000 groot zijn, verdeeld in aandeelen van
ten minsie f250. Bezitters dier aandeelen genieten
natuurlijk voordeelen en zullen 50 van de
eventueele winst te verdeelen krijgen. Naast deze
waarborgfondscommissie komt een financieele com
missie, welke weer de coutróle heeft over het
administratief gedeelte, dat weer aan mannen van
bekenden naam zal worden toevertrouwd.
Het gemeentebestuur heeft zich heel tegemoet
komend hetoond. Vermoedelijk zal een ruim ter
rein aan de Oranjelaan voor de expositie beschik
baar gesteld worden.
Op deze vergadering werden reeds tal van com
missies benoemd. Het staat er dus op 'toogenblik
heel goed bij. De kans op slagen kan haast niet
meer betwijfeld worden. 1912 kan in dit geval
een druk jaar worden voor de »ouwe Merwestad",
herinnerende aan 1897.
zoek - naar Peking geroepen werd en daar ge-
gelukte het hem, zijn regeering te bewegen, ge
noegen te nemen met het artikel, als het in een
nota werd vastgelegd.
Het traktaat, dat vier maanden na de uitwis
seling der ratificatie in werking treedt, geeft
China het recht consuls aan te stellen in elke
havenplaats.
gaan. B. en W. stellen zich Voof alsdan aan
dien Raad verdere mededeelingen en c.q. voor
stellen te doen.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
'n den morgen van 11 Mei 1911, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 773.2 te Haperanda.
Laagste barometerstand 754.8 te Coruna.
Verwachting tot den volgenden dagzwakke;
tot matigen wind, in oostelijke richtingen, ge
deeltelijk bewolkt, meest droog weer, met kans
op onweer, zelfde temperatuur.
Instructies personeel Algemeen Handels-
Entrepot.
Naaj aanleiding van art. 7 van het Algemeen
Reglement voor het Algemeen Handels-Entrepot,
hebben B. en W. den Raad ter vaststelling; aan
geboden de instructies voor den boekhouder-pen
ningmeester, den magazijnmeester en den secre
taris van de Commissie dier inrichting.
Wfjziging en aanvulling verordening op
Archief in verband met in bruikleen-verkrjjging
Oud-Rechterlijk Archief.
Met hot oog op de a.s. plaatsing van het
rechterlijk archief in het archief der Gemeente
wordt het door den Minister van Binnealandsehe
Zaken noodiig geacht, dat in de regeling van
den dienst aan dat archief ©enige wijziging en
aanvulling world t aangebracht.
Daartoe hebben B. en W. het ontwerp opge
maakt, dot zij den Raad thans ter vaststelling
voordragen.
Wijziging diverse verordeningen invordering
heffingen, in verband art. lllbis Gemeentewet.
Door de vaststelling van de verordening' ex
art. 114bis der Gemeentewet waarbij administra
tieve voorschriften zijn gesteld' omtrent de in
ning otn verantwoording van onderscheidene in
komsten, beboeren dergelijke voorsöhirftetn, waar
zij in de, verordeningen op de invordering der
betrokken heffingen voorkomen, te worden ge
schrapt.
Diensvolgens hebben B. en W. den Raa:d een
ontvverp-bosluit voorgedragen, waarin die wijzi
gingen zijn opgenomen.
B. en W. moeten opmerken, dat daarbij: wordt
voorgesteld het kraangeld geheel te doen ver
vallen, omdat de kraan niet meer wordt gébruikt
bedienend personeel is ook niet meer aanwe
zig en in de verordeningen op de heffing' en
invordering van het marktgeld te schrappen wat
nqg betrekking heeft op die kartnis of jaarmarkt,
dj© is afgeschaft.
Nederland en China.
Over het tot stand komen van de overeenkomst,
regelende de toelating van Chineesche consuls in
Indië, kunnen we nog het volgende meedeelen.
Dadelijk nadat de consulaire conventie tusschen
Nederland en Japan gesloten was, deed China po
gingen, om onze regeering tot het sluiten van
een gelijk tractaat te bewegen maar aanvankelijk
zonder succes. De tegenwoordige regeering ver
klaarde zich er evenwel, in 1908, toe genegen,
op voorwaarde dat eerst het Nederlandsch onder
schap in Indië geregeld zou zijnen toen dit bij
de wet van 1910 geschied was, werden de onder
handelingen krachtig doorgezet. Omtrent één
punt kon men het echtar niet eens worden.
Nederland wilde als slotartikel de bepaling,
thans in de nota's opgenomen, dat voor de toe
passing van deze overeenkomst mogelijke twijfel
omtrent de vraag of eenige persoon Nederlandsch
dan wel Chineesch onderdaan is, beslist zou wor
den overeenkomstig de in Nederlandsche koloniën
en bezittingen geldende wetten. China verzette
zich bier hardnekkig tegen.
Nu was formeel deze bepaling natuurlijk onnoo-
dig, maar onze regeering, die de mogelijkheid
voorzag dat een Chineesch consul de belangen
van een Nederlandsch onderdaan, die voor de
Chineesche wet nog Chinees was, toch zou gaan
behartigen, wilde, voelende dat China bet tot
stand komen van de wet van 1910 met leede
oogen gezien had, eventueele moeilijkheden cou
peeren en hield daarom aan het artikel vast.
Ten slotte schenen de onderhandelingen op dit
punt te zullen afstuiten, waarop de Chineesche
gezant, de heer Loe, misschien op eigen ver-
Onderwas aan sprankgebrekkigen.
Etonigen tijd geleden wendde zich tat B. en W.
Mej. D. Zeverihuijzen, sprahkleerares te Rotter-
d'arn mét het vera,oek ,om a,an spraakgebrekkige
leerlingen dier opiemhare lagte-re scholen spraak
onderwijs te mogen geven. Alvorens op dit ver
zoek ingegaan wend, achtte het College het ge-
wenacht te lOnderzioeken of er spraakgébrokkige
leieriingën ,op onze sfcholcn gevolncten werden en
zoo ja, hoeveel. Dit onderzoek ingesteld op de
scholen Ch. in overleg met de betrokken hoof
dton en me', behulp van Mej. Zevenhuijzen, bracht
aan het licht dat niet minder dan 72 leielrlingén
moer of minder erntsige spraakgebreken hadden
(stotteren, stamelen, lispellen enz.) De hoofden
van genoemde scholen mieenden na dit onderzoek,
dat het alleszins gewenscht w|a|s daarin verbe
tering te brengen en juichten het toe een proef
te nemen met het geven van spraakonderWij!s
aan deze kinderen. Nadat ook bet advies van den
heter Districtsschoolopziener hierover was inge
wonnen hetwelk gunstig luidde hebben
B. en W. besloten aan Mej. Zevenhuijzen te
berichten dat het College tot het nemen v.an
een proef alleszins bereid was. Daar het niet
gewenscht is om de leedinglen voor dit onder
richt gedurende den gteiwionen schooltijd aan het
onderwijs langer te onttrekken dan strikt noo-
dïg is, werd een regeling getroffen bij! welke
gedurende 12 uren per week dit spraakonderwijs
gegeven wordt en wiel op alte dagen van 11—12
uur en Woensdag1- en Zaterdag-middag van 25
uur. In verhand hiermede konden B. en W. niet
all© spraakgebrekkigen van deze proef lal en pro
file,eren, doch slechts een achttiental welke, ver
deeld in clubjes van 6, gedurende 4 urén per
week onderwijs zullen ontvangen. Van elk der
scholen CÏ1 volgen gemiidÜell)d 3 llejerlingen deze
lessen, welke gegeven worth n in die Gymnastiek
zaal van School C aan de Lang© Nieuwstraat.
De ouders dor betrokken leerlingen zijn in dezen
door de hoofden gekend en hebben alle giaarne
hun toestemming tot het verstrekken van dit
ondierwijs aan hunne kinderen gegeven.
Deze proef, welke géén of slechts zeer geringe
onkosten medebrengt, zal gedurtende circa 6
maanden worden gehouden. Na afloop van dien
termijn zal worden nagegaan of het gegeven on-
dcnicht vrucht heeft gedragen en of er termen
aanwezig zijn in pLoze lichting veddter voort te
Schied. R. K. Esperantisten-Vereeniging
„Ni laboru kaj esperu
De vergadering van de Schied. R. K. Esperantis
ten Vereeniging, waarin de heer Cl. Colas, van
Parijs, redacteur van »1' Esperantiste Catholique"
een rede in het Fransch over Esperanto zou hou
den, was buiten verwachting druk bezocht door
een groot aantal dames zoowel als heeren, waar
onder ook enkele eerw. heeren geestelijken en
eerw. Broeders werden opgemerkt.
De voorzitter, -de heer P. Heilker, deed, alvo
rens een enkel woord te spreken, mededeeling van
een schrijven van den Burgemeester, den heer
Honnerlage Grete, waarin hij verklaarde, door het
samenvallen van deze gelegenheid met andere
vergaderingen op Woensdag, onmogelijk te kun
nen komen, intusscheu de vereeniging het beste
succes op haar streven toewenschend. Voorz. heette
verder allen hartelijk welkom, in 't bijzonder de
dames en heeren, die eenig cachet aan deze ver
gadering geven, den geachten spreker, den heer
Colas, den wethouder, den heer Lagerwey, den
heer Niesten, voorzitter der Rotterdamsche af-
deeling, den eerw. adviseur, pater Poodt, en de
eerw. Broeders. Voorz. stelde verder in 't licht,
dat Esperanto aan de meesten van het gehoor
volkomen vreemd was en 't daarom te meer nut
kon hebben met de nieuwe kunsttaal kennis te
maken.
De heer Colas, daarna het woord verkrijgend
en bij voorkeur van de bestuuistafel sprekend,
bracht eerst zijn hartegroet aan het katholieke
Schiedam, den burgemeester en vice-burgemeester
den heer Lagerwey, het bestuur van Esperanto
en de Kath. Soc. Actie en ook den vertegen
woordiger van het katholieke dagblad van Schie
dam.
Daarna betoogde spr., dat men eerst de kwestie
van de nieuwe taal moest bestudeeren, alvorens
zich voor of tegen te verklaren. Men bedenke
hierbij allereerst, dat 't hier niet gaat om een
algemeene wereldtaal, die door iedereen wordt ge
sproken, maar om een algemeene hulptaal. Niet
eerst heden komt die kwestie aan de orde. Mon
tesquieu zag reeds het belang van een algemeene
hulptaal in en, gezien de enorme uitbreiding die
de gemeenschapsmiddelen in onzen tijd hebben
verkregen, is die behoefte aan een algemeene
hulptaal thans nog tienmaal grooter dan in den
tijd van Montesquieu. De uitbreiding van de ge
meenschapsmiddelen betreft toch niet alleen de
materieele behoeften, maar ook de hoogere ideëen
het internationale leven vraagt een orgaan, een
tweede taal, waarin 't zich kan uiten.
Maar dan rijst de kwestie, welke taal te kiezen
de Franschman hoort zijn taal prijzen, maar de
Engelschman wil haar niet aannemen en acht de
zijne meer verspreid en de Duitscher wjjst op
zijn eigen sprake. Buitendien biedt elk der
bestaande levende talen vele moeilijkbeden voor
het gebruik buiten het land. Men wijst op de
algemeene taal der algemeene Kerk, het Latijn,
maar ook die taal biedt als doode taal vele moei
lijkheden en complicaties en leent zich niet tot
het uitdrukken der moderne denkbeelden die in
haar levenstijd niet bestonden.
Zoo stonden dan allengs verschillende mannen
op die beproefde een hulptaal samen te stellen,
allereerst Polak, die de zijne »de blauwe" noemde,
maar zij was niet »parlablef', toen de nog levende
pastoor Schleier, die het Volapak uitvond, maar
ook die taal bleek niet levensvatbaar, tot ten
slotte dr. Zamenhof, de Poolsche taaireus, het
Esperanto uitvond, dat op de meest eenvoudige
wijze blijkt samengesteld. Uit de wortels van
meerdere levende talen vormde hij de woorden
die de meest internationale beteekenis hebben,
vormde hij zelfstandige en bijvoegelijke naam
woorden en wist, met vermijding van ongeregelde
werkwoorden, het tegenwoordige, het verleden en
de toekomst op de meest eenvoudige wijze uit te
drukken. Zoo kan men als men den wortel heeft
tal van andere woorden vormen en is bijv.patro,
vader, patrino, moeder, fratro, broeder, fratrino,
zuster. Spr. deed door het weergeven van het
Wees gegroet" in het Esperanto hooren hoe ge
makkelijk de uitspraak van die taal is en hoe
licht ze door allen is te leeren.
Alle denkbeelden kunnen in die taal uitgedrukt
woiden, zoowel de meest prozaïsche als de hoogst
dichterlijke. Vandaar de verbazende opgang die
deze taal reeds in betrekkelijk korten tijd ge
maakt heeft. Ontelbaar zijn reeds hare beoefe
naars en in meer dan 2000 vereenigingen wordt
reeds voor hare verspreiding propaganda gemaakt.
In alle wereldstreken wordt zij reeds gesproken
en zoowel religieuse als sociale zaken worden in
die taal behandeld. Dank aan die taal heeft spr.
reeds Spanje, Holland en Amerika kunnen berei
ken, waar hij onlangs geruirnen tijd heeft ver
toefd. Door dit gemakkelijk middel om zich aan
elkaar te kunnen doen begrijpen, heelt spr. met
menschen van verschillende nationaliteit kunnen
verkeeren.
Voor de voortplanting der menscheiijke ge
dachten acht spr. deze hulptaal even noodzake
lijk als de drukpers. Vooral ook waar de vijan
den der Kerk van dit gemeenschapsmiddel gebruik
maken om hun verderfelijke denkbeelden te ver
spreiden, moeten wij dat benutten om liet gods
dienstig leven te bevorderen; ook hierin moeten
wij, evenals de vijanden der Kerk, onze solidari
teit toonen om zielen voor Jezus Christus te win
nen. De eenheid van de Katholieken aller landen
wordt door internationale congressen van katho
lieke esperantisten zeker sterk'bevorderd. Dit gaf
spr. aan het slot van dit eerste deel zijner lezing
zeker alleszins aanleiding te wijzen op het internatio
naal congres van katholieke esperantisten in Augus
tus, met goedkeuring van Z. D. Hw. mgr. Callier,
bisschop van Haarlem, in den Haag te houden,
dat belooft zeer indrukwekkend te worden. Spr.
meende hiermee voorhands de hoofdtrekken van
Esperanto uiteengezet te hebben, de verwachting
uitsprekend, dat 't een groote toekomst heeft, te
meer waar die verwachting door den Vader aller
geloovigen, Z. H. Paus Pius X zelf, uitgesproken is.
In antwoord aan den heer Verhoeve, die vroeg
of deze kunsttaal niet het bezwaar oplevert, dat
zij niet groeit uit het volk, niet meeleeft het
leven der volkeren en betwijfelde of zij aldus, als
iedere levende taal, nieuwe denkbeelden en nieuwe
woorden zou vormen, verzekerde de heer Colas,
dat deze algemeene hulptaal de internationale
idee zou versterken, die deze moeilijkheid zou
oplossen.
De voorzitter der Rotterdamsche afdeeling, de
heer Niesten die er eergisteren getuige van was,
dat er slechts een 20-tal niet-esperantisten in de
zaal van »Tivoli" waren, betuigde zijne tevreden
heid over deze volle zaal en wenschte de Schie-
damsche afdeeling daarmee geluk.
Den heer Van Heusden antwoordde de heer
Colas, dat Esperanto ook als commercieele taal
reeds goede diensten bewees en in 't algemeen
het internationaal verkeer vergemakkelijkt.
Na de pauze gaf spr. met behulp van de lan
taarn door de Eerw. Broeders bediend, een reeks
van lichtbeelden, meerendeels reproducties van
internationale congressen van Esperanto in ver
schillende staden en van de meest bekende voor
mannen van Esperanto en hen die met hen
samenwerkten.
Ten slotte uitte spr. den wensch, dat het ge
sprokene er toe zou leiden, alle vurige esperan
tisten zouden worden.
De voorzitter bracht ten slotte den zoo onder
houdenden spreker dank voor zijne leerrijke rede,
vertrouwende dat zoowel het eerste als het tweede
gedeelte zoo goed door nagenoeg allen zou ver
staan zijn, dat het Fransch niet behoefde ver
taald te worden, dankte ook de Eerw. Broeders
voor hunne welwillende medewerking, en na ook
welgemeenden dank te hebben gebracht voor de
groote opkomst, sloot hij de opgewekte vergade
ring met den Christelijken groet.
Naar wij met genoegen vernemen, hebben zich
na de vergadering nog vele nieuwe leden voor de
Schied. R. K. Esperantisten-Vereeniging aangemeld*
N. V. Van Devemter's Glasfabrieken,
Schiedam—Delft.
Naar men verneemt, is bij de gister gehouden
inschrijving op 350 aandeelen ad f 1000 van bo
vengenoemde maatschappij het aangeboden bedrag
ruim volteekend.
Voor de betrekking van brug-
wachter in deze gemeente hebben zich by het
gemeentebestuur aangemeld 106 sollicitanten, voor
klerk by de Gem. Arbeidsbeurs 10.
Aan de christelijke school aan de
Broersvest (hoofd de heer A. J. Dekker) alhier is
tot onderwijzeres benoemd mej. F. Bongers, alhier.
Bij de politie is te bevragen een
kortharige, zwarte hond met witte borst (reu).
Binnen 2 X '24 uren niet opgevraagd zijnde,
wordt de hond afgemaakt.
Heden-morgen 9 ure kantelde bij
het omslaan van den hoek van de Hoogstraat en
de Groote Markt een met een paard bespannen
melkwagen, doordat het wiel er afliep.
Ongelukken hadden niet plaats. Nadat het wiel
weer aan den wagen bevestigd was, kon de voer
man verder rijden.
AGENDA VAN VERGADERINGEN ENZ.
Rotterdam.
Vrijdag 12 Mei. 8 u. Doele. Rotte's Mannenkoor.
Concert.
Zaterdag 13 Mei. 6A u. Gr. Schouwburg. Ope
ningsvoorstelling Maifestspiele. Walküre.
De moord te 'sGravenhage.
Nader meldt men
Het staat vast, dat men hier te doen heeft met
geweldpleging. De houding, waarin het lijk van
Murad Bey gevonden is, sluit uit de gedachte aan
een ongeluk of zelfmoord. Immers, het lichaam
lag gekleed in slaapgewaad, terzijde van het bed,
op de knieën, met het hoofd op den grond, ba
dende in bloed uit een steekwond in de zijde en
een diepe wond in het hoofd, zeer waarschijnlijk
toegebracht met een puntig toeloopenden hamer,
welke naast het lyk lag.
Dit voorwerp was volgens zeggen van iemand
•Be in dienst van den verslagene is geweest, an
ders altijd in het benedenhuis geborgen.
In de achter-kamer, waar het lijk gister-ochtend
gevonden werd, staan drie beddendat van den
winkelhouder en die van ziju twee bedienden.
De eene was een Hollander, die in de vorige
week zijn dienstbetrekking had verlaten en die
gister-ochtend de misdaad ter kennis van de po-
