Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Feuillexcm
34ste Jaargang
Dinsdag 18 Juli 1911
No. 10069,
Buitenlasdsch Nieuws.
Tocli nog gered.
Verspreide berichten.
Binnenland.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland ƒ2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Familieberichten 20 cent per regel.
Handelsadvertentiën van 1—6 regels 0.92elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst b i 1-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
PORTUGAL.
UitLissabon wordt aan het sBerliner Tageblatt"
geseind
Volgens een telegram uit Madera hebben de
Portugeesche monarchisten daar met hulp van
Spaansche royalisten een stapelplaats van munitie
opgericht. Men verwacht daar groote bezendingen
wapens uit België, ter vervanging van die, welke
den monarchisten onlangs zijn afgenomen. Men
zegt, dat er op Madera 250 Portugeesche monar
chisten zijn.
Botsingen tusschen katholieken en republikeinen
duren in het heele land voort.. Bij een processie
ter eere van den 11. Antonius in Povoa de Loan-
hoso, in de buurt van Braga, kwam het tot een
botsing tusschen katholieken en priesters aan de
eene zijde en republikeinen aan de andere zijde.
Eenige priesters zijn gewond, eerst toen er troe
pen bij te pas kwamen, kon de orde hersteld
Worden. De priesters in Noord-Portugal weigeren
de pensioenen, die hun door de regeering worden
aangeboden, te aanvaarden.
MONTENEGRO.
Uit Konstantinopel wordt aan de »Lokal-An-
zeiger geseind."
De betrekkingen met Montenegro worden nu
weer door bevoegde Turken zeer pessimistisch
beoordeeld. De aartsbisschop Saradzji is naar
Shodra teruggekeerd, daar hij zijn zending als
mislukt beschouwt, omdat de groote meerderheid
van de Malissoren niet naar hun woonplaatsen
willen terugkeeren. Alle Albaneezen, die zich tot
au toe overgegeven hebben, zijn oude Mohamme-
daansche vluchtelingen. Sadreddin-bei telegra
feerde uit Cettinje, dat Montenegro onvermoeid
verder mobiliseert en dat de regeering machteloos
staat tegenover de bevolking, die geestdriftig voor
den oorlog gestemd is.
Uit Rome wordt aan de »Lokal-Anzeiger"
geseind
Het Albaneesche comité verspreidt het bericht,
i)
Jaren lang was het handelshuis Gruit van Steen
genaamd, een der aanziendelijkste van Hamburg
geweest. Van de opr.ch ting af waren jaar op jaar
de inkomsten grooter geworden en de familie
v*ruit kon dan ook met recht rijk worden ge
noemd.
In den tijd, waarvan wij verhalen, was het
echter anders geworden.
P&. dertigjarige oorlog woedde met al haar ver
schrikking en door dezen oorlog had de handel
een knak gekregen.
De eene koopman voor, de andere na, sloeg
bankroet. Ook ten opzichte van het huis van
kteen waren de kansen gekeerd.
De toenmalige bezitter Herman Gruit, een koop
man in hart en nieren had met droeve oogen den
achteruitgang zijner zaken waargenomen.
Het was hem aan te zien, dat de zaak hem ter
harte ging en daar de toestand ten slotte onhoud
baar werd, peinsde hij op middelen, om langs een
anderen weg in de behoeften te voorzien.
Het was op een schoonen morgen, dat de koop
man met zijn ouden dienaar op zijn ruim kan
toor zat.
MAROKKO.
Naar de- „Temps" verneemt, wordt het bericht
over het landen van matrozen van -de „Berlin"
te Agadir in offÜcieelte kringen tegengesproken.
Na;air de- „None Pr'eus'sische Correspo-ndienz" van
oen medewerker uit dipllloinatiieke kringten ver-
neemt., heeft Cambon Zaterdag namens zijn rte-
ge.-e.ring den Buitsdhen minister v.an huitieni'andech-e
zaken bepaalde voorstellen geda,an De minister
hteeft nog geen standpunt ten op-zichtte van deze
voorstellen ingtetno-m-en, maar eenige dagen bedenk
tijd gevraagd, daar hiji, naar hij zegt, met den
staatssecretaris van kolbniën von Lindequist oVer-
lleggen moet Dit zou dan een aanlwijzing' inoefen
zijn voor dein aard der voorstellen
Generaal. Meinier is we-er van Casablanca
vertrokken D-e troetelen zijn in drie afdieelingten
naar Mehedia Mes'kines en Sjaw ia opgerukt.
dat geheel Zuid-Albanië in opstand is. Argyro-
kastro is door de opstandelingen ingenomen.
Uit Belgrado wordt aan de »Lokal-Anzeiger''
gemeld
Volgens berichten uit Podgoritsa hebben op
roerige Albaneezen in de buurt van Detsjsj eer
gisteren een patrouille van 10 man in de pan
gehakt.
Een telegram nit Constantinopel meldt
Volgens een mededeeling zou het gerucht van
een opstand in Zuid-Albanië hierop neerkomen,
dat vijftig personen zich onder Augyro Kastro
vereenigd hadden, die door de troepen uiteenge
jaagd zijn.
MEXICO.
Er bestaat vrees voor meerdere onlusten in
Mexico. Blijkens officieele mededeelingen is de
toestand ernstig. Het departement van oorlog
cavalerie gelast van Nogales naar de grens te
gaan. Deze maatregelen vinden hun oorzaak in
de klaarblijkelijke ongezindheid van Madero's vol
gelingen om de wapenen neer te leggen. Er
wordt bericht, dat zij ruimer vergoeding eischen
voor de gedurende de revolutie bewezen diensten.
CIIINA.
J. K. Ohl, de berichtgever te Peking van de
»New York Herald," seint over den indruk, dien
de totstandkoming van liet nieuwe Britsch-Japan-
sche verdrag in China heeft teweeggebracht. Men
was te Peking door het bericht verrastmaar in
ambtelijke kringen is men geneigd, het verdrag
te beschouwen als een hernieuwde waarborg voor
de onafhankelijkheid en de onschendbaarheid van
Voor hem lagen de opengeslagen boeken en in
gepeins verzonken, staarde hij op de reeds geel
geworden bladen.
Zwijgend zat zijn dienaar naast hem. Ze had
den de boeken van heden met die van vroeger
vergeleken de aanmaningen der schuldeischers,
de ernstige bedreigingen met droefheid gelezen
ze konden niet betalen.
Plotseling, als uit een droom ontwakend, zegt
de koopman tot zijn dienaar:
Zoo gaat het niet langer we moeten iets
anders aanvangen.
De aangesprokene zwijgt eenige oogenblikken
ook tij gevoelt de diepe ellende en den grooten
nood, die niet te keeren is.
Jaren lang heeft hij dezen patroon gediend en
de koopman wist de ervaring en het beleid van
den dienaar op prijs te stellen. Hij, zoowel als
zijne gade, hielden veel van Jansen, en deze voelde
wederkeerig genegenheid voor den koopman.
Het gaat zoo niet goed, Jansen 1 herhaalt
de koopman als bij zicli zelve.
Neèn, zegt Jansen, en zijn patroon in de
oogen ziende, zegt hij vastberaden
We moeten een anderen weg inslaan, en
daarvoor heb ik reeds lang een plan gemaakt.
Sta mij toe, voor een jaar ons eenig overgebleven
schip te mogen gebruiken. Geef mij zooveel geld,
als gij kunt missen en daarbij zooveel mogelijk
Neurenberger waren, en laat mij daarmee afvaren
naar de nieuwe wereld, naar Amerika.
Ge weet zoo gaat hij voort ik ken de
PERZIë.
De correspondent van de ^Standard" te Tehe
ran meldt, dat het Koerdistandsche rebellen-hoofd
Salar-ed-Davellah overwinningen blijft behalen.
Hij voert zijn actie uit naam van den afgezetten
Sjah Mohammed Ali Mirza. Met 800 bereden
strijders heeft hij Hamadan bezet.
Reuter seint uit Teheran
De anarchie neemt ziender oogen toe. De on
lusten doen zich ook hier gevoelen. De rooverijen
nemen toe te Chorozean en Asterabad. In Telisji
heersch oproer. De goeverneur is gevlucht. Te
Kaswin zijn onlusten uitgebroken. Op den weg
van Kasw.n naar Hamddan plegen roovers veel
overvallen De goeverneur van Sjalsjal is op weg
naar Tebris door nomaden aangevallen. Srab is
ingesloten door Sjakwavennen, die het verkeer
met Ardebil en Tebris onmogelijk maken. In
Karadag zijn Armenische dorpen geplunderd.
Sinna is in de handen van Koerden, die zich
hebben aangesloten bij prins Salarad, die naar
Hemadan oprukt.
Te Viramsja en Sjiras moet gisting bestaan. Te
Teheran zwijgt men over de gebeurtenissen, waar
schijnlijk om het succes van de leening, die te
Londen wordt geplaatst, niet te bederven. De
gebeurtenissen, die in Perzië zullen plaats hebben,
zouden bet Engelsche publiek zeer wel onvoor
bereid kunnen vinden.
China en voor de opendeurpolitiek. Hooggeplaat
ste Ohineesche ambtenaren hebben groote waarde
aan het feit, dat het nieuwe Britsch-Japansche
verdrag den weg openlaat voor de totstandkoming
van het Britsch-Amerikaansche.arbitrage-verdrag,
welk verdrag aan de Vereenigde Staten nog meer
invloed dan totdusver zal verzekeren op de Ohi
neesche aapgelegenheden ^en dat een beletsel zal
vormen voor een aanvallend Japansche politiek
ten koste van China. Echter veroordeelen de
meeste Britsche kooplieden in China (naar Ohl
beweert) de hernieuwing van het Japansch-Brit-
sche verdrag.
Zaterdag zijn zijn te Konstantinopel drie ge
vallen van cholera voorgekomen, waarvan éen met
doodelijken afloop.
Uit Belgrado wordt gemeld, dat Zaterdag
avond de bliksem is ingeslagen in het gebouw der
machines behoorend tot het nationaal kruithuis
van Ohlhosevo. Het gebouw is geheel vernield
De schade wordt op 100.000 dinars begroot.
Aan het »Berliner Tageblatt" wordt uit St.
Petersburg gemeld, dat het joodsch letterkundig
genootschap, 't welk 120 succursalen in de pro
vincies telt, op last van den prefect van politie is
gesloten.
Een krachtige aardbeving heeft gisteren
morgen den toren van een synagoge te Kecske
met doen instorten en de klokketoren van- de
Grieksche kerk beschadigd.
In weerwil van de groote omzichtigheid der
havenautoriteiten te New-York, hebben zich in
de haven van New-York vijf choleragevallen
voorgedaan. Twee gevallen hadden een doodelij
ken afloop, terwijl de drie andere lijders in
geïsoleerde barakken verpleegd worden. In alle
vijf gevallen waren het uit Italië herkomstige
immigranten, die aangetast waren.
Debietrecht op tabak.
„Die Midd-ensfianriSshoind bevat, het praeadvies
voor !höt la.s. mi-d den-s Land Is'c on-gres over het wets
ontwerp- tot heffing van de'bietr-echt op tabak.
In den aanhef wordt betoogd, dat we in tons
ila.nd nog niet giek-omen zijn tot een evenredig©
I verdediging van ï'asten en geklaagd', dat tot hé
den de 'regeering nqg niic-t ge-zwicht is voor den
aandrang om veiri'agiin'g va,n die personeel© be
lasting in te v-oeran.
Het lontweirp-d-ebietrecht zegt, praeadviseur zou
bij aanneming niet aïl-een de samenleving ver
rijken mot een nieuwe wet, het beteekent ook
de introductie van een nieuw soort wetten,
een (stelsel van speciale heffingen, drukkende qp
slecltts een enkele groep (of groepen) der gte.
nucienscha'p.
jk-t door minister De Meest-er uitgevonden, en
thane door mini-ster Kolkman uitgewerkte svstieeïn
dient -door ide-n middenstand met meer dan ge-
taal en ik hoop, dat mijn pogingen, om geld te
verdienen zullen gelukken.
De beide mannen beraadslaagden nu een ge-
ruimen tijd over den voorslag. Het voor zoowel
als het tegen werd overwogen met dezen uitslag,
dat Jansen naar Amerika zou afvaren.
We zijn vier weken later.
In raadsgewaad stapt koopman Gruit van
Steen naar de haven, een menigte volks, met het
lot van den koopman bewogen, verbeidt 't oogen-
blik, waarop het schip geladen met allerlei waren,
de haven van Hamburg verlaten zou.
Eenige handelsbedienden schudden bedenkelijk
het hoofd ze zeggen den koopman hunnen mee
ning, namelijk, dat hij wellicht te veel gaat wa
gen. Maar met forsche stem roept de oude Jansen
zijn meester toe
Laat den moed niet zinken wij hopen el
kander in gezondheid weder te ontmoeten op
beter tijden vertrouw op de toekomst 1
Daar donderde het eerste signaalschot van
afvaartde zeilen werden geheschennog een
flinke handdruk van meester en dienaar en het
schip stak van wal.
In breede plooien wapperde de Hamburger vlag
in de heldere lucht en weldra kliefde het schip
de golven van de kalme zee
Bijna was een jaar verstreken van Jansen ech
ter kwam taal noch teeken. Wel verbreidden
zich onheilspellende geruchten van het vergaan
van Luitsche handelsschepen. Met dat al gingen
won© Lm-Tankstelling onder de mogen te wofdbn
gezien, want, is dit soort special© heffing-en hier
eenmaal ingevoerd, dan is bet te voorzien, dat
hij iele steeds terugk-eerlend© tekorten en behoeften
deze o-t qp-vol'gende ministers van- Financiën in
d-GiZe richting zullen voortgaan, en- ook andere
artiiteJ-en, bedrijven, en daardoor nieuwte groe
pen van den midd-'en-stand, onder de bel'asting-
schrcpf zullen trachten te brengen. Dit. kan in
verschillend© vormen geschiie-dern., zooals debiet-
nctebt, aecijn-srecht, vergunningsrecht, heffingten op
die fabrieken, en-z. Die nedmeering, dat slechts
enkele artikelen zich leianen tot' eene heffing,
z-qoalls die wordt voorgesteld vopr de tabak, gaat
dus niet op e,n mag in geen geval oorzaak zij'n,
da,t toen het gevaar onderschat.
Hef wetsontwerp be'Je-mmert in hooge mate
de voor den handel1 zoo. noodzakelijk vereisc'ht©
vrijheid van beweging', zegt de praeiadvis-eur, het
geen hij dan uitvoerig uiteenzet.
Wal de afwenteling de-r belasting op den ver-
bmiker betreft, Tezen we in het praeadvies o.a.
Alle te-elangh-ebbenden zijin hiet er ove-r eens,
dat heit resultaat ©en geheel an-der zal zijn, en
dat de kleinhandelaar voor een aanzienlijk deel
hel kind van de rekening zal- worden. Wij gronden
onze, meening op' de navolgende overwegingen
Prijisv©rhooging1 vooral voor niet beslist nood
zakelijke levensbehoeften, heeft steeds vermin
dering van consumptie tengevolge-.
Het 'publiek zal immers niet in staat zijn plot
seïing een belangrijk hooger bedrag aan derge
lijk© artikelen te besteden. Bovendien leert de
dagerijksehe ervaring ons, dat. bij: de minste -of
geringste aanleiding het gebruik van tabak wordt
beperkt of -nagelaten. i
Ei© vermindering van verbruik zaï dan ook
oorzaak zijn, dat de prijsverhooging van het
verkocht© niet beperkt zal' kunnen worden tot
de 10 'o/o, wialk-e het recht bedraagt, temeer
omdat, prijsvejrhooging me-t eene fractie van cen
ten voor ons bedrijf eigenaardige be-zwaren met
zien 'n-reingt.
De onderlinge concurrentie, die door d© voor
gestelde wet in belangrijke mafte: zal worden ver
scherpt, zal' vermoedelijk -oorzaak zijn, dat een©
zoodanige prijsVerhooiging van het product voor
den bande? onbereikbaar zal wezen, zoodat eene
afwen-teling op het publiek slechte in onvoldoen
de mate kan w-o-iiden veirkregein. Anderzijds: is
het zeker, dat fabrikanten, voor hun verminderd
debiet bij den detailhandel een equivalent zullen
zoek-en in het oprichten van eigen winkelte en
filialen, wat weer ten gevol-gte heeft, dat de zelf
standige winkelier, middenstander, wordt uitge-
schaKeld en vervangen door loontrekkend© bedien
den of winkelhouders; daartoe a-ede te werken,
kan toch nooit in 's ministers bedoeling hebben
gelegen.
Uitvoerig twordt dan door den prae-udviseer
aangetoond, hoeve©! moeilijkheden de toepassing
en toezicht en c-ontró-lte medebrengen.
De prae-adviseur zegt o.a., dat de belasting-
de zaken van koopman Gruit al sneller achteruit
Met den dag werd de toestand bedenkelijker.
Het jaar snelt voort. Oudejaarsavond komt.
Het is stil in het rnime kantoorbij den grooten
lessenaar zit de koopman, gebogen over zijn groot
boek.
Langzaam legt hij de pen neder. .Zachtkens
sluit hij het boek, wat hij gevreesd had is wer
kelijkheid geworden de schulden overtreffen
zijn vermogen.
Hij staat op en verlaat zijn kantoor, om de
familiekamer binnen te treden. In gepeins ver
zonken zit de vrouw des huizes bij de tafelde
kinderen spelen met Sultan, des koopmans grooten
hond.
Zwaar zuchtend verwisselt de koopman zijn
kantoorkleeding voor het raadsheercostuum met
een kus neemt hij afscheid van vrouw en kinde
ren en begeeft zich langzaam op weg naar het
Raadhuis.
In de groote zaal zijn verschillende kooplieden
aanwezig. Na allen de hand te hebben gedrukt,
legt de koopman bet zware grootboek, hem door
een zijner dienaars nagedragen, op de tafel.
Het is stil in de zaalalle beseffen de zwaarte
van den last, die op zijn schouders drukt.
Als hij het boek geopend heeft, verklaart hij
eerlijk, en rondborstig, niet in staat te zijn de
zaak langer door te zetten, noch zijn schulden
te betalen.
I (Sjot volgt)j,
