De Pest.
De Financier.
Zaterdag 5 Aug. 1911
Telefoon no. 85.
TWEEDE BLAD.
FEU1LLET O N.
Gemengd Nieuws.
No. 10085.
NauXv'elijks veertig jaren geleden was de pest
in Europa, een zeer weinig bekende ziekte; zij
wielrd zelfs in de geneeskundige studieboeken niet
vermeid en de arts moest epn uitgebreid hand
boek opslaan om zich eenige keunis aangaande
deze ziekte te venven'en. Wat men onder dfe
toeken van de pest wist, was uitsluitend verkre
gen door de lectuur van historische en roman
tische' werken, die uit dien aard der zaak van
het ziektebeeld slechts een zeer onvolkomen beeld
kondien geven.
■Hop vee]; is sedert niet veranderdD.e ont
zaggelijke toename van de verkeersmiddelen, waar
door die uitbreiding van de ziekte zeer wordt
in de hand .gewerkt, zoodat voortdurende waak
zaamheid geboden is om de bronnen van infectie
te keeren, en met minder de verbazende vor
deringen in onze kennis van die oorzaken der
infectieziekten, hebben a.aji dp studie van de pest
een mate van belangrijkheid geschonken, dat ook
dp leek in de vraagstukken levendig1 (Jeelmeemt.
Aldus dr. R. G. Rijkens in een belangrijk ar
tikel! over de pest in hiet tijdschrift „De Natuur":
De onderzoekingen der laatste, jaden hebben
dei overtuiging gevestigd, dat Rritsch Indië, in het
bijzonder het Himalaya-gab iei, als de bakermat
van de ziekte moet worden- beschouwd, van waar
■uit de epidemieën, die in den Hoop der tijden
Europa hebben geteisterd, zijn uitgegaan. Ook in
China, en wellicht ook in Mesopotamia, a,an de
kusten van Arabië pin im het brongebied van den
Witten Nij'l bestonden steeds endemische pest
haarden. i
Het ziektebeeld van die pteist is in hoofdzaak
het volgPndie. Die ziiekte treedt meestal plotseling
op; soms ga,an etehter uren of dagen lang' voor
boden vooraf. Deze-bestaan in vermoeidheid, ge
druktheid, pijn in de Hemden, hoofdpijn, dorst enz.
De eigenlijke ziekte begint dikwijls met stekëndie
en brandende pijnen op de plants', waar 'zich later
de. klierontsteking, de pestbuil, (bube) ontwik
kelt, tevens krijgt de patient erge huiveringen
met opvolgende hitte, hevige hoofdpijnen, duize
ligheid en niet 'zeidein brakinigen. Die lichaams
warmte pleegt in de koorts 39 tot 40 gr., in
zware gevallen echter o.ok m'eier te bedragen.
Dp zieke is lichamelijk en geestelijk op. bet uiterste
afgemat, en maakt den indruk van iemand die
zwaar dronken is. Weldra, treedt een toestand
van verdooving in, die meermallen door uiterst
angstige dellriën,' waarbij! de zieke moeilijk in b;ed
te houden is, afgewisseld wordt.
De algemeene verschijnselen 'zijn soms zoo he
vig, dat de 'dood reeds na 24 uren intreedt, zon
der dat. zich plaatselijke verschijnselen ontwik
keld hebben. In het meieriendeel der gevallen,
waarbij het beloop langzaïmer is; treden ook deze
laatste, waaronder de pestbuilen de eerste plaats
Dekleeden, op. V,an af den 2ie'n tot den 4en dag
der ziekte komt onder pijln een zwjeiling Van
de lymph'klieren in de liesstaejek, de okselholte1,
aan den hals, of aam dein hoek van de onderkaak
te. voorschijn. Deze zwellingen (bubonen) vop-
ten hard aan en- bereiken de grootte van een
noot, kippenei, ja somis zielfs van oen vuist;
ontwikkelen zich do bubonen aan den hals, dan
volgt de- dood niet zelden door verstikking. Het
vroegtijdig optreden van de bubonen is betrek
kelijk gunstig; zeer ongunstig zijn bloedbrakingen,
bloedige urine en het optreden van bloeduitstor-
tingen in de huid („'zwiarfe pest").
De bubonen kunnen langzamerhand van zelf
verdwijnen, of wel' in het later beloop in veret
tert ng overgaan. Behalve bubonen kunnen ook
pvslpuisten en carbunkels de pept aankondigen.
Deze beginnen met ©en vtoositeekachtigte vlek ter
grootte van een erwt op een willekeurige plaats
van de huid. Uit de zeer pijnlijke vlek ontwik
kelt zich snel een grootere of kleinere blaas met
troebelen inhoud.
Boeiende Roman.
(Naar het Franseh.)
13)
Twee boekenkasten, een oude koffer met ge
)velfd deksel, eveneens in gebeeldhouwd eiken-
nout, en een breede tafel voltooiden het ameu
blement van dit studeersalon. De veerkrachtige
d'kte van het tapijt, verhoogd door een zwaar
°nderkleed, de wijdte der portières en gordijnen
ptuigden genoeg van de bezorgdheid des over
ledenen om alle geraas te onderdrukken en van
behoefte aan volstrekte stilte om te arbeiden,
deuren der meubelen en laden waren open,
Maar eer de commissaris deze na ging zien,
egon hij met een nauwkeurige bezichtiging
an het tapijt. Hij liep op handen en voeten,
oorsnuffelde als een speurhond de kleinste
schuilhoeken, terwijl hij met zijn dievenlantaarn
eik donker plaatsje verlichtte. Daar stond hij
eensklaps met een „ha 1" vol voldoening op. Hij
Meld in de hand een pennenhouder van olijf-
boomhout, waarvan de pen, in den val, de punt
verloren had.
Hij onderzocht hem
tls well 'tis well" bromde hij, „maar 'tis
Met alles: Ons ontbreekt het voornaamste het
Nu eens blijft het bij de vorming van de blaas,
of wel hel onderliggend weiefeel1 wordt bard en
gaat in een diiepgrijpe'niien carbunkel' over met
uitgang in versterf (gainjg'raem).
In somfnig© voren van pest treedt de ziekte
het eerst in de Üudhtpijipstakkiein en longen up.
Deze vorm verloopt bijna geheel als een gewone
catarrh,ate of fibrinous© longontsteking, waarbij
wittel of bloedig g'ekleuridie fluimen worden opge
hoest. De Overeenkomst met andere vormen van
longontsteking ka,n zooi groot zijn dat alleen het
bacteriologisch onderzoek tot de diagnose voert.
Terwijl het ziektebeeld van die pest reeds se
dert een reeks van eeuwen vrij! nauwkeurig be
schreven is, verkeerdejn wij to.t voor kort aan
gaande de ziektekiemen en haar verbreiding ge
heel in het duister. Merkwaardig is hef, dat al
leen de Chineezen, die onis trouwens in de cultuur
lang zijin voorgegaan, reeds in de grijze oudheid
wisten, dat de piest hun door de ratten werd
overgebracht en zij duidden de pest dan ook
treffend als. „riekte van de rat" aan. Het oudste
document, d,at spreekt oVer een bietrekking tus-
schen de pest v,an de knaagdieren on die van
don monsch, vindt men in den bijbel'. In liet
lste boek van Samuel wprdt verhaald, dat toen
de Pbiïistijnen aan -de Joden dien tabernakel ont
stalen, zij door God gestraft werden, die hun
de pest toezond. Om hiervan bevrijd te worden,
moesten zij een offer brengen van 5 ratten |en
van 5 muizen in goud.
Uit beltgeen de scihrijVer verhaald over de .over
brenging van de pest moge bet volgende staaltje
worden medegedeeld.
Op een schip van Zanzibar naar Bombay wer
den alle personen ziek, die zich met 'het vangen
van tamtam, dat zijn zieke ratten, hadden bezig
gehouden waaronder een blanke officier.
Op de „Hghllanid Prince" van Zuid-Amerika over
Rotterdam naar Londen en vandaar naar Zrrid-
Anrerika, kwamen op het laatste gedeelte v,am
de reis 7 pestgevallen voor. Het eerst werd de
pompenmaker ziek, deze- had meit den bloot en
arm een rattonlïjk uit de verstopte; pomp te voor
schijn gebaald'.
Vervolgens komt de schrijver tot de' medistehle
behandeling der ziekte.
Bij' de absolute onwerkzaamheid van alle art
senijmiddelen voor de genezing der pest en de
onmogelijkheid de ziekte: dooir sanitaire maatrege
len, waar zij' eens uitgebroken is, in belangrijke
mate te beperken, llag bet voojr de hand, naar
aanleiding van de ervaring bij' andere infectie
ziekten opgedaan, ook bij' de pes!t de modern©
serumbehandeiing te beproeven.
Nadat, proeven .op konijnen waren voorafge
gaan. bij welke dieren, door verhitting tot 65
gr. gedooide, pestcuïturen werden ingtespotein, gin
gen Yersin, Roux en CaHmatite in 1894 tot proe
ven met paarden over, die volkomen slaagden.
De. injectie van 10 cM3. serum van ©en geïmmu
niseerd paard maakt den mensch onmiddellijk
onvatbaar voor d© ziekte. Maar daar deze immu
niteit slechts' van beperkten minstens' 10 dagen
'duur is, wordt heit duidelijk, dat de metbode
practisch veel1 te wenschen overlaat. Wat verder
de genezend© w'eirki.ng betreft, die Yersin ook
aan het serum toeschreef, zoo waren de resultaten
uiterst wisselend; vooral "de Duitsc'he waarnemers
kondein de gunstig© resultaten van Yersin geens
zins bevestigen.
De door de |s eruminjecties verileende immuni
teit noemt men een passieve, zijl Itevert het voor
deel op. diat de inenting tot geen ziekelijke stoor
nissen aanleiding geeft en dat de immuniteit
bijna plotseling verkregen wordt. Krachtiger e,n
langduriger werkt de actieve immunisetering met
de lymph© van Haffkinie, die uit een'bouilloncul-
tuui van de pelst bestaat, waarin de bacillen
door verhitting gedood zijn. Een groote scha
duwzijde van deze methode is echter, dat de
inentingen uiterst pijnlijk zijn, en zoowel eien
algemeene als een plaatselijke reactie veroorza
ken, waardoor de ingeënten zich bepaald ziek
werktuig der misdaad. Als de moordenaar het
meegenomen heeft is hij een handige kerel en
heeft hij een kans te meer om ons te ontsnap
pen. Heeft hij het hier gelaten dan kan het de
geleiddraad worden, die ons zal helpen hem te
ontdekken."
Hij zette zijn onderzoek door. Hij bespeurde
onder den koffer geheel achter aan, tegen den
muur iets dat schitterde. Hij ging plat op den
buik liggen en met een liniaal haalde hij het
voorwerp naar zich toe. Toen hij het onderzijn
bereik kreeg, greep hij het en sprong met een
triumfkreet overeind
„Ik heb het. Het is een mes I"
Hij ging er mee naar het venster om het in
't volle licht te beschouwen.
„Ziedaar iets vreemds," redeneerde hij. „Dit
wapen is een Japansch mes, zooals men er sinds
eenige jaren voor tafelbediening verkoopt. Al
leen is het veel beter afgewerkt, met meer
kunstsmaak uitgevoerd dan het gewone fabri
kaat, dat mên in de magezijnen vindt. Het
lemmet is verstaald als van een scheermes.
Het is het werktuig der misdaad bloedvlekken
bewijzen het. Deze aanduiding maakt ons de
ontdekking van den misdadiger gemakkelijk.
Klaarblijkelijk was de man, de bezitter van 'dit
mes, dat als kunstarbeid en misschien ook als
antiquiteit waarde heeft, noch een werkman,
noch een booswicht van beroep. Een dief voert
niet een dusdanig wapen, waarvan het lem
met niet buigt in het hecht, en dat daardoor
gevoelen. Men begrijpt, dat diergelijke inentingen,
in het groot toegepast, op onoverwinnelijk en te
genstand afstuiten.
Ten sl'otte zij' hier nog meegledeekl, dat Ivolle
en Strong alls inenitstof levende pestcuïturen heb.
ben toegepast, waarbij de giftigheid door kweeking
in bouillon met toevoeging van al'cobol bij een
temperatuur van 41 tot' 43 gr, verminderd was.
V oügens de genoemde onderzoekers werden na
deel! gë gevO'lglen, behalve de reactie, zooals zij
ook bij dood© pestcuïturen optreedt, tot dusver
niet waargenomen. Het staat échter tie1 bezien,
of veten geneigd zullen zijn hun huid aan deze
heroïsche behianidelingsmiethodei te wagen; de eer
ste proeven geschiedden dan ook zeer wijselijk
en humaan op 42 tor dood veroordeelde mis
dadigers in Manila.
De niet bepaald bemoedigende slotsom is, dat
wij tot dusVér zoo min een. zeker werkend vaccin
als een serum bezitten, waarmede: wij de pest
kunnen bestrijden. Wat geneesmiddelen betreft,
zoo zijn deze alle onwerkzaam geblekenook
inspuitingen met de nieuw]© a rsenik verbindingen
volgens Ehrlicb hadden op het beloop zoo goed
als geen invloed.
I e thans op Java voorkomende pest bewijst,
hoe onberekenbaar het optreden van deze moor
dende ziekte nog is.
Lijk gevonden. Gisterenmorgen werd in de
Hcirpscbe heide onder Berchem, bet lijk gevonden
van zekeren v. d. W„ landbouwer. Reeds ©enigen
tijd moeit bet lijk daar wel! gelegen hebban, wijl
sporen van ontbinding reödis aanwezig waren.
De man moot door do hitte bevangen zijn en is
daar ineengezakt.
D oor de machine gegrepen. Donderdag
ave,rd te Zuid-Woïd© de 15-ja,rige Dirk Middel-
fepd door een drijfriem eener dorsc'hmaehine ge
grepen. De jongen was onmiddellijk dood.
Gearresteerd. Men meldt u i t Haa riem
Door de politie alhier iis aangehouden, de 21-
jarige slagersknecht A. H. V., die te Amsterdam
een vijftal' slagers had opgelicht voor een be
ding van f 250.
Een homoeopath©. Naar men aan de „N.
Veend. Ct." mededeelt, is de 'homoeopath© Mina
Seyffert, die het vorige jaar t© Winschoten woon
de en daar en uren ver in bet rond practiseerde,
thans in e|©n gevangenis in Duitsfchlland over
leden. Zooate men Weet, was zij in Winschoten
opgepakt, omdat zij in baar geboorteland (Duitsch-
land.) nog straf te ondergaan had.
Watrgebrek op WaTcberen. Hoe gT'oot
'het gebrek aan water hier is, is wel af te lei
den. uit het feit, dat bef waller voor de loco
motieven der staatsspoor te Yrissingen, die steeds
het water der VÜissingisch© waterleiding gebrui
ken, nu reeds gedeeltelijk water gebruiken, dat per
extratreiin uit Noord-Brabant naar hier vervoerd
wordt. Speciale wagens tot vervoer van water
worden voor dit vervoer gebezigd.
Gevolgen der M ijlinontgi nn i ng. De
pachthoeve 'Schifferheide, gelegen in het conces-
sieveld der mijn Willem Sopjhia., te Spökboizer-
heide, vertoont sedert ©enigen tijd ernstige sporen
van zakking. Geheel© stukken vallen uit de pla
fonds, scheuren vertonnen zich in alle muren,
deuren en vensters klemmen en welhaast zal
het woonhuis zoo gehavend zijn, dat hetzelve
onbewoonbaar 'wordt, zonder' te spreken van dra
g'end© 'gevaren- voor meerder© ongelukken.
(L- k.)
Afschuwelijke misdaad. Te Nantes zijn
tw'ee jongens van 9 en 11 jaar gevangen geno
men, die in koelen bloede een kameraadje, den
reeds te moeilijk is te verbergen, dat den zak
doorboort, kan vallen en hem die het draagt
verraden of verwonden. De man die er zich
van heeft bediend, zal veeleer behooren tot een
hooge klasse der samenleving, tot den geleerden
stand. Misschien is hij wel een kunstenaar I
„Laat mij dat mes zien I" sprak levendig Odon
Wegrow, die zoodra zijn eerste ontsteltenis
■overwonnen was, met oplettendheid, leunende
tegen de deur der spreekkamer, de nasporingen
van den commissaris volgde en nu, ondanks
diens verbod, het vertrek binnentrad.
Leguillon reikte hem het wapen over.
„Maar de ongelukkige René heeft zich zelf
van het leven beroofd I" riep de bankier uit.
„Zich zelfl Wat praat gij?"
„Ik zeg dat dit mes hem toebehoort, dat hem
is toegezonden door een zijner vriendèn, die
te Yeddo, in Japan verblijf houdt. Het lag ge
stadig op zijn werktafel, hier op dit blad, vóór
dezen intkoker. Hij gebruikte het om papieren
door te snijden. Menigmaal heb ik het hem
werktuigelijk zien hanteeren. De ongelukkige
heeft er zich van bediend om zich de keel af
te snijden."
„Mijnheer Bernard zou een zelfmoord begaan
hebben, enkele dagen vóór zijn huwelijk I" ant
woordde de commissaris. „Dat is niet aanne
melijk I Zeg liever dat de moordenaar dit wapen
meer geschikt vindende dan dat, t welk hij on
getwijfeld had meegebracht, er zich bij voorkeur
van bediend heeft. Wie weet zelfs of hij niet
9-jarigem Joseph Noël', hebben vermoord. De kna
pen waren met hun drieën uit wandelen gegaan.
Dep. avonds kwam de kleine Noël niet thuis-, en
de heide andere jongens werden nu dooi' de
beangste ouders en die politie ondervraagd. Zij
vertelden, 'dat. Joseph Noël bij1 het baden ver
dronken was, en dat zij hem niet. hadden kunnen
redden. De commissaris' van politie meende echter
■eenige tegenstrijdigheden in die verklaringen der
knapen op te merken. Hij .onderwierp hen af
zonderlijk aan een verhoor, en nu kwam d'e vree-
s'elijke waarheid aan het licht. Die drie jongens
liepen langs de Loire. Joseph Noël had de baud
gegeven aan zijn kameraadje Pierrö Desnaray.
Plotseling gaf de andere, een zekere Edo-uard
Vernet, hem van achteren een duw, zoodat hij
in ''t water viel. Om niet mee te vallen, liet
Desïnaray, volgens zijn beweren, Noël1 los, en
de twee kleine monsters liepen, zoo h>rd zij
konden, weg, zonder zich om hun slachtoffer
te, bekommeren. Die jeugdige moordenaars zijn
zeer kalm, en schijnen zidh niet bewust van de
afschuwelijke misdaad, die zij hebben bedreven.
M o o r <1 a a n slag op een cha.uf f eu r. Don
derdagmiddag vervoegden zich twiee jonge man
nen bij een aut.o-verb uurder te Amiens, bij' wien
zij een auto huurden. Zij vertrokken, gestuurd
door den 20-jariigen chauffeur Arthus Labarre,
■eu lieten zidh naar Breteuil1 brengen.
Tijdens de terugreis, omstreeks, half negen
's avonds, lieten de tweie mannen den chauffeur
stoppen in de buurt van Hébécourt. Een hunner
ging op den bok zitten, terwijl de andere Labarra
door het portier aanriep; zoogenaamd om hem
een bevel1 te geven. Op het oogenblik dat de
chauffeur het hoofd omwendde, bracht de kerel
di© naast hem w.as gaan zitten, hem een hevige»
slag me.t een scheermes in den halb toe.
De ongelukkige viel van zijln zetel' op den Weg,
maar had dein moed' op te staan en zoo gauw
als het bloedverlies en zijin toenemende zwakte
hem veroorloofden, naar het dopp Hébécourt te
lioopen Daar viel' hij' bewusteloos voor de deur
van een der eerste huizen neer. Men slaagde er
echter in, hem weder biji kennis te brengen, en
Labarre kon op een stukje papier zijn naam, het
nummer zijner auto en eenige bijzonderheden van
den moordaanslag opschrijven.
Ondertnsschen had een dier bandieten de vlucht
genomen. De andere, die den steek had toege
bracht, een zekere Wlladimir Broyer, Rus van
geboorte en 19 jaar oud, zette er zich in nlle
kalmte aan, den wagen, dien de schurken blijk
baar te geide hadden willen maken, op- gang
te krijgen. Daar de moordenaar gieen verstand
had van auto's, nam dit eenigen tijd in beslag.
Tenslotte slaagde hij er echter in, den Wagen
in beweging te brengen. Broyer was echter zoo
onvoorzichtig, door Heibéteourt tei rijden, vaar men
juist bezig was, den zwaar gewonden chauffeur
te! verplegen. Een gendarme bemerkte het num
mer van de auto en hield den bestuurder aan.
De moordenaar werd in tegenwoordigheid van
zijn slachtoffer gebracht, en Labarre herkende hem
onmiddellijk. Bloyer werd naar Amiens vervoerd,
hetgeen met groote moeilijkheden gepaard ging,
daar de woedende menigte h©m wild© lynchen.
De toestand van den ongtelukkigien chauffeur
is zeer ernstig.
Groote boschbrand. Een vreeselijke
boschbrand, die sinds Zondag gewoed heeft en
ongeveer 700 morgen bosch heeft vernietigd, kon
Maandag in den loop van den dag worden ge-
bluscht. Het was ech'.èr niet mogelijk de uitbrei
ding op de veenderijen te verhinderen. Tot nog
toe waren alle pogingen om den meer en meer
zich uitbreidenden brand te beperken vruchteloos.
De brand nadert tot het dorp Plessa, dat niet ver
van de Saksische grens ligt en heeft reeds alleen
staande woningen buiten het dorp bereikt, waar
van de bewoners zijn gevlucht. Militairen en alle
bewoners van de omliggende plaatsen zijn aan
het werk om het vuur meester te worden.
de nagedachte heeft gehad om door die keuze
een verwarring te stichten die de justitie deed
aarzelen en hem tijd gaf te ontsnappen."
„Wanneer denkt gij dat de misdaad is begaan?"
vroeg Wegrow.
„Het lichaam is al een zekeren tijd koud.
Voel I"
Leguillon legde de hand van den bankier op
de saamgetrokken vingers des lijks Bij deze
schrikwekkende aanraking, die erger is dan koud,
die het bloed doet bevriezen, die men moet
ondervonden hebben om te weten wat ze is, en
ie op de huid een indruk achter laat zoo on-
afwischbaar dat de kus, welke men op het voor
hoofd eens dooden geeft, u gedurende meer dan
veertien dagen op de lippen blijft als een ijskoud
lidteeken, waar soms jaren nog na deze aanra
king een ontzettende gewaarwording van op
doemt, trok Odon Wegrow ijlings de hand terug
en sidderde van het hoofd tot de voeten, terwijl
hij doodsbleek werd. Hij weef zich de vingers
als om ze te verwarmen en er een smet af te
wisschen, onder een beweging van afgrijzen,
die hem een tooneelspeelster in de rol van lady
Macbeth benijd zou hebben. Hij keerde bevende
in de spreekkamer terug en zocht een steun
tegen den muur, terwijl hij voortging lan°duri°-
en langzaam de eene hand over de andere te
wrjjven.
(W-Ordt verwijd),
UW
