Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
34ste' Jaargang.
Woensdag 6 September 1911.
No. 10111.
Officieele berichten.
Kennisgeving.
Kennisgeving.
Bnitenlandsch Nieuws.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland 2.—per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Familieberichten 20 cent per regel.
Handelsadvertentiën van 1—6 regels f 0.92elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst b i I-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Schietoefeningen.
De Burgemeester van Schiedam,
brengt, op verzoek van den heer Commissaris der
Koningin in deze provincie, de volgende berichten
ter kennis belanghèbbenden bij de scheepvaart
Schietoefening van het fort Ilarssons,
Keede van Texel.
Volgens mededeeling van den Minister van
Oorlog zal op 15 en zoo noodig ook op 16 Sep
tember a.s. eene schietoefening worden gehouden
van het fort Harssens. Er zal gevuurd worden
met kanonnen van klein kaliber (6 cM.), waarbij
onveilig wordt gemaakt de reede van Texel tot
op 4500 M. van het fort.
Op de dagen, dat gevuurd wordt, zal van het
fort eene roode vlag waaien, die 3 uur vóór het
begin der oefening halfstok en één uur vóór de
oefening geheel voorgeheschen wordt, alsmede
gekleurde vlaggen, aangevende de ware rich
tingen, waarin gevuurd zal worden. Bovendien zal
op den avond vóór, en op den dag der schiet
oefening, een waarschuwingsbord geplaatst worden
bij het gebouw van den vischafslag aan de
buitenhaven, vermeldende in welke richting dien
dag gevuurd zal worden, terwijl bij het torpedo
magazijn en aan den ingang der haven borden
zullen geplaatst worden, waarop is aangegeven
de beteekenis der gekleurde vlaggen, als volgt:
rood-witte vlag beteekent Noord, wit-zwarte vlag
NO., zwarte vlag Oost.
Aan de W.-grens moeten schepen, om zooveel
mogelijk buiten den onveiligen sector te blijven,
niet beO. de lijn: haven Nieuwediep-Oudeschild
komen en het Malzwin varende, zoo Z.-lijk moge
lijk houden.
(Zie «Ned. krt." Nos. 201, 212.)
Schietoefeningen van het fort Pampus,
Zuiderzee.
Volgens mededeeling als voren zal op 6 Sep
tember a.s. eene schietoefening worden gehouden
van het fort Pampus. Er zal gevuurd worden
met kanonnen van klein kaliber (6 cM waarbij
onveilig wordt gemaakt een sector, begrensd door de
ware richtingen Oost en Z.OtZ. (56°) tot op 4500
M. van het fort.
Op 13 „September d. a v. zal een dergelijke
oefening worden gehouden, waarbij onveilig wordt
gemaakt een sector, begrensd door de ware rich
tingen O.N.O. Z.OtZ. door Oost (79°.).
Op de dagen, dht gevuurd wordt, zal van het
fort Pampus eene roode vlag waaien, die 3 uur
vóór het begin der oefening halfstok en één uur
vóór de oefening geheel voorgeheschen wordt.
Bovendien zullen te gelijkertijden op dezelfde wijze
roode vlaggen waaien van de batterijen Diemer-
dam en Burgerdam, de Westbatterij nabij Muiden,
eo den kerktoren te Muiderberg.
(Zie „Ned. krt." No. 212).
Schiedam, 6 September 1911.
De Burgemeester voornoemd,
M. L. HONNERLAGE GRETE.
DRANKWET.
moet geschieden op werkdagen, behalve des Za
terdags, van 4 tot en met 8 September a.s. bij het
hoofd dier school, in het gebouw van school H,
aan de Schoolstraat no. 10, des avonds tusschen
6£ en 8 uur.
J. A. VAN DER POEL.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
Gelet op art. 12 der Drankwet;
Brengen ter openbare kennis, dat bij hen een
verzoek is ingekomen van M. BLOM-Roster, om
yergunning voor den verkoop van sterken drank
|n het klein, voor gebruik ter plaatse van verkoop
In het pand Boterstraat 31
en herinneren, dat binnen 2 weken na deze
bekendmaking tegen het verleenen van de ver
gunning schriftelijk bij hun College bezwaren
kunnen worden ingebracht.
Schiedam, 6 September 1911.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
1 M. L. HONNERLAGE GRETE.
De Secretaris
v. LUIK, L.S.
Openbare Herhalingsschool
voor JONGENS.
Aanmelding van leerlingen, die gewoon lager
°nderwijs genoten hebben, voor den a.s. cursus,
waarop land- en tuinbouwkundig onderwijs kan
erkregen worden, moet geschieden op werkdagen,
ehalve des Zaterdags, van 4 tot en met 8 Scp-
inbor a.s. bij het hoofd dier school, in het
gebouw van school F, aan de Broersvest no. 60,
es avonds tusschen 7 en 9 uur.
B. VAN BOCHOVE.
Openbare Herhalingsschool
voor MEISJES.
Aanmelding van leerlingen, die gewoon lager
hderwijs genoten hebben, voor den a.s. cursus,
De Marokkaansehe kwestie.
IIeaen zal te Bietflljln weder een onderhoud
plaats helbben tusisteben Cambon e)n vom Kider-
len. Wachter.
De Duitse be minister van Buiienl'andsch'e Za
ken zal' bij deze gelegenheid den Fransehen ge
zant het antwoord mededioelbn vooraf door
den rijkskainsefier aan dien keizer voorgelegd
op de eergisteren geformuleerde voorstellen der
Fransehe rejg'eieriing.
Die Lokal-Anzeigérbevat de v oljgende belang
wekkende uitlatingen aangaande de Fransch-Duit-
scbe- onderbandelïnjglein over Marokko:
Het ontwerp van het verdrag, dat door den
gezant van de Franlscibe Republiek is medege
bracht- en thans door het ministerie van buiten-
•landische zaken wordt onderzocht, doet slechts
geringe verwachtingen koesteren op een spoedige
oplossing van bet netelige Marokkaansehe vraag
stuk. Voor zoover wij1 weten, is de regeering op
he,t oogenbTik bezig met bet uitwerken van te
genvoorstellen. Zooals ook in de Fransehe pers
sedert «enigen tijd met nadruk is gezegd, schijnt
Frankrijk met betrekking tot vergoedingen in ge
bied niet 'karig te willtein zijn, indien in Marokko
in den geest, dien dit rijk bedoelt, ruim baan
wordt gemaakt.. Voor zoover wij zijn ingelicht,
liggen de nog te overwinnen moeilijkheden op
een. ander gebied. Om deze te begrijpen moet
mem tot den oorsprong van de onderhandelingen
over Marokko teruggaan, die zuiver plutocratisch
is en uit de zucht tot ondemomiingon en den
bijna omb'eigrensde« invlioied verklaard moet wor
den, dien een niets' ontziende ©n hebzuchtige
oligarchie van speculanten en kapitalisten sedert
jaren, onder allé opvolgende regeeringen van de
republiek en door middel van de pers, op het
Fransehe publiek oefent.
Hoe 'groot die invlloed is, kan hiernaar worden
afgemeten, dat, onder den invloed van het drij
ven van deze groep1, de Fransehe regeering zelfs
niet den scbijin toeft trachtten tie bewaren, doch
op het Aljgeciras-Verdrag reeds inbreuk begon te
mafce.n, voor nog de jnkt ervan idrooig was. het
geen, niettegenstaande den tol'per aan 'gene zijde
van tot Kanaal1, ©en gevaarlijke onderneming
moesit worden. Maar, zeggen wij, juist omdat de
pacificatie van Marokko door Frankrijk, precies
als indertijd de Boerenoorlog' van den kant van
Engeland, als een zuiver kapitalistische commer-
cieelie onderneming moet worden opgevat, kan
men onze staatslieden niet genoeg op tot gewicht
van de zaak opmerkzaam maken, welke de nauw
keurigste waarborgen tot in de kleinste onder
deden voor de economische en. commercieel© be
langen in den toekoms'tigen staat Marokko ve.r-
eise'ht; en dikwij'ils zal men wensehen, dat in de
Wilhelmstrasse naast de staatslieden en diplo
maten ook eieini-g© ontwikkeld© zafcenmenschen
zaten, die alle trucs en streken van de Fransehe
conceSSi©-jagers kennen en weten hoe men er
tegen te werk moet gaan.
In het algemeen schijnt onze regeering van
de grondstelling uit te gaan, dat, als nu eenmaal
een regeling in Marokko tot stand komt,"deze
dan ook zoo grondig mogelijk móet zijn en dat
aan de F ranschen, alls alle overige voorwaarden
zijn veivuid, in politiek opzicht voor zoover
Duitschland aanbelangt, volledig© vrijheid van
handelen zal worden toegestaan. Daarmede is
echter, naar te hopen is, bedoeld, dat Frankrijk
in Marokko naast d© politieke réchten o:ok de
volle verantwoordelijkheid op zich neemt.
Oisehooih wel ©enigermate uit de omstandighe
den, zooalls die tot nu toe waren, verklaard kan
worden, zijln bijna all'e moeilijkheden tusschen
de Duifsctors en die Frainistoh© militaire overheid
hieruit voort,gekomen, dat d!e laatste weliswaar
op a]l'e> rechten van den veroveraar aanspraak
maakte, maar voor het overige zich tegenover
krachtige protesten aolitter de Sjerifijnsche over
heid verschanste, die immers' meester in het land
toette te zijn. Deze toestand moet ophouden.
Frankrijk moet in de toekomst, al's' 'het. in Marokko
politieke rechten wil! uitoefenen, rechtstreeks en
persoonlijk in heel! Marokko voor liet leven en
het eigendom van eiken Duitscton onderdaan
aansprakelijk zijn en ,oip dit beginsel' kan niet
sterk genoeg bij tot te Kuiten Verdrag den nadruk
gelegd worden, voor tot geval1 dit op bevre
digende wijze zijn beslag krijgt.
Minder gewicht wordt aan het' protest tegen
tot oprichten van Marokkaansehe troepen en hst
gebruikmaken ervan op Europeescben bodem ge.
tocht. Vo-orioopjg zal1 de pacificatie van Marokko
nog voor vete tientalten van jaren troepen eischen,
geenszins echter bet aanwerven van krijgers in
dienst, der ongeïoovigieh toelaten. Hebben dan
Algiers en Tunis aan Frankrijk totnogtoe ver
trouwbare Arabische strijdkrachten tot ©en noe
menswaard aantal' opgeleverd, die voor het ge
bruik op Europeesehen bodem geschikt konden
zijn? Die Senegalsdhle Scbütters, waarvan zoo dik
wijls roemvol gewag gemaakt wordt, zijn eins nog
onlangs door vakmannen, die hen aan tot Werk
tobben gezien, in zeer twijfelachtig licht geschil
derd.
Op de economist-he betpalingen moet, zooals
reeds is gezegd, ons' ministerie van buitenland.sene
zaken voornamelijk tot gelwicht laten vatten en
geen tittel of jota over het boofa zien. In hoe
verre datgene, wat men verfeilt over rijkdom aan
ertsen en in het bij'zonder van ijzerbeddingen in
Soes op waarheid berust of naar het rijk der
fabelen moet worden verwezen, is vermoedelijk
op bet ministerie van buitenfandscbe zaken nog
niet bekend, waarschijnlijk is het nog ©en ge
beet onbekende factor, maar men moet et de
mogelijkheid van het beistaan van zulk een rijk
dom aan delfstoffen rekening houden, en hem
openhouden voor den Duitsebem handel1 en in
bet algemeen voor de vrije concurrentie der na
ties. Hiertoe- is niet alteen noodig, dat ieder en
Duilscber bet. bezit van datgene, wat bij tol
nog toe rechtmatig heeft verworven volledig
wordt 'gieiwaarboirgd, maar er moeten pok bepa
lingen worden gemaakt in die richting, dat ert
sen vrij van alle beperkingen, concessies of zelfs
uitvoerrechten, op de internationale: markt kun
nen komen. Verder, dat aan het bezit van erts-
houdend grondgebied of mijnomtginningsreehten
ook de verplichting' tot het ontginnen verbonden
is, want zonder dergelijke waarborgen zou zeker
de langarmige oligarchie op wier bevel' Frankrijk
de netelige taak van bet doordringen in Marokko
is begonnen, een wieg vinden om deze ertslagen
aan de vrije concurrentie te onttrekken en tot.
haar voordeel1 te gébruiken.
Wat het in bezit nemen en bet koloniseeren
van Soes betreft, -op de ondoelmatigheid van
dezen eisch is door ons' reeds bij' herhaling' ge
wezen. Ten eerste is daar in het geheel' niets of
bijna niets meer te kolhniseeiren, omdat het land
reeds beziet is en in de tweede plaats tobben
we nauwelijks kolbnisten, die daar passen en
ten slotte moet men toch ook verder zien. Wat
zou onz© Rijksdag' over deze verwerving van
gebied dan wel' zeggen, die men zou moeten
beginnen met een kredietaanvraag van een aan-
zienlijk groot aantal miljoenen voör aanleg van
"wegen en havens en met het verschepen en
kazerneeren van ten minste een legerkorps en
in den staatsbuidel nog heel andere gaten zou
maken, dan bijvoorbeeld ons Duitsch Zuidwest.
Het zou voor Duitschland niets meer -of minder
beteekenen dan een nieuwe en zeer gevaarlijke,
daarenboven geheel' aninoodige, Achilëshiel.
De „Kreuzzeitung" bevat een uitvoerig hoofd
artikel over do kansen bij eien eventueel'en oor
log. tan een overwegende superioriteit in de
bewapening kan noch bij Frankrijk nocli bij
Duitschland sprake zijln, w'ant de kunst der lucht
schepen c,n vlteigteachinieis in haar tegenwoordig
stadium, kan bezwaarlijk in oorlogistijd een rel
speten, hoezeer Frankrijk ook gelooft, ons daarin
vooruit te zijln. Daarentegen heeft Frankrijk zijn
Oostelijke grenzen met een aaneengesloten gor
del van forten voorzien, en als Duitschland den
oorlog in bet vij-andelyk land wil voeren, zal
het dezen keten eerst moeten verbreken. Een
optreden zal bij de grootte der wiederzijdsche
lteger,s operatievormen opleveren, die in de krijgs
geschiedenis geheel vreemd zijn. De toestand is
ingewikkelder dan in 1870. Maar Duitschland met
zi'in goed georganiseerd Iqgier en zijn bevolking'
van 65 miflioen tegen een tovol'kinjg van 40 mil-
lioen in Frankrijk moet ten slotte de overwinning
behalen. Het blad bespreekt dan de eventueel©
inmenging van andere mogendheden, die het niet
vreest. Wil Duitfechland, dan z,al het later' too-
nejn, hoe het Engelland t© land zal kunnen be
reiken. Verbonden met Oostenrijk zal Duitsch--
liand zonder groote moei rijkheden aan Turkije den
weg kunnen wijZan, en dat Hand behulpzaam
zijn, om aan de voogdijschap' in Egypte een
einde te maken en het Suezkanaal aan den
invitod van Engeland te onttrekken.
De redevoeringen bij de vlootrevue te Toulon
gehouden maken te BeriSjln geen goeden indruk.
Het trekt de aandacht, dat noch de president
der Fransehe republiek noch een der Fransehe
ministers de gelegenheid namen om over de zege
ningen van den vredie te spreken. In Londen
baarde de oorTogteredievoerinig van Delcassé bui
tengewoon opzien. In ingewijde politieke krin
gen aldaar is men echter door Deteasisé's toon
niet te zeer verrast, daar men in die kringen
sedert 14 dagen de vaste overtuiging heeft, dat
er tusslcton Frankrijk en Engeland een schrif
telijke oveiteenlkomst met geheime Clausules voor
een geval van oorlog bestaat. Dieze overeenkomst
schijnt op di© basis van een ontwerp, dat Be>
cassé reeds in 1905 alk minister van Bui ten-
l'andsche Zaken achter den rug van Rouvier met
Engeland wilde sluiten, gebouwd te zijn. Toen
Delcassé dit ontwerp destijds aan dm F ranschen
ministerraad overtegue, was Rouvier zoo ver
toornd over bet eigenmachtig'1 en gevaarlijk op
treden van Dielcassé, dat hij besilloot zich van
dezen collega te ontdoen. De ministerraad ver
wierp het ontwerp in 1905 en Del'cassé trad af.
H-eder, staat echter Dellcaslsé aan het hoofd der
Fransehe marine en is de leidende man in bet
Fransehe kabinet.
Aan de aanwezigheid van den Oostenrijkschen
Inaon-opvoC'ger bij de gister begonnen vlootrevue
•bij Kiel1 hecht men geen bijzondere beteekenis.
W el aan die van den rijlkskausielier, die vermoe
delijk met den keizer over Marokko onderhandelt,
terwijl K i der te n Wachter het met Cambon te
Berlijn doet De besprekingen van keizer en kan
selier te Kiedl zijn natuurlijk op dit moment van
g'rootar beteekenis dan die te Berlijn
De redevoering door Delcassé bij gelegenheid
van den Franschen vlootschouw te Toulon gehou
den, trekt in de Duitsche pers zeer de aandacht.
Verschillende bladen uitten zich zeer scherp
over Delcassé's uitlatingen.
Zie hier een staaltje.
De Deutsche Tageszeitung" zegt, dat men van
Delcassé reeds van zijn vroegere werkzaamheden
als minister gewend is, dat hij als 't over Duitsch
land gaat, niet voor eenig gebrek aan takt terug
wijkt. Hij is ook daarin een waardig kameraad
van zijn Engelsche vrienden, maar met zijn uit
latingen te Toulon, heeft hij opnieuw getoond,
dat hij de waardige opvolger is van de mannen,
die in 1870 het »nous sommes prêts" uitspraken.
Iets zakelijks op zijn belachelijke beweringen over
de Duitsche vloot te antwoorden zou slechts be
wijzen, dat men dezen Franschen geraasmaker te
veel gewicht toekent. Delcassé zal misschien nog
eens de ervaring opdoen, dat het in ernstige ge
vallen niet met gloeiende redevoeringen te vol
brengen is^
DUITSCHLAND.
Ook Maandag is de Berlijnsche beurs in zulk
een slechte stemming geweest, dat de bladen er
beschouwingen aan wijden. Koloniale en indus-
trieele waarden zijn verder gedaald, maar tegen
het einde herstelde de beurs zich een weinig.
Aan den anderen kant is rogge nog nooit zoo
duur geweest200 mark de 1000 kg.
Het «Berliner Tageblatt" vindt het merkwaardig
dat de Berlijnsche makelaars geen zaken meer
voor eigen rekening doen. Is dat een bewijs, dat
zij den toestand niet zeker genoeg vinden Sedert
jaren, zelfs niet in den tijd vap politieke crises,
zijn de noteeringen zoo sterk gedaald- Een finan
cieel agentschap verzekert zelfs, dat zoo iets 1870
niet is voorgekomen.
De «Tagliche Rundschau" gewaagt van een
grenzenlooze opwinding.
De «Vossische Zeitung" merkt op, dat ook de
provinciale beurzen zeer flauw zijn geweest.
...1 III ■mi BB