Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
De Financier.
34ste Jaargang.
Vrijdag 15 September 1911.
No. 10119.
Officieele berichten.
Sluiting Mallebrug.
Bsüeidudsch Nieuws.
FEUiLifc T O»»
Verspreide berichten.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden f 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Familieberichten 20 cent per regel.
Handelsadvertentiën van 1—6 regels 0.92elke regel daarboven 15 cent.
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel.
Voor herhaaldelijkadverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam.
brengen ter openbare kennis, dat van Maandag
18 September a.s. tot nadere aankondiging, de
Mallebrug voor rij- en voertuigen alsmede voor
voetgangers gesloten zal zijn.
Schiedam, 15 September 1911.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. L. HONNERLAGE GRETE.
De Secretaris,
V. SICKENGA.
De Marokkaansche kwestie.
Er is heden weinig belangrijk nieuws over de
Marokkaansche kwestie.
Kiderlen Wachter heeft den Franschen gezant
in het gezantschapshotel een bezoek gebracht
Keizer en rijkskanselier zijn in Berlijn terug ge
keerd en het maakt den indruk, of de onderhan
delingen meer te Parijs dan te Berlijn worden
gevoerd. Zeer opmerkelijk is de toon van terug
houding en stilzwijgen over de geheele linie der
Berlijnsche pers. Als men niet zoo voortdurend
goede weersvoorspellingen hoorde, zou men aan
een stilte voor den storm gelooven.
Volgens de »Echo de Paris" heeft de Fransche
Minister van Buitenlandsche Zaken, De Selves,
aan den Engelschen en den Russischen gezant
die door den Minister ontvangen zijn, den tekst
van het Fransche antwoord aan Duitschland
medegedeeld.
Tenzij, schrijft de sMatin," de politiek in de
Wilhelmstrasse eensklaps een frontverandering
ondergaat, zou het vermetel zijn op een spoedig
einde der huidige onderhandelingen te rekenen.
De naargeestige stemming, welke reeds zoo zwaar
op geheel Europa drukt, zal zeer zeker nog aan
houden. Wat Frankrijk aangaat, het zal volkomen
de noodige kalmte, vastheid van besluit en ver
trouwen in zijn toekomst en lotsbeschikkingen
kunnen bewaren.
Onder het hoofd ïWie vraagt en wie geeft in
Marokko geeft de sLokal Anzeiger" het vol
gend artikel: In de uitlatingen der Fransche
pers ontmoet men voortdurend de verkeerde op
vatting, als zouden de Duitsch-Fransche onder
handelingen telkens weer op de lange baan
worden geschoven, doordat Duitschland aan
Frankrijk eischen stelt, die Frankrijk niet kan
inwilligen, of, m a.w. als zoude Berlijn de altijd
vragende en Parijs de slechts met tegenzin toe
staande partij in de zaak zijn.
Zoo typisch als deze opvatting en haar conse
quentie voor de Fransche wijze van denken is,
zoo weinig houdt zij verband met de werkelijk
heid. Men zal vóór alles voor oogen moeten
houden, dat het Duitschland is, dat juist datgene
heeft toegestaan, waarom het in deze transactie
te doen is, n.l. de politieke vrijheid of liever het
Politieke protectoraat in Marokko. Men zal naar
Boeiende Roman.
(Naar het Franseh.)
43)
Een zware verantwoordelijkheid drukt op mij.
^js ik mij eens mocht bedriegen en een onschul-
dlge naar het schavot zou zendenOI welke
Wroegingen al dan I Als die romanschrijver maar
®Preken wilde zich geen slaaf van zijn eed maakte
°ch neen, hij zal niets zeggen. Hij, hij is een
®chte Franschman aan zijn gegeven woord kan
niet te kort schieten, Hebt gij die edele ver
hovaardiging gezien, toen ik hem aanspoorde
'''trouwen in mij te stellen 1 Goed beschouwd
0et ik hem bewonderen: hij is een reehtscha'
Pe& man. 'tls waar dat ik in zijn plaats niet
^nders zou handelen... En die Mordy. Als ik dezen,
'n minste, vasthield en ondervragen kon 1... Gij
pogt van geluk spreken. Villeneuve, slechts
z\jn. Gij althans slaapt nog gerust,
rwnl ik I... 't Is al zoolang dat mij de slaap
ontvlucht."
grijsaard zag op zijn horloge en zei
"Komaan laat ons vertrekken I het is tijd 1"
»Voert gij mij mee naar ginds vroeg de
(snuier.
"NatuurlijkOok daar moet ik u bij mij heb-
aanleiding van dit voor Frankrijk goede vooruit
zicht nauwelijks meer van Duitschland's eischen
en van Frankrijk's vrijgevigheid kunnen spreken.
Maar ook in andere opzichten moet er aan her
innerd worden, dat het met het geven en nemen
in den Marokkostrijd omgekeerd staat als de
Fransche pers dagelijks beweert.
Op den Sisten December van dit jaar verloopt
het den Franschen in de Algeciras-acte gegeven
politie-mandaat in de Marokkaansche kustplaatsen.
Voor Frankrijk is het natuurlijk van groote be-
teekenis, verder uitvoerder voor de mogendheden
te blijven en men mag wel aannemen, dat het
zich in deze aangelegenheid reeds met andere
regeeringen in verbinding heeft gesteld. Hoe zal
het nu zijn als de republiek in Berlijn niet die
tegemoetkoming vindt, aan welke het haar gelegen
moet liggen, om ook na Januari 1912 in Marokko
als zoodanig werkzaam te kunnen zijn. Is het niet
de Quai d'Orsay, die zijn geheele attentie er aan
moet wijden, om ook de Duitsche volmacht op
nieuw te bekomen. Het schijnt tijd te worden
op de hier genoemde gegevens, bijzonder op
merkzaam te maken en de onjuistheid van het
Fransche standpunt aan te toonen.
Het geval van den EDgelschen gezant te Wee-
nen maakt een zonderlingen indruk. Terwijl ver
schillende Berlijnsche bladen gisteravond een ver
klaring van dr. Munz, die het interview in de
»Neue Freie Presse" schreef, en waarin hij blijft be
vestigen, dat zijn artikel de woorden van den gezant
volkomen weergaven, opnemen en de gezant daar
door in geen gunstiger positie komt, terwijl boven
dien de »Germania" de woorden van den gezant
zoo bedenkelijk acht, dat zij hem. na het voorge
vallene, niet meer waardig acht, om, zelfs als
gezant bij een koning van den kleinsten Balkan-
staat op te treden, zegt de »Nordd. Allg. Ztg.",
het navolgende in een ambtelijk bericht:
»De keizerlijke regeering ontving op haar vraag
van de Britsche regeering de meded'eeling, dat de
Engelsche ambassadeur te Weenen, noch het be
kende artikel in de »Neue Freie Presse" geïnspi
reerd, noch de hem door den schrijver van het
artikel toegeschreven uitlatingen gedaan heeft.
Daarmee is dit incident op voor de keizerlijke
regeering bevredigende wijze afgedaan."
De weduwe van den ondekkingsreiziger Sa-
vorgnan de Brazza, aan wien Frankrijk het be
zit van een groot gedeelte van zijne Kongo-kolonie
te danken heeft, heeft aan president Fallières een
brief gericht, waarin zij tegen den afstand van
Middên-Kongo. aan Duitschland levendig in ver
zet komt.
RUSLAND.
Telegrammen uit Petersburg aan de middag
editie van de „Lokal Anzeiger" zeggen, dat heden
in heel Finland massa-vergaderingen worden ge
houden, om tegen het inlijven van twee distric
ten bij het gouvernement Petersburg te protes
teeren.
DUITSCHLAND.
Terwijl bij de Fransch manoeuvres de vliegers
ben De karwei is pijnlijk, maar uw taak is min
der zwaar te vervullen dan de mijne. Gij hebt
slechts te luisteren en te schrijven, terwijl ik 1
De plicht voor alles
En de rechter van instructie vertrok gevolgd
door zijn griffier, om naar ginds te gaan
naar ginds
XVI.
Wie van beiden.
Er waren geen tien minuten verloopen sinds
Marchand in zijn cachot van LaSouricière terug
gebracht was, toen men hem opnieuw kwam
halen. Ditmaal liet men hem niet in het celrij
tuig stijgen, maar in een koets met vier plaatsen
op de achterbank was reeds een heer, gekleed in
zwarten jas, gezeten, het was de chef van den
Veiligheidsdienst. Men zei hem dat hij naast
dien heer plaats moest nemen. Leo Renard kwam
tegenover hem zitten, terwijl door het andere
portier, een andere agent, eveneens in burger-
kleeding, binnentrad. Terstond werd de ijzeren
deur, welke op de rue de la Sainte-Chapelle uit
komt, geopend en het rijtuig vertrok, zonder dat
met luider stem eenige order gegeven werd. Den
koetsier was het vooraf gezegd waarheen hij
moest rijden.
Waar brengt gij mij heen?" vroeg Marchand.
Zijn drie metgezellen antwoordden-niet.
»Zal men my naar de Fondary-straat vervoe-
uitstekende diensten- bewijzen, is ook de Duitsche
generale staf letterlijk in de wolken over de hulp
der Duitsche vliegers. Bij zijn critiek van de
manoeuvres wees de keizer, op, dat generaal von
der Goltz den eersten dag binnen 35 minuten be
richt over de» stand der tegenpartij kreeg, waar
voor anders de cavalerie 4 uur noodig gehad zou
hebben.
De keizer verleende ridderorden aan een 7-tal of-
ficieren-aviateurs.
FRANKRIJK.
De bijzondere correspondentie van de »Lokal-
Anzeiger", die de Fransche manoeuvres heeft bij
gewoond, seint uit Vesoul, dd. 13 dezer:
De groote manoeuvres zijn vanmiddag geëindigd
met het afslaan van een aanval van het roode
ontzettingsleger voor Belfort op de sterke stelling
van het witte invallende leger. De rooden hand
haafden zich echter in de vooruitgeschooven stel
ling, die zij in tweedaagsche overwinningen veroverd
hadden, zoodat zij in het voordeel bleven.
De eigenlijke overwinnaars bij de manoeuvres
waren de 24 vliegtuigen, die ondanks het buiten
gewoon moeielijk terrein en de zeer gevaarlijken
wind, voor de verkenning, den inlichtingendienst
en bij de ondersteuning van de artillerie wonder
baarlijke praestaties te zien gaven. De inrichting
van den vliegdienst was voorbeeldig en verzekert
den Franschen voor langen tijd de meerderheid
in de militaire vliegkunst.
De manoeuvres hebben het bewijs van de mili
taire bruikbaarheid en het veelzijdige nut van
vliegtuigen geleverd. De uitbreiding van den vlieg
dienst zal op velerlei gebied van het krijgswezen
groote veranderingen teweeg brengen, en alle
moderne legers zullen zich de invoering van het
nieuwe nvierde wapen" tot taak moeten stellen.
Tot zoover de Duitsche correspondent. De Fran
sche minister van oorlog heeft uit naam van den
president en uit zijn eigen naam aan generaal
Chomer, den oppersten leider van de manoeuvres
voor Belfort, een brief gericht, waarin hij zijne
onvoorwaardelijke bewondering voor de houding
van de troepen uitspreekt en verklaart, dat de
republiek die op hare soldaten, hare officieren en
haar heele leger trotsch is, in vertrouwen op hare
kracht naar de verwezenlijking van hare idealen
van vrijheid, recht en billijkheid kan streven.
SPANJE.
Gisteren hadden te Bilbao, opnieuw botsingen
plaats tusschen de stakers en de troepen, die een
charge uitvoerden.
In de gansche streek ligt het werk geheel en
al stil.
Te Malaga schoot de burgerwacht in de lucht,
om een groep stakers te verspreiden, die werk
willigen trachtten over te halen, zich bij hen aan
te sluiten.
ITALIë.
Naar de avond-editie van het »Berliner Tage-
blatt" meldt, doet Italië pogingen om de onrust
in Turksche kringen, door de geruchten van Tri-
ren?" vroeg zich de schrijver af.
En bij den afschrik, dien hij ondervond, als
gevangene in zijn woning terug te keeren en
door de nieuwsgierige blikken van de lieden zij
ner wijk te worden opgenomen, mengde zich de
hoop Celine en zijn zoon terug te zien. Maar
neen, het rijtuig richtte zich niet naar Grenelle,
want in plaats van den rit te vervolgen rechts
naar de Pont-Neuf, draaide het links af, stak den
boulevard du Palais over, liet de brug Saint-
Michel zijdelings liggen en reed de kade op du
Marché-Neuf. Gustaaf in zijn hoek teruggewor
pen, verdeeld tusschen het verlangen om te zien
wat er op de straat voorviel en de vrees herkend
te worden, vond er een bijzonder genoegen in,
dat hij niet in een dier enge, duistere hokken
van het celrijtuig vervoerd werd en, al was het
van verre, zich gemengd te gevoelen in het leven
der bedrijvige voorbijgangers. Daar de koets de
Petit-Pont naderde, keerde Marchand zich naar
zijn buurman en vroeg nogmaals:
Waar voert gij mij heen
t Is nutteloos dat ik het u zeg," antwoordde
de chef van den Veiligheidsdienst. Weldra zult
gij het weten."
Klaarblijkelijk was het consigne gegeven, den
gevangene geen aanwijzing te verschaffen.
Marchand beschouwde door het glas van het
portier met een afgetrokken oog de huizen en
voorbijgangers, die bij kleine groepen als in een
miniatuurpanorama voorbijtrokken. Hij herhaalde
bij zich-zelven het raadselachtig antwoord zijns
polis onstaan, weg te nemen. Intusschen kan wor
den bevestigd, dat de berichten over een boycot
tegen Italiaansche waren op juistheid berusten.
PERZIë.
Uit Teheran wordt aan de Lokal-Anzeiger" ge
seind
Hier zijn uit het Noorden van het land door
boden berichten ingekomen, dat de vroegere Sjah
en "zijn broeder Sjoea es Saltané bij Sawadka door
de regeeringstfoepen na een strijd van drie dagen
geheel zijn verslagen De troepen van den vroe
gere Sjah hebben het kamp in den steek gelaten
en zijn gevlucht. Ook de vroegere Sjah en zijn
broeder zijn onder bescherming van een dichten
nevel in de richting van de Kapische Zee gevluctn.
De geheele bagage en de documenten van den
vroegeren Sjah zijn in handen van de regeering
Volgens betrouwbare berichten bevindt zich de
Sjah weer in Iioemesjtepe.
Een bulletijn behelst, dat een stoomboot op
weg daarheen is om den vroegeren Sjah af te
halen. Bijna tegelijkertijd met den oud-Sjah zijn
ook de Mazanderamërs onder den emir Mokarem
verslagen.
Het Noorden is van de troepen van den oud
Sjah gezuiverd. Salar-ed-Dowlé is te Soeltanabat.
Eerstdaags wordt de opinarsch van Jefrem en
Sardar Behadoer tegen Salar-ed-Dowlé verwacht*
De in Maine gehouden stemming heeft een
kleine meerderheid opgeleverd voor de intrekking
der wet, welke den verkoop van sterken drank
in dien staat verbiedt.
De sVorwarts" van gister bespreekt het zoo
even in Leipzig verschenen »Handboek voor de
Vredesbeweging." Voor Duitschland bedroegen,
naar de cijfers van dit boek te oordeelen, de
uitgaven voor leger en vloot 14UÜ millioen Mark.
Voegt men daarbij de rente van de schuld, die
over dit onderdeel 105 millioen bedraagt, de
amortiseei ing dezer schuld, die 120 millioen be
draagt en de verloren gaande renten van den
Franschen oorlogsschat, die in Spandau bewaard
ligt, dan komt men inclusief de afzonderlijke
oorlogsonkosten van enkele bondsstaten op een
jaarlijksche uitgave van 1700 millioen Mark.
Rekent men daar echter bij het verloren gaan
van nationalen arbeid door het in dienst houden
van het leger in vredestijd en het verlies van
rente van het oorlogsmateriaal, dan komt men
tot het cijfer van 4000 a 5000 millioen Mark,
die leger en vloot jaarlijks verbruiken. De kosten
van den gewapenden vrede beloopen over geheel
Europa naar de gezamelijke opgaven en met be
rekening van bovengenoemde verliezen 20 a 30
milliard per jaar. De Europeesche staten geven
voor oorlogsonkosten gemiddeld 9 maal meer uit,
dan voor onderwijs.
Voor de vrouwen is een nieuw arbeidsveld
geopend.
Naar het voorbeeld van Miinchen, denkt de
burgemeester van Boedapest er sterk over, om
de reiniging der straten in handen te geven van
buurraans
s Weldra zult gij het weten Weldra I
Men ging dus niet ver. Zou men op l'lie
de la Cité blijven. Op dit eiland vindt men het
Paleis van Justitie, doch daar kwam men van
daan. Daar ligt ook het Godshuis. Wat
zou men er gaan doen Hem met een
zieke, een getuige confronteeren 1 't Was
mogelijk 1 Daar staat ook de Notre-Dame. Het
was niet waarschijnlijk dat men er hsm heen
bracht. Het antwoord van den rechter van in
structie schoot hem weer in de gedachte»Gij
zult het altijd vroeg genoeg wetenHet was
dan wel iets verschrikkelijks, misschien wel een
samenkomst, welke het doel van dezen rit was I
En zie, daar bekroop hem een gevoel van vrees.
Wat was de toeleg, die men tegen hem aan
't smeden was Spoedig zou hij het trouwens
weten, want op dit oogenblik rolde het rijtuig
voort, midden over la Place du Parvis.
Waarheen nu? Achter de basiliek strekt zich
een tuin uit met een fontein dan loopt er een
straat van l'lie de la Cité, welke op die hoogte
niets meer te zien geeft dan een klein gebouw
met plat dak zonder verdieping Daarheen
was het dat men hem geleidde 1
Marchand vroeg
»Is het naar La Morgue dat wij gaan
0/l.ordt vervolgd
