Binnenland. Stads- en Gewestelijk Nieuws. Gemengd Nieuws. jaren 1876 en 189Gde wind had ,een snelheid van 18 meter pief seconde. In de BruSsèlsclie lanen en parken 7ij» tal rijkpi hoornen onfgieivalfein of afgeknapt. Do visislehiersibioolen te Os tiende keerden groo- tc-ndoels beschadigt l teruig:men vreest voor vele enge luk ken op ziele. Ook op did klisten' van Frankrijk', voornamelijk op de Noordkhst, heeft de storm gedurende 24 uren geweldig huisgehouden. Die voorzitter van het gerechtshof to Abo, (Finland), Akerman, is door oen revolverschot gifdood. De dadJeir heieft zelfmoord gepleegd. De autoriteiten te Hankou berichten, dat er revolutionairen zij'n aangekiomien, en dat op des aanwezige fcg'eeringstroepen niet valt slaat te maken. 1 1 De Koningin naar Bruinisse. H. M. de Koningin vertrok hedenmorgen te u. 50 m, van het perron bij het paleis Het Loo per 'koninklijken extra-trein, bestaande uit salon-, rook- ,en keukenwagen, naar OudeinbOsch, over Utrecht en Rotterdam, voor een bezoek aan Brui nisse. Hedennamiddag te 3 u. 6 |min. zal H. M. w:eer uit Oudeinbosoh vertrekken; terugkomst, aan het paleis 5 u. 58 min. De Turksch-Italiaanselie oorlog. De gezant van Italië beeft, in opdracht zijner relgeerimg onder dagfeekening van 29 September I.I., tot den minister van Buifenla.ndsche zaken een schriftelijke mededeeling gericht, waaruit blijkt, dat de staat van oorliog tussc.hen Italië en Turkije is ingetreden. Dientengevolge beeft het Hare Majesteit de Ko ningin behaagd te beslissen, dat Nederland in den oorlog tusschen de beide met Nederland be vriende inogendheden volstrekte onzijdigheid zal waren. Blijkens door Hr. Ms. gezant te Rome op 1 dezer van d.e Ilaliaa.nsehe reg'eering ontvangen bericht, heeft die regeering, te beginnen mot 29 September j.l., voor de' kust van Tripolis en Cyrenaika van de Tunesische af tot de Egyp tische grens dein staat van blokkade afgekon digd. Be geblokkeerde kust strekt, zich uit. tusschen 11 graden 32 minuten en 27 graden 54 minuten oosterlengte van Greenwich. (Stot.) Arbeidswet. Het voornemen is, Woensdag met de behan deling der Arbeidswet enz. in openbare verga- gadering van de Eerste Kamer te beginnen. Weerbericht. Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht in den morgen van 3 Oct. 1911, medegedeeld door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt. Hoogste barometerstand 772.3 te Thorshavn. Laagste barometerstand 749.0 te Kopenhagen. Verwachting tot den volgenden dag zwakke tot matigen zuidwestelijken tot westelijken wind, gedeeltelijk bewolkt, mogelijk regenbuien, zelfde temperatuur. Volksbadhuis. In de week van 24 30 Sept. 1911 werden genomen 219 baden. lste kl. 2de kl. kuipbaden 14 kuipbaden 29 regen 17 regen t> 137 m school kinder a 5 ct. 22 i V Gedurende de maand Sept. 1911 werden ge nomen 1338 baden. lste kl. 2de kl. kuipbaden 89 kuipbaden 148 regen 103 regen 867 school kinder a 5 ct. 131 Gemeenteraad. Vergadering van den Raad der gemeente Schiedam op Dinsdag 10 October 1911, des na middags 2 uur, ten Raadhuize. Zilver' J ubiléDrinkwaterleiding1. Het 25-jarig bestaan van onze voortreffelijke gemeente-drinkwaterleiding, van wier toren de vaderlandsche driekleur wapperde, is gister-mid dag, zooals wij reeds met enkel woord meldden, op bescheiden wijze herdacht. Omstreeks half drie waren, mèt de leden der commissie voor de Gasfabriek en de Drinkwater leiding, en haren secretaris, den heer A. H. W. van Luik, hoofdambtenaar ter gemeente-secretarie, de overige leden van het Dag. Best. der gemeente met den secretaris, den heer mr. Sickénga, en de beide oudste Raadsleden, de heeren W. A. Beu kers en C. Klein, vereenigd. De Directeur, de heer dr. W. H. Rietschoten, was mede met den hoofdmachinist, de heer J. H. Scheuerman, en diens personeel tot deze bijeenkomst genoodigd, terwijl de boekhouder, de heer M. van der Vlies, bericht had verhinderd te zijn. Toen allen gezeten .waren in de ruime locaiiteit boven het machinelokaal, waar een paar tafels op schragen waren geplaatst, nam de voorzitter der commissie voor de Gasfabriek en de Drinkwater leiding, de heer J. H. van Westendorp, het woord ter opening van shet ongewoon feest op deze ongewone plaats." Alvorens zijne rede te beginnen, deelde voorz. mede, dat de Raadsleden, de heeren De Graaff en Schreuder, hadden bericht verhinderd te zijn deze bijeenkomst bij te wonen. Daarna heette hij B. en W., leden van den Raad en ambtenaren der Waterleiding allen welkom, hen dankend die» trots storm en regenvlagen hier hadden willen komen om samen het merkwaardig feit van het 25 jarig bestaan der waterleiding te herdenken. Bij een dergelijke gelegenheid is 't gewoonte iets uit de geschiedenis der betrokken instelling mede te deelen. Zoo verwacht men dan een en ander uit de geschiedenis der waterleiding, de wordingsgeschiedenis allereerst, die velen nog kennen. Daartoe moet voorz. een 50 jaar terug gaan. Toen werd het Maaswater als drinkwater gebruikt, nadat gebleken was, dat het water der grachten zoodanig door den afval van branderijen enz. was vervuild, dat 'tniet meer voor bedoeld gebruik kon worden aangewend liet Maaswater met schuiten aangevoerd, werd voor een cent per emmer verkocht en dan gefiltreerd of ongefiltreerd gebruikt. Door B. en W. werd toen gewraakt, dat velen schuldig stonden aan de verontreiniging der grachten. Zoo is o.a. uit dien tijd vermeld, dat bij de cholera-epidemie in 1866 het bed van een lijder eenvoudig in de toen nog bestaande Broersvestgracht, waaruit men ook wel liet drinkwater putte, werd geworpen. Als een bewijs hoe in dien tijd reeds het ge brek aan beter drinkwater werd gevoeld, diene, dat toen reeds eenige ingezetenen er aan dachten door het leggen van buizen het Maaswater naar de stad te voeren zoowel ten dienste van bijzon dere personen als fabrikanten. Den 21 n Jan. '1860 stelde de Raad de voorwaarden vast voor het leggen van buizen en den 22 d.a.v. werd aan een viertal ingezetenen, de heeren J. S. M. de Groot, Corn. Nolet, H. A. M. Roelants en dr. C. J. Vaillant concessie voor het leggen en exploitee- ren dier buizen verleend. Maar de macht der waterschappen, die zoo vele goede en nuttige zaken tegenhoudt, deed zich ook toen reeds ken nen. Schieland zat den concessionarissen in den weg. De moeilijkheden die zij ondervonden, deden eerst de heeren De Groot en Vaillant besluiten zich terug te trekken. De heeren Nolet en Roe lants hielden nog vol, totdat in '63 ook zij be richtten, dat zij van de zaak afzageD. Door den heer Roelants werd medegedeeld, dat de oorzaak der mislukking hierin gelegen was, dat de bran ders geen water uit de buizen zouden nemen, omdat zij daarbij hun personeel niet zouden kunnen verminderen en zij er aldus toch geen voordeel bij zouden hebben. De onmiddellijke aanleiding tot het stichten der waterleiding was, dat Rotterdam den 4n Febr. 1868 besloot eene waterleiding aan te leg gen, en het denkbeeld werd geopperd, dat Schie dam bij de Iiotterdamsche waterleiding aanslui ting zou krijgen. Maar nadat in 1868 daartoe een schrijven tot het gemeentebestuur van Rotterdam was gericht, werd eerst na verloop van 2£ jaar daarop antwoord verkregen. Voorz. heeft bij door- vorsching der betrokken stukken dat antwoord niet kunnen vinden, lntusschen heeft hij er dat van vernomen, dat Rotterdam wel water kon leveren, maar op watermeters en waar men het bezwaar van watermeters in den tegenwoordigen tijd kent, na zooveel verbetering, kan men nagaan hoe zij in dien tijd bezwaarlijk werden bevonden. Na 1870 kwam er meer leven in de brouwerij: er kwamen in twee jaar drie aanvragen om con cessie voor eene waterleiding nl. van de Engelsche firma Appleby brothers, van de firma Kiderlein te Delfshaven, den heer A. Berkelaar alhier, in verband met een Haagschen architect. Het voor naamste doel daarbij was ook de fabrieken van water te voorzien 't zij gefiltreerd of niet gefil treerd. Voorz. toont hierbij om het verschil van de verschillende soorten water te doen zien drie groote glazen met water gevuld het een bevat Maaswater, liet tweede bezonken water, het derde reinwater (gefiltreerd) zoo helder dat men op een courant daar onder gelegd gemak kelijk de letters kan zien. Het gevolg dier her haalde aanvragen was dat in den gemeenteraad de vraag eigen beheer of concessie ernstig ter sprake kwam. Den 30n Juli 1872 werd een motie van den heer L. J. J. Jansen, bedoelend dat de water leiding niet voor rekening der gemeente zou wor den aangelegd, met 9—6 stemmen verworpen. Herhaalde critiek werd op de toenmalige plannen tot aanleg van eene gemeente-drinkwaterleiding uitgeoefend. Den toenmalige burgemeester werd verweten, dat hij onder het plan der drinkwater leiding bedektelijk het plan der waterverversching wilde binnenloodsen, totdat de burgemeester (Van Dijk van Matenesse) vorderde, dat met hem twee Raadsleden eene commissie tot onderzoek van het plan der waterleiding zouden vormen. Telkens kwamen er nu hiaten, tot dat weer eerst op 25 Oct1 '77 het plan der waterleiding ter sprake kwam de gemeente schatkist liet blijkbaar ook toen reeds reeds den bodem zienmen wist het geld voor den aanleg niet te vinden, Bij het begrootingsdebat in '81 wees de heer J. Lechner op de dringende behoefte eener drink waterleiding weder kwamen een drietal conces sie-aanvragen in. Zij werden echter door B. en W., hun standpunt getrouw, allen afgewezen en het College verkreeg een opdracht met crediet om een plan voor exploitatie van een drinkwater leiding der gemeente te doen ontwerpentoen nog behielden vele leden zich hun stem voor eigen exploitatie voor. De ingenieur Halbertsma diende daarop 24 Jan. '81 een rapport in, waarin werd vastgesteld, dat de prise d'eau moest komen 8 a '1000 M. bezijden de haven van Schiedam, dat moest worden gerekend op een verbruik van 2400 K M. per dagde toenmalige bevolking zou een verbruik van 1200 K.M. voldoende hebben doen achten, maar de ingenieur rekende op eene ver dubbeling, na een twintigtal jaren, tot 32000 zielen. Hoezeer de verwachting toen flauw gestemd was, bleek uit het gezegde van een der Raads leden, dat men blij mocht zijn ais er na verloop van 4 jaren f 15000 zou worden ontvangen, ter wijl er werkelijk na verloop van de vier eerste jaren der exploitatie f55000 ontvangen werd. Het vraagstuk van de watervoorziening der branderijen woog toen nog zwaareen waterleiding, die ook de fabrieken van water zou moeten voorzienzou 2 millioen, een drinkwaterleiding slechts 4 ton kosten. B. en W., die, trots nieuwe concessie aanvragen, vasthielden aan hun plan van drink- beheer meende de waterleiding in eigen industrie op andere wijze te kunnen helpen, n.l. door de Schie met een sluis af te sluiten, waar door het water zoo verbeterd zou worden, dat de industrie er gebruik van zou kunnen maken en er niets anders dan een drinkwaterleiding zou behoeven te zijn. Eene nieuwe commissie van drie leden werd benoemd, die het ingewikkeld vraag stuk zou bestudeeren, maar hoewel ze't op enkele punten eens waren, bracht toch ieder der leden zijn eigen rapport uit. De Kamer van Koophan del bleef nog steeds aandringen op een waterlei ding voor dubbel doei en vroeg zelfs in een schrijven van 24 April '83 dat geen besluit zou worden genomen, voor was overwogen of in plaats van gefiltreerd water geen bezonken water kon worden gebruikt dat tot dubbel doel zou kunnen dienen, zich o.a. beroepend op een uitspraak van dokter Maas, die in dien tijd een hygiënische spe cialiteit werd geacht. In het licht dier tijden kan men dat plaatsen; thans leert ons de bacteriolo gische ontwikkeling heel wat anders dan toen. Het plan van een drinkwaterleiding in eigen beheer kwam ten slotte tot uitvoering, nadat de de Raad daartoe 9 Maart 1883 had besloten. De buizen die toen erg laag in prijs waren, werden gekocht, doch lagen nog zoo lang, dat het beoogde voordeel geheel geëclipseerd werd. In Maart '84 werd een begin gemaakt met het leggen dei- buizen en nadat de grond gekocht was, werd in '85 overgegaan tot de fundeering van het machine gebouw. In de eerste maanden van '86 naderde de watarleiding hare voltooiing maar B. en W. waren niet tevreden een rekening van f465.752.16 werd hun voorlegd, die dus ver de raming van 4 ton overtrof. De heer Roelants, directeur der gasfabriek, werd tot directeur benoemd en de noodige beambten werden aangesteld. Nadat den 29 Juli 1886 de waterleiding koste loos in gebruik was gesteld, totdat het scheikun dig onderzoek de geschiktheid als drinkwater zou hebben aangetoond en in Aug. d.a.v. de superio- teit van het Schiedamsche water was aangetoond, werd de waterleiding den In Oct. 1886 officieel, zonder feestelijkheid in gebruik genomen. De stemming was toen niet tot feestviering geschikt er waren toen aangesloten 64 particulieren, 26 branderijen, 13 distilleerderijen en 29 gistpakbui- zen, de branderijen zijn, zoo ais men weet, van 164 in 1895 tot 97 in 1910 gedaald, de pakhuizen van 37 tot 20 verminderd en de mouterijen van 10 tot 30 geklommen, sedert weer tot 27 gedaald, en de distilleerderijen van 13 in '95 tot 43 in '10 gestegen, een stijging die voorz. bij het ver minderd aantal branderijen verbaast, (gelach). Het bedrijf der waterleiding heeft zich sedert 1886, hoewel tegenspoeden niet uitbleven, rustig ontwikkeld. Eene verzakking van buizen en filters kwam voor, maar de toren bleef behouden, al sloegen ook hooge vloeden de dijken weg. Een ander bezwaar vermeldt het jaarverslag over 1892. Aan de uitmonding der buizen moesten vierkante ijzeren kisten met toestel geplaatst worden, om zoet water-garnalen te vangen, die den toevloed van het water belemmerden. De voorwaarden waar onder aan Overschie water zou worden geleverd, werden vastgesteld, maar Overschie versmaadde het puike Schiedamsche water voor het minder waardige Rotterdamsche. Het water werd aan vankelijk bacteriologisch en hygiënisch onderzocht. In het verder deel van zijn overzicht behandelt voorz. de financieele regeling der waterleiding in den loop dier 25 jaren. In '94 werd de commis sie voor de Gasfabriek ook met de waterleiding belast en de eerste stap gezet voor de commer- cieele boekhouding. Aanvankelijk verzetten zich Ged. Staten tegen dit commercieel beheer, later is men daaromtrent tot ander idee gekomen. Na dat de wethouder Maas tot voorzitter van de be trokken commissie was benoemd, werden gere gelde afschrijvingen en reserve voor vernieuwingen ingevoerd daarna konden telken jare nog belan- rijke bedragen als winstuitkeering in de kas der gemeente vloeien. De wethouder Van Westendorp werd daarna tot vervanging van den heer Maas tot voorzitter dier commissie benoemd. Totdat de heer Bats den heer Roelants als directeur had vervangen, was de heer Jac. Mak als directeur met den titel van adjunct-directeur werkzaam. Het groote waterverbruik, wat tot minderen druk aanleiding gaf, leidde in 1899 tot het schrop- verbod, dat aanvankelijk veel tegenstand, ook van de Gezondheids-commissie, uitlokte, maar waarbij men zich ten slotte heeft neergelegd, ook bij meer vrijgevige uitzonderingen er wordt nu echter lang zooveel niet meer gespoeld. Ook het stelsel van controle, dat verspilling bij lekkage en frauduleuze aansluitingen deed ontdekken, heeft goed gewerkt. Evenzeer werden de verschillende stelsels tot zui vering van het water, o.a. de sterelisatie met ozon en de onderscheidene financieele regelingen door voorz. besproken. Den 22 October 1901 ontviel door het overlij den van den heer J. de Bats der waterleiding, haren directeur en den 25n Febr. 1902 werd de heer dr. Rietschoten tot zijn opvolger benoemd, loen de heer Van Westendorp als wethouder ontslag nam, werd de heer Honnerlage Grete in zijne plaats tot voorzitter der commissie benoemd. Na de opspuiting van het omringende terrein van den watertoren, werd een nieuwe drukbuis naar de stad achter Matenesse aangelegd, een duplex perspomp werd aangeschaft en een hoog druk centrifigaalpomp werd in werking gesteld. Door een en ander werd de te lange duur van het werk voor de werklieden zonder vermeerde ring van personeel vermeden. In 1906 werd een proef genomen met de achafilter, die de filter der toekomst mag geacht worden. In 1907 werden drie dienstwoningen voor het personeel gebouwd. 1008 was een beproevingsjaarhet vuil. uitzien van het water, dat aan minder zorg aan de fil treering werd toegeschreven, bleek ten slotte veroorzaakt door de crenotrix, waaraan de nabu rige opspuitingen niet vreemd stonden door een doeltreffende werking van de voor- en nafilters is ze nu geheel geweken. Een nieuwe aanvoer- buis werd door de Buitenhaven gelegd in verband met de werken tot verbetering van het Singel kwartier. Vele geldelijke offers werden verder gebracht om aan billijke klachten tegemoet te komen en zoo mag de waterleiding dan eindelijk op een bloeiend bestaan van reeds 25 jaar bogen. (Slot volgt). Nimmer, Waldteufel. 4 Trouvère Fantaisie, Verdi arr. Ogier. 5. YVir Spielen Soldat, Eilen- berg. 6. Marsch. Gister-middag 5 ure is in de Tuin- laan het zesjarig zoontje van Timmerman door een fietsrijder aangereden, waarbij het knaapje eenige niet ernstige verwondingen aan het linker been bekwam. Een passeerende auto-bestelwagen van de firma Stokvis heeft het kind naar de ouderlijke woning aan de Maasstraat gebracht. Gister-middag is door eenjongen, die een handwagen bestuurde, in de Warande tegen een lantarenpaal opgereden, waarbij de refector naar beneden viel en de ruiten gescheurd werden. Door eene vrouw, wonende in het Broersveld, werd bij de politie aangifte gedaan dat zij sedert gisteren uit de gang harer woning een kinderwagen vermiste. De kinderwagen bleek later te zijn verkocht bij een uitdrager daar in de buurt en is in beslag genomen. DE STORM. Programma van uitvoering op Woensdag den 4 October 1911, des namiddags ten 8 ure, op de Broersvest., 1. Banier Marsch, H. H. v. Vleuten. 2 Con cert Ouverture, C. Hausse. 3. Immer oder De ramp te Bruinisse. Men meldt nog de volgende bijzonderheden Zaterdagmiddag lagen er 130 hoogaarzen en Lemster jachten, vormende op 13 schepen na de Bruinisser mosselvloot, waar het dorp van bestaat, weggeslagen uit de haven, doordat de Noordwes ter met zijn zware bonken water een buitendam vernielde. Er zijn er 28 op het Havenplateau ge zet, met 2 botters van de visscherijpolitie, en de reddingboot met huisje en al. Aau den Stoolpol der liggen er 17 op den dijk, waarvan 3 geheel stukgeslagen, en een plezieraars van een paar kunstschilders. Aan den Anna-Jacobapolder 38i waarvan er 5 het onderstboven diep in het zand zitten, èn op den dijk van St. Annaland nog drie. In de voormalige .haven van Renesse liggen er 58 die slechts nog drijven, hoewel de meeste daarvan ook zeer gehavend zijn Vier hoogaarsen zijn geheel en al verdwenen. De materieele schade kan men nagaan, als men weet, dat een oesterschuit met vischwant f3000 kost. Daarvan zijn er 16 onherstelbare wrakken de overige hebben van foOO tot f1500 schade' De visschersbevolking is dus op het oogenblik de vloot kwijt, waarvan vrijwel geheel Bruinisse be staat, en geen enkel schip was verzekerd, omdat open vaartuigen niet verzekerd kunnen worden- Ei kunnen 120 schepen de eerste maanden niet varen. De herstelling, voor zoover mogelijk, zal tijden duren. Al dien tijd missen 240 gezinnen reeds Zaterdag hun weekloon. Bovendien waren verreweg de meeste schepen betaald met geleend geld. Er is dus directe nood. Bovendien is het nu het drukst van het mosselseizoen, dat juist, na zoovele jaren van verlies, weer aanmerkelijke baten opleverde. In die laatste jaren hadden de meesten hun kapitaaltje verspeeld, en nu is alle kans om daarvan wat terug te winnen reeds ver keken, te meer omdat de mosselbanken wel ver zand zullen zijn. Een geluk is, dat er geen man op de vloot aanwezig was in den vooravond, zoodat hier geen menschenlevens zijn te betreuren. Inmiddels is er dien nacht en vooral van 3 uur af, Heel den Zondag den heelen dag gewerkt door alle beschikbare mannen, om de ontzettende bres sen in den dijk eenigermate te versterken, waar. door de Bruinisser polder tot heden gespaard bleef, al loopt bij eenigszins hoog tij voorzeker heel de polder onder. De raad, die Zaterdagnacht, toen de alarmklok geluid werd, en tot heden vrijwel continueel ver gaderd was, heeft besloten morgen een commissie te benoemen om een oproep aan het Nederland- sche volk te richten «om hulp. Na ingelicht te zijn door den burgemeester, antwoordde H. M. de Koningin heden, dat zij met groot en oprecht leedwezen de ernstige ramp heeft vernomenZij verzoekt aan de bevolking haar deelnemig over te brengen en mee te deelen, of de vaartuigen verzekerd zijn. Nog meer onheilen. liouwens, langs heel de Zeeuwsche stroomen heeft de orkaan zeer groote verwoestingen aan gericht. an de Dordtsche Kil tot hier zijn niet minder dan 38 aken en stoom booten gestrand, in Dintelsas werd een klipper over de sluis heen gestormd, waar nu onderdoor wordt gevaren, en sommige zijn meer dan een half uur loopens land waarts ingeworpen. Van Bruinisse tot Stavenisse zijn nog zeven schepen gestrand. Het ontzettende is, dat van deze 45 vaartuigen de opvarenden voor een groot deel schijnen te zijn omgekomen. Men zegt, dat onder Steenbergen 28 lijken aangespoeld zijn. Hier zag men lijken voorbijdrijven; een vrouw met haar kind om de borst vastgebonden. Hartverscheurend zijn de verhalen. De trumboot Minister Lely van Numansdorp (haven) naar Zijpe is Zaterdagmiddag met volle kracht bij Zijpe op den provincialen steiger ge- loopen, waar zij zit in een hoek van 30 graden boven laag water, wonderlijk volkomen onbescha digd. De ongeveer 30 opvarenden kwamen met den schrik vrij. De bekende Sperling is er heen om de boot te lichten. Uit den Westhoek van Noord-Brabant meldt men ons De storm heeft den nog niet geheel voltooiden

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1911 | | pagina 2