Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
De Financier.
34ste Jaargang.
Maandag 23 October 1911.
No. 10151.
Bnifcnl&ndsch Nieuws.
De oorlog tusschen Italië
en Turkije.
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden ƒ1.35, per maand 45 cent°en'per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f2.per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauBoter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50.
De strjjd in Tripolis.
De 'ia ndiWg vn-nl I tati aans'eh e t roe|e n.
De correspondent van de „Gomere delta Sera"
meldt over hlet bombardement van Derna, dat 16
October heeft 'pliaatis gehad en dat h'iji aa;n boord
van de postboot „Giava" hjeeft bijgewoond, de
val'gtetndte hijlzonderhiedenDe postboot „Giava"
Verliet Tripolis in den avond van 'den 13den
dezer. Den volgenden morgten kwam Mis'rata in
het gezicht. Tusschen de palmen zag nten pngc-
veer 200 Turksche soldaten. In den ochtend van
den 15den kwam het schip voor Benghazi, in de
stad ncerschte diepe stilte; van de gebouwen
woc-i de Turksche vlag. De „Giava" heeseh de
witte vlag, maar niemand kwam van het land
nader. Vanuit ze© kwam echter een visschors-
bo-ot. w Grieiksche visschers, half dood van
hongicr, smeekten om bnoiod. De Turken hadden
ze in zete teruggedreven met het zeggen, dat geen
Europeanen meer hun grondgebied mochten be
treden. Den 16den in de vroegte kwam de „Giava"
voor Derna.
Ral-iaansche oorlogsschepen kruisten vojor de
stad. In de verte- verscheen het melt troepen be
laden transportschip „Favignata", beschermd door
eenige lorpedo-jagters. De ciomntandant van de
„Giava" ging aan boord van den kruiseT „Pisa",
writs commandant hem de overgave: van Deraa
tegen 5 uur des middags aankondigjcte. De oor-
logsschepen lagen sedert den vorigen dag. voor
Derna. De .onderhandelingen waren onmiddellijk
begonnen en waren op moeilijkheden gestuit. Den
16den 's morglans werden zij voortgezet.
De hoofden van dei Arabieren waren bereid
zich onder de gewone voorwaarden over te ge
ven, maar de Turken waren er beslist tegen. Het
grootst/.1 deel van hun troepen trok uit de stad.
Slechte 100 ma.n infanterie en artillerie bleven
lei- verdediging achter. Kort na half twaalf werd
op- de „Pisa" hel sein voor het bombardement
gegeven. Om half een hield het bombardement
op en een' sloep van de „Pisa" ging: naar de stad.
Aan het uiterste' einde bij' den vuurtoren, op
ongeveer 150 metier van den waf aangekomen,
Werd zij htevig met g'eiw|eervuur beschoten en
moest haastig leirugkeeren, naar beweerd wordt,
zonder verliezen 'geleden te hebben, daar de ver
scha using vain dei boot met zakken zand ver
sterkt was. 1
Toen begon het bombardement opnieuw. In
het huis van een rnarahoet werd de groene vlag
het teek,en van den Heiligen Oorlog, gieheschen
Van 'het land werd met kanonschoten geantwoord.
Alle: schepen namen thans aan het bombardement
deel. Het geluid va,n dte schoten en de echo van
de' tusschen de. heuvels ontploffende granaten was
verschrikkelijk, de stad was gtehtild dn vuur en
rook. Van tijd tot tijd kon men even tusschen
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Familieberichten 20 cent per regel.
Handelsadvertentiën van 1—6 regels f 0.92elke regel daarboven 15 cent
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend.
Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel.
Voor herhaaldelijk adverteeren worden uiterst bil
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85, Postbus no. 39.
Boeiende Roman.
(Naar het Franseh.)
70)
Het door den pseudo-baron Plock betrokken
appartement bestond uit een voorkamer, een klein
salon, een slaap- en toiletkamer. De verdeeling
Was in beide appartementen dezelfde en zoodanig
dat het salon in het eene slechts door een naar
het scheen dunnen muur van dat andere geschei
den was en de vensters der salons en slaapkamers
°P de kade van het Léman uitzicht gaven.
»Die Russische baron schijnt niet zeer rijk te
JHjnmerkte de landonderzoekei' op, terwijl hij
den kelner wees op de bagage, welke in een hoek
der slaapkamer lag. ïEen enkel valies en dat
voor een man die zoo ver zijn land reist."
*0mynheer," riep de bediende uit, »gij moet
mijnheer de baron niet naar zijn bagage beoor
delen. Hij is zeer rijk. Hij verlangt geen cre-
diet, betaalt alle weken en maakt groote verte -
Dogen. Om de drie of vier dagen geeft hij een
diner aan twee zijner vrienden. Dezen avond
weer ontvangt hij ze aan zijn tafel. Nooit let hij
°P den prijs als het diner en de bediening maar
goed zyn. Hier in dit salon neemt hij zijn maal-
Hjden, en gij weet wel dat dit duurder is dan
de rookwolken door zien, welke vreeselijlke ver
woestingen het bombardement had aangericht.
Ook het Italiaansche consulaat was verdwenen
De kruister „San Marco" ricntle zijn vuur op
het palmbosch, van waaruit de Turken nog
steeds met geweervuur antwoorden. Om 2 uur
werd het vuren gestaakt.
De la ndimgis marnoen vrei begon nu. Vijfhonderd
matrozen in sloepen onder bescherming van de
dri-e torpedo-jagers „Lanciere", „Euro" en „Lam-
po" naderen de kust, maar de ho4ge zee maakt
een landing' onmogelijk. De Turken schieten o'p
da sloepen', doch de torpedoes beantwoorden het
vuur. Door deze giedeikt koeren die sloepen naar
de oorlogsschepen terug; de manschappen gaan
weer aan boord. Het vuur uit de groot© scheep's-
ka,nonnen wordt nog heviger als tevoren weder
begonnen. De stad is één vuurzee; niettegenstaan
de dat gaan de Turksch© soldaten met schieten
voort. Huin verdediging, is' goieid voorbereid, slechts
zelden is een soldaat of een Arabier te' zien.
Zij blij'vein achter hun verschansingen on in hun
loopgpaveln. Een groot© stapelplaats van petroleum
gs,at in. vlammen op'. Om half vier 's middags
zwijgieln da schcepska nonnen. De schepen maken
zich gtlreed voor de nachtrust.
Dein 1.8den October' is dan, zoo.als reeds herent
is, de landing gtelukt.
Telegrammen uit Rome melden nog:
Het geheele gemobiliseerde expeditiecorps is nu
aan de Afrikaansche kust ontscheept, alleen de
brigade van kolonel d' Amico, behoorende tot de
divisie Briccola, is nog op weg naar Bengasi.
Zaterdag heeft het 9de regiment bersaglieri
definitief Homs hezet. De ontscheping had even
eens plaats onder het vuur van den vijand.
De Italiaansche troepen hebben Bengasi den
19en October bezet na een zeer hevig gevecht.
Aan beide zijden waren de verliezen aanzienlijk.
In een radiogram van generaal Briccola wordt
mededeeling gedaan van herhaalde aanvallen van
Arabieren, waaraan de troepen te Bengasi in den
nacht van 19 op 20 dezer zijn blootgesteld ge
weest. In den namiddag werd ook een aanval van
de Arabieren op het dorp Sabri afgeslagen.
De ontscheepte troepen zijn nu samengetrokken
om Bengasi. De vijandelijke macht schijnt in den
nacht van den 19den op den 20sten October
bestaan te hebben uit 2000 Arabieren en een
afdeeling Turksche troepen. Men gelooft, dat de
andere Turksche troepen zich met 12 kanonnen
hebben teruggetrokken naar een hoogvlakte.
De verliezen aan vijandelijke zijde worden op
ten minste 200 dooden en een groot aantal ge
wonden geschat. De verliezen der Italianen waren
7 gewonde officieren, 16 gesneuvelde en 54 ge
wonde manschappen.
Uit Rome wordt aan de »Lokal-Anzeiger"
geseind
Nadat de bezetting van Bengazi den eisch van
den Italiaanschen vlootvoogd, om zich over te
geven, had afgeslagen, begon het bombardement,
terwijl tegelijkertijd troepen werden geland, die
onder hevigen tegenstand van de met Turken
beneden in den restaurant te dineeren. Maar die
mijnheel en zijn vrienden willen liever een onder
onsje, dan kunnen zij vrijer over hun zaken
spreken.
Onder deze toelichting keek Ferrari schuins
naar een stapel linnengoed, die op êen stoel neer
gelegd was. Hij trad er naar toe, den schijn
aannemende alsof hij een photographie welk aan
den wand hing, wilde bezichtigen. Er lag een
zakdoek op den stapel en hij zag dat deze met
een S M geteekend was.
ïDe baron Plock is zonder twijfel Stephan
Mordy," dacht hij, hier woont mijn man." En
luid voegde hij er bij»Maar wij blijven te
lang hier; als de baron thuis kwam, zou hij
ontstemd zijn een vreemdeling ten zijnent te
vinden. Laat ons gaan, misschien zal hij weldra
terugkomen."
»OI dat zal zoo spoedig niet zijn," hij zal nu
eerst in den namiddag thuis komen. Ik ken-zijn
gewoonten vandaag zal hij hoogstwaarschijnlijk
in het Café des Alpes ontbijtendan maakt hij
een kleine wandeling naar de schietbaan, die op
1(1 minuten atstand van hier op de rechterkade
ligt, en keert dan eerst tegen drie of vier uren
in het hotel terug.
De landonderzoeker sloot zich in zijn apparte
ment op ten einde rustig over de middelen na te
denken om zich van Stephan Mordy meester te
maken, hem tot bekentenis te dwingen en naar
Parys te vervoeren. Zoolang de geëmployeerde
van Odon Wegrow op Zwitsersch grondgebied
vereenigde Arabieren in een gevecht van 12 uur
voorwaarts drongen. De kazerne en straat voor
straat van hel dorp Sidi Hoessein werd stormen
derhand genomen, waarna de Italiaansche vlag
werd geheschen.
Volgens de »Messagero," werden aan beide
zijden aanmerkelijke verliezen geleden. Misschien
zal men in het vervolg van den oorlog niet meer
zulk een hevigen strijd moeten doorstaan. De
Arabieren waren door de Turken gewapend. Zij
waren zeer talrijk. Toen echter de scheepskanon-
nen begonnen te spelen, namen zij de vlucht. De
Turken vochten uitstekend en werden met de
bajonet uit de verschillende stellingen verdreven.
De Italianen maakten 12 Turksche kanonnen buit.
De vlootvoogd is niet tot een beslissend bom
bardement overgegaan, omdat een ontploffing van
het kolossale kruitmagazijn de heele stad Bengazi
in gevaar zou hebben gebracht.
Ter officieele plaatse te Rome verklaarde men
het volgende Onze soldaten zijn na een zeereis
van zeven dagen onder stormweer en zonder
eenige rust onder het vuur van den vijand bij
Bengazi geland. De landing kon tengevolge van
ondiepten en de woelige zee niet voor Bengasi
plaats vinden en moest geschieden in Giuniana,
onder hevig vuur van den vijand. Nauwelijks
aan land gekomen, wierpen onze troepen zich op
den vijand, vervolgden hem tot de stad en namen
de kazernen en het dorp Hoessein in, vanwaar
zij den vijand naar Bengazi joegen, die daar nu
ingesloten is. De soldaten vochten den heelen
dag zonder voedsel.
Volgens een bericht van de sTribuna", zouden
echter de Italianen gedwongen zijn geweest het
terrein voet voor voet op de Turken te veroveren.
Onder de bevolking in Italië heeft het uitblijven
van berichten over de grootte van de verliezen
m het gevecht voor Bengasi groote opwinding
teweeggebracht. Aan het ministerie van oorlog
wordt gewezen op het stormweer, dat de radio-
telegrafische verbinding zou hebben gestoord.
Een Turksche overwinning.
Uit Konstantinopel wordt aan de sLokal- An
zeiger" geiseind
Een Italiaansche afdeeling is in het district
Resjat binnengevallen, maar bij Sjintari door Ara
bieren van den stam Oerselli overrompeld, die
later nog door Turksche troepen versterkt werden.
De Italianen verloren daarbij 50 man en lieten
bij hun overijlde vlucht op het slagveld veel am
munitie en wapens, achter. Tien Arabieren zijn
gedood, tien gewond en een Turksch onderofficier
en eenige soldaten eveneens.
Vliegtuigen.
Uit Tripolis wordt gemeld, dat de vliegtuigen
daar den Italianen zeer groote diensten bewijzen.
Met behulp daarvan is het gelukt de stellingen
van de Turken in de omgeving van de stad
nauwkeurig te verkennen, en men hoopt, dat zij
bij den veldtocht beslissende diensten zullen
bewijzen.
Doodgeschoten.
Uit Konstantinopel wordt aan het sBerliner
Tageblatt" geseind
vertoefde, was hij onaantastbaar. Want wat kon
men tegen hem beginnen Het verblijf van
Mordy ter kennis van het parket te brengen. Ter
stond zou de Zwitsersche politie, voorgelicht door
de Fransche autoriteiten, de hand leggen op den
geëmployeerde en hem in de gevangenis werpen
vervolgens zou, de uitlevering aangevraagd en
verleend zijnde, de gevangene, overgebracht wor
den naar Parijs, in het huis van arrest der Pre
fectuur dan zou Queyrat optreden hem in verhoor
nemen en met Gustaaf confronteeren, zoodat Fer-
rarie eenvoudig de Fransche politie tot aanwijzer
zou hebben gediend en hij daarvoor al zijn tijd
verloren, al zijn geslepenheid verkwist, al zijn on
kosten gemaakt zou hebben, zonder dat hij er
voor Maurits Belcoq eenig voordeel mee behaalde.
Was dit wel eigenlijk het doel dat hij najoeg?
Ongetwijfeld: neen! Wilde hij den jongen
advocaat de middelen verschaffen om zich door
een schitterend pleidooi te onderscheiden, dan
moest deze, eerder dan de rechter van instructie
en buiten de Fransche politie om, feiten kennen,
die geopenbaard in de rechtszitting, geëigend
waren de rechters en het publiek met verbazing
te slaan en den rechters dezen kreet te ontruk
ken »Marchand is onschuldig!"
Niet voor de hooge belangen van Marchand
maar voor die van Maurits Belcoq was Ferrari
in de bres gesprongen. Wat maakte het hem uit
of Marchand's schuldeloosheid erkend wierd
Het doel, waarnaar hij streefde, was dat de on
schuld van Marchand klaarblijkelijk aan het licht
Karamanli Hassoen pasja, die tot de Italianen
was overgegaan, heeft twee boden gezonden naar
Arabische stammen, om hen aan te sporen zich
bij hem aan te sluiten en zoodoende de gunsten
deelachtig te worden, die hun de Italianen aan
bieden. De Turkschen troepen hebben de beide
gezanten opgevangen en hen doodgeschoten.
Cholera.
Volgens berichten uit Tripolis zijn sinds het
eerste optreden van de cholera onder de in Tri
polis gelande Italiaansche troepen in het geheel
265 ziektegevallen vastgesteld.
Versterkingen.
Dc correspondent van het »Berliner Tageblatt"
seint uit Chiasso
V olgens de sAvanti" zullen nog 6 regimenten
infanterie naar Tripolis worden gezonden.
Dit bericht komt overeen met een telegram van
den correspondent van de »Secolo" in Tripolis,
volgens hetwelk de opperbevelhebber, generaal
Caneva, in Rome om versterking voor het expedi-
tieleger heeft verzocht en dit grondt op den hevigen
tegenstand van de Arabieren in Bengasi en symp
tomen die het uitbreken van den Heiligen Oorlog
in Tripolis voorspellen.
Een hooggeplaatst Italiaansch officier, die de
toestanden in Noord-Afrika nauwkeurig kent,
heeft de meening geuit, dat met minder dan
100.000 man het bezetten en tot rust brengen
van Tripolis niet mogelijk zal zijn.
De sMessagero" deelt mede, dat de minister
van oorlog bevolen heeft om toebereidselen te
treffen voor de vorming van een tweede expe
ditiecorps.
I n T u r k ij e.
Uit Koniataintinopeï wordt) aan d© „National Ze-i-
tung" gte|seiind:
De openbare- meening houdt zich uitsluitend
bieziig met de kwestie van een verbond. Het be
richt van de „Tanin" wordt aldus uitgelegd, dat
Engjefflafld de mogendheid zou zijn, waarep de
grootvizier het oog heeft.
Uit Wcenen wordt aan de „Vo.ssise.he Zei tong"
ge&ejnd
Tusschon Engeland en Turkije vinnen borpie-
kingqn plaats om overeenkomsten mogelijk te ma-
kien, waardoor Turkije ajs- het ware de stille
vennoot van de trip-Ie entente zo.u wo'ruan. De
triple entente zou Turkije de onschendbaarheid
van zijn gebi-ed in Europa e-n Azië waarborgen.
Engeland krijgt daarvoor van Turkije concessies
in Mepopotamië en aan d© Perzische Gojf.
Op depte wijze doet Engeland een poging prn
den invloed van Duitschland in Konstantinopel
ten val te brengen en zijn ei-gen invloed daar
voor goed t© vestigen. Zooals men thans inziet,
heeft Engeland daarvoor Italië en de Italiaansche
plannen met Tripolis gebruikt. De Italiaansche
regteiei'ing -was bij voorbaat door bindende verkla
ringen omtrent de Engelsche houding tegenover
©en bezetting van Tripolis gerustgesteld. Thans
echter, nu Italië in Tripolis is ön de inlijving
van het land eiseh't, heeft Engeland weer onder-
handelingen aangeknoopt met Turkije, om dit rijk
kwam, door het pleidooi van Maurits. Welnu
dit doel kon hij niet bereiken zoolang Stephan
Mordy in Zwitserland blijven zou, omdat hij door
vreesaanjaging niets op hem vermocht.
De bedreiging met een aanklacht zou een dwaas
heid zijn eerstens, omdat die bedreiging niet
door een onmiddelijke inhechtenisneming gevolgd
zou kunnen worden tweedens, omdat ze slechts
zou dienen, Mordy te waarschuwen op zijn hoede
te zijn en tevens dringend te raden, zoo spoedig
mogelijk te vluchten. Integendeel zouden beiden
onmiddelijk op een geheel anderen voet tegen
over elkander staan, als het Ferrari gelukte'zijn
tegenstander op Fransch grondgebied te voeren
dan zou de landonderzoeker, onder bedreiging
eener aanklacht, welk elk oogenblik in een arre
statie te veranderen zou zijn, Mordy uithooren,
hem zijn medeplichtige doen noemen, hem leiden
waarheen hij wilde, als het noodig was naar Pa
rijs voor Maurits Belcoq, -die hem ondervragen
zou. Na alle inlichtingen, welke men nuttig
oordeelde, van hem verkregen te hebben, zou het
nog tijd genoeg zijn hem aan de justitie over te
leveren.
[W-ordl vervoludi,