Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
EERSTE BLAD.
34ste Jaargang.
Zaterdag 4 November 1911.
No. IOIGI.^v?
Brftotebch Nieuws.
De oorlog tusschen Italië
en Turkije.
ABONNEMENTSPRIJS:
Dit blad verschijnt dagelijks, uitgezonderd Zon- en Feestdagen, en
kost voor Schiedam per 3 maanden 1.35, per maand 45 cent en per
week 10 cent. Franco per post door geheel Nederland f 2 per kwartaal.
Afzonderlijke nummers 2 cent.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Boter-
straat 50 en bij alle Boekhandelaren, Postdirecteuren en Brievengaarders.
Bureau: BOTERSTRAAT 50,
PRIJS DER ADVERTENTIëN:
Familieberichten 20 cent per regel,
Handelsadvertentiën van 1—6 regels f 0.92elke regel daarboven 15 cent,
Driemaal plaatsen wordt tweemaal berekend,
Ingezonden mededeelingen 35 cent per regel.'
Voor herh aaldel ij k adverteeren worden uiterst bil-
lijke overeenkomsten aangegaan.
Telefoonnummer 85. Postbus no. 39.
Dit nummer bestaat uit tivee
bladen en een Geïllustreerd
Zondagsblad.
De strijd in Tripolis.
De Romeinscho correspondent vari de „N Y.
Herald" seint aan zijn blad, dat ondanks le po-
-giïüg'en tot geruststelling der publieke opinie in
Italië, ondernomen in opdracht der regming door
de „Agenzia Stefani" men in officieel© Romein-
Schc xringen alles behalve blijmoedig gestemd
ts. Be, toestand van het expeditiekoros is geens
zins benijdenswaardig. Het aantal gesneuvelden
en gewonden is aanzienlijk en de troepen inoe
fen zich tot een afmattleinde en demoralisee-
remde passieve defensie bepalen.
Een bewijs, dat de Romeinscho regeering den
toestand donker inziet is te vinden in het feit,
dat zij: niet minder dan 100,000 man onder de
wapenen roept. Men twijfelt echter of Italië veel
met die 100.000 man zal kunnen doen. Het is
heslisl onmogelijk, dat men voor die revHailtee-
H'ïg van een zoo grepte troepenmacht in Tri-
Polis behoorlijk kan zorgen, vooral wanneer de
expeditie verder liet binnenland ingaat. Meer
dan 10,000 man zal men niet van water in dé
Woestijn kunnen voorzien.
De correspondent Corati Zoli seint uit Tripolis
aan de „Sccolo"
Donderdagavond wezen verscheidiene tuctV.ién
°P nieuwe aanvallen van de Turken-, Dezen oni-
wikkieldem van liet aanbreken van den dag af
een vermeerderde werkzaamheid in dé nabijheid
Van onze, vooirposten. Des avonds Openden onze
schepten het vuur op de oasen hij' Sj.irat Sjat
én terzelfder tip kwam bij de voorposten een
Turkréh officier als parlementair, om de stad
'te leislcton. Hij' werd geblinddoiel t naar dien
commandant gebracht, waar hij hetzelfde net-
Woord blntving als' den eersten keer.
Ook in goed ingelichte kringen te Berlijn w-o:rdt
het bericht bevestigd, dat alle buih-'nforion van
('o stad Tripolis i;n handen van de Turken zijn
zoodat 'de Italianen zich tot. de j'fcaü zelf en de
hinmemste forten moeten ..eperkea. Men neemt
amv, dat de strijdkrachten vajn, de Tinken e;n
Arabieren zeer aanmerkelijk zijn, omdat zij an-
de toch ook niet geringe Italiaansche tröo-
Tenniacht niet hadden kunnen insluiten.
De „Kölnische Zeitung" wijdt aan de gebeur
Ibissen, die aan de insluiting van Tripolis vooraf
z'jin gegaan de volgende beschouwing:
»Toem de gevechten van de vorige week be
Sonnen, haddein de Italianen a,au lan lingstroe
Hen ?on geheele divisie infanterie, verder (ten
rcgiment bersaglieri, zes batterijen veldartillerie,
t<:nige batterijen berggeschut, een half regiment
rui1e.rij, een bataljon gienie en de noodige ladmi
n:shatie-troepen, alles te zamen, na afbek' van
e verliezen door gevecht en ziekte, oageveen
_>000 mat). Blikbaar waren de oorlagsisehepen
Voa alle naar een andere bestemming .ertrok-
on. Een ervan was ten, W. van de glad gieian-
if; dg haven lagen, naar men denkt tor-
Pe do-jagers.
De stad Tripolis zelve is door een ouden ring
nmur beschermd, die haar tegen een niLmterie-
"^uval beveiligt. Om deizen strékt zich in afwis
^cktule, breedte de oase uit, een warreling van
aoelpaiinpn en vijgeboomon, die m tuinen bij-
^geplant zfjn, Zooals in de meeste steden van
b't Oosten zijn deze diooir leemen muren inge-
otc-n. Tusschen die muren door loepen smalle
P dtd, met hoopen steenen hier en daar en vele
"en en tenten van inboorlingen.
Enkele veldverdedigingswerken, dikwijls forten
'0ftïr'd. zijn naar den kant, van de woestijn
^jj°ruhgeBchoven, drie in het Westen hij' ze©,
^;'n, het thans veel genoemde fort Sidri Mesri,
(*~n graftombe van een Mohammedaansch hci-
ten nog verder der kasr (citadel) Henni.
v. rt Italianen haddep in #qn. wpun bo<og
de forten .in hét Westen over Roemeliana tot
kasr Henni schansen met basementen voor ka
nonnen op-gew-orjien, die zich1 van Henni uit naar
het Noordoiosten wendden en over het versterkte
dorp Amroeö aan den weg van Tripolis naai
Tadzjoera die zee bereikten.
Hier in het Oosten en Zuidoosten Lag de zwak
ke plaats', daar het schietveld beperkt en do
verbinding met de stad door onherbergzaam, mpt
hoornen begroeid terrein bemoeilijkt was. Boven
dien lag dit gedeelte van da stelling zoo ver
van de kust af, dat oorlogsschepen mei. grim ten
diepgang, die hef -ondiepe water dwong om t,p
een afstand te blijven, met hunne zware ka
nonnen niet in de flank konden aahvalleh. Vah
belang is ook, dat op korten afstand van de
Italiaansche schansen op verschillende punten
duinen liggen, die het uitzicht belommeren en
de- nadering van een vijand verbergen.
Er schijnen, als men op fotografieën in bui
ten la ndscbe bladen mag afgaan, ove'v het alge
meen loopgraven voor staande schutters aang|e-
kgd te zijn, zonder dekking tegen artillerie-vuur
vuur. maar met zandzakken op de kruin vain
de borstwering. Kunstmatige hindernissen- voor
'Ie vuurlinie ontbraken, vermoedelijk bp gebrek
aain materiaal, daar ter plaatse niet genoeg hout
voor pikelteenng aanwezig was' en prikkeldraad
uit het moederland ontboden moest worden. De
troepen moesten zich dus tot de verat vki-ngen
van de. stelling bepalen, die zij met hun veldge
reedschap Konden maken. Men heeft <ok, naar
sommige correspondenten melden, verzu'md ow
de loopgraven als een gesloten ring' van het
Oosten naar liet Westen aan te leggen. Verschil
lende lusschen.ruimten bleven open. Le reden
hiervan was vermoedelijk ie te geringe sterkte
van de Italianen, wieT stelling zich over een
alsand van ongeveer 12 K.M. uitstrekte. Theore
tisch zou de bezetting van den strekkeinden me
ier met, weinig meer dan een man slechts te
rechtvaardigen zijn, indien de verdediging' zich
tot een gevecht om den vijand op te houden
wiil bepalen ,en ervan afziet een beslissing te
zoeken, die alleen door den tegenaanval van een
reserve, dié bij de hafnd wordt gehouden, moge
lijk iis'.
Meln kan aannemen, dat de-Italiaanscao stel
ling allteeln gemaakt is lol. beveiliging van d-e
stad en dat men tegelijkertijd Je aanvalsmoed
en aanvalskracht van den tegen stander atvler-
slchlat heeft. Was deze voononderst-'ling reeds
verkeerd, de- Italianen zijin ook hed,ragen uiige-
k omen in hun vertrouwen op de houding van de
inlandsche bevolking.
Terwijl het front in een hevig gevecht gewik
keld was, brak plotseling in zijn rug een volks
oproer uit, dat met draconische middelen onder
drukt werd, maar ook troepen in beslag nam,
die, voor aan hiet front dringend npoküg waren.
Uit deze redenen is bet prijsgeven van de
zoogenaamde forten Sidi Mesri en Henni en het
intrekken van den gteheelen linker vleugel van
de Italianen te verklaren.
Dp zware verliezen van de Italianen waren
alleen goed te maken door een inkrimping van
de gevechfelinie, als tegelijk elke nieuwe poging
tot opstand -dadelijk door gereed staande troe
pen onderdrukt wilde wadden. De voortdurende
ontscheping van versterkingen uit Halte ver
sterkt de verd-edigingskracht, en men kan er op
goede gronden aan twijfelen, of de Turken es
wel in zullen slagen, de stad Tripolis ;e her
overen."
Volgens het verhaal van een uit Saloniki aan
gekomen ambtenaar, heeft Feti-bei, begeleid door
officie-ren van den generalen staf en van de artil
lerie, de reis over de grens van Tripolis gemaakt
op een kameel, aangekleed als een Magrebi-in-
boorling. Hij werd begeleid door inboorlingen,
dio onder aanvoering stonden van eenige Se-
noesi. Onderweg jk'wam Sjami-bei van Fezzam,
die met hem Verder risde naar het Turksche
hoofdkwartier. Toen Feti bei, onherbaar door
zijn Arabische dracht en zijn door de zon ge
bruind gezicht, zich bij zijn aankomst in het hoofd
kwartier aan zijn kameraden bekend maakte, brak
een stormachtige geestdrift los,
Zooals men weet, heeft Feti-bei den post van
chef van den generalen staf op zich genomen.
Een wijfs-maii van de Ösjn^ni&'te Lteyd b*-
vicht, dat op het oogepblik van zijn vertrek van
Tripolis liet Italiaansche hospitaalschip Van het
Roode Kruis in brand stond. Uit de stad klon
ken kanonschoten,
In de „Perseveranza" verheft senator Vigoni zijn
stem tegen den opmarsch naar het binnenland
van Tripolis. De volledige verovering van Tri
polis is onmogelijk. Zoodra de kust bezet is,
behoort Tripolis en Barka aan Italië. De onmiddel
lijke omtrek van do kuststeden zal langs vreed-
zam-en economischen weg Italiaansch worden ge
maakt en de pasen moeten door uithongering
worden verkregen. Aldus -de senator.
De Italiaansche regteering heeft, naar gezegd
wordt, alle directe Verbindingen ter zee tusschen
Malta en Tripolis verboden en de briefport over
Sicilië geleid. Zij wil daardoor Verhinderen, dat
de berichten Van de oorlogscorrespondenten in
Tripolis zonder toezicht over Malta verder worden
bezorgd, want op Sicilië worden ze natuurlijk
aan toezicht onderworpen. Of dit optreden te
gen schepen onder neutrale vlag mag worden
toegepast, Valt steik te betwijfelen.
Uit Konstantinopel Wordt d.d. 3 November aan
het L,Berliner Tageblatt" ges-eind:
Nesjad bei telegrafeert, dat hij den Italianen
den eisch heeft gesteld zich over te geven, maar
dat deze werd afgeslagen. Daarop is hij begon
nen de stad te bombardeeren. Aan de consuls
en de bevolking zou zijn verzocht de stad te
Verlaten. De Italianen hadden zich in do huizen
gebarricadeerd. Aan de consuls zou zijn mee
gedeeld, dat dj) Turken voornemens waren de
stad yi brand te steken.
De aanval van de Arabieren van den 26en
October was zoo hevig, dat de Italianen niet
eens tijd hadden om hun kanonnen, die zij moes
ten achterlaten, onbruikbaar te maken,
Belichten in de pers over verhalen van gisteren
hier aangekomen vluchtelingen uit Tripolis be
wijzen met welk ieen niet te stillen hardheid en
wreedheid de Italianen, ook tegen vrouwen en
kinderen, zijn te werk gegaan.
Uit het bericht van een kapitein-buiten-dienst
geeft de correspondent een passage, die echter
nog wel bevestiging behoeft„Eenige dagen voor
mijn vertrek gelukte het aan onze troepen om
den Italianen twee Vliegtuigen af te nemen. We
gens den sterken wind konden de vliegers- niet
hoog van den grond komen en kwamen zij bin
nen schot, zoodat wij hen als vogels naar bene
den haalden. De Arabieren vernielden de .vlieg
tuigen terstond.
De Konstantinopelscbe correspondent van de
.Lokal-Anzeiger" seint: De minister van oorlog
heeft aan den commandant Nesjat-bei in Tripolis
streng bevel gegeven, om de Italiaansche gevan
genen menscheljjk te behandelen en geen wraak
tegen hen te oefenen en goed voor hen te zor
gen, gelijk het den heldhaftigen verdedigers van
een beschaafde natie betaamt.
De correspondent van de „New-York He-raid",
die Donderdagavond van Tripolis op Malm kwam,
bevestigt het beridht, dat bij'na de Ueele Italiaan
sche vloot de kust van Tripolis heeft verlaten
en naar de TuAsche wateren is vertrokken.
De Londetnisché correspondent van de „Lokal-
Anzedger" sldhëmM aan di t berich t wei rui geloof
Hdt sChijPt hem om waarschijnlijk, dat de Italiaan-
schë troepen in Tripolis juist nu den rteun van
de vloot zouden kunnen missen. Hij vermoedt,
dat d'e bedoeling van die Italianon is, de T-irken
op een dwaalspoor te brengen en hén te ver
lokken tot een overijlden aanvat op Tri:j>Oi.s, w i er
door zij zich dan zouden bloot stellen aan het.
geschutvuur van de vloot, d-ie dan vel spoedig
zou verschijnen. Deze veronderstelling wordt hier
door gesteund, dat de Italiaansche regeeri-ng' tele
grammen uit Milaan en uit Rome doorlaat mel
dende dat Aubry op het punt Ls met zjjn vloot
na,ar de Aegéische Zee te verstrekken, terwijl
tot nog toe de Italianen over a! hun krijgsplan
nen het stilzwijgen hébben bewaard.
Bengazi en Derna.
Uit Konstantinopel wordt aan het ïBerliner
Tageblatt" geseind
Volgens de laatste berichten uit Bengazi had
den de Italianen, om ongehinderd te kunnen
.landen, een poging gedaan, om de aandacht der
Turksche troepen af te leiden en daarom 2 kilo
meter van Bengazi bij Sadri staande afdeelingen
laten oprukken. De vrijwilligers, onder bevel van
den afgevaardigde Joessoef Sjetwat, werden echter
spoedig met de Italianen handgemeen en wierpen
hen met kracht terug. De Italianen vluchtten,
naar gemeld wordt, naar het strand en lieten
200 dooden, een mitrailleur en een groote hoe
veelheid munitie achter.
Volgens het Turksche blad slkdam," hebben de
Turksche troepen bij Derna een groot voordeel
behaald. Zij namen twee kanonnen en vier mi
trailleurs. Een compagnie Italiaansche soldaten
werd gevangen genomen.
Ook bij Bengazi hielden de Turken de over
hand en dwongen daar de Italianen terug te
trekken, waarbij dezen bij het inschepen groote
verliezen zouden geleden hebben, waarvan de
omvang niet bekend is.
Uit Konstantinopel seint men aan de iLokal-
Anzeiger"
Uit Bengazi wordt gemeld, dat de Italianen
twee uren van de stad bij Sjairi, troepen hebben
geland onder de bescherming van de scheepsar-
tillerie. Niettegenstaande dat vielen de Turken
en Arabieren onder commando van Sjakir-bei
hen met zooveel succes aan, dat de Italianen
gedwongen waren, om op de schepen terug te
gaan. Daarop dwong de storm de vloot, om weer
in volle zee te gaan.
De Italianen in Bengazi verlangden van hun
officieren om weer te worden ingescheept, daar
zij zonder den steun van de vloot niet in de stad
willen blijven, die voortdurend door de Turken
en de Arabieren, onder commando van den afge
vaardigde Joessoet Sjetwat en de moetesarifs
Maoerad en Foead wordt belegerd.
Enver-bei heeft na zijn aankomst de hoofdlei
ding van de operaties in Barka op zich genomen
en heeft bereikt, dat de stad Bengazi thans ge
heel en al is omsingeld.
Wreedheden.
Over den strijd tusschen Arabieren en Italianen
bij het oproer van den 23sten geeft de Italiaan
sche »Stampa" nog belangwekkende bijzonder
heden.
»Van drie kanten werden we aangevallen",
vertelt een gewond bersagliere, die in het hospi
taal ligt. »De woede van de Arabieren kende geen
grenzen. Vrouwen en kinderen verschenen met
de wapens in de hand midden tusschen de strij
denden, liepen naar den vijand toe en trachtten
den soldaten de wapens af te nemen. Wy ver
dedigden ons als leeuwen, maar wij waren te
weinig in aantal en aan den anderen kant waren
er zooveel. Als tijgers sprongen zij op ons los,
de loopen van de geweren glinsterden vlak voor
ons gezicht.
Op een andere plaats van zyn brief zegt de
man van de ^Stampa" >Nu komen de Roode-
kruis-wagens met de opgeraapte dooden. Hoog
op elkaar gestapeld liggen de lijken van de ber-
saglieriboven op den hoop ziet men de treurige
overblijfselen van een jong soldaat, wien de vij
anden de kleeren van het lijf hebben gescheurd.
Zijn heele lijk is door dolkstooten doorboord. Op
de Italianen werkt dit vreeselijk schouwspel als
een sein. De dorst naar wraak overweldigt hen
zij werpen zich op de eindelooze reeksen gevan
genen, willen wraak nemen en worden slechts
met moeite tegengehouden. Het is een verschrik
kelijk schouwspel. Daar in de gelederen van de
gevangenen strompelen zwakke grijsaards, vrouwen
en kinderen. Zij zijn allen of ten minste mee-
rendeels geheel ontkleed, want men heeft hun de
kleeren afgenomen onder welken men altijd wa
pens en patronen vond. De vragen van de offi
cieren en soldaten beantwoorden zij met een
halsstarrig zwijgen zy zuchten nietzy zien
recht voor zich uit en wachten hun lot af. Af
en toe vraagt er een op zijn hoogst om een ciga-
ret. Het bevel, om zich te ontkleeden, is voor
hen het zwaarste geweest wat hun overkomen
kon. Alle rassen zijn in den optocht vertegen
woordigd. Bedoeïenen, Berbers, A'rabieren, Soeda-
neezen. Onder de woedende kreten van de Itali
aansche soldaten worden zy naar de kazerne
gesleept. Het is vermoedelyk hun laatsten nacht.
Bij zonsopgang zullen zij voor den muur staan
en met den kogel voor hunne zonden boeten."
De vliegmachines.
De oorlogscorrespondent van de ïCorriere della
Sera", bericht uitvoerig over de goed gelukte proef,
dm vanuit een vliegtuig handbommen op den
