Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Binnenland.
Knnst en Letteren.
De voorzitter brengt het examen-program
ma eerst in behandeling, waarna de heer Ter
Laan in verbend met het programma, dat hij
te zwaar vindt, ook aandringt op het verschaffen
van meer gelegenheid voor vooroefening in kleine
gemeenten.
De heer de Savornin Lohman klaagt
over breedsprakigheid ter linkerzijde. Het examen
program moet in de wet, daar het hier bétreft
de regeling van een wettelijk recht van het indi
vidu. Daarbij moet ministerieele willekeur zijn
uitgesloten. De wetgever is geroepen om den
burgers hun wettelijke rechten (in casu vermin
dering van oefentijd onder zekere voorwaarden)
te waarborgen.
Spr. ontzegt der Kamer de technische kennis,
noodig voor de beoordeeling van het programma.
Alleen de minister van oorlog kent de vereischten
van vooroefening voor het leger. Spr. gaat dan
ook mee met de ervaring van den minister ten
aanzien van het programma.
De heer Nolens dient ter bekorting van het
debat een motie in, waarin een uitspraak der
Kamer wordt uitgelokt, dat men het examen
programma wil vastgesteld zien bij alg. maatregel
van bestuur.
De minister van Oorlog (de heer Colijn)
noemt den te voren gestelden eisch van 8£ maand
oefentijd maximaal, ter verklaring van de 6^
maand, waarop artikel 67 het uitzicht opent. Het
toekennen van dit voorrecht moet door de wet
aan regels gebonden. Ook het legerbelang wil dat.
De motie—Nolens acht de Min. niet onaanne
melijk.
De heer Marchant bestrijdt de conclusie
van den heer Lohman nopens wettelijke regeling
van de examen-eischen, welke niettemin alleen
door een minister van oorlog zouden kunnen wor
den beoordeeld.
De heer Lohman verdedigt zijn standpunt,
en wordt beantwoordt door den heer Marchant
ter zake van een overleg, dat de vorige spr. ge
pleegd zou hebben met de regeering en dat eenig
persoonlijk debat opleverde tusschen deze twee
Kamerleden.
Na een toelichting van den heer Nolens
wordt diens motie met 39 tegen 26 stemmen
aangenomen.
De heer Thomson verwondert zich over de
bestrijding van het artikel door den heer Tyde-
man, die de lichamelijke ontwikking van het volk
niet tot een premie voor korten oefentijd gemaakt
wilde zien.
Spr. blijft van oordeel, dat 6.^-maanders niet
passen in deze Militiewet. Hij verheugt zich, dat
nu het programma uit de wet is verwijderd, de
Min. het vooronderricht zal kunnen redden, waarbij
men ondoordacht te werk is gegaan in het onfwerp.
Spr. zal voor het artikel stemmen, dat de mo
gelijkheid van 6£ maand oefentijd opent. Hij
verdedigt zijn twee amendementen.
De Duymaer van Twist doet eenige
vragen, en de heer Marchant vraagt naar de
bedoeling van het artikel, wat betreft de plaats
van de te houden examens.
De minister beantwoordt de sprekers en
verdedigt de eischen van het vooronderricht. Het
naexamen van den heer Thomson moet aan een
termijn gebonden zijn.
Na een korte dupliek van den Minister
van binnenlandsche zaken (den heer
Heemskerk) wijzigt de heer Thomson zijn
amendement aldus, dat het na-examen tot uiter
lijk 15 December zal worden afgenomen.
Ook de heer Ter Laan wijzigt zijn amende
ment aldus, dat overal, waar dit mogelijk is en
waar zich voldoende lotelingen aanmelden, koste-
looze cursussen moeten worden ingericht.
Na eenig debat neemt de minister van
oorlog het amendementThomson in zake het
na-examen over.
Het amendementVan Vlijmen is vervallen, na
de opmerking van den voorzitter, dat de
voorstandeis daarvan kunnen stemmen tegen het
artikel.
Het amendement—Ter Laan wordt verworpen
met 51 tegen 20 stemmen; dat van den heer
Thomson (vergoeding bij ongelukken) wordt mede
verworpen met 50 tegen 20 stemmen. Artikel 67
wordt zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
Bij art. 68 (toewijzing van de manschappen bij
de korpsen) verdedigt de heer Duymaer van
Twist een amendement om ook voor de admi
nistratietroepen vrijwillige aanmelding toe te staan.
De heer Marchant verdedigt een amende
ment om van de toewijzing bij een der korpsen
beroep open te stellen bij Ged. Staten.
De heer V e r h e y bepleit handhaving van den
bestaanden toestand, waarbij alleen voor de zee
militie vrijwillige aanmelding kan plaats hebben.
De heer v. d. Borch v. Verwolde wilde
gen beroep by Ged. Staten van eene aanwijzing
bij een der corpsen, daar dit college niet geschikt
is tot beoordeeling dezer zaak.
Nog werd het woord gevoerd door de heeren
Duymaer v. Twist, Ter taan en Mar
chant.
De Minister van Oorlog bestrijdt het
amendementMarchant.
Na nog eenig debat werd de vergadering ver
daagd tot heden.
Avondzitting
De beraadslagingen worden hervat over artikel
68 (aanwijzing voor de verschillende wapens) en
de daarop voorgestelde amendementen.
De heer Ter Laan verdedigde het amende
ment van den heer Marchant, strekkende om van
de aanwijzing beroep open te stellen bij Gedepu
teerde Staten.
De heer Hugenholtz diende alsnog een
amendement in om te handhaven den bestaanden
toestand voor de aanwijzing bij de zeemilie, m.a.w.
dat alleen zullen aangewezen worden die zich
v r ij w i 11 i g aanmelden.
De heer v. d. Borch Van Verwolde
merkte op, dat tot dusverre Ged. Staten alleen
te beslissen hadden in militiezaken het Departe
ment van Binnenlandsche Zaken betreffende.
De Minister van Oorlog verzocht den
heer van Twist zijn amendement (vrijwillige aan
melding voor de administratietroepen) terug ie
nemeu. Hij wil bij den uitvoeringsmaatregel vrij
willige aanmelding bij den provincialen adjudant,
voor de administratietroepen mogelijk maken. Het
amendement—Marchant is onuitvoerbaar.
De Minister van Marine bestreed het
amendemendement- Hugenholtz als onnuttig, om
dat in de praktijk de vrijwillige aanmelding voor
de zeemilitie blijft gehandhaafd.
Na re- en dupliek en nadat de heer T h o m-
0 B het amendementMarchant had verdedigd,
werd dit door den voorsteller aldus gewijzigd dat
beroep zou openstaan niet bij Ged. Staten doch
bij de Militieraden.
De Minister van Oorlog bleek ook in
dien vorm het amendement bestrijden. Hij kan,
met het oog op de kosten, er de gevolgen niet
van overzien,
De heeren Marchant en Ter Laan
merkten, naar aanleiding daarvan op dat, waar
het de rechten des volks geldt, de kosten niet
mochten wegen.
Het amendementVan Twist werd verwor
pen met 59 tegen 9 stemmen, het amendement—
Hugenholtz met 43 tegen 19 stemmen, het
amendement—Marchant met38 tegen 33stemmen.
Artikel 68 wordt daarna z.h.s. goedgekeurd,
Op artikel 69 (bepalingen omtrent de inlijving)
verdedigde de heer Van Veen een amendement,
strekkende om de regeling der tijdstippen van de
inlijving niet in de wet op te nemen maar bij
Kon. Besluit vast te stellen.
De heer Ter Laan verdedigde een amende
ment strekkende om den diensttijd van de voor
geoefendheid van 6£ maand tot 5^ maand terug
te brengen.
Spr. betoogde dat voor voorgeoefendheid met
5£ maand kan worden voldaan, zich voor die
meening beroepende op het «Instituut der 4-
maanaers" dat niet zou zijn mislukt als men niet
ongeoefenden en voorgeoefenden dooreen had ge
mengd. Sprekers's amendement zou een prikkel
worden tot deelneming aan de vooroefeningen,
Voorts vreesde spr. dat vele broodeloos zouden
worden ingevolge van de bepaling van het artikel
dat voor de inlijving een later tijpstip kan worden
bepaald, in geval van besmettelijke ziekte of
andere buitengewone omstandigheden.
De heer Van Twist bastreed het amende
ment—Van Veen. Het tijdstip van inlijving moet
in de wet staan.
De loteling moet, met het oog op zijn betrek
king, weten waaraan hij gebonden is.
De heer Thomson ondersteunde het amen
dement der sociaal-democraten. Uit rapporten van
compagnies-commandanten toonde hij aan, dat
de viermaanders voldeden bij behoorlijke indee
ling en dat die compagnies-commandanten van
oordeel waren dat hij een behoorlijke vooroefe
ning in vier maanden van de miliciens goed
bruikbare soldaten zijn te maken. De Minister
wist uit rapporten waar de fouten zaten en schafte
niettemin het instituut af.
Mannen als majoor Bosboom, de kapiteins Ton-
net en Duymaer van Twist waren groote voor
standers van de 4-maanders en ook generaal Eland
was geen tegenstander van het instituut, mits
goed voorbereid.
Kan de Minister het amendement aanvaarden,
de wet zou beter worden en spr. zou er wel
licht door kunnen besluiten vóór het ontwerp te
stemmen.
De Minister Van Oorlog beloofde over-
weging van het denkbeeld om bij verschuiving
van het tijdstip van inlijving, schadeloosstelling
toe te kennen.
Waar de Minister reeds herhaaldelijk heeft ge
zegd dat 6£ maand het minimum is voor den
eerste-oetentijd na vooroefening, daar sluit dit
reeds in zich dat hij niet lager kan gaan, Waar
de toestand onbevredigend is kan niet tot
ver laging van oefent ij d worden
overgegaan. Overneming van het amendement
zou een te hooge prijs zijn voor de stem van den
heer Thomson vóór het ontwerp.
De Minister vond het amendement-van Veen
aantrekkelijk; hij kon het echter, na de bestrij
ding uit de Kamer, niet overnemen, wel daar
entegen aanbevelen.
De heeren Van Veen, Duymaer Van
Twist en T e r L a a n repliceeren.
Laatstgenoemde diende de volgende motie in
De Kamer, van oordeel dat de bezwaren om
trent de viermaanders aan de Kamer volledig
bekend moeten zijn eer eene beslissing over ar
tikel 69 kan worden genomen, gaat over tot de
orde van den dag."
Besloten werd deze motie dadelijk in behande-
deling te nemen, maar de vergadering werd ver
daagd tot Woensdag-ochtend half elf.
zoozeer om daardoor 'de herinnering aan hem
levendig te houden, want deze zal toch blijvend
zijn, maar bovenal om aan het nageslacht te
toonen, hoezeer zijne tijdgenooten hem hebben
geëerd.
vastgesteld by raadsbesluit van 19 Februari 1907
(Gemeenteblad no. 3).
Ingang benoeming onderwijzers.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland hebben
aan de gemeentebesturen medegedeeld, dat hun
meermalen bleek, dat de datum van ingang der
benoeming van een onderwijzer vroeger was dan
die van het benoemingsbesluit. Na ingewonnen
informatie bleek, dan somtijds, dat het tijdstip
van ingang der benoeming niet door den Raad
was bepaald, doch aan het college van burge
meester en wethouders was overgelaten. Ged.
Staten vinden hierin aanleiding aan de gemeente
besturen op te merken, dat de minister van
Binnenlandsche Zaken indertijd onder de aandacht
van Ged. Staten heeft gebracht, dat in het alge
meen als regel behoort te gelden, dat geen be
noeming met terugwerkende kracht mag plaats
vinden en dat ingeval zulk een benoeming heeft
plaats gehad, het tijdstip van ingang door den
Raad moet worden bepaald en niet aan burge
meester en wethouders mag worden overgelaten.
Annexatie-plannen.
Volgens de «Limburger Koerier" zullen B. en
W. van Maastricht binnenkort een voorstel bij
den Raad indienen om stappen te doen ter ver
krijging der annexatie van grondgebied van om
liggende gemeenten.
Weerbericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
'n den morgen van 8 Nov. 1911, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 768.4 te Munchen-
Laagste barometerstand 734.6 te Stornoway
en Lerwick.
Verwachting tot den volgenden dagmeest
krachtige tot stormachtigen, zuidelijken tot zuid
westelijken wind, betrokken tot zwaarbewolkt,
regenbuien met kans op onweersverschijnselen,
zelfde temperatuur.
Kardinaal Van Rossum.
Naar wjj vernemen, wordt onder hooge goed
keuring van Z. D. H. den Aartsbisschop van
Utrecht een comité gevormd, dat zich ten doel
stelt den Boogeerw. pater W. van Rossum by zyne
verheffing tot kardinaal een passend huldeblijk
aan te bieden.
Wethouder Kamerlid.
Naar men verneemt, zal de heer J. van der
Molen, afgevaardigde voor Sliedrecht, dezer dagen
tot wethouder van Rotterdam gekozen, niet als
Kamerlid bedanken.
Verkiezing Provinciale Staten.
In de gisteravond te 's-Gravenhage gehouden
vergadering van de vrijzinnig-democratische
kiesvereeniging zijn in de vacature-Kraus voor de
Prov. Staten van Zuid-Holland voorloopig candi-
daat gesteld de heeren R. A. van Sandick en
A. M. van Embden.
De ponten over het Noordzeekanaal.
Naar aanleiding van het feit, dat Zondag
middag jl. van 3 tot 4 uur de verbinding tus
schen den Noord- en Zuidoever van het Noord
zeekanaal is verbroken geweest, door een defect
aan den stoompont Velsen, het niet stoomklaar
liggen van den pont Kennemerland en de on
bruikbaarheid van den handpont, werd gisteren
in den gemeenteraad van Velsen besloten, dat
B. en W. dezer gemeente deze feiten ter kennis
van de regeering zullen brengen, met aandrang
tot herstel van een vast middel van verkeer over
het Noordzeekanaal daar ter plaatse.
Een gedenkteeken vtor Jozef Israels.
Men meldt uit Groningen
Er heeft zich een comité gevormd met het
doel een gedenkteeken op te richten voor Jozef
Israels in zijne geboorteplaats Groningen, niet
Gemeenteraad.
Op de agenda der openbare vergadering van
den Gemeenteraad op Dinsdag 14 November, des
n.m. 2 uur, staan o.a. de volgende voorstellen
1. Verzoeken van de heeren Dr. P. Klooster
man en W. F. Gisolf om eervol ontslag als lee-
raar aan de Hoogere Burgerschool met ingang van
1 Januari 1912, met advies van B. en W.
2. Benoeming van twee leeraren aan de Hoo
gere Burgerschool, met ingang van 1 Januari 1912
a. voor leeraar in de Nederlandsche taal en
letterkunde worden in alphabetische volgorde
aanbevolen de heeren A. J. de Jong en Dr. E
Kruisinga, beiden te Amersfoort
b. voor leeraar in Wiskunde en rechtlijnig
teekenen de heer N. VV. van Gelder te Helder,
om hem tijdelijk te benoemen tot het einde van
den cursus 1911/12.
3. Voorstel tot het vaststellen van de kohieren
nos. 3 en 4 der plaatselijke directe belasting naar
het inkomen, dienst 1911/12.
4. Behandeling van het bezwaarschrift der
N. V. Maatschappij van Onroerende Goederen «De
Maas" tegen haar aanslag in de plaatselijke be
lasting op de gebouwde eigendommen, dienst 1910,
waaromtrent B. en W. adviseeren afwijzend te
beschikken.
5. Voorstel tot afschaffing van het keurloon
van visch met ingang van 1 Januari 1912, naar
aanleiding van hetgeen daaromtrent besloten is bij
de behandeling der begrooting.
6. Voorster van B. en W., dat de Raad na
afstemming van hun voorstel tot voorloopige
verbetering van de Laurensstraat zich nu over den
definitieven aanleg zal uitspreken, tot welken
aanleg zij ook thans met het oog op de financiën
niet kunnen adviseeren.
7. Voorstel ten vaststelling eener verordening
op de particuliere banken van leening, krachtens
art. 37 der Pandhuiswet 1910 (Stbl. no. 321)
8. Voorstel tot wijziging der verordening ter
handhaving van de openbare orde en veiligheid
en op de straatpolitie met betrekking tot het
zwemmen en baden buiten de openbare zwem
plaats.
9. Voorstel tot wijziging der verordening op
de tapperijen enz., inzonderheid met betrekking
tot het politietoezicht op de z g. besloten dans
clubs, en plaatsen waar gelegenheid wordt gege
ven tot het nuttigen van spyzen,
10. Voorstel tot wijziging der verordening op
het rijden te Schiedam met betrekking tot de
wielwydte van vrachtwagens en de volgbreedte
van sleepers-, molen- en spoelingwagens.
11. Behandeling van het adres der Schilders-
patroonsvereeniging «Onderlinge Steun" alhier
waarbij verzocht wordt het Gemeenteverfwerk,
hetwelk niet door het vaste personeel der Ge
meente kan worden uitgevoerd, voortaan aan
gevestigde Schiedamsche Schilderspatroons op te
dragen, met advies van B. en W.
12. Behandeling van het adres der Afdeeling
Schiedam van den Bond van Nederlandsche
Onderwijzers om op de begrooting voor 1912 een
som uit te trekken voor het verstrekken van
schoolvoeding en -kleeding van Gemeentewege,
met advies van B. en W,
13. Voorstel tot wijziging der bepalingen
omtrent maximum-arbeidstijd en minimum-loon
Uitvoering Gemeen! e verf werk door losse
werklieden.
B. ,en W. zeggen in, een schrijven nan den
Raad
Op het hierbij teruggaand adres der Schildors-
patroons-Vexeeniging „Onderlinge. Steun; heb
ben wij de eer in aansluiting aan hef gevoelen
der Commissie, voor de Gemeentewerken als onze
meening mede te deelen:
ad 1. dat waar het verf werk eenmaal in eigen
beheer genomen is, het werk moet gesch.eden in
den tijd, dien wij daarvoor het gunstigst achten,
daar men alleen dan van goed werk verzekerd
kan zijn.
ad 2. dat aan tijdelijke werklieden rtaeds eon
fcooger loon wordt gegeven dan aan personen in
vasten dienst.
ad 3. dat de tijdelijke werklieden nimmer zón-Ier
leiding van vaste werklieden, arbeiden en de Com
missie voor de Gemeentewerken over tiet werk
ook van de tijdelijk aangenomen ververs tevreden
kan zijn.
ad 4. dat bet zeer bezwaarlijk "aai we klooza
werklieden bij wijze van werkveiscnaffi ig aan
vvefrk te helpen, maar dat het ondoenlijk zou
zijn op die wijze patroons aan werk vo,or bun
personeel te helpen.
Waar mein tot werken in eigen beheer is ge
komen na rijpe overweging en gelei i door de
ondervinding omtrent openbare aanbesteding, die
tegenover een vertrouwenswerk als het schilder
werk is, tot de meast verschillende, minder w en-
schel ij ke uitkomsten heeft geleid, kunnen wij er
niet toe overgaan, thans op eigen beheer terug
te komen en ons personeel op wachtgeld doem
stellen; terwijl de Commissie om geen noedel003
groot personeel in vasten dienst te hebben, vN>
bejd moet behouden tijdelijke krachten aan te
nemen op een tijd dien zij voor het werk nuttig
acht. 1
W ij stelled U dan ook voor do adressanten te
belichten, dat hun verzoek niet voor een gun
stige overweging in aanmerking kan komen.
Nog zij opgemerkt, dat van opdracht vain
werken, buiten openbare inschrijving, waaraan
adressanten schijnen te denken, voor de Gemeente
bezwaarlijk sprake zou kunnen zijn.
Schoolvoeding en -kleeding.
B. en W. zeggen in een schrijven, aan dm
Raad:
Op het adres van de Schiedamsche afdeeling
van den bond van Neierlandsche onderwijzers,
om voor 1912 een som uit te. trekker^ voor school
voeding en -bleeding, hebben wij dfe eer te be
richten, dat Uw Raad zich in 1905 overeen
komstig ons voorstel heeft bepaald tot het ver-
leenen van subsidie aan de Commissie voor
kimder-voeding en -kleeding alhier, maar ne Ge
meente zich onthouden heeft van het rechtstreeks
verstrekken van voeding en kleeding aan school
kinderen.
Bal. standpunt komt ons nog 3teeds bet juisle
voor.
Wij meenen U daarom te moeten voorstellen,
adrassante te berichten, dat geen termen zijn
gevonden, het verstrekken van voeding en klee
ding aan schoolkinderen rechtstreeks vanwege de
Gemeente te doen geschieden.
De Etalagewedstrijd.
Voor den weldra hier te houden etalagewed
strijd zijn, naar men ons mededeelt, reeds ge
schonken door den burgemeester, den heer M.
L. Honnerlage Grete, en den heer A. C. A. Nolet
ieder een zilveren medaille, terwijl ook de heeren
wethouders een medaille schonken.
Giste r-m iddag 5 ure is een paard
gespannen voor den kistenmakerswagen van den
heer T, A. J. Zoetmulder, in de Overschiesche-
straat door tegen het trottoir op te loopen, ge
struikeld en gevallen. De 70-jarige bestuurder
v. d. R, viel door den schok van den wagen en
bezeerde zich daarbij licht aan een der handen,
terwijl een aantal flesschen van den wagen viel
en brak.
H e d e n-na orgen is van een pand aan
de Hoogstraat alhier een looden afvoerbuis ont
vreemd.
De politie stelt een onderzoek in.
AGENDA VAN VERGADERINGEN ENZ.
Schiedam.
Dinsdag 14 Nov. 2 u. Gemeenteraad.
Woensdag 24 u. Stedelijk Mua'eum. Doeleplein.
Donderdag 16 Nov. 8 u. S. O. V. «Polyhymnia"
uitvoering «Die Schöpfung".
Concert Wognummers.
In de zaal der O. V. gaf gisteravond de ge
mengde zangvereeniging «Jacob Kwast," meer
bekend onder den naam van «de Wognummers,"
eene buitengewone uitvoering. Dit vermaarde, uit
een kleine veertig boerinnen en boeren bestaande
koor legt zich, onder leiding van zyn directeur
Willem Saai, in 't bijzonder toe op het weergeven
van eenvoudige, minder ingewikkelde vocaal
composities en in dit opzicht neemt het eene
eenige plaats onder de Nederlandsche a capella
koren in. Steeds wassende belangstelling
Utnrrlt V-I /-> r\ 4V1 /-» I 1 1- /-»
