Binnenland.
•Stads- en Gewestelijk Nieuws.
„Katholiek Leven."
houdt ook eenige beschouwingen in verband met
de Kinderwetten.
De heer P e 1 i n c k bepleit herziening van het
strafwetboek in dien zin, dat voor kleinere ver
grijpen niet dadelijk gevangenisstraf behoeft te
worden opgelegd.
De heer Lucassen sluit zich aan bij den
heer Bosch v. Drakestein, in zake onttrekking van
veldwachters aan hun taak op het platteland. Hij
bepleit ook de Generale Inspectie over de Rijks-
veld wacht.
Heden voortzetting.
Opstand op Portugeesch Timor.
Uit Lissabon wordt geseind
De inlanders op Timor zijn in opstand geko
men. Dientengevolge eischt de Portugeesche
regeering het uitzenden van van oorlogsschepen.
Protestbeweging tegen de verwerwerping der
duurtewet.
Door den Algemeemen Nederlandschen Rijks-
werkliedenbond, den Al'giemeenen Bond van Ne-
derlandsch Post-, Telegraaf- en Teilephoonperso-
neel en den Al'gemeenen Nederlandschen Amb-
tenaarsbond is een comité gevormd met het doel
een protestbeweging te organiseeren door bet ge-
heele land tegen de verwerping der duurtle-toe-
slag-ontwerpen door de Eerste Kamer.
De acitie zal worden geopend door de ver
spreiding in den loop dezer week van een mani
fest in 20.000 exemplaren, terwijl' een reeks van
20 openbare vergaderingen zal plaats hebben.
De eerste dezer vergaderingen zal worden ge
houden op Maandag 12 Febr.als spreker zal
optreden het Tweede Kamerlid J. E. W. Dnys.
De overige vergaderingen zullen zoo mogelijk
tegelijk worden betegel op 18 of (en) 25 Fe
bruari.
Een Koninklijke gift.
Men meldt uit Middelihamis, dat H. M. de Ko
ningin een belangrijke gift heeft geschonken ten
behoeve van de gezinnen, nagelaten door de be
manning van de vischsloep „Anna" (M. D. 3) uil
Middelharnis, welke thans wordt aangenomen met
man en muis te zijn vergaan.
Het verongelukte vaartuig, van staal gebouwd,
werd gerekend tot de beste vaartuigen der vis-
schersvloot van Middelharnis te behooren. De
oorzaak van de ramp en de plaats, waai- het
schip verongelukte, zijn nog niet bekend, maar
zeker is het, dat het schip niet op de kust
van Noorwegen is vergaan, zooals onlangs werd
gemeld.
P. C. Evers, -j-
In den ouderdom van 81 jaar is te 's-Graven-
hage overleden de heer P. C. Evers, oud-lid van
Gedeputeerde Staten van Zuid-Hollnad, officier
in de orde van Oranje Nassau.
De begrafenis is bepaald op Zaterdag a.s. op
de Algemeene Begraafplaats om 12 uur va,n het
sterfhuis.
Tariefwet.
Iu het geheel zijn thans 323 adressen, van
welke 39 ongezegeld, bij de Tweede Kamer inge
komen tegen en vóór de Tariefwet. In het cijfer
zijn begrepen de sorns boekdoelen vormende stuk
ken vain Kamers van Koophandel.
De geheele stapel is in handen geweest of
is nog in handen van de Commissie van voor
bereiding, die bovendien ook nog belanghebben
den neefl gehoord.
Er is dus zeker geen gebrek aan belangstel
ling van de zijde van het publiek, nooh aan ge
mis van voorlichting. (Tijd).
De Kamerverkiezing in het district Hilversum.
De uitslag van de gisteren gehouden herstem
ming Ier verkiezing van een lid van de Tweede
Kamer der S.-G. is als volgt:
Aantal kiezers 12,669; uitgebracht 9010 gtel-
dige stemmen; daarvan verkreeg mr. V. H. Rut
gers (A.-R.) 4942 en de heer W. de Jong (U. L.)
4068 stemmen, zoodat mr. Rutgers gekozen is.
Bij de eerste stemming waren uitgebracht 8299
geldige stemmen, waarvan op de heeren: mr.
H. Th. 's Jacob (C.-H.) 1736, W. de Jong (U. L.)
2092, mr. V. H. Rutgers (A.-R.) 3584, dr. Th.
van der Waerden (S.D.A.P.) 784 en D. Wijnkoop
(S.D.P.) 103 stemmen.
De bijzondere vacantiekaarten.
De Vereeniging tot bevordering van de vestiging
van vreemdelingen in Arnhem en tot [aanmoediging
van het Vreemdelingenverkeer in Arnhem en Om
streken, heeft plan aan de directies der S. S.
eri H. IJ. S. M. een schrijven te richten, waarin
wordt verzocht om wederinvoering der bijzondere
vacantiekaarten wat betreft eerstgenoemde spoor
wegmaatschappij en invoering er van'bij de H IJ
S. M.
Op groole schaal zijn overdrukken van deze
verzoekschriften verspreid ten einde belangheb
benden in de gelegenheid te stellen tot een adhae-
feiebe tuiging.
Naar de Arnhemsche Vereeniging voor Vreem
delingenverkeer mededeelt, hebben de gemeente
besturen en de Vereenigingen ter bevordering van
Vreemdelingenverkeer te Amsterdam, Rotterdam
en Den Haag, haar pogingen reeds willen steu
nen.
Huldeblijk dr. Nouwens.
Eergistermiddag had te Heeswijk (N. Br.) een
eenvoudige plechtigheid plaats, n.l. de aanbieding
van het huldeblijk, door den Nederlandschen
Middenstand aan dr. Nouwens vereerd, bij zijn
vertrek uit Nederland.
Op verzoek van de moeder van dr. Nouwens,
voor wie de buste bestemd is, had de aanbieding
gistermiddag plaats in het klooster van de Orde,
waartoe dr. N. behoort. Namens de commissie
voor het huldeblijk voerde de heer J. S. Meuw-
sen hierby het woord en bracht in herinnering
het vele goede, dat door dr. Nouwens voor den
Middenstand was verricht, voornamelijk de ont
wikkeling van den Middenstand op vak- en
handelsgebied van de prettige samenwerking, die
er steeds tusschen de verschillende Middenstands-
vereenigingen bestaan had. Als hulde voor het
vele goede, dat door hem verricht was, had de
Commissie aan den bekenden beeldhouwer August
Falise opgedragen, het borstbeeld van dr. Nou
wens in marmer te beitelen, waarvan de kunste
naar zich meesterlijk gekweten heeft.
Bij de aanbieding waren, behalve de heer Meuw-
sen, tegenwoordig de heeren W. Nieuwenhuizen
en L. Bern. J. Gorris, terwijl het hoofdbestuur
van de vereeniging »L)e Hanze" te 's-Hertogen-
bosch geheel voltallig aanwezig was. De overste
van het klooster dankte in schoone woorden voor
de hulde, aan dr. Nouwens gebracht, en- veree-
nigde daarna de aanwezigen aan zijn disch.
Wear bericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 8 Febr. 1912, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 757.6 te Riga.
Laagste barometerstand 727.4 te Valentia.
Verwachting tot den avond van den volgenden
dagmatige tot krachtigen, zuidoostelijken tot
zuidelijken wind, gedeeltelijk bewolkt, waarschijn
lijk enkele regenbuien, zelfde temperatuur.
De uitslag der Raadsverkiezingen.
De uitslag der stemmingen in de beide distric
ten, waar gisteren verkiezing voor den gemeen
teraad was, is zeker een bijzondere voldoening
vooral voor de leiders der christelijke partijen, die
zich voor het verkiezingswerk weer zooveel moeite
hebben getroost. Bij eerste stemming werden onze
beide candidaten gekozen, en dat met eene
meerderheid, die alleszins reden tot tevredenheid
geett, zoodat eene herstemming, met al den na
sleep van moeite en kosten daaraan verbonden,
vermeden werd. Hulde aan de kiezers, wier goed
inzicht aan onze billijke verwacfitingen zeker
alleszins heeft voldaan 1
Na dit alleszins bevredigend succes geven ook
de verschillende stemmencijfers alle reden over
den afloop dezer verkiezing tevreden te zijn. In
district 1 behaalde de candidaat der vereeuigde
christelijke partijen, de heer C. H. 8c he tiers,
een stemmencijfer (328j, waarbij dat van den
vrijzinnigen candidaat, den heer J. M. van dei-
Schalk (194), die zijn geachten familienaam nog
weer eens voor de stembus heeft willen leenen,
ver achterbleef, terwijl zich 74 stemmen op den
candidaat der sociaal democraten, den heer W.
van der Hoek, vereeuigden.
In district II geeft het stemmencijfer op den
candidaat der rectitsche coalitiepartijen uitgebracht
mede alle reden tot tevredenheid. De heer Jan
van Katwijk, verwierf 386 stemmen, alzoo 169
stemmen meer dan er op den rooden candidaat,
den heer W. van der Hoek. (217) werden uitgebracht,
terwijl jhr. dr. N. van Sucbtelen, de candidaat der
vrijzinnig-democraten, hier slechts 145 stemmen
mocht verwerven. Ook als wij in aanmerking
nemen, dat 'teen tusschentijdsverkiezing gold,
waarbij slap gestemd is. In 1 bleven nog 261
en in II nog 439 kiezers thuis mogen wij toch
constateeren, dat de stemmencijfers der vrijzinnig
democraten, maar vooral van de sociaal-democra
ten, die met ligt van de stembus wegblijven, er
sedert de periodieke verkiezingen, niet op vooruit
zijn gegaan.
De beproefde coalitietrouw der rechtsche par
tijen is ook bij deze verkiezing weer duidelijk
gebleken. Naast Hem, Wien wij allereerst voor
al het goede ons geschonken, hulde en dank moe
ten wijten, brengen wij ook vooral oprechte hulde
en dank aan hen, die het moeizaam verkiezings
werk door hun ijveren en zwoegen tot dezen
uitslag hebben geleid, den beproefden leiders van
het verkiezingswerk, maar ook den volijverigen pro
pagandisten, die beiden hun eigenaardige taak
in dezen met den meesten ijver en nauwgezetheid
hebben vervuld. Schiedam is en blijft rechts.
De kiezers hebben zich ook nu niet door een
rooden trompetter laten misleiden, maar zich,
dank zij ook diens schetterende tonen, met te
meer ijver geschaard om de partijen, die orde en
rust in haar vaandel schrijven.
De aangekondigde groote vergadering van »Ka-
tholiek Leven" werd gister-avond gehouden in de-
Bondsgehoorzaal, die door een groot verscheiden
publiek, waaronder eerw. heeren geestelijken en
eerw. broeders, geheel bezet was.
De voorzitter, de heer J. F. Putters, na de ver
gadering omstreeks 8 ure met den christelijken
groet te hebben geopend, getuigde dat bestuur en
leden deze talrijke opkomst met groot genoegen
zagen, gewaagde van de vereerende tegenwoordig
heid van den alom bekenden Jezuïet pater Ermaun,
die als spreker voor dezen avond zou optreden en
constateerde met genoegen ook de tegenwoordig
heid van vele dames tot wie red. in 't bijzonder
het woord zou richten.
«Katholiek Leven," zoo vervolgde voorz., stond
nu in het teeken van het eerste lustrum. Vijf
jaren had deze vereeniging van katholieke jonge
lieden nu gearbeid en, zooals 't met alle vereeni
gingen gaat, allengs waren de ijver en ambitie
wel een weinig verflauwd maar op 't oogenblik
werd er weer met buitengewonen ijver en werk
lust gearbeid om een krachtige vereeniging tot
stand te brengen voorz. spoorde de leden aan er
voor te zorgen, dat meerdere katholieke jonge
lieden, die nog geen lid zijn, zich bij de veree
niging aansluiten. Met dank constateerde voorz.
den steun door de geestelijkheid der stad, vooral
door den hoogeer w. deken Cuppens, aan de ver
eeniging geboden en sprak den wensch uit, dat
met dien steun «Katholiek Leven" zich meer en
meer zou uitbreiden. Ten slotte stelde voorz.
aan de vergadering voor den weleerw. pater Er-
mann, naar wiens woord de Katholieken steeds
gaarne luisteren en wees vooral op de keuze van
zijn onderwerpPius X en Ontwikkeling, dat
zeker nog meer tot luisteren zou opwekken.
Pater Ermaun S. J.,
St. Ignatiuskerk, Westzeedijk te Rotterdam,
daarna onder applaus den katheder bestijgend,
verzekerde allereerst, dat hij 't geneel met den
voorzitter eens was, vooral ook wat de opkomst
der dames betreftwant hij zou dingen zeggen die
wel iedereen weet, maar waaraan niet iedereen
denkt en met altijd op tijd. "Verder wenschte tnj
de vereeniging geluk met met haar vijfjarig be
staan, den weuseti uitend dat zij zich zou uitorei-
deu en vele jongelieden zich bij haar zouden
aansluiten.
Daarna tot het onderwerp zijner lezing over
gaande herinnerde de gevierde spreker aan den
merkwaardigen datum van 2U Juli 1993, toen een
der grootste Pausen die de geschiedenis gekend
heeft, mannen, zooals er ter nauweriiood een in
de honderd jaar geboren wordt, het tijdelijke
met het eeuwige vei wisselde, een Paus, die den
zedelijken invloed van het Pausdom door de ge
heele wereld tot het hoogste peil verbeven heeft.
Maar voor dien tijd It Nov. 1991 had een
hooggeplaatst geestelijke, diocesaan waardigheids
bekleder, den lof van dien grooten Paus verkon
digd. Zeker vermoedde hij toen niet dat hij na
enkele jaren zelt de opvolger zou zijn vaa hem,
wiens lofrede hij had getiouden.
De lof door Jozef Melchior 8arto aldus op Paus
Leo Xlll gehouden, kon ook toegepast worden op
hem die als Pius X zijn opvolger werd. Alleen
de wijze van arbeiden van beide Pausen verscmlt
Was Leo Xill de man van het genie in weteii-
scbappehjken zin Pius X is de geniale man van de
praktijk. In breede trekken schetste spr. diens
nederige afkomst en werkzaam ouwikkeiend leven,
bestijgend achtereenvolgens al de treden van den
hieraictnschen ladder, totdat tnj door het Conclave
in 1993 als Leo's opvolger op 8t. Petrus'8toel, als
de 269ste Paus van Christus' Kerk werd gekozen
Opmerkend dat ook de goddelijke belangen een
menschelijke vertegenwoordiger hebben,de priester,
getuigde red., dat Pius X ïseeu goed priester, die zich
van zijn taak geheel bewust is; de woorden door
hem bij zijn intreden als pastoor van 8alsano ge
sproken ik zal alles voor u allen zijn", heelt hij
op hoogere plaats tot volle waarheid gemaakt,
toen de zoon van den gemeeutebode van Riesi
het geestelijk hoofd was geworden van millioeneu
Katholieken. Beantwuordend aan de genade Gods,
heett hij zich op bijzondere wijze ontwikkeld en
tot zijn boog verbeven ambt bekwaam gemaakt.
De ontwikkeling waarnaar wij op zijn voorbeeld
moeten streven, bestaat niet in veelweterij, in
vakgeleerdheid, maar in het zich eigen maken
van datgene wat op geestelijk, verstandelijk ge
bied te pas komt om in een goed gezelschap geen
zwijger te zijn. Zij bestaat in de ontwikkeling vau
verstand, gemoed en wil, die de Katholieke Kerk,
steeds er op uit het evenbeeld Gods uit te breiden,
en Gods eerste gebod van outwikkeliug ha te ko
men, tracht te bereiken door den voortgang van
beschaving, kunst en wetenschap te bevorderen
want God heeft ons verboden achter te blijven
en geboden vooruit te gaan. (1ste hoofdst. Ge
nesis).
Pius X leert ons eerst de ontwikkeling van het
lichaam. Zelf heeft hij aan de ontwikkeling van
het lichaam gedaan: op 66 jarigen leeftijd oesteeg
iiij nog de Alpen tot op een hoogte van 1899 M.
In het Vatieaaii ontving tnj duizenden gymnasten
en liet hen wedstrijden houden, waarbij 299 gou
den en zilveren medailles onder hen verdeeld
werden, de jongelieden aldus aansporend zich
zoowel liehamelyk als geestelijk te ontwikkelen.
Nagenoeg alle Pausen hebben ook de kunst
beschermd, al waren ze niet alle kunstkenners, en
onze Paus maakt daarop allerminst eene uitzon
dering. Om dit te staven, wees spr. er op, dat de
groote don Lorenzo Perosi aan den vroegeren
patriark van Venetië zijn opkomst dankt; maar
't is niet de moderne kunst, welke zich van de
zedelijkheid geëmancipeerd, losgemaakt heeft, die
Pius X beschermt, maar de echte kunst, de reine
liefde des geestes, die gloed wekt als het ijzer in
het vuur, als t licht is dat in het kristal fonkelt,
de zonneglans die door de takken speelt en die
lichtstralen werpt zelt als ze bloedkleuren moet
teekehen, de kunst die tot God gaat en het
hoogste doel heett Hem te dienen.
Ook bevordert de Paus de wetenschap, maar
de echte wetenschap, die tot God voert en als
eene apologie der waarheid is. Hoewel Pius X
htt genie dat Leo XIII heet, in wetenschappelijke
ontwikkeling niet nabij komt, heeft hij toch zijn
studietijd terdege besteed een degelijk theologicns
toont hij zich in zijn encyclieken en herderlijke
brieven; in het kanoniek recht is hij zeer ervaren
en de wis- en natuurkunde had hij zoo weinig
verleerd, dat hij er als bisschop van Mantua iii
les gaf als een leeraar aan het seminarie ontbrak
Pius X toonde zich ook niet bang voor nieuwig
heden toen het Esperanto zijn intrede in de we
reld deed, was hij terstond bereid dat te bevor
deren.
In het vervolg zijner rede zette spr. uiteen, hoe
het grootsche karakter van den tegen woord igen
Pius zich ook steeds meer ontwikkelde in liefde
tot de armen. Die liefde toonde hij reeds als
pastoor van Salsano en kanunnik van Treviso,
maar zjj kwam nog meer uit, toen hjj pas tot
Paus gekozen, de hulde van zijn trouwe Venetia-
nen ontvangend, tot weenens toe bewogen, 't
meest dacht aan de armen en zieken, die hij in
de Dogenstad achterliet. Die lietde tot armen en
verdoolden toonde hij in heel zijn priesterlijk
leven. Jozef 8arto wist personen van beginselen te
onderscheiden en, terwijl hij de dwaling haatte,
had hij de dwalenden lief. In dit verband schet
ste spr de verheven taak van leden der 8t. Vincen-
tius- en Elisabeths-vereenigingen in onzen tijd: de
arme is niet alleen arm aan geld, maar ook aan
familiegeluk; hij lijdt niet alleen gebrek, maar
hij vloekt, hij vertwijfelt en balt oen vuist; daar
om moeten mannen en vrouwen van hart die,
God lof in Nederland worden gevonden, hun groot
sche taak tot opheiling der armen wel begrijpen.
Heeft dr. Trimborn in Duitschland gezegd, dat
de groote strijd tusschen geloof en ongeloof op
sociaal gebied zal worden volstreden; ieder moet
op zijne wijze aan dien strjjd deelnemen, vooral
iu de kath. soc. actie, die in de kleinste plaatsen
hare vertakking moet vinden en ook door Pius
X bevorderd wordt. Aan de Katholiek Kerk is
toch de oplossing van het sociale vraagstuk voor
behouden. Die oplossing bestaat in eene vernieu
wing der maatschappij want de geheele maat
schappij is ziek en de geleerde Dominicaan Albert
Weiss zegt terecht, dat allen schuld hebben de
eene stand den anderen niets heeft te verwijten.
Te weinig wordt daar nog aan gedacht ook door
die katholieke patroons, voor wie de betrokken
encyclieken een doode letter zijn.
De Katholieken in ons land behooren ook aan
het politieke leven deel te nemenwant beslist
onwaar is 't, dat Godsdienst en politiek niets met
elkaar uistaande hebben Godsdienst en politiek,
recht en zedeleer zijn met een onverbreekbaren
keten aan elkaar verbonden. Daarorn moeten de
Katholieken lid zijn eener katholieke kiesvereeni-
ging en de daarbij behoorende propagaiidaclubs.
Hier moet spr. even hu.de brengen aan de ka
tholieke propagandaclubs, die zich bij Kamer- en
Raadsveikiezingen zoo ijverig weren en hun arbeid
met goed succes zien bekroond, (daverend applaus).
8pr. vergelijkt de leden der propagandacluos, mee-
rendeels uit de mindere standen, met tamboers
die er de kiezers met trommelslag voor de stem
bus uithalen en met politiehonden die alles be
snuffelen en als zij een Katholiek ruiken, blaffen
zij zoolang tot hij op de kiezerslijst staat en lid
is der kiesvereeniging. Pius X, de vroegere ka
pelaan van Tombolo, geeft hun daarin het voor
beeld; want hij stond daar zelf met de kiezerslijst
klaar bij iedere stembus.
Na een korte pauze zijne rede vervolgend, richtte
spr. zich in t bijzonder tot de dames Al is 't ook
waar dat de vrouw allereerst behoort tot het
huiselijk, familieleven, dan staat 'ttoch ook vast,
dat ze evenzeer ook buiten het huis moet werk
zaam zijn het huis moet niet zijn als een kerk
hof aangeboren vrouwentalenten moeten niet
begraven en ommuurd worden. Waar 'took vast
staat, dat er veel meer vrouwen zijn dan mannen,
moet de vrouw wel een werkkring buiten het
huisgezin aangewezen worden en moet zij wel op
eigen onderhoud en levenszorg bedacht, moet ook
de katholieke vrouw zich organiseeren, ontwikke
len. En de Nederlaudsche vrouw blijft daarin,
God lof, niet ten achter, vooral de vrouwen van
lageren stand geven het voorbeeld de katholieke
fabrieksarbeidsters te Enschede en elders veree
nigen zich, en een R. li. Dienstmëis|esbond zal
wellicht spoedig aan het getob met de dienstbo
den een einde maken, zegt spr. ironisch. Ook
in ons land heett een groote vrouwelijke organi
satie recht van bestaan, zooals de Katholieke
Vrouwenbond in Duitschland, waarin dames van
deftigen huize voorgaan. Neen, zegt spr., de
Roomsche vrouw moet zich in onzen tijd niet
begraven de priester kan op godsdienstig en so
ciaal terrein de hulp van de vrouw niet missen
ook zij moet meewerken om den maatschappely-
ken toestand te verbeteren, zich ontwikkelen en
daarom moeten aan de vrouw in den tegenwoor-
digen tijd andere eischen gesteld worden dan
vroeger.
De vrouw moet zich ook op politiek terrein
bewegen en dan rijst de vraag of aan de vrouw
evenals aan den man actief en passief kiesrecht
moet worden verleend, zoodat zij ook stem heeft
in de Volksvertegenwoordiging, verkiesbaar is.
En zou men wel eens graag weten, hoe spr. als
Jezuïet daarover denkt, maar zoo slim is hij wel
dat hij dit met zal doen Met prof. Mausbach zal
hij zich van een besliste uitspraak omtrent het
vrouwenkiesrecht onthouden, waar de zeden en
gewoonten der vrouw haar nog van het politiek
terrein zoo geheel vervreemd houden. Intusschen
treedt de vrouw toch al meer op het politiek
terrein op, niet alleen in het verre Amerika, maar
ook in het groote Rotterdam, zegt spr., hoewel
de deftige liberale dames aldaar bij haar jongste
politieke actie tegen de rechtsche coalitie weinig
succes hadden. Evenzoo bezorgden de katholieke
vrouwen in Keulen in Nov. 1911 bij de Raads
verkiezingen aldaar door hare krachtige actie de
meerderheid aan de katholieke partij. Al moet de
vrouw dan ook geen lid zijn der kiesvereeniging,
toch moeten de vrouwen, de echte moeders, hun
kinderen van jongs at opvoeden tot zonen, man
nen, die Staat en Kerk beiden met toewijding
dienen.
In het algemeen mannen en vrouwen tot ont
wikkelen opwekkend, zegt spr., dat een Katho
liek in de twintigste eeuw moet weten wat het
katholiek zijn beteekent, vast moet staan in zjjn
katholieke overtuiging; de Roomsche schoonheid,
de heerlijkheid der Kerk moeten hem niet ver
borgen blijven evenmin als aan dien Japanschen
professor, die, een studiereis in Europa makend
over de Katholieke Kerk en hare reiigieuse orden,
bij zijn terugkeer getuigde, dat de Katholieke
Kerk de krachtigste, de volmaakste, de schitte
rendste instelling is die de geschiedenis heeft
gekend. Maar dan moet ook de Katholiek zich
meer en meer in godsdienstige kennis ontwik
kelen. In alle steden en dorpen moesten vereeni
gingen van «Geloof en Wetenschap" bestaan en
de studie van de Godsdienstleer moest even hoog
staan als die aan Hoogere Burgerschool of Gym
nasium. In ieder geval is laster en domheid de
beschuldiging dat de Kerk hare kinderen het
licht tracht te onthouden. Ook Pius X wekt
allen op, zich zoowel op godsdienstig als weten
schappelijk gebied te ontwikkelen. Ook hij erkent
te dezer zake het groote nut der katholieke
pers, die hij bij een audientje ironisch de vjjt'de
groote mogendheid noemde, en op zijn voetspoor
wekt spr. ook allen op de Roomsche pers steeds
te steunen en te verspreiden.
Maar bij alle aansporing tot ontwikkeling wekt
Pius X toch ook allen op tot dien eenvoud welke
