Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Kuist en Letteren.
TELEGRAMMEN.
Reicier Koster met zijn ouders eu pjn oom A.
van Waardenburg. Het gaf een heelen oploop,
een groote menigte verzamelde zich voor het
Raadhuis, wat niet te verwonderen is, want het
geval i9 er nog „the topic of the day."
We hadden het genoegen, genoemden com
missaris van politie na afloop enkele oogen-
blikken te mogen spreken. Deze vertelde ons,
dat ongeveer een maand geleden te Beveren
Waes van zijn ouders is weggeloopen de
12-jarige August Janssens. Ook aldaar was de
aandacht gevallen op de publicatie van den
burgemeester van Sint Maartensdijk, dat daar
een knaap van ongeveer dien lieftijd zwerven
de was aangetroffen. Om de zaak nader te on
derzoeken, was de commissaris heden te 's-Gra-
vendeel.
Volgens hem we geven hier bloot weer
zoo hg het ons verklaarde vertoont Reinier
Koster beslist gelijkenis met den vermisten
August Janssens. De taal, welke de jongen
spreekt, is zuiver het dialect van Beveren
Waes. Hij noemde het geval een bijzonder in
gewikkelde kwestie, welke door het gerecht
onderzocht zal moeten worden. Tot zoover de
commissaris van politie.
Te 's-Gravendeel werd ons uit vertrouwbare
bron nog het volgende medegedeeld.
Dezer dagen vent in den Hoekschen Waard
een handelaar in klompen, afkomstig uit Ant
werpen. Gisteren was hij te Westmaas en ver
nam daar van den kleermaker Vos, vroeger te
's-Gravendeel, wat daar is gebeurd. Daarom
is hij heden ook naar 's-Gravendeel gekomen
en daar hij den vermisten August Janssens
persoonlijk kent en diens ouders ook met
den jongen geconfronteerd. Hij meende positief
August Janssens te herkennen.
Men ziet het, het geval wordt zeer ingewik
keld. Eenerzijds staan de talrijke personen,
die beslist in den knaap Reinier Koster her
kennen. Aan den anderen kant komt de twijfel
nog om den hoek gluren en wordt versterkt
door de verklaringen van den commissaris van
politie uit Beveren Waes en den ventenden
klompenhandelaar. We zullen dus kalm moeten
afwachten, welk licht door nader onderzoek
in deze zaak zal worden ontstoken.
De ontvoering te s-G r a v e n h a ge.
Uit de berichten aangaande de ontvoering van
twee kinderen op den Loosduinschen Weg te
's-Gravenhage, zou men hebben kunnen opmaken
dat de moeder hier in haar recht was, en dat de
vader zijn kinderen in den steek had gelaten enz.
Dit is, volgens de Res. 2ode, echter geenszins
het geval. De vader, die naar Amerika ging om
zijn brood te verdienen, heeft zijn kinderen uit
besteed. Hij bleef zich echter steeds met hen
bemoeien en zond geregeld geld voor hen'over.
Het zaakje zal voor de vrouw in kwestie wellicht
een staartje krjjgen, daar zij allerminst gerechtigd
was tot haar optreden.
Amsterdamsche bladen. Naar aanlei
ding van de mededeeling van 4,De Tijd" omtrent
een vermeende samensmelting van het „Handels
blad" met de „Telegraaf," zegt het „Hbl.":
„Het bericht is ten eenenmale onjuist, er be
staat geen enkel voornemen bij onze directie of
bij onze aandeelhouders om eenigen stap in een
dergelijke richting te doen."
„Het Volk" zegt naar aanleiding van het „Tijd"
bericht
„Ook ons waren dergelijke geruchten ter oore
gekomen. Wij hadden echter niet genoeg grond
onder de voeten, om er publiciteit aan te geven.
Nu er intussehen toch over geschreven wordt,
maken wij tevens melding van geruchten van nog
wijder strekking, die de ronde doen. Men zegt
hl., dat na de samensmelting van „Echo" en „Cou
rant" nu ook een samensmelting van de „Courant"
met het „Nieuwsblad voor Nederland" te wach
ten staat en dat de gansche onderneming yan
het „volksblad" dan gevestigd zou worden in
het gebouw van het „Nieuwsblad" aan den Nieu-
wezjjds Voorburgwal."
Wolven in Spanje. Men seint uit Fer-
rol, dat de overstroomingen in Spenje gevolgd
zijn door zulk een verschrikkelijke koude dat
de wolven door honger uit de bosschen zijn
verjaagd en tot in de steden binnendringen.
Verscheidene menschen op het land zijn reeds
door wolven aangevallen; een hunner werd ver
scheurd.
Muiterij. Naar uit Norfolk (Virginia) wordt
gemeld, zijn 200 man van het Amerikaansche oor
logsschip „Vermontaan het muiten geslagen,
'Wegens het bevel, om zich met typhus-serum te
laten inënten. De muiters werden door officieren
en manschappen van andere oorlogsschepen over
meesterd en in de boeien geslagen.
Groote diefstal. Op het slot Ferrières
(dep. Seine en Marne), waar koning Wilhelm in
den jare 1870 een tydlang z\jn hoofdkwartier
had en dat thans aan de familie Rothschild be
hoort, is in den nacht van Woensdag, een brutale
nbraak gepleegd. Niettegenstaande alle voorzorgs
maatregelen zijn dieven erin geslaagd zich toegang
te verschaffen en uit een brandkast 300.000 francs
aan zilver te stelen. Daarmee waren de schurken
nog niet tevreden; in het z.g. vorsten-salon heb
ben zij een kostbare schildery geheel in stukken
gesneden i
Jeugdige booswichten. In de indus
trieschool van Meath-County, Ierland, hebben
Woensdag twee scholieren hun 27-jarigen onder
wijzer, John Kelly, doodgeslagen. Toen de leeraar
de speelplaats der school overstak, sloop een der
jongens achter hem en bracht hem een hevigen
slag met een stomp voorwerp op het achterhoofd
toe, zoodat de ongelukkige bewusteloos ter aarde
stortte, waarop de andere jongen met een knup
pel op den hulpeloozen onderwijzer toesloeg. Zes
andere scholieren moeten hem tegelijkertijd met
hun hakken hebben bewerkt. De onderwijzer
herkreeg zijn bewustzijn niet meerde jonge
moordenaars hadden hem de hersens ingeslagen.
De twee raddraaiers namen de vlucht, maar wer
den later door de politie opgepakt. Geen der
jongens is ouder dan 16 jaar.
Door het rechterlijk onderzoek kwam uit, dat
acht der knapen, vijf onder en drie boven zestien
jaar, hadden samengespannen om den jongen
onderwijzer te dooden, wijl hij hen af en toe
sloeg. Een der knapen velde hem eensklaps neer
door een geduchten slag met een bezem op zijn
hoofd en op den grond liggende werd hij afge
maakt met een slinger en een teerkwast. Andere
knapen, die dat woeste tooneel aanzagen, werden
bedreigd, als zij de misdadigers gingen verklap
pen. Bevende van angst vertelden zij het gebeurde
aan den magistraat, die alle acht kleine misda
digers wegen» doodslag naar het crimineele gerecht
verwees.
Het speelhol-proces dat te Dussel-
dorf is gevoerd, is thans geëindigd. Zooals men
zich zal herinneren, stonden daar vier personen
terecht, die ook in Amsterdam bekend waren uit
de dagen der speelholen-kwestie, aangeklaagd
van het gelegenheid geven tot hazardspel, wat
door de wet is verboden. Dr. Schroeder, de
hoofdschuldige, werd veroordeeld tot twee maan
den gevangenisstraf en een boete van 1800 gul
den. De andere beklaagden kregen 14 dagen of
een maand.
Door een neger gepakt- Toen een ren-
teniersteir te Berlijn, mevrouw Alt, zich Maan
dag op consult bij een dokter wilde begeven,
werd zij op de trap van diens huis door een jon
gen kerel overvallen, die haar een handtasch,
waarin zich een portamonnaie met 300 Mark
bevond, uit de hand rukte en de vlucht nam. Op
het hulpgeroep der beroofde dame kwam ten
neger toesnellen, die in hetzelfde huis in be
trekking is, en begon den roover te achtervolgen.
Pas verscheidene straten verder kon hij den vluch
teling grijpen. Hij hield den dief zoo lang vast,
tot er een agent kwam, die de goede vangst van
hem overnam.
Miniatuurstaatjes in Europa en de
kleinste republiek. Europa bezit eenige
miniatuurstaatjes, deels vorstendommen, deels
republieken. Vorstendommen zijn de staatjes:
Liechtenstein 132 K. M. 2 (pl.m. 9400 inwoners)
op de grens van Zwitserland en Vorarlberg gele
gen, een constitutioneele monarchie, en Monaco,
een onbeperkte erfelijke monarchie 21.6 KM2.
groot en met ruim 15.000 inwoners. Republieken
zijn San-Marino in de Apennijnen en onder pro
tectoraat van Italië, 60 KM2. met 9500 inwoners
en Andorra aan de zuidzijde der oostelijke Pyre
neeën, in het dal der Baliro (een bijstroom der
Segre.) Deze republiek heeft een oppervlakte van
452 KM2. en bestaat uit 6 gemeenten, te zamen
met ongeveer 5200 inwoners. Het is een boeren
republiek, die als neutraal gebied wordt beschouwd,
staande onder het gemeenschappelijk protectoraat
van Frankrijk en den bisschop van Urgel. Deze
republiek wordt door een algemeenen raad van
24 medeleden geregeerd president is de eerste
syndicus, die de uitvoerende macht heeft.
Evenwel, er beslaat een nog kleinere republiek
in Europa, die zeker de kleinste der aarde is. Op
twaalf K.M. alstands van de Sardinische kust ligt
in de Middellandsche Zee het eilandje Tavolara,
een der Bucinarische eilanden, slechts 2 K. M.
breed, met een oppervlakte van 6.1 KM2., en be
woond door pl.m. 180 zielen. Dit eilandje heeft
een republikeinschen regeeringsvorm. Karei Albert
erkende in 1836 de zelfstandigheid van dit eiland
een zekere Bartoleomi trad er als koning op, onder
den naam van Paul I en regeerde 50 jaren zijn
koninkrijk. Hij stierf den 30en Mei 1882. Bij zijn
overlijden sprak hij den wensch uit, dat met een
van zijn bloedverwanten hem zou opvolgen, maar
dat de bevolking zichzelf zou regeeren. Die wensch
werd vervuld, en in 1886 werd openlijk door de
Tavolaraners de republiek uitgeroepen. Volgens
de staatsregeling wordt de president voor 10 jaren
gekozen. Opmerkelijk is het dat in dezen staat
ook de vrouwen het kiesrecht bezitten.
Ten slotte noemen wy nog Moresnet, dat in
het Z. O. bij Vaals aan Limburg grenst. Op de
grens van Nederland heeft men hier het »vier-
landenpunt," waar vier landenNederland, Prui
sen, Moresnet en België samenkomenMoresnet,
550 HA. groot met pl.m. 1193 inw., was bij de
vaststelling der kaart van Europa op het Weener
Congres in 1815 over het hoofd gezien. Wegens
de galmeigroeven was het een begeerd gebied.
Het werd nu als een onzijdig gebied beschouwd,
dat sedert 1841 een eigen bestuur heeft onder een
burgemeester en een raad. Evenwel hebben België
eu Pruisen er beide invloed. In 1905 zijn onder
handelingen tusschen beide landen begonnen, om
den politieken toestand van dit vergeten gebied
te regelen. (Zie nader hierover in Hoch, Un terri-
(Oire oublié au centre de 1'Europe (Bern 1881) en
Spandau, Zur GeSchichte von Neutral-Moresnet,
(Aken 1904) (Vr. v. d. D.)
Weer bericht.
Telegrafisch bericht naar waarnemingen, verricht
in den morgen van 17 Febr. 1912, medegedeeld
door het Kon. Ned. Met. Instituut te de Bildt.
Hoogste barometerstand 773.2 te Munchen.
Laagste barometerstand 742.0 te Vestmanoer.
Verwachting tot den avond van den volgenden
dagzwakke tot matigen meest zuidelijke wind,
toenemende bewolking, weinig of geen regen,
zelfde temperatuur.
Gevonden voorwerpen.
Aanwezig aan het Commissariaat van politie:
honden halsband, kimdersehoentje, ceintuur.
Terug te beikomen aan de volgende adressen:
damesportemon. met geld, de Haas, L. Nieuwstr.
31duif, gemerkt, Verhoedkx, Putterhoeksche str.
3; huissleutel, v. Rest, Hoogstr. 107; poirtemon.
met geld, Verboom, Stationsstr. 16*idem, Sol-
le veld, Nassaustr. 23; gouden oorknopje en zilv.
collier, v. Noort, O. Sluis 8; gouden ring met
letters, Bosman, Kethelweg 1; R. K. kerkboekje,
Kloos, Oostsingel 37muziekboek, v. Slobbe, Kort-
landstr. 3; jongensjasje, Krommenhoek, Adria-
nastr. 17; sleutel, v. Hage; Grofbaan 17.
Oraa j e- V ereeniging.
Men verzoekt ons te willen meedeelen, dat dit
jaar door de Oranje-Vereeniging voor hare leden
in ieder getval een extra feest zal worden georga
niseerd.
Het dagelijfcsch bestuur der Oranje-Vereeniging
meent van bovenstaande te moeten kennis geven,
opdat hare leden niet zullen veronderstellen, dat
tengevolge van de liquidatie der Officieren-Ver-
eeniging een extra feest, waarbij hare leden groote
voorrechten genieten, zou achterwege blijven.
Devastgesteldekiezersl ij stenvoor
de alhier gevestigde Kamers van Arbeid, welke
thans ter gemeente-secretarie (afd. Bevolking) ter
inzage liggen, bevatten voor de Kamer van de
Bouwbedrijven, patroons 78 en werklieden 655
kiezers, en voor de Kamer van Voedings- en
Genotmiddelep, patroons 63 en werklieden 453
kiezers.
Giste r-m iddagisbijeenbewonervan
de He ere nst raat een wekkerklokje ontvreemd.
De politie stelt een onderzoek in.
D o o r d e p o 1 i t i e z ij n g i s t e r-a v 0 n'd a a n-
gehouden twee jongens van 13- en 15-jarigen
leeftijd die bij; zich hadden een emmer en een
partijtje oud ijizer dat zij van een wagen in de
Baan hadden ontvreemd.
De voorwerpen zijn in heslag genomen en de
jongens voorloopig aan de ouders weergegeven.
UIT ROTTERDAM.
Bij het ophijschen van een ijzeren bak met
duizend kilogram steenkolen, uit het laadruim
van het in de Binnenhaven te Rotterdam liggende
stoomschip „Hermina," is gisteren-nacht de
staaldraad, waaraan de bak hing, gebroken. De
bootwerkers H. C. van den B. en M. van der S.
kwamen met den vallenden bak in aanraking.
Eerstgenoemde, die ernstig aan het hoofd verwond
werd, is in het Ziekenhuis opgenomen, de an
dere is, na in die inrichting verbonden te zijn,
naar zyn woning vervoerd. Hij werd inwendig
gekwetst.
AGENDA VAN V ERG ADERINGEN ENZ.
Schiedam.
Zondag 12i/a u. Stedelijk Museum Doeleplein.
Dinsdag 20 Februari. 2 u. Gemeenteraad.
Woensdag 24 u. Stedelijk Museum Doeleplein.
Rotterdam.
Zondag 18 Fob. 21/2 u. Concertvereen. Wolff--
Verhey". 5e namiddag-concert.
„Gemengd Koor".
Uitvoering van »Judith".
De zangvereeniging vGemengd Koor" alhier,
gaf gisterenavond in de flink bezette zaal der
Officierenvereen. eene uitvoering van het oratori
um sJudith" van August Klughardt. Deze com
ponist, geb. in 1847 en gestorven in 1902 als
hof-kapelmeester te Dessau, behoort tot de nieuw-
romantische richting van Wagner en Liszt, en
raakte eerst, nadat reeds vele liederen, eenige
symphomën, ouverturen, opera's enz. van hem ver
schenen waren, tot algemeene bekendheid door
zijn oratorium »die Zerstörung Jerusalems". Daar
in voerde hy dezen ouden kunstvorm op nieuwe
banen, vooral door de pakkende dramatische be
handeling der stof en het aanwenden van leid
motieven. Dit werk veroverde in korten tijd alle
groote concertzalen van Duitschland, en is ook
hier te lande herhaaldelijk met groot succes uit
gevoerd. sJudith", zijn volgend oratorium en laat
ste groote werk, heeft niet dien verbazenden op
gang gemaakt, ook niet in ons land, hoewel het
in geen enkel opzicht voor het eerstgenoemde
onderdoet, maar het in grootschheid van opbouw,
in orkest- en koorbewerking zelfs overtreft.
Het toonwerk behandelt de ons uit de H.
Schrift bekende geschiedenis der vrome, schoone
Israëlitische weduwe Judith, die zich, begaan met
het lot van haar door eene aanzienlijke Assyri-
sche legermacht bedreigd volk, in het legerkamp
van Holofernes begeeft en dezen veld heer der Assy riërs
met zijn eigen zwaard het hoofd afslaat. Deze stof
is door Klughardt bewerkt in eene reeks drama
tische tafereelen, waarin koor en solisten hande
lend optreden, terwijl, waar de samenhang het
vordert, eenige uitgebreide orchestrale tusschen-
spelen verschillende scènes verbinden. Onder de
leidmotieven, die het geheele werk door, al dan
niet rhytmisch en harmonisch gewijzigd, telkens
terugkeeren en waarvan er eenige reeds in t korte
voorspel worden geëxposeerd, zijn wel de voor
naamste het strakke, geweldige Holofernesmotief
en het in scherpe tegenstellling daarmede zoo
lieflijke, wonderteere Judithmotief. Klughardt
heeft met zijne duidelijksprekende motieven en
zijn gelukkig gevonden rijke thema's, met groote
virtuositeit in de meest samengestelde contra-
punctische vormen bewerkt, een grootsch werk
gecomponeerd, dat aan solisten, koor en orkest de
zwaarste eischen stelt, maar bij eene goede uit
voering op het publiek een grooten indruk moet
maken. En süemengd Koor" mag gelukgewenscbt
worden, dat deze uitvoering over het algemeen
aan deze zware eischen wèl heeft voldaan.
Het zal wel overbodig zijn en 't zou ook te
uitvoerig worden, een compleet overzicht van den
muzikalen inhoud te gevenhet tekstboekje
bevatte een duidelijke inleiding tot het werk.
Van de solisten dient in de eerste plaats onge
twijfeld genoemd de bariton, Gerard Zalsman.
Prachtig bij stem gaf hij zijne echt dramatische
Holofernespartij met alle vereischte gevoelsnuan-
ceenngen weer: forsch en grimmig, als hij de
Joden bedreigt (in 2); week, waar hij (in 5)
medelijden met hen gevoelt, maar terstond weer
opbruischend in ongetemde kracht en trots, waar
hy zelfs hun God den krijg verklaartbeurtelings
hartstochtelijk en teeder in zijn liefdesduet met
Judith (in 7), gaf hij ons het plastisch beeld van
den trotschen overweldiger.
De tweede hoofdpartij, die van Judith, werd
gezongen door Mevrouw Diamant—Taverne. Op
een enkele kleine weifeling na, mocht ook de
vertolking dezer partij zeer goed heetenvooral
bekoorden de diepere tonen van haar mezzo
sopraan geluid. Het best vonden wij haar in het
duet met Holofernes en in het geestdriftige triomf
lied (in 10).
Mevrouw Keemanv. d. Hell, die de partij van
Abra, Judiths dienstmaagd, vervulde, beschikt
over een glanzende sopraanstem van grooten om
vang, die zij met zeer goed ontwikkelde zang
kunst weet te gebruiken. De coloratuur in het
prijslied ter eere van holofernes (in 7) was een
weelde voor het oor.
Het ietwat vlakke orgaan van den tenorsolist,
den heer A. Chabot, (Achior) scheen tegen het
krachtige spotkoor der krijgsoversten (in 2) niet
geheel opgewassen. Toch had hij in de meer ge
dragen, lyrische gedeelten zijner party wel goede
momenten.
»Gemengd Koor" telt onder zijne leden zeer
goede krachten van het dameskoor dienen vooral
de alten genoemd, wier volle klank o.a. verras
send schoon uitkwam in de passage nAssur kam
vom Gebmge her" in het slotkoor no 10. Van het
mannenkoor klonken de tenoren fraaier dan de
bassen, die nog al eens aan adel van klank tekort
schoten, 'tgeen vooral merkbaar was in de koor-
baspassages der »Altesten von Bethulien". Overi
gens weiden de meest zeer zware koreu met ze
kerheid en zuiver gezongen, zoo het driemaal
telkens in anderen toonsoort herhaalde koraal in
3 en 4, eindigend in het mooie polyphone slot,
het door den componist in zoo prachngen climax
opgebouwde ensemble van soloterzet en koor aan
het einde van het eerste deel en het trots de
coupure nog reusachtige slotkoor met de grootsche
figurenryke slotfuga.
Vermelding verdient nog het zeer fyn gezongen
lieflijke vrouwenkoor in 6, door den Reigen van
het orkest met heel mooien klank ingeleid.
De begeleiding van het geheel was opgedragen
aan strijkkwintet en piano. Het spreekt vanzelf,
dat dit ensemble ons volstrekt niet al de schoon
heden der volledige orkestpartituur kon geven
aan deze omstandigheid zullen wy ook wel het
gemis moeten wijten van een groot gedeelte der
bovengenoemde orkestintermezzi. Maar wat het
ensemble praesteerde, was meestal zeer goed, al
merkten wy wel ons oneffenheden in snelle passa
ges en al ontbrak het nu en dan aan lenige volg
zaamheid bij geoorloofde (en ook soms ongeoor
loofde) vrijheden in maat en rhytmus der zang
solisten. Een afzonderlijk woord van hulde aan
den solo-violist en -cellist, die menige fijne passa
ge in begeleiding of obligaat smaakvol releveerden,
en vooral aan den pianist, den he^r G. Marcus,
die zijn zware taak uitstekend vervulde.
Voor den directeur, den heer Diamant, die het
geheel met vaste hand leidde, moet het een groote
voldoening zijn geweest, dat de ongetwijfeld enor
me moeiten, door hem aan de voorbereiding van
koor en orkest besteed, door zulk een schoonen
uitslag zijn bekroond.
ANGERS, 16 Febr. Volgens berichten hieeft het
mijn werkerscongres zich in beginsel voor de alge
meene mijnwerkerss taking verklaard en bestond
er slechts verschil van meaning over den .latum,
waarop de staking zal beginnen. Over deze kwes
tie was toen syndicaatsgewijze en hoofdelijk ge
sterad.
